Παρένθετη μητρότητα
Παρένθετη μητρότητα αποκαλείται μία ρύθμιση υιοθεσίας η οποία συχνά υποστηρίζεται από μια νομική συμφωνία, σύμφωνα με την οποία μια γυναίκα συμφωνεί να γεννήσει για λογαριασμό άλλου ατόμου(ων) που θα γίνει ο γονέας(-είς) του παιδιού μετά τη γέννηση. Οι άνθρωποι επιδιώκουν την παρένθετη μητρότητα για διάφορους λόγους, όπως η υπογονιμότητα, οι κίνδυνοι ή οι ανεπιθύμητοι παράγοντες της εγκυμοσύνης ή όταν η εγκυμοσύνη είναι ιατρικά αδύνατη.
Στις ρυθμίσεις παρένθετης μητρότητας, μπορεί να εμπλέκεται χρηματική αποζημίωση ή όχι. Η λήψη χρημάτων για τη ρύθμιση είναι γνωστή ως εμπορική παρένθετη μητρότητα.[1] [2] Η νομιμότητα και το κόστος της παρένθετης μητρότητας ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό μεταξύ δικαιοδοσιών, συμβάλλοντας στον "τουρισμό γονιμότητας" (η πρακτική του ταξιδιού σε άλλη χώρα για τον σκοπό) και μερικές φορές καταλήγοντας σε προβληματικές διεθνείς ή διακρατικές ρυθμίσεις παρένθετης μητρότητας. Για παράδειγμα, όσοι ζουν σε μια χώρα όπου η παρένθετη μητρότητα απαγορεύεται ταξιδεύουν σε μια δικαιοδοσία που το επιτρέπει. Σε ορισμένες χώρες, η παρένθετη μητρότητα είναι νόμιμη εάν δεν υπάρχει οικονομικό όφελος.
Όπου η εμπορική παρένθετη μητρότητα είναι νόμιμη, τρίτοι φορείς μπορούν να συμβάλουν βρίσκοντας μια παρένθετη μητέρα και συνάπτοντας σύμβαση παρένθετης μητρότητας μαζί της. Αυτές οι υπηρεσίες προϋποθέτουν, συχνά, ιατρικές εξετάσεις για να εξασφαλίσουν την υγιή κύηση και τον τοκετό. Συνήθως διευκολύνουν, επίσης, νομικά ζητήματα που αφορούν τους προβλεπόμενους γονείς και την παρένθετη μητέρα.
Μέθοδοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η παρένθετη μητρότητα μπορεί να είναι είτε παραδοσιακή είτε κύησης, οι οποίες διαφοροποιούνται από τη γενετική προέλευση του ωαρίου. Η παρένθετη μητρότητα κύησης τείνει να είναι πιο συχνή από την παραδοσιακή παρένθετη μητρότητα και θεωρείται λιγότερο περίπλοκη από νομική άποψη.[3]
Παραδοσιακή παρένθετη μητρότητα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μια παραδοσιακή παρένθετη μητρότητα (επίσης γνωστή ως μερική, φυσική ή ευθεία παρένθετη μητρότητα) είναι εκείνη όπου το ωάριο της παρένθετης μητέρας γονιμοποιείται από το σπέρμα του πατέρα ή του δότη.
Η γονιμοποίηση του υποκατάστατου μπορεί να γίνει είτε μέσω σεξουαλικής επαφής (φυσική γονιμοποίηση) είτε με τεχνητή γονιμοποίηση. Η χρήση του σπέρματος ενός δότη έχει ως αποτέλεσμα ένα παιδί που δεν έχει γενετική σχέση με τον/τους επιδιωκόμενο/ους γονέα. Εάν το σπέρμα του προβλεπόμενου πατέρα χρησιμοποιηθεί στη σπερματέγχυση, το προκύπτον παιδί σχετίζεται γενετικά τόσο με αυτό όσο και με το παρένθετο.[4][5]
Κάποιοι επιλέγουν να γονιμοποιήσουν ιδιωτικά χωρίς την παρέμβαση γιατρού. Σε ορισμένες δικαιοδοσίες, οι σκοπούμενοι γονείς που χρησιμοποιούν σπέρμα δότη πρέπει να περάσουν από μια διαδικασία υιοθεσίας για να έχουν τα νόμιμα γονικά δικαιώματα του παιδιού που προκύπτει. Πολλά κέντρα γονιμότητας που προβλέπουν παρένθετη μητρότητα βοηθούν τα μέρη στη νομική διαδικασία.
Παρένθετη μητρότητα κύησης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η παρένθετη μητρότητα κύησης (επίσης γνωστή ως ξενιστής ή πλήρης παρένθετη μητρότητα [6]) επιτεύχθηκε για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 1986.[7] Πραγματοποιείται όταν ένα έμβρυο που δημιουργήθηκε με τεχνολογία εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF) εμφυτεύεται σε ένα παρένθετο, που μερικές φορές ονομάζεται φορέας κύησης. Η παρένθετη μητρότητα κύησης έχει διάφορες μορφές και σε κάθε μορφή, το παιδί που προκύπτει είναι γενετικά άσχετο με το παρένθετο:
- Το έμβρυο δημιουργείται χρησιμοποιώντας το προβλεπόμενο σπέρμα του πατέρα και τα ωάρια της μητέρας,
- Το έμβρυο δημιουργείται χρησιμοποιώντας το προβλεπόμενο σπέρμα του πατέρα και ένα ωάριο δότη,
- Το έμβρυο δημιουργείται χρησιμοποιώντας το προβλεπόμενο ωάριο της μητέρας και το σπέρμα δότη,
- Ένα έμβρυο δότη μεταφέρεται σε ένα παρένθετο. Ένα τέτοιο έμβρυο μπορεί να είναι διαθέσιμο όταν σε άλλους που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση έχουν περισσέψει έμβρυα, τα οποία δωρίζουν σε άλλους. Το προκύπτον παιδί είναι γενετικά άσχετο με τον ή τους επιδιωκόμενους γονείς.[8]
Ελλάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην Ελλάδα η παρένθετη μητρότητα επιτρέπεται με προϋποθέσεις από το 2002, βάση του νόμου 3089 και σε αντίθεση με πολλά ευρωπαϊκά κράτη (Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία, Ισπανία) όπου απαγορεύεται. Η απόκτηση παιδιού μέσω παρένθετης μητρότητας επιτρέπεται μόνον σε ετερόφυλα ζευγάρια και μόνες γυναίκες.[9] Οι βασικές προϋποθέσεις είναι:
Βασικές προϋποθέσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η παρένθετη μητέρα πρέπει να είναι Ελληνίδα υπήκοος ή κάτοικος Ελλάδας,
- Η παρένθετη μητέρα πρέπει να είναι υγιής και να έχει ηλικία μεταξύ 25 και 54 ετών (Για τις γυναίκες ηλικίας 50 ετών και μίας ημέρας μέχρι 54 ετών και 0 ημέρες απαιτείται κατ’ εξαίρεση σχετική άδεια της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής),
- Η παρένθετη μητέρα πρέπει να έχει ήδη τουλάχιστον ένα παιδί,
- Να μην έχει υποβληθεί σε περισσότερες από δύο καισαρικές τομές (Δεν υφίσταται χρονικός ή ποσοτικός περιορισμός ως προς τον αριθμό των εμβρυομεταφορών στις οποίες πρόκειται να υποβληθεί η υποψήφια κυοφόρος με την ίδια ή διαφορετική δικαστική απόφαση),
- Η παρένθετη μητέρα πρέπει να έχει δωρίσει τα ωάρια της σε άλλη γυναίκα,
- Οι βιολογικοί γονείς (δηλαδή οι γονείς που παρέχουν το γενετικό υλικό) πρέπει να είναι παντρεμένοι ή σε σύμφωνο συμβίωσης
Διαδικασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η διαδικασία ξεκινά με την υποβολή αίτησης από τους βιολογικούς γονείς στην Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΑΙΥΑ). Στη συνέχεια, εξετάζεται η αίτηση και, αν πληρούνται οι προϋποθέσεις, χορηγείται άδεια για την πραγματοποίηση της διαδικασίας, που γίνεται σε μονάδα ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Η παρένθετη μητέρα λαμβάνει ειδική θεραπεία για να επιτευχθεί η εγκυμοσύνη, που πραγματοποιείται με τη χρήση των ωαρίων της παραγγέλλουσας μητέρας ή μιας τρίτης δότριας. Μετά τον τοκετό, οι βιολογικοί γονείς αποκτούν τη γονική μέριμνα του παιδιού. Η παρένθετη μητέρα δεν έχει κανένα νομικό δικαίωμα επί του παιδιού.[10]
Η θέση της Εκκλησίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δεν υπάρχει ενιαία θέση στην Εκκλησία σχετικά με την παρένθετη μητρότητα. Ιδιαίτερα στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν υπάρχει επίσημη τοποθέτηση σχετικά με βιοηθικά ζητήματα,[11] εκτός της Ρωσικής Εκκλησίας, η οποία απαγορεύει το Βάπτισμα σε παιδιά που έχουν γεννηθεί μέσω παρένθετης μητρότητας.[12][13] «Νομιμοποιείται μια "βιολογική πορνεία"», είχε δηλώσει το 2013 ο μητροπολίτης Ιλαρίων Αλφέγιεφ. Ξεκάθαρα αρνητική είναι η θέση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Με απόφαση του «υπουργείου» για την Ορθότητα της Πίστεως της Αγίας Έδρας, τον Απρίλιο του 2024, η υπογραμμίστηκε ότι η παρένθετη μητρότητα πρέπει να μετατραπεί σε οικουμενικό αδίκημα, διότι «με τον τρόπο αυτό, το παιδί, το οποίο είναι απεριόριστα άξιο, μετατρέπεται μόνον σε αντικείμενο».[14]
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Σχετική δικαστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ηρακλείου (678/2755/671/2003), στον ιστότοπο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Piersanti, Valeria; Consalvo, Francesca; Signore, Fabrizio; Del Rio, Alessandro; Zaami, Simona (January 2021). «Surrogacy and "Procreative Tourism". What Does the Future Hold from the Ethical and Legal Perspectives?» (στα αγγλικά). Medicina 57 (1): 47. doi:. ISSN 1648-9144. PMID 33429930.
- ↑ Brandão, Pedro; Garrido, Nicolás (29 December 2022). «Commercial Surrogacy: An Overview» (στα αγγλικά). Rev Bras Ginecol Obstet 44(12) (1141–1158). doi:. PMID 36580941. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9800153/. Ανακτήθηκε στις 9 April 2024.
- ↑ «Using a Surrogate Mother: What You Need to Know». WebMD. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2014.
- ↑ Bhatia, Kalsang; Martindale, Elizabeth A.; Rustamov, Oybek; Nysenbaum, Anthony M. (2009). «Surrogate pregnancy: an essential guide for clinicians» (στα αγγλικά). The Obstetrician & Gynaecologist 11 (1): 49–54. doi:. ISSN 1744-4667.
- ↑ «Surrogacy: what is it? Different types of surrogacy». VittoriaVita.
- ↑ Imrie, Susan; Jadva, Vasanti (4 July 2014). «The long-term experiences of surrogates: relationships and contact with surrogacy families in genetic and gestational surrogacy arrangements». Reproductive BioMedicine Online 29 (4): 424–435. doi:. PMID 25131555.
- ↑ «And Baby Makes Four: for the First Time a Surrogate Bears a Child Genetically Not Her Own». People.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2019.
- ↑ Brinsden, Peter R. (2003-09-01). «Gestational surrogacy» (στα αγγλικά). Human Reproduction Update 9 (5): 483–491. doi:. ISSN 1355-4786. PMID 14640380.
- ↑ «Το νομοθετικό πλαίσιο για την παρένθετη μητρότητα». kathimerini.gr. 9 Ιανουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2024.
- ↑ «Παρένθετη μητέρα: Ποιοι και πώς μπορούν να αποκτήσουν παιδί - Τι ισχύει για τα ομόφυλα ζευγάρια». flash.gr. 12 Ιανουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2024.
- ↑ «Η απόφαση της Εκκλησίας της Ρωσίας περί απαγορεύσεως της τελέσεως του μυστηρίου της βαπτίσεως σε βρέφη που γεννήθηκε μέσω παρένθετης μητέρας». researchgate.net. 1 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2024.
- ↑ «Δεν θα βαπτίζουν τα μωρά από παρένθετες μητέρες». dogma.gr. 20 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2024.
- ↑ «Σχετικά με τη βάπτιση των βρεφών που γεννήθηκαν με τη βοήθεια «παρένθετης μητέρας»». Πατριαρχείο Ρωσίας-patriarchia.ru (στα Ρωσικά). 26 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2024.
- ↑ «Βατικανό: «Η παρένθετη μητρότητα πρέπει να μετατραπεί σε οικουμενικό αδίκημα»». ethnos.gr (στα Ρωσικά). 9 Απριλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2024.