Οικογένεια Πετροκόκκινου

Η Οικογένεια Πετροκόκκινου είναι μία οικογένεια από τη Χίο με μέλη λογίους, επιστήμονες, ανώτατους κληρικούς, στρατιωτικούς, διπλωμάτες, βουλευτές, δημογέροντες, δήμαρχοι, έμποροι, τραπεζίτες και εφοπλιστές. O θυρεός του Οίκου έχει δύο βουνά με χωριά, κάτω θάλασσα και επάνω ένας μέλας αετός κοιτά αριστερά με τα φτερά ανοιχτά, κρατώντας στα πόδια του κόκκινο ύφασμα.

Καταγωγή

Το όνομα φαίνεται να προέρχεται από κάποιο Πέτρο Κόκκινο, της Βυζαντινής οικογένειας των Κόκκινων. Στις 17-10-1400 ένας Πετροκόκκινος νυμφεύτηκε με την ευλογία του Πατριάρχη Αντώνιου της Κωνσταντινούπολης. Τον 15ο αι. η οικογένεια βρίσκεται ήδη εγκατεστημένη στη Χίο, όπως μαρτυρεί δικαστικό έγγραφο. Το 1529 πεθαίνει ο Δούκας Πετροκόκκινος και αφήνει 4 σπίτια στη Μονή του Αγ. Γεωργίου Συκούση. Ο τάφος του βρέθηκε κάτω από τα ερείπια της εκκλησίας του Αγ. Βασιλείου, η οποία ανήκε στην οικογένειά του. Η επιτάφια πλάκα του βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Χίου. Οι περιηγητές του 17ου και 18ου αι. θεωρούν την οικογένεια τη σπουδαιότερη της Χίου.

Εκεί χωρίστηκε στους κλάδους Πετροκόκκινου-Αμαρτωλού, Βλάχου, Κατσαρού, Κλειδά, Μπόκα, Νυφάκη, Χατζηλουκή και Κακού (Κουφού). Τα μέλη της οικογένειας έμεναν στην Απλωταριά και στον Εγκρεμό, όπου η εκεί κατοικία τους ήταν η μεγαλύτερη στη Χίο. Το κτήριο ερειπώθηκε με τον σεισμό του 1881 και εκατό έτη μετά γκρεμίστηκε. Η οικογένεια είχε πέντε εκκλησίες: αυτή του Αγ. Βασιλείου στη Χώρα έγινε η μητρόπολη.

Το 1822 με την καταστροφή της Χίου επτά άνδρες και πέντε γυναίκες της οικογένειας κρεμάστηκαν στο Κάστρο της Χίου, μαζί με άλλους 32000 φονευθέντες. Μετά η οικογένεια σκορπίζεται: ο Ιωάννης Πετροκόκκινος έγινε δήμαρχος της Σύρου (το διάστημα 1911-1921), και το ταφικό μνημείο του στο κοιμητήριο του νησιού είναι το πιο μεγαλοπρεπές. Οι Ιωάννης και Κωνσταντίνος Πετροκόκκινος εγκαταστάθηκαν στην Οδησσό και το 1823 επέστρεψαν με τον Δημήτριο Υψηλάντη στην Ελλάδα, όπου συμμετείχαν ενεργά στον Αγώνα για την Ανεξαρτησία της. Με την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους ο Ιωάννης διέμενε στην Πλάκα, έγινε στρατιωτικός και αποστρατεύτηκε επί Όθωνα. Η κόρη του Κωνσταντίνου, Αμαλία Πετροκόκκινου παντρεύτηκε το 1859 τον Χρήστο Δροσίνη και επέκτησε γιο τον ποιητή Γεώργιο Δροσίνη. Ο τάφος στο Α΄ Κοιμητήριο Αθηνών έχει δύο Πετροκόκκινους και δύο Δροσίνηδες. Το 1922 ένας Πετροκόκκινος σκοτώθηκε στη Μικρασιατική Εκστρατεία.

Από τα τέλη του 18ου αι. ζούσαν στη Σύρο, στη Σμύρνη, στην Κωνσταντινούπολη, στην Αλεξάνδρεια, στην Τεργέστη και άλλες πόλεις της Ιταλίας, στη Βιέννη, στη Γαλλία, στην Αγγλία και στη Ρωσία. Στη Σμύρνη η "Λέσχη των Πετροκόκκινων" μετά το 1922 έγινε η "Λέσχη των Διδασκάλων" στον Καρσίγιακα (οδός Cemal Gürsel 212).

Μέλη της οικογένειας έγιναν ευεργέτες και δωρητές του Λωβοκομείου Χίου, του Αγ. Νικολάου Ερμουπόλεως, της Μεταμορφώσεως Σωτήρος Ερμουπόλεως, του Αγ. Ιωάννου Δελαγράτσιας Σύρου, των Σχολείων της Χίου και των Σχολείων του Κάμπου, του Άγ. Στέφανου Παρισίων, της Αγ. Τριάδος Βιέννης. Δεκατέσσερεις Πετροκόκκινοι έχουν τιμηθεί με το παράσημο του Τάγματος του Σωτήρος και ένας με μετάλλιο του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.

