Πόδι πήλινου σκεύους με ψαράδες (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, αρ.Π5782)

πομπή ψαράδων
πόδι πήλινου σκεύους, αρ. ευρ. Π5782
Ονομασία	πομπή ψαράδων
Έτος δημιουργίας	περ. 1600 π.Χ
Είδος	Υστεροκυκλαδική Ι
Μουσείο	Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Αριθμός καταλόγου	Π5782
δεδομένα

Το Έκθεμα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με αριθμό Π5782 είναι όψιμο καλλιτέχνημα των Κυκλάδων που βρέθηκε κατά τις αρχαιολογικές ανασκαφές που διενήργησε η Βρετανική Σχολή Αθηνών στην Φυλακωπή Μήλου.

Περιγραφή

Το κεραμικό με γεωμετρικό σχήμα κυλίνδρου πιστεύεται ότι είναι τμήμα από το πόδι πήλινου σκεύους. Έχει χοντρά τοιχώματα και είναι κοίλο, ενώ φέρει ίχνη από χρώμα και στο εσωτερικό του. Εξωτερικά είναι διακοσμημένο με ζωγραφιά σε κόκκινο και μαύρο χρώμα πάνω σε λευκό φόντο, που εικονίζει μια πομπή ψαράδων. Οι τέσσερις ψαράδες είναι στραμμένοι προς τα δεξιά. Βηματίζουν και κρατούν στα χέρια τους από ένα ψάρι που κρέμεται από την ουρά. Διακρίνεται ένας από τους ψαράδες διότι κρατάει μόνο ένα ψάρι, ενώ με το άλλο χέρι του τακτοποιεί το ρούχο που φοράει. Είναι ντυμένοι με την χαρακτηριστική μυκηναϊκή ποδιά, ενώ και πάλι ξεχωρίζει ο ίδιος ψαράς, διότι η ποδιά του είναι περισσότερη διακοσμημένη από τις άλλες. Η κόμη τους είναι καλά περιποιημένη και πέφτει με μακρές κυματιστές μπούκλες στους ώμους. Τα ψάρια, αν και φαίνονται μικρά, έχουν κεφάλι από δελφίνι. Η ταινία κάτω από τα πόδια τους πιστεύεται ότι παριστάνει τα χαλίκια του ακρογιαλιού. Φύλλα κισσού διακοσμούν τα κενά ανάμεσα στις κεφαλές των ψαράδων. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των ψαράδων είναι τα χέρια τους και το τεράστιο μάτι στο μέσο της παρειάς.

Ερμηνεία και ιστορική τοποθέτηση

Το πήλινο πόδι θεωρείται ως η πιο αξιοσημείωτη αγγειογραφία σε κεραμικό του αρχαιολογικού χώρου της Φυλακωπής, του πιο σημαντικού οικισμού της εποχής του χαλκού στο Αιγαίο. Δεν είναι γνωστό σε τι χρησίμευε, αλλά πιστεύεται ότι ήταν το πόδι ενός βάζου, ίσως μιας λύχνου, η οποία γέμιζε με λάδι. Έναν παρόμοιο ψαρά συναντούμε σε ένα δακτυλίδι που φυλάσσεται στο Βρετανικό μουσείο, ενώ η πομπή θυμίζει τους πολεμιστές στον περίφημο κρατήρα από τις Μυκήνες. Ωστόσο η παράσταση ετούτη παραμένει μοναδική ανάμεσα στα έργα μυκηναϊκής τέχνης. Είναι εμπνευσμένη πιθανόν από τοιχογραφίες. Κατατάσσεται στην υστεροκυκλαδική περίοδο, του 16ου αιώνα π.Χ., και στην πρώιμη μυκηναϊκή σχολή. Η απόδοση των σωμάτων ομοιάζει με πολλά άλλα έργα μυκηναϊκής τέχνης, ιδιαίτερα με εικόνες που συναντούμε χαραγμένες σε χρυσά δακτυλίδια της ίδιας εποχής.

Πηγές

• Νικόλαος Καλτσάς (2007). Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Αθήνα: ΟΛΚΟΣ, ISBN 978-960-89339-1-0. σελίδες 84-85. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2011. 
• Thomas Dinham Atkinson, Βρετανική Σχολή Αθηνών (1904). Excavations at Phylakopi in Melos (1904). Λονδίνο: Published by the Council. σελίδες 123-125 και πίνακας ΧΧΙΙ. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.