Πικρό ψωμί
| Πικρό ψωμί | |
|---|---|
.jpg) Κινηματογραφική αφίσα της ταινίας. | |
| Σκηνοθεσία | Γρηγόρης Γρηγορίου Βοηθός: Ντίνος Κατσουρίδης |
| Παραγωγή | Παναγιώτης Δαδήρας |
| Σενάριο | Γρηγόρης Γρηγορίου |
| Ιστορία | Ίντας Χριστινάκη |
| Πρωταγωνιστές | Ελένη Ζαφειρίου Ίντα Χριστινάκη Μιχάλης Νικολόπουλος Άλκης Παπάς Στράτος Φλώρος Νίκος Παντελίδης Αλέκος Κουρής |
| Μουσική | Αργύρης Κουνάδης |
| Φωτογραφία | Εμμανουήλ Τζανέτης |
| Μοντάζ | Αιμίλιος Προβελέγγιος Βοηθός: Αντώνης Καρατζόπουλος |
| Σκηνογραφία | Μίμης Κέντακας |
| Εταιρεία παραγωγής | Ολύμπια Φιλμ |
| Πρώτη προβολή | 17 Δεκεμβρίου 1951 (Ελλάδα) |
| Διάρκεια | 83΄ |
| Προέλευση | Ελλάδα |
| Γλώσσα | Ελληνικά |
| δεδομένα () | |
Το Πικρό ψωμί είναι ελληνική δραματική ταινία του 1951, σε παραγωγή Παναγιώτη Δαδήρα και σε σκηνοθεσία - σενάριο Γρηγόρη Γρηγορίου.
Πλοκή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα] |
Η παρακάτω περίληψη πλοκής του έργου που αφορά το λήμμα είναι ημιτελής. |
Η ιστορία μιας οικογένειας λίγο μετά τον πόλεμο. Ένας οικοδόμος ζει φτωχικά σε μια αυλή την οικογένειά του, τη γυναίκα του και τρεις γιους. Ο μεγάλος γιος έχει χάσει και τα δύο του χέρια, από μια χειροβομβίδα στην Κατοχή, ο μεσαίος είναι σε ηλικία εργασίας αλλά δεν βρίσκει δουλειά και ο μικρός είναι αριστούχος μαθητής. Όταν ο πατέρας σκοτώνεται στην οικοδομή, ο μεσαίος γιος αναγκάζεται να πάει στην οικοδομή για να ζήσει την οικογένειά του. Η δυστυχία μεγαλώνει ακόμα περισσότερο όταν ο μεγάλος γιος, που νιώθει ότι αποτελεί βάρος, αυτοκτονεί. Η χαροκαμμένη μάνα, που ξενοπλένει για να βοηθήσει στο εισόδημά τους, αρχίζει σιγά σιγά να χάνει τα χέρια της από παράλυση. Ο μικρός γιος καταλαβαίνει ότι πρέπει να συνεισφέρει και αυτός και εγκαταλείπει το σχολείο για να πάει να δουλέψει και αυτός στην οικοδομή.
Διανομή ρόλων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ελένη Ζαφειρίου - κυρία Λυμπέρη
- Ίντα Χριστιανάκη - Λουίζα
- Μιχάλης Νικολόπουλος - Θανάσης Λυμπέρης
- Άλκης Παππάς - Αντώνης Λυμπέρης
- Στρατής Φλώρος - Γιάγκος Λυμπέρης
- Νίκος Παντελίδης - άρχοντας
- Αλέκος Κουρής - Φωτάκης Λυμπέρης
- Δήμος Σταρένιος - εργοδότης
- Γιώργος Νέζος - γιατρός
- Παντελής Ζερβός - επιστάτης
- Στέλιος Παπαδάκης - Γιάγκος Λυμπέρης
Παραγωγή και παραλειπόμενα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο ηθοποιός Στράτος Φλώρος, που έκανε την πρώτη και τελευταία κινηματογραφική του εμφάνιση, σε κάποιο από τα γυρίσματα παραπονέθηκε για πονοκέφαλο και, λίγο αργότερα, έπεσε σε κώμα. Στο νοσοκομείο όπου διακομίστηκε διαγνώστηκε ότι πάσχει από φυματιώδη μηνιγγίτιδα και δύο ημέρες αργότερα πέθανε. Οι εναπομείνασες σκηνές του Γιάγκου Λυμπέρη γυρίστηκαν με τον ηθοποιό Στέλιο Παπαδάκη γυρισμένο πλάτη στην κάμερα.[1]
Ο ρόλος της μάνας της οικογένειας προοριζόταν για τη θεατρική ηθοποιό Βάσω Μεταξά, η οποία όμως ζήτησε ένα υπερβολικό ποσό ως αμοιβή κι έτσι προτιμήθηκε η Ζαφειρίου με σχεδόν τα μισά χρήματα. Η ίδια έκτοτε έλεγε πως «χάρη στο πικρό ψωμί, έφαγα γλυκό ψωμί στη ζωή μου».[2]