Ταφικά μνημεία βρίσκονται στη Χίο: στον Αγ. Βασίλειο, στον Αγ. Ισίδωρο των Πετροκόκκινων, στην Αγιοδεχτεινή, στον Αγ. Ιωάννη Δρομοκαΐτη, στο Α΄ Κοιμητήριο Αθηνών, στο Κοιμητήριο Αγ. Γεωργίου στη Σύρο, στην Κωνσταντινούπολη και στη Μασσαλία.

Το ταφικό μνημείο στη Σύρο

Στο κοιμητήριο του Αγ. Γεωργίου υπάρχει κυκλικός ναΐσκος (διάμ. 3 μ., ύψος 4,5 μ.) από λευκό μάρμαρο, επάνω σε βάση τριών βαθμίδων. Το ήμισυ του κυκλικού οικοδομήματος κλείνεται με τοίχο, ενώ στο άλλο ήμισυ υπάρχουν δύο ιωνικοί κίονες. Επάνω από το επιστύλιο υπάρχει ωφόρος από γκρι μάρμαρο με τα ονόματα των ιδιοκτητών. Η στέγη είναι κωνική. Στο εσωτερικό του ναΐσκου υπάρχει μαρμάρινο αγγείο (λουτροφόρος) επάνω σε βάση. Ο ναΐσκος περιβάλλεται από πυρομιδοειδείς πεσσίσκους με κιγκλίδωμα ανάμεσά τους. Αυτό είναι το υπέργειο τμήμα. Υπάρχει και το υπόγειο τμήμα του μνημείου με επιγραφή Θεόδωρος Ζαννή Πετροκόκκινος, απεβίωσεν τη 28η Ιανουαρίου 1904, ετών 56.

Διακεκριμένα μέλη

Ασπασία Πετροκόκκινου, Άνδρος 1831 - Λονδίνο 1906, κόρη του Παντιά Πετροκόκκινου του Αντωνίου (1783-1848) και της Φράγκας Κάραλη του Ιωάννη (1790-1874). Παντρεύτηκε τον John-Copeland Ζυγομαλά του Εμμανουήλ (1816-1886) και είχε τέκνα: Ζαμπέλα 1850-1928 σύζ. Αλεξάνδρου Ράλλη, Ιουλία 1851-1937 σύζ. Ανδρέα Σκαραμαγκά, Φράγκα 1856-1935 σύζ. Παντελή Σαγρανδή, και Πανδιάς-Ιωάννης 1862-1933.
Θεμιστοκλής Πετροκόκκινος έμπορος του 19ου αι., γιος του Π. και αδελφός του Ιωάννη, δημάρχου της Σύρου.
Δημήτριος Π. Πετροκόκκινος 1861-1941, εκπρόσωπος της εταιρείας των Αδελφών Ράλλη στην Ινδία.
Θεόδωρος Πετροκόκκινος 1863-1923, πολιτικός, γιος του Ιωάννη, νυμφεύτηκε την Ιφιγένεια Λαδοπούλου
Δέσποινα Αλεξάνδρου Πετροκόκκινου, σύζ. Στεφάνου Καραθεοδωρή (γιου του Κωνσταντίνου)
Δημήτριος Πετροκόκκινος (αντισφαίριση) 1878-1942
Αικατερίνη Πετροκόκκινου, σύζ. Εμμανουήλ Μπαλτατζή. Ο γιος τους Αριστείδης Μπαλτατζής (1831-1887) δήμαρχος Βοσπόρου, νυμφεύτηκε τη Βιλελμίνη φον Ράινεκ (κόρη του Φρειδερίκου-Έντουαρντ).
Δημήτριος Σ. Πετροκόκκινος τραπεζίτης του 20ού αι., γιος του Στέφανου

Πηγές

Philiop Argenti, Libro d' Oro de la Noblesse de Chio, τ. 1-2, London, 1955.
Γεωργίου Ζολώτα, Η Ιστορία της Χίου, τ. 1 Β, Αθήνα 1923.
περιοδικό Πελινναίο, τεύχ. 50, 2009.
Δήμη Πετροκόκκινου, Σημείωμα περί του Οίκου των Πετροκόκκινων - Γενεαλογία των Πετροκόκκινων-Αμαρτωλών, Αθήνα 1901.
Δήμη Πετροκόκκινου, Τα Παλαιά Αρχοντικά Γένη της Χίου, Χιακά Χρονικά τ. 3, Αθήνα 1917.
Mihail-Dimitri Sturdza Grandes Famillies de Grèce, d' Albanie et de Constantinople, Paris 1999.

Βιβλιογραφία

Beloousova Lilia, Το Γένος των Πετροκόκκινων, περίοδος της Οδησσού, 19ος-αρχές 20ου αι., εκδ. Άλφα Πι 2007. Περιέχει κατάλογο των πινάκων ζωγραφικής του Ευστράτιου Πετροκόκκινου του Μιχαήλ. Επίσης γενεαλογικά δένδρα της οικογένειας και των οικογενειών που είχε αυτή επιγαμίες (Ξυδά, Μιμή, Δουμά, Τούμπα, Τσικαλιώτη).

Παραπομπές