Πρόεδρος της Ουκρανίας
| Πρόεδρος της Ουκρανίας
Президент України | |
|---|---|
 Σημαία του Ουκρανού Προέδρου | |
| Προσφώνηση | Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε του Κράτους |
| Κατοικία | Μέγαρο Μαριίνσκι |
| Διορισμός από | άμεση εκλογή από το λαό |
| Διάρκεια θητείας | 5 έτη, άπαξ ανανεώσιμη |
| Αρχικός κάτοχος | Λεονίντ Κραβτσούκ |
| Δημιουργία | 5 Ιουλίου 1991 |
| Ιστοσελίδα | Επίσημος ιστότοπος |
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας (ουκρανικά: Президент України, Πρεζιντέντ Ουκραΐνι), σύμφωνα με το Σύνταγμα της Ουκρανίας, είναι η κεφαλή του Κράτους το οποίο και αντιπροσωπεύει. Είναι ο εγγυητής της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας και θεματοφύλακας του Συντάγματος, των νόμων, των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των πολιτών της Ουκρανίας.[1]
Η Ουκρανία είναι προεδρική κοινοβουλευτική Δημοκρατία με ημιπροεδρικό σύστημα, που έχει εκχωρήσει στον Πρόεδρο της χώρας αυξημένες και ζωτικής σημασίας αρμοδιότητες και σημαντικές εξουσίες. Ο Πρόεδρος αντιπροσωπεύει τη χώρα στις διεθνείς σχέσεις, ορίζει τις κατευθυντήριες γραμμές της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής, διαχειρίζεται μαζί με τον Πρωθυπουργό και την κυβέρνηση την εσωτερική πολιτική, διαπραγματεύεται και επικυρώνει διεθνείς συνθήκες. Εκλέγεται άμεσα από τον λαό της Ουκρανίας για θητεία 5 ετών, η οποία μπορεί να ανανεωθεί μία φορά.[2] Η προεδρική κατοικία βρίσκεται στο Μέγαρο Μαριίνσκι του Κιέβου, ενώ υπάρχουν και άλλα κτίρια που εξυπηρετούν τις ανάγκες της Προεδρίας της Ουκρανίας.
Από την ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Ουκρανίας στις 24 Αυγούστου του 1991, ως επακόλουθο της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης, και της δημιουργίας του αξιώματος του Προέδρου στις 5 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους έχουν θητεύσει έως σήμερα έξι Πρόεδροι.
Πρώτος Πρόεδρος ορκίστηκε ο Λεονίντ Κραβτσούκ, (1991 - 1994). Δεύτερος Πρόεδρος και ο μόνος μέχρι σήμερα που έχει συμπληρώσει δυο θητείες στο αξίωμα έγινε ο Λεονίντ Κούτσμα (1994 - 2005). Τρίτος Πρόεδρος ανέλαβε ο Βίκτορ Γιούστσενκο (2005 - 2010), τον οποίο διαδέχτηκε ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς (2010 - 2014). Από το 2014 και μετά, περίοδος κατά την οποία η χώρα βυθίστηκε σε μια συνεχιζόμενη διαμάχη με τη Ρωσία, πρόεδρος μεταβατικός (μετά την καθαίρεση του Γιανουκόβιτς και για το διάστημα που χρειάστηκε ώστε να προγραμματιστούν οι εκλογές του 2014) ορκίστηκε ο Ολεξάντρ Τουρτσίνοφ (2014) για να δώσει την θέση του, κατόπιν Προεδρικών εκλογών στον Πέτρο Ποροσένκο (2014 - 2019).[3]
Από το 2019 και ως σήμερα, Πρόεδρος της χώρας και αυτός ο οποίος ηγείται της χώρας του κατά τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία είναι ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.[4]
Εξουσίες του Προέδρου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα με το εν ισχύ Σύνταγμα της Ουκρανίας ο Πρόεδρος της χώρας, διασφαλίζει την ανεξαρτησία, την εθνική ασφάλεια και τη νόμιμη διαδοχή του κράτους, είναι ο αρχιστράτηγος των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας, διοικεί τους τομείς της εθνικής ασφάλειας και της άμυνας του κράτους, και ηγείται του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας.
