Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Σμύρνης 1919-20

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Σμύρνης ΣΕΓΑΣ
Περίοδος1919-20
Πρωταθλήτρια ομάδαΑπόλλων Σμύρνης
(4ος τίτλος)
1918-19
1920-21

Το Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Σμύρνης 1919-20 ή Πρωτάθλημα Συλλόγων διοργανώθηκε υπό την έγκριση και επίβλεψη του Σύνδεσμο Ελληνικών Αθλητικών Γυμναστικών Σωματείων (ΣΕΑΓΣ, πλέον ΣΕΓΑΣ) στη Σμύρνη, και τον Πανιώνιο που θεσμοθέτησε το έπαθλο.[1] Οι αγώνες έγιναν στο Στάδιο Πανιωνίου στη Σμύρνη, 7.000 θέσεων, αλλά και του Απόλλωνος (6.000 θέσεων).[2] Το πρωτάθλημα έφερε την διακριτική με την ονομασία Κύπελλο Νίκης, που ήταν και το όνομα του τροπαίου για τον πρωταθλητή. Ηταν η 3η συνεχόμενη διοργάνωση και τελευταία που ανέλαβε ο Πανιώνιος υπό την αιγίδα του ΣΕΑΓΣ, ενώ ήταν το πρώτο πρωτάθλημα Σμύρνης που διεξήχθη υπό Ελληνική διοίκηση[3] μετά την Ελληνική απόβαση στη Σμύρνη στις 2/19 Μαϊου του 1919.

Στην Α' κατηγορία συμμετείχαν ο Πανιώνιος, o ΑΟ Μπουρνόβας, ο Απόλλων, το Αγγλικό Στραταρχείο, οι Ουόντερερς Σμύρνης, και η Αρμενική Ένωση.[4][5] Πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ ήταν από το 1914 ο Μάρκος Μίνδλερ.[6] Την ίδια περίοδο στην Ελλάδα δεν έγινε κάποιο επίσημο πρωτάθλημα λόγω του πολέμου και της επιστράτευσης.

Α' Κατηγορία
Στο πρωτάθλημα συμμετείχαν 7 ομάδες (έτος ίδρυσης σε παρένθεση): Απόλλων, Ουόνδερερς (αγγλική), Αρμενική Ένωση ή «Αρμένια Χομενετμέν» (1918 [7][8] - συγχώνευση μεταξύ Κναρ και Αρμενικής Λέσχης Κυνηγών, με κυανέρυθρα χρώματα), Όμιλος Μπουρνόβα (1894), «Ευρώπη» (ομάδα αγγλικού πλοίου), Αγγλικό Στραταρχείο και Πανιώνιος.[9] Διεξήχθη για στο Στάδιο του Πανιωνίου, 7.000 θέσεων, στην Πούντα και του Απόλλωνα στη Μπέλα Βίστα, σε δύο γύρους με έναρξη στις 15 Δεκεμβρίου 1919 και διάρκεια ως την 1η Μαρτίου 1920. Η ομάδα του Απόλλωνα με πρόεδρο τον ιατρό Δημήτρη Μαρσέλλο, ανεδείχθη νικήτρια για 4η συνεχόμενη χρονιά στην ιστορία του.

Τον Ιανουάριο του 1920, η διοίκηση του Απόλλωνα, ενοχλημένη από την αρθρογραφία του αθηναϊκού περιοδικού Ολυμπιονίκης, που αφορούσε στην πρώτη ήττα της ποδοσφαιρικής του ομάδας από την Αρμενική Ενωση[α] και μετά από ανταπόκριση του προέδρου του Πανιωνίου Δημητρού Δάλλα από τη Σμύρνη, έστειλε επιστολή στον Πανελλήνιο Σύλλογο, με την οποία του ανακοίνωνε τα αποτελέσματα του Απόλλωνα. Οι αγώνες διεξάγονταν κυριως στο Στάδιο του Πανιωνίου, είτε του Απόλλωνος.

Ο ΑΟ Μπουρνόβας επανεμφανίστηκε μετά από 5 σεζόν, ενω δεν κατέβηκε στο β΄ γύρο, και η Ουόντερερς δημιουργήθηκε από παλιούς παίκτες του Μπουρνόβα. Η ομάδα του Στραταρχείου αποχώρησε πριν τελειώσει ο α΄ γύρος καθώς απολύθηκαν πολλοί Άγγλοι στρατιώτες. Επίσης, το Φεβρουάριο αποχώρησε η ισχυρότατη διεκδικήτρια του τίτλου. «Ευρώπη», καθώς το πλοίο αναχώρησε από τη Σμύρνη. Ο τελευταίος αγώνας Πανιωνίου - Απόλλωνα (1-4) έκρινε τον τίτλο. Λίγες ημέρες αργότερα οι περισσότεροι παίκτες στρατεύτηκαν και αναχώρησαν για το μέτωπο.

Το φθινόπωρο του 1919, ιδρύθηκε ο Πανελλήνιος Ποδοσφαιρικός Όμιλος Σμύρνης, και «αποτελείτο από κράμα [στρατευμένων] παικτών διαφόρων ανεγνωρισμένων συλλόγων» από την Ελλάδα, όμως έδινε μόνο φιλικά ματς, και δεν δήλωσε συμμετοχή στο πρωτάθλημα. Ηταν πιθανότατα δημιούργημα του Γ.Καλαφάτη που υπηρετούσε στη Σμύρνη.[10]


# Κατάταξη
1 Απόλλων Σμύρνης
2 Πανιώνιος
3 Ευρώπη [β]
4 Αρμενική Ένωση
5 ΑΟ Μπουρνόβας [γ]
6 Ουόνδερερς Σμύρνης
7 Αγγλικό Στραταρχείο [δ]

Είναι γνωστά τα ακόλουθα αποτελέσματα.

Αγώνες
Πανιώνιος - Όμιλος Μπουρνόβα 2-0
Απόλλων Σμύρνης - Ουόνδερερς Σμύρνης 7-0


«Ευρώπη» - Αρμενική Ένωση 6-1
Πανιώνιος - Αρμενική Ένωση 2-1
Πανιώνιος - «Ευρώπη» 0-1
«Ευρώπη» - Γουόντερερς 2-0 α.α. [ε]
Απόλλων Σμύρνης - Όμιλος Μπουρνόβα 3-1
«Ευρώπη» - Αγγλικό Στραταρχείο 16-0
Απόλλων Σμύρνης - «Ευρώπη» 4-3
Πανιώνιος - Ουόνδερερς Σμύρνης 2-0 α.α. [ζ]
Πανιώνιος - Απόλλων Σμύρνης 1-0 ή 0-1 [η]
Απόλλων Σμύρνης - Πανιώνιος 4-1


Β' Κατηγορία
Στην Β' κατηγορία συμμετείχαν πιθανότατα οι β' ομάδες των Απόλλωνα, Πανιωνίου, Αρμενικής, Μπουρνόβα και ίσως Ουόντερερς.

Σχολικό πρωτάθλημα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πανιώνιος διοργάνωσε το ιστορικό σχολικό πρωτάθλημα Σμύρνης.[11] Οι αγώνες διεξάγονταν στο στάδιο Πανιωνίου. Μετείχαν: Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, Σχολή Μπάξτερ, Διεθνές Κολλέγιο, Λύκειο Αρώνη, Σχολή Γιαννίκη.[12] Ξεκίνησε το Νοέμβριο 1919, δεν ειναι γνωστός ο νικητής. Τα Χριστούγεννα 1919 σχολικό κύπελλο διοργάνωσε όμως και ο Απόλλων.

Προσκοπικό πρωτάθλημα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Οκτώβριο 1919 ο Πανιώνιος προκήρυξε πρωτάθλημα ποδοσφαίρου προσκοπικών ομάδων των εθνοτήτων που ζούσαν στη Σμύρνη, θέλοντας μέσω στου αθλητισμού να προωθήσει την αλληλογνωριμία των νέων της πόλης. Άλλωστε ο Δημητρός Δάλλας ήταν Γεν. Έφορος Προσκόπων Σμύρνης. Η ιδέα βρήκε ανταπόκριση, όπως διαβάζουμε: «Ο Πανιώνιος προεκήρυξε ειδικούς αγώνας ποδοσφαίρου μεταξύ των προσκοπικών ομάδων όλων των εθνοτήτων αίτινες μετ’ ενθουσιασμού απεδέχθησαν την πρόσκλησιν. Ο Πανιώνιος δια των αγώνων αυτών δίδει την ευκαιρίαν εις τους προσκόπους της πόλεως αφ’ ενός να συνεχίσουν και κατά τον χειμώνα την εν τω υπαίθρω άσκησιν αφ’ ετέρου δε συμβάλει εις την καλλιτέραν γνωριμίαν και συναδέλφωσιν των προσκόπων όλων των εθνοτήτων» (εφ. Κόσμος, 1/10/1919).

Δεν είναι γνωστές πολλές λεπτομέρειες αλλά οι αγώνες ξεκίνησαν. Έλληνες και Ιταλοί πρόσκοποι έδωσαν δύο ματς στο Στάδιο του Πανιωνίου στην Πούντα: στις 3/11/1919 ήρθαν ισόπαλοι 1-1 και στις 17/11/1919 οι Έλληνες νίκησαν 3-0.

Η εθνική Ελλάδος στην Ολυμπιάδα της Αμβέρσας με 7 παίκτες από τη Σμύρνη.

Το 1920 συμμετείχαν τρεις ποδοσφαιριστές του Πανιωνίου και τέσσερις του Απόλλωνα στην Εθνική ομάδα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας. Από τον Απόλλωνα οι: Αντώνιος Φωτιάδης (τερματοφύλακας), Α. Γκίλλης, Δ. Γώττης, και Ι. Ζαλούμης. Από τον Πανιώνιο οι: Θεόδωρος Δημητρίου (Μπέμπης ή Μπίμπος, αριστερός ακραίος επιθετικός) και ο αναπληρωματικός Σωτήριος Δεσποτόπουλος (μέσος).[13][14][15][16] Ο αγώνας της εθνικής ομάδας κόντρα στη Σουηδία στις 28 Αυγούστου 1920, θεωρείται από τη Διεθνή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία FIFA ως ο πρώτος της εθνικής Ελλάδας και μοναδικός επίσημος πριν τη δημιουργία της ΕΠΟ το 1926.[17][18] Οι διεθνείς Σμυρνιοί ποδοσφαιριστές του 1920:

Πρωτάθλημα Σμύρνης ΣΕΓΑΣ

1919-20

Απόλλων Σμύρνης
4ος τίτλος
  1. Το 1924, ιδρύθηκε η Κεντρική Επιτροπή της Ένωσης Αρμενίων Αθλητών Ελλάδος και σταδιακά δημιουργήθηκαν τα κατά τόπους παραρτήματα της Αρμενικής Ένωσης σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Συγγρού, Μαρούσι, Ταμπούρια, Νέο Φάληρο, Νέα Σμύρνη, Καρέα-Καισαριανή, Μυτιλήνη, Ηράκλειο Κρήτης και Ρέθυμνο, Αλεξανδρούπολη, Καβάλα και στο κέντρο της Αθήνας.
  2. αποχώρησε τον Φεβρουάριο 1920.
  3. αποχώρησε στο τέλος α' γύρο.
  4. αποχώρησε πριν ακόμη τελιώσει ο α' γύρος.
  5. δεν παρουσιάσθηκαν οι Γουόντερερς.
  6. πιθανώς δεν παρουσιάσθηκαν οι Γουόντερερς.
  7. Και οι δύο ομάδες έδωσαν το αποτέλεσμα 1-0 υπέρ τους. Πιθανότερη ήταν η νίκη υπέρ του Απόλλωνα.
  1. Ελληνινκός αθλητισμός στη Σμύρνη - apexsports.gr
  2. 1901 - 1910 Πανελλήνια καθιέρωση του συλλόγου - panionioshistory
  3. Smith, Michael Llewellyn (1999). Ionian vision : Greece in Asia Minor, 1919–1922 (New edition, 2nd impression έκδοση). London: C. Hurst. σελ. 92. ISBN 9781850653684. 
  4. «Σμύρνη: Ο αθλητισμός στην Σμύρνη έως το 1922 (Ποιες ποδοσφαιρικές ομάδες συνέχισαν τη δραστηριότητα τους στην Ελλάδα )». prlogos.gr. 2020. 
  5. ΕΝΩΣΗ ΑΡΜΕΝΙΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ-ΑΡΜΕΝΙΚΗ με έδρα την Νέα Σμύρνη - essnachess.gr
  6. Πρόεδροι/Γενικοί Γραμματείς ΣΕΑΓΣ
  7. Τα 90 χρόνια της «Αρμενικής Αθηνών» Αρμενική Σμύρνης/ Αθηνών (1924) - armenika.gr
  8. - armenika.gr
  9. «Το ποδόσφαιρο στη Σμύρνη και οι προσφυγικές ομάδες». dieci10.gr. 
  10. “Γκολ στα χαρακώματα”. Όταν οι Έλληνες στρατιώτες έπαιζαν ποδόσφαιρο στο Αφιόν Καραχισάρ της Μ. Ασίας - mixanitouxronou.gr
  11. «Η παιδεία στην ιωνική πρωτεύουσα - diastixo.gr
  12. Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΗ ΣΜΥΡΝΗ
  13. "Το Ελληνικόν Ποδόσφαιρον 1919-1926", Γεώργιος Α. Ανδριανόπουλος, σειρά άρθρων περιοδ. «ΑΘΛΗΤΙΚΑ Χρονικά» 1956-1958, Πειραιάς 1966, σελ. 6
  14. Greece: Full "A" international (1920) και Sverige-Hellas 9:0 (6:0), Γιώργος Κουσουνέλος, Διεθνής Ομοσπονδία Ποδοσφαιρικής Ιστορίας & Στατιστικής IFHHS
  15. "Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος", Χρήστος Σ. Σολομωνίδης-Νικόλαος E. Λωρέντης, έκδοση Πανιωνίου ΓΣΣ (αναμνηστική για την 75ετία από την ίδρυση του Ορφέος Σμύρνης), Αθήνα 1967, σελ. 129
  16. Ορισμένες μεταγενέστερες πηγές συμπεριλαμβάνουν εκ παραδρομής και τον Αγαμέμνονα Γκίλη του Απόλλωνα Σμύρνης - αφετηρία πιθανώς αποτέλεσε η πρώτη απόπειρα για την καταγραφή της ιστορίας της εθνικής Ελλάδας ("Η εθνική ομάς της Ελλάδος (και οι δέκα αγώνες της εθνικής Ενόπλων)", Αλέξανδρος Σιδηρόπουλος, έκδοσις ιδιωτική, Αθήναι 1953, σελ. 80) και έκτοτε αντιγράφεται
  17. "Γκολ 2000 • Ένας αιώνας ποδόσφαιρο: αλμανάκ, ιστορία, σχόλια", Ανδρέας Μπόμης, Εκδόσ. Πελεκάνος, Αθήνα 2000, ISBN 978-000-4000-05-3, σελ. 40 και 54
  18. "Το Ελληνικόν Ποδόσφαιρον 1919-1926", ό.π, σελ. 8