Πρόεδρος της Δημοκρατίας
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας (αρχ. ελλ. προ- + έδρα) είναι ο Αρχηγός ενός κράτους και τυπικά ο πρώτος πολίτης του. Είναι ο "φύλακας" του Συντάγματος μίας χώρας, διότι προσυπογράφει τους νόμους, οι οποίοι είναι σύμφωνοι με το Σύνταγμα ή τους καταργεί, εάν σύμφωνα με το Σύνταγμα είναι αντισυνταγματικοί. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συνήθως ασκεί την εκτελεστική εξουσία. Επίσης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι αιρετός και έχει τη δυνατότητα να επανεκλεγεί. Το αξίωμα υπάρχει συνήθως σε χώρες στις οποίες έχει καταργηθεί η μοναρχία. Στην Προεδρική Δημοκρατία ο Πρόεδρος είναι ταυτόχρονα και Αρχηγός της Κυβέρνησης. Στην περίπτωση του Ημιπροεδρικού συστήματος, ο Πρωθυπουργός είναι πρόεδρος της κυβέρνησης, αλλά ο ΠτΔ έχει σημαντικές αρμοδιότητες που ανάλογα με τη χώρα μπορεί να είναι μεγαλύτερες, μικρότερες ή ισάξιες σε σύγκριση με τις αρμοδιότητες του πρωθυπουργού. Αντίθετα, στην Προεδρευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία δεν έχει ουσιαστικές πολιτικές αρμοδιότητες.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε διάφορες μορφές της δημοκρατίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Προεδρευομένη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην Προεδρευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι αιρετός, δεν εκλέγεται απευθείας από τον λαό, αλλά από το Κοινοβούλιο και έχει περιορισμένες πολιτικές αρμοδιότητες, όπως στην Ελλάδα. Σε ορισμένες Προεδρευόμενες Δημοκρατίες και ο Πρόεδρος εκλέγεται από τον λαό π.χ. Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία κ.α. Αρχηγός της Κυβέρνησης είναι ο Πρωθυπουργός.
Προεδρική Δημοκρατία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην Προεδρική Δημοκρατία, o Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν είναι μόνο Αρχηγός του Κράτους, αλλά και Αρχηγός της Κυβέρνησης και εκλέγεται άμεσα από το λαό ή από ένα ειδικό σώμα εκλεκτόρων, όπως οι ΗΠΑ, η Κυπριακή Δημοκρατία κ.ά. Υπάρχουν περιπτώσεις που μια Προεδρική Δημοκρατία μπορεί να έχει και το αξίωμα του πρωθυπουργού, ο οποίος δεν έχει κάποιο ουσιαστικό ρόλο. Χώρες όπως η Λευκορωσία, το Καζακστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Τουρκμενιστάν, το Τατζικιστάν κτλ., για παράδειγμα, έχουνε πλήρη προεδρική δημοκρατία με τις υπερεξουσίες του προέδρου και τον απόλυτα συμβολικό ρόλο του πρωθυπουργού.
Ημιπροεδρικό σύστημα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στο ημιπροεδρικό σύστημα, το οποίο είναι παραλλαγή της Προεδρικής Δημοκρατίας, υπάρχει και Πρόεδρος της Δημοκρατίας και Πρωθυπουργός. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Πρωθυπουργός μοιράζονται την εκτελεστική εξουσία είτε με τον πρώτο να κατέχει πιο μεγάλη εξουσία όπως Ρουμανία, Γαλλία, Ρωσία κ.α., είτε με τον δεύτερο να έχει πιο μεγάλο ρόλο όπως για παράδειγμα η Πορτογαλία, η Πολωνία κτλ.