Πάολο Σάρπι
| Πάολο Σάρπι | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 14 Αυγούστου 1552[1][2] Βενετία |
| Θάνατος | 15 Ιανουαρίου 1623[1][3][4] Βενετία |
| Τόπος ταφής | κοιμητήριο του Σαν Μικέλε |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βενετική Δημοκρατία |
| Θρησκεία | Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία |
| Θρησκευτικό τάγμα | Τάγμα των Σερβιτών |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ιταλικά[5][6] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Πάδοβας |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | φιλόσοφος ιστορικός συγγραφέας αστρονόμος πνευματικός ανατόμος[7] θεολόγος[4] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Πάολο Σάρπι (Paolo Sarpi, 14 Αυγούστου 1552 – 15 Ιανουαρίου 1623) ή Πάολο Σερβίτα ήταν Βενετός ουμανιστής, ιστορικός, φυσικός επιστήμονας, θεολόγος-νομικός του Κανονικού Δικαίου και πολιτικός της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας. Τα κείμενά του, ειλικρινή και μαχητικά, ιδιαιτέρως επικριτικά κατά της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και της φιλοσοφικής της παραδόσεως του σχολαστικισμού, «ενέπνευσαν τόσο τον Χομπς όσο και τον Γίββωνα στις δικές τους επικρίσεις κατά του κληρικαλισμού με βάση την Ιστορία».[8] Το σημαντικότερο έργο του είναι η Ιστορία της Συνόδου του Τριδέντου (1619), ενώ άλλα έργα του εκδόθηκαν μετά τον θάνατό του. Είναι οργανωμένα γύρω από ειδικά θέματα, αποτελώντας πρώιμα παραδείγματα του είδους της ιστορικής μονογραφίας.[9]
Για οικογενειακούς λόγους, ο Σάρπι εντάχθηκε στο μοναχικό τάγμα των Σερβιτών σε ηλικία 13 ετών. Ωστόσο, ως υποστηρικτής των ελευθεριών της δημοκρατικής Βενετίας, υπέρμαχος του διαχωρισμού κράτους και Εκκλησίας[10], και έχοντας επιζήσει από δολοφονική επιχείρηση εναντίον του τον Σεπτέμβριο του 1607 από πληρωμένους δολοφόνους σταλμένους από τον Πάπα[11] και πάλι στις 5 Οκτωβρίου 1607, οπότε δέχθηκε τρεις μαχαιριές, ο Σάρπι απέκτησε φήμη ήρωα της δημοκρατίας και της ελεύθερης σκέψεως. Αγγλοσάξονες μελετητές των επόμενων αιώνων τον «διεκδίκησαν» ως κρυπτο-Προτεστάντη (υπήρξε ο «πλέον πολυμεταφρασμένος Ιταλός συγγραφέας στην Αγγλία την εκατονταετία 1620 έως 1720»[12]). Οι τελευταίες του λέξεις πριν τον θάνατό του ήταν «Esto perpetua» (= «είθε [η Βενετική Δημοκρατία] να ζει για πάντα»).[13]
Ο Σάρπι ήταν επίσης ένας πειραματικός φυσικός επιστήμονας, υπέρμαχος του ηλιοκεντρικού συστήματος, προσωπικός φίλος και προστάτης του Γαλιλαίου[14], και παρακολουθούσε με έντονο ενδιαφέρον τις τελευταίες έρευνες στην ανατομία, την αστρονομία και τη βαλλιστική στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας. Μεταξύ των πολλών διανοητών με τους οποίους αλληλογραφούσε συγκαταλέγονταν οι Φραγκίσκος Βάκων και Γουίλιαμ Χάρβεϋ, ενώ οι σημειώσεις του επί του έργου του Φρανσουά Βιέτ αποδεικνύουν τις γνώσεις του Σάρπι στα μαθηματικά.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Dizionario Biografico degli Italiani». (Ιταλικά) Dizionario Biografico degli Italiani. 1960. paolo-sarpi. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12197369z. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ (Αγγλικά) SNAC. w6sb449m. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 BeWeB. 664. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12197369z. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ CONOR.SI. 60138083.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019.
- ↑ Nadon: «Paolo Sarpi and the Venetian Interdict» στο Enlightenment and Secularism: Essays on the Mobilization of Reason, σελ. 20
- ↑ Peter Burke (επιμ. και μτφρ.): The History of Benefices and Selections from the History of the Council of Trent, by Paolo Sarpi, Washington Square Press, Νέα Υόρκη 1962, σελ. xxvii
- ↑ Naylor, Ron (Δεκέμβριος 2014). «Paolo Sarpi and the first Copernican tidal theory». The British Journal for the History of Science 47 (175 Pt 4): 661-675. doi:. PMID 25547000.
- ↑ The Cambridge Modern History, Volume 4: Fra Paolo Sarpi, Cambridge University Press, 1906, σελ. 671
- ↑ Christopher Nadon: «Paolo Sarpi and the Venetian Interdict» στο Enlightenment and Secularism: Essays on the Mobilization of Reason, Lexington Books, 2013, σελ. 20.
- ↑ David C. Hendrickson: «Venice and the Liberty of States» στο IR and all that: Classic Readings on International Relations, December 13, 2013.
- ↑ Richard Cavendish: «Galileo observes the satellites of Jupiter», History Today, τόμ. 60 (Ιανουάριος 2009)
Επιλεγμένη βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Bouwsma, William James: Venice and the Defense of Republican Liberty: Renaissance Values in the Age of the Counter-Reformation, University of California Press, 1968 και 1984
- Cassani, P.: Paolo Sarpi e le scienze matematiche naturali, Βενετία 1822
- de Vivo, Filippo: «Paolo Sarpi and the Uses of Information in Seventeenth-Century Venice», σσ. 35-49 στο έργο News Networks in Seventeenth Century Britain and Europe, επιμ. Raymond, Joad, εκδ. Routledge 2006
- Kainulainen, Jaska: Paolo Sarpi: A Servant of God and State, Brill, 2014
- Lievsay, John Leon: Venetian Phoenix: Paolo Sarpi and Some of His English Friends (1606–1700), University Press of Kansas, Wichita 1973
- Micanzio, Fulgenzio: Vita del padre Paolo, dell'ordine de' Servi e theologo della serenissima republ. di Venetia, Leida 1646 (εκδόθηκε στην εποχή μας μαζί με το έργο του Sarpi Istoria del Concilio tridentino από τις εκδ. Einaudi το 1974)
- Wootton, David: Paolo Sarpi: Between Renaissance and Enlightenment, Cambridge University Press, 1983, ISBN 0-521-23146-9
- Burke, Peter (επιμ. και μετάφρ.): The History of Benefices and Selections from the History of the Council of Trent, by Paolo Sarpi, Washington Square Press, Νέα Υόρκη 1962
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Bouwsma, William J.: «Venice, Spain, and the Papacy: Paolo Sarpi and the Renaissance Tradition» από το βιβλίο A Usable Past: Essays in European Cultural History, University of California Press, Berkeley 1990