Οι σημαντικότερες αρμοδιότητες του Προέδρου είναι οι εξής:[5]
- διορίζει και παύει την ανώτατη διοίκηση των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας και άλλων στρατιωτικών σχηματισμών
- διαχειρίζεται την εξωτερική πολιτική δραστηριότητα του κράτους, διεξάγει διαπραγματεύσεις και συνάπτει διεθνείς συνθήκες της Ουκρανίας,
- εκδίδει αποφάσεις για την αναγνώριση ξένων κρατών,
- διαβιβάζει στην Βερχόβνα Ράντα της Ουκρανίας την εισήγηση σχετικά με τον διορισμό του Υπουργού Άμυνας της Ουκρανίας και του Υπουργού Εξωτερικών της Ουκρανίας,
- διαβιβάζει στην Βερχόβνα Ράντα την εισήγηση σχετικά με την κήρυξη κατάστασης πολέμου και, σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης κατά της Ουκρανίας, εκδίδει απόφαση σχετικά με τη χρήση των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας και άλλων στρατιωτικών σχηματισμών που έχουν συσταθεί σύμφωνα με τους νόμους της Ουκρανίας,
- εκδίδει απόφαση σύμφωνα με το νόμο για τη γενική ή μερική κινητοποίηση και την επιβολή στρατιωτικού νόμου στην Ουκρανία ή σε συγκεκριμένες περιοχές της, σε περίπτωση απειλής επίθεσης, κινδύνου για την κρατική ανεξαρτησία της Ουκρανίας,
- εκδίδει απόφαση, σε περίπτωση ανάγκης, σχετικά με την εισαγωγή κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην Ουκρανία ή σε συγκεκριμένες περιοχές της,
- απονέμει υψηλούς στρατιωτικούς βαθμούς, υψηλούς διπλωματικούς και άλλους υψηλούς ειδικούς βαθμούς και τάξεις,
- προκηρύσσει ειδικές εκλογές για την Βερχόβνα Ράντα εντός των όρων που καθορίζονται από το παρόν Σύνταγμα,
- υποβάλλει, κατόπιν πρότασης του κοινοβουλευτικού συνασπισμού που συγκροτήθηκε στην Βερχόβνα Ράντα, την εισήγηση σχετικά με τον διορισμό του πρωθυπουργού της Ουκρανίας
- διορίζει στο αξίωμα και παύει από το αξίωμα τον Γενικό Εισαγγελέα της Ουκρανίας, με τη συγκατάθεση της Βερχόβνα Ράντα,
- διορίζει και παύει το ήμισυ της σύνθεσης του Συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας της Ουκρανίας,
- διορίζει και παύει το ήμισυ της σύνθεσης του Εθνικού Συμβουλίου της Ουκρανίας για την τηλεόραση και τη ραδιοφωνία,
- διαβιβάζει στην Βερχόβνα Ράντα την εισήγηση σχετικά με τον διορισμό στο αξίωμα και την αποπομπή από το αξίωμα του επικεφαλής των υπηρεσιών ασφαλείας
- ανακαλεί πράξεις του Συμβουλίου Υπουργών της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Κριμαίας,
- διορίζει και παύει το ένα τρίτο της σύνθεσης του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ουκρανίας,
- συγκροτεί δικαστήρια με τη διαδικασία που ορίζει ο νόμος,
- υπογράφει νόμους που εγκρίθηκαν από την Βερχόβνα Ράντα,
- έχει το δικαίωμα να ασκεί βέτο σε νόμους που εγκρίνονται από την Βερχόβνα Ράντα (εκτός από νόμους σχετικά με τροποποιήσεις του Συντάγματος της Ουκρανίας) με επακόλουθη επιστροφή τους για επαναληπτική εξέταση από την Ανώτατη Ράντα της Ουκρανίας,
Προεδρικός όρκος[6]
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]"Εγώ, (όνομα και επώνυμο), εκλεγμένος με τη βούληση του λαού ως Πρόεδρος της Ουκρανίας,
αναλαμβάνοντας αυτό το υψηλό αξίωμα, ορκίζομαι επισήμως πίστη στην Ουκρανία.
Δεσμεύομαι με όλες μου τις δεσμεύσεις να προστατεύσω την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας,
να φροντίσω για το καλό της πατρίδας και την ευημερία του ουκρανικού λαού,
να προστατεύσω τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών, να τηρώ το Σύνταγμα και τους νόμους της Ουκρανίας,
να ασκώ τα καθήκοντά μου προς το συμφέρον όλων των συμπατριωτών μου και να ενισχύσω το κύρος της Ουκρανίας στον κόσμο"
Πρόεδροι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Πορτρέτο | Πρόεδρος | Διάρκεια θητείας | Προεδρική εντολή | Προσκείμενος σε | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 
|
Λεονίντ Κραβτσούκ (1934-2022) Леонід Кравчук |
5 Δεκεμβρίου 1991 Ορκωμοσία: 22 Αυγούστου 1992 |
19 Ιουλίου 1994 | 1991 — 61,59% 19.643.481 ψήφοι |
Ανεξάρτητος / πρώην ανώτατος στέλεχος της Σ.Σ.Δ. της Ουκρανίας |
| 2 | 
|
Λεονίντ Κούτσμα (γ. 1938) Леонід Кучма |
19 Ιουλίου 1994 | 14 Νοεμβρίου 1999 | 1994 — 52,3% 14.016.850 ψήφοι |
Ανεξάρτητος |
| 14 Νοεμβρίου 1999 | 23 Ιανουαρίου 2005 | 1999 — 57,7% 15.870.722 ψήφοι | ||||
| 3 | 
|
Βίκτορ Γιουστσένκο (γ. 1954) Віктор Ющенко |
23 Ιανουαρίου 2005 | 25 Φεβρουαρίου 2010 | 2004 — 51,99% 15.115.712 ψήφοι |
Αρχηγός της εκλογικής συμμαχίας Η δική μας Ουκρανία (2005-2010) |
| 4 | .jpg)
|
Βίκτορ Γιανουκόβιτς (γ. 1950) Віктор Янукович |
25 Φεβρουαρίου 2010 | 22 Φεβρουαρίου 2014 | 2010 — 48,95% 12.481.266 ψήφοι |
Κόμμα των Περιφερειών |
| — | .jpg)
|
Αλεξάντερ Τουρτσίνοφ (γ. 1964) Олександр Турчинов (υπηρεσιακός) |
23 Φεβρουαρίου 2014 | 7 Ιουνίου 2014 | ex officio (ως Πρόεδρος του Κοινοβουλίου, Άρθρο 112 του Συντάγματος) |
Πανουκρανική Ένωση «Πατρίδα» |
| 5 | 
|
Πέτρο Ποροσένκο (γ. 1965) Петро Порошенко |
7 Ιουνίου 2014 | 21 Απριλίου 2019 | 2014 — 54,70% 9.857.308 |
Μπλοκ του Πέτρο Ποροσένκο & Ουκρανικός Δημοκρατικός Συνασπισμός για Μεταρρυθμίσεις |
| 6 | .jpg)
|
Βολοντίμιρ Ζελένσκι (γ. 1978) Володимир Олександрович Зеленський |
21 Απριλίου 2019 | σημερινός | 2019 — 73,20% |
Υπηρέτης του Λαού |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Σύνταγμα της Ουκρανίας, τμήμα 5, άρθρο 102
- ↑ «New Ukrainian president will be elected for 5-year term – Constitutional Court». Interfax-Ukraine.
- ↑ Lukas Alpert (29-5-2014). «Petro Poroshenko to Be Inaugurated as Ukraine President June 7». The Wall Street Journal. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-05-29. https://web.archive.org/web/20140529234158/http://online.wsj.com/article/BT-CO-20140529-707812.html. Ανακτήθηκε στις 29-5-2014..
- ↑ Ουκρανία: Nικητής ο κωμικός Βολόντιμιρ Ζελένσκι στις προεδρικές εκλογές, EURONEWS (21 Απριλίου 2019)
- ↑ https://en.wikisource.org/wiki/Constitution_of_Ukraine,_2004
- ↑ Σύνταγμα της Ουκρανίας, τμήμα 5, άρθρο 104
| ||
(*) ex officio, ως Πρόεδρος του Κοινοβουλίου | ||