Προκλητή ζήτηση
Στα οικονομικά, η προκαλούμενη / επαγόμενη ζήτηση (αγγλικά: induced demand), που σχετίζεται με την λανθάνουσα ζήτηση και την παραγόμενη ζήτηση[1], είναι το φαινόμενο κατά το οποίο η αύξηση της προσφοράς οδηγεί σε μείωση της τιμής και αύξηση της κατανάλωσης. Με άλλα λόγια, καθώς ένα αγαθό ή μια υπηρεσία γίνεται πιο άμεσα διαθέσιμο και παράγεται μαζικά, η τιμή του μειώνεται και οι καταναλωτές είναι πιο πιθανό να το αγοράσουν, πράγμα που σημαίνει ότι η ζητούμενη ποσότητα αυξάνεται στη συνέχεια.[2] Αυτό συνάδει με το οικονομικό μοντέλο προσφοράς και ζήτησης.
Στον σχεδιασμό των μεταφορών, η «προκαλούμενη ζήτηση», που ονομάζεται επίσης «προκαλούμενη κυκλοφορία» ή «κατανάλωση οδικής χωρητικότητας», είναι ένα φαινόμενο στην κυκλοφορία και στις μεταφορές, όπου η αύξηση της χωρητικότητας ενός δρόμου ή δικτύου μεταφορών (π.χ., η κατασκευή νέων λωρίδων σε έναν αυτοκινητόδρομο) οδηγεί τελικά σε αύξηση της κυκλοφορίας.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι καλύτερες συνθήκες προσελκύουν περισσότερους χρήστες, κάτι που με τον καιρό εξαντλεί τη νέα χωρητικότητα της οδού, συχνά φέρνοντας το πρόβλημα στην αρχική του κατάσταση ή ακόμα χειρότερα.
Αυτή η ιδέα έχει γίνει σημαντική στη συζήτηση για την επέκταση των συστημάτων μεταφορών και χρησιμοποιείται συχνά ως επιχείρημα κατά της αύξησης της ικανότητας οδικών μεταφορών ως μέσο καταπολέμησης της συμφόρησης. Η επαγόμενη κυκλοφορία μπορεί να είναι ένας παράγοντας που συμβάλλει στην αστική εξάπλωση. Ο πολεοδόμος Jeff Speck έχει αποκαλέσει την επαγόμενη ζήτηση «τη μεγάλη διανοητική μαύρη τρύπα στον πολεοδομικό σχεδιασμό, τη μόνη επαγγελματική βεβαιότητα που κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος φαίνεται να αναγνωρίζει, αλλά σχεδόν κανείς δεν είναι πρόθυμος να δράσει».
Συχνά, παρατηρείται επίσης το αντίστροφο αποτέλεσμα, γνωστό ως μειωμένη ζήτηση (αγγλικά: reduced demand).[3]
Μια από τις κλασικές αναφορές για το induced demand είναι το έργο του Anthony Downs, "Stuck in Traffic" (1992), όπου αναλύει το φαινόμενο της επαγόμενης ζήτησης και περιγράφει τον τρόπο που η αύξηση της οδικής χωρητικότητας συχνά αποτυγχάνει να μειώσει τη συμφόρηση. Επίσης, μελέτες όπως αυτή των Robert Cervero και Mark Hansen, "Induced Travel Demand and Induced Road Investment: A Simultaneous Equation Analysis" (1997), εξετάζουν τη σχέση μεταξύ οδικών έργων και αύξησης της κυκλοφορίας, προσφέροντας στατιστικά δεδομένα για το φαινόμενο.
Αυτές οι πηγές θεωρούνται κλασικές στη βιβλιογραφία και βοήθησαν να καθιερωθεί η έννοια του induced demand στη συγκοινωνιακή μελέτη και τον αστικό σχεδιασμό.
Πολλές πόλεις σήμερα εφαρμόζουν πολιτικές που στοχεύουν να μειώσουν την κυκλοφοριακή συμφόρηση και την εξάρτηση από τα αυτοκίνητα, αντί να επεκτείνουν συνεχώς τους δρόμους, αξιοποιώντας την κατανόηση του induced demand.
Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Schneider, Benjamin (September 6, 2018) "CityLab University: Induced Demand" CityLab
- ↑ Mann, Adam (17 June 2014). «What's Up With That: Building Bigger Roads Actually Makes Traffic Worse». Wired. https://www.wired.com/2014/06/wuwt-traffic-induced-demand/.
- ↑ Steuteville, Robert (19 March 2021). «Reduced demand is just as important as induced demand». Congress For The New Urbanism. https://www.cnu.org/publicsquare/2021/03/19/reduced-demand-just-important-induced-demand.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Caro, Robert (1974). The Power Broker: Robert Moses and the Fall of New York. New York: Knopf. ISBN 978-0-394-48076-3. OCLC 834874.
- Duany, Andres· Plater-Zyberk, Elizabeth· Speck, Jeff (2000). Suburban Nation: The Rise of Sprawl and the Decline of the American Dream
. New York: North Point Press. ISBN 0-86547-606-3. - Speck, Jeff (2012). Walkable City: How Downtown Can Save America, One Step at a Time. New York: North Point Press. ISBN 978-0-86547-772-8.
Περαιτέρω ανάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- *Hart, Stanley I. and Spivak, Alvin L (1993). The Elephant in the Bedroom: Automobile Dependence and Denial; Impacts on the Economy and Environment (Ο ελέφαντας στην κρεβατοκάμαρα: εξάρτηση από το αυτοκίνητο και άρνηση. Επιπτώσεις στην οικονομία και το περιβάλλον). Pasadena, California: New Paradigm Books. (ISBN 0932727646).
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Giles Duranton, Matthew A. Turner (2010), The Fundamental Law of Road Congestion: Evidence from US cities, University of Toronto.
- UK Department for Transport guidance on modelling induced demand.
- A statistical analysis of induced travel effects in the US mid-Atlantic region (Fulton et al.), Journal of Transportation and Statistics, April 2004 (PDF).
- Todd Litman (2001), “Generated Traffic; Implications for Transport Planning,” ITE Journal, Vol. 71, No. 4, Institute of Transportation Engineers (www.ite.org), April, 2001, pp. 38–47.