Πατρικά Χίου
Συντεταγμένες: 38°14.19′N 26°3.72′E / 38.23650°N 26.06200°E
| Πατρικά | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Βορείου Αιγαίου |
| Δήμος | Χίου |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Χίου |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 71 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 82102 |
Τα Πατρικά είναι ένα μικρό χωριό της νοτιοανατολικής Χίου, σε οδική απόσταση 24 χιλιομέτρων από την πόλη της Χίου. Σήμερα υπάγεται στο ομώνυμο δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Μαστιχοχωρίων, του οποίου αποτελεί και τον μοναδικό οικισμό. Το μεσοσταθμικό υψόμετρο του χωριού είναι 190 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Κοντινότερος οικισμός είναι το μεγάλο χωριό Καλαμωτή, δύο χιλιόμετρα προς τα δυτικά και χαμηλότερα. Επίσης, από την άλλη πλευρά βρίσκονται κοντά τα χωριά Κοινή, Βουνό, ενώ σε ευθεία γραμμή εγγύτερα είναι τα Φλάτσια.
Η ονομασία του χωριού παραπέμπει στην πατρική κληρονομιά (κατά τον Γεώργιο Ζολώτα) ή στα «πατερικά», δηλαδή κτήματα των πατέρων[1] (μοναχών) της Νέας Μονής (κατά τον Άμαντο).
Σύμφωνα με χειρόγραφα που έχουν βρεθεί, το πρώτο σπίτι στα Πατρικά κτίστηκε το 1050 από την οικογένεια Μενδώνη. Υπήρχαν ομώνυμοι μικροί οικισμοί στη Μήλο και την Ικαρία, ενώ στη Χίο παραλλαγή του τοπωνυμίου συναντάται και στα Πατρίκια (κάτω από τον λόφο του Αγίου Μηνά, προς τα Θυμιανά).
Το χωριό ήταν κάποτε περιτειχισμένο με καστρόπορτες κλπ.[1], κατά τα πρότυπα των χωριών-κάστρων της Χίου, σε μικρότερη βέβαια κλίμακα, όπως προδίδουν οι ονομασίες θέσεών του «Γύρος», «Μέσα Πόρτα» και «`Εξω Πόρτα».
Το χωριό όμως υπέστη πολλές ζημιές στο σεισμό του 1949[2], οπότε η ανοικοδόμησή του συνέτεινε στο να εξαφανισθούν πολλά στοιχεία της αρχιτεκτονικής τύπου «χωριού-κάστρου». Οι κάτοικοι του χωριού, που ονομάζονται Πατρικούσοι / Πατρικούσαινες στο τοπικό γλωσσικό ιδίωμα, είναι στην πλειονότητά τους γεωργοί και παράγουν μαστίχα, λάδι, ελιές, αμύγδαλα, γλυκάνισο, κ.ά..
Η εξέλιξη του πληθυσμού των Πατρικών στις επίσημες απογραφές (βλ. τον πίνακα) είναι τυπικό δείγμα μαρασμού της ελληνικής επαρχίας, και αυτό παρά τη μεγάλη εγγύτητα της Καλαμωτής, που έχει γυμνάσιο-λύκειο, κλπ.
| `Ετος απογραφής | Κάτοικοι |
|---|---|
| 1951 | 322 |
| 1971 | 195 |
| 1981 | 138 |
| 1991 | 126 |
| 2001 | 86 |
| 2011 | 120 |
Ο ενοριακός ναός (η «χωριοεκκλησιά») των Πατρικών τιμάται στο όνομα του Αγίου Γεωργίου. Υπάρχουν επίσης οι παλαιοί ναοί του Ταξιάρχη ,των Εισοδίων της Θεοτόκου (Άνω και Κάτω Παναγιά) και του Αγίου Νικολάου, ενώ εκτός του οικισμού (ξωκκλήσια) βρίσκονται η Παναγία η Υπαπαντή - η Παναγιά η Δάφνη - (κτητορική της οικογένειας Παρασκευάδη), ο Άγιος Αντώνιος, ο Άγιος Γιάννης, οι Άγιοι Σαράντα και ο Προφήτης Ηλίας. Υπήρχε επίσης εντός του οικισμού ο μικρός ναός του Αγίου Δημητρίου, στη θέση του οποίου σήμερα βρίσκεται ο ναός του Αγίου Γεωργίου.
Το χωριό σήμερα αριθμεί συνολικά 10 εκκλησίες.
Το χωριό υπάγεται εκκλησιαστικώς στην αρχιερατική εποπτεία Νενήτων της Ιεράς Μητροπόλεως Χίου, Ψαρών και Οινουσσών. Κατά τον Γ.Ι. Ζολώτα: «εκ των εκκλησιών τούτων η έχουσα την τερπνοτέραν θέσιν και άποπτον οπωσδήποτε είναι ο Άγιος Ιωάννης».
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 «Ιστορία του χωριού». www.patrika.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ «Σημαντικά Γεγονότα». www.patrika.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2020.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Γεωργίου Ι. Ζολώτα: Ιστορία της Χίου, τόμος Α («Ιστορική Τοπογραφία και Γενεαλογία»). Τύποις Π.Δ. Σακελλαρίου, Αθήναι 1921, σσ. 606-607.
- Σύντομη περιγραφή με εικόνα Αρχειοθετήθηκε 2008-02-28 στο Wayback Machine.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- «Μεσαιωνικό χωριό Πατρικά - Patrika Medieval Village - YouTube». www.youtube.com. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2020.