Η πρεμιέρα της ταινίας πραγματοποιήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 1951. Κόβοντας 33.824 εισιτήρια, κατατάχθηκε στην 12η θέση ανάμεσα σε 15 ταινίες της ίδιας σεζόν.[3]
Έχει χαρακτηρισθεί ως η πρώτη νεορεαλιστική ταινία του ελληνικού κινηματογράφου, όμως ο ίδιος ο Γρηγόρης Γρηγορίου δεν υιοθετεί αυτήν την ανάγνωση για την ταινία του. Αντίθετα, όπως ο ίδιος ισχυρίζεται ότι
«η νοοτροπία μου και η αισθητική μου ταίριαζαν περισσότερο με το γαλλικό κινηματογράφο του μεσοπολέμου και ιδιαίτερα με τις ταινίες του Ρενουάρ και του Καρνέ και οι δικές τους εικόνες λειτουργούσαν υποσυνείδητα σε όλο το γύρισμα της ταινίας».[4]
Η ταινία αντιμετώπισε προβλήματα με τη λογοκρισία. Η πρωτοβάθμια επιτροπή έκοψε τη φράση «Κι όσο θα γίνονται πόλεμοι, τόσο θα πληθαίνουν οι κουλοί και οι σακάτηδες», ένα φιλειρηνικό μήνυμα του σκηνοθέτη. Η δευτεροβάθμια επιτροπή, όμως, επέτρεψε την προβολή της χωρίς περικοπές. Στη συνέχεια, όταν το φιλμ ζητήθηκε από τη Σοβιετική Ένωση, η λογοκρισία απαίτησε να αλλάξει το σενάριο και ο μικρός γιος να εμφανίζεται να συνεχίζει το σχολείο, προκειμένου "να μην εκετεθεί η Ελλάδα στους κομμουνιστές". Αφού προστέθηκε ένας επίλογος από τον Γρηγορίου, η ταινία ήταν έτοιμη προς εξαγωγή, αλλά τελικά οι Σοβιετικοί δεν την ζήτησαν. Τελικά, οι πρόσθετες σκηνές αφαιρέθηκαν από τον σκηνοθέτη.[5]
Το 2005, το 46ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης έκανε μια ειδική προβολή της ταινίας του Γρηγορίου Πικρό ψωμί. [6]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Πικρό ψωμί (1951) το τραγικό συμβάν του θανάτου του πρωταγωνιστή της κλασικής ελληνικής ταινίας, πριν την ολοκλήρωση των γυρισμάτων». KoitaMagazine. 4 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2021.
- ↑ «Ελένη Ζαφειρίου: Η Ελληνίδα μάνα του σινεμά & το "Πικρό Ψωμί" π». Cosmopoliti.com - Χριστίνα Πολίτη. 9 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2021.
- ↑ «Πικρό ψωμί - retroDB». www.retrodb.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2021.
- ↑ Γρηγόρης Γρηγορίου, εκδ. Αιγόκερως, Αθήνα, 1996, σελ .92
- ↑ Γιώργος Ανδρίτσος, Η κατοχή και η αντίσταση στον Ελληνικό κινηματογράφο 1945-1966, εκδ.Αιγόκερως, Αθήνα, 2004, σελ.43
- ↑ Κιτροέφ, Μαίρη (2005). 46ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Αθήνα: Υπουργείο Πολιτισμού. σελ. 238.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Γρηγόρης Γρηγορίου, εκδ. Αιγόκερως, Αθήνα, 1996, σελ.89-92
- Γρηγόρης Γρηγορίου, Μνήμες σε άσπρο μαύρο Ι Τα ηρωικά χρόνια,εκδ. Αιγόκερως, Αθήνα, 1988, σελ 97-123.
- Γιώργος Ανδρίτσος, Η κατοχή και η αντίσταση στον Ελληνικό κινηματογράφο 1945-1966, εκδ.Αιγόκερως, Αθήνα, 2004
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Πικρό ψωμί στην IMDb (Αγγλικά)
- Πικρό ψωμί στο AllMovie (Αγγλικά)
- Πικρό ψωμί στο AlloCine (Γαλλικά)
- Πικρό ψωμί στο Cine.gr (αρχειοθετημένος)
- Πικρό ψωμί στο Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου (Αγγλικά)
- Ταινιοθήκη της Ελλάδας [1]
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τον κινηματογράφο χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |
