Σαβώριος
| Σαβώριος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 7ος αιώνας |
| Θάνατος | 668 |
| Αιτία θανάτου | πτώση από άλογο |
| Συνθήκες θανάτου | θανατηφόρο δυστύχημα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | στρατηγός |
Ο Σαβώριος (θάν. 668) ήταν Βυζαντινός στρατηγός ο οποίος εξεγέρθηκε ενάντια στον αυτοκράτορα Κωνστάντιο Β΄ την περίοδο 667-668. Έλαβε την υποστήριξη του χαλίφη Μωαβία Α΄, ωστόσο σκοτώθηκε σε ιππικό ατύχημα λίγο πριν συγκρουστεί με τα αυτοκρατορικά στρατεύματα.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα με τον Θεοφάνη τον Ομολογητή, ο Σαβώριος ήταν περσικής καταγωγής (το όνομά του φαίνεται να προερχόταν από το περσικό Shapur), ωστόσο η πλειοψηφία των σύγχρονων ιστορικών θεωρούν ότι ήταν Αρμένιος[1][2]. Συχνά ταυτίζεται με κάποιον Πασαγνάθη, πατρίκιο των Αρμενίων ο οποίος εξεγέρθηκε την περίοδο 651-652[1].
Το 667, ο Σαβώριος ήταν στρατηγός (κυβερνήτης) του θέματος των Αρμενιακών, το οποίο κάλυπτε το βορειοανατολικό τμήμα της βυζαντινής Ανατολίας. Εκείνη την εποχή και για διάστημα αρκετών ετών, ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος Β΄ κατοικούσε στις Συρακούσες της Σικελίας. Είχε αφήσει την πρωτεύουσα Κωνσταντινούπολη στα χέρια του νεαρού γιου του, Κωνσταντίνου Δ΄, ο οποίος ήταν συναυτοκράτορας την εποχή εκείνη, προτού διαδεχθεί τον πατέρα του. Εκμεταλλευόμενος την απουσία του αυτοκράτορα, ο χαλίφης Μωαβίας ξεκίνησε σειρά καταστροφικών επιδρομών στην Ανατολία, έχοντας ως κύριο στόχο του το θέμα των Αρμενιακών[3].
Ο Σαβώριος αποφάσισε, τότε, να εξεγερθεί στα τέλη του 667, εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι αρκετοί στρατιώτες υπόλοιπων θεμάτων βρίσκονταν στο πλευρό του Κωνστάντιου στη Σικελία. Με στόχο να διασφαλίσει τα νώτα του, απέστειλε τον Σέργιο, έναν εκ των στρατηγών του, στη Δαμασκό προκειμένου να εξασφαλίσει την υποστήριξη του Μωαβία. όταν ο Κωνσταντίνος ενημερώθηκε για την εξέγερση, απέστειλε επίσης πρεσβεία, τον ευνούχο κουβικουλάριο Ανδρέα, στον χαλίφη. Ωστόσο, η πρόταση του Ανδρέα δεν ήταν σε θέση να συναγωνιστεί εκείνη του Σαβώριου, ο οποίος δεσμευόταν να καταβάλει ένα σημαντικό ποσό στους Άραβες (το σύνολο των δημοσίων εσόδων σύμφωνα με τον Θεοφάνη). Ο χαλίφης δήλωσε, τότε, την υποστήριξή του στον Σαβώριο και τα στρατεύματά του[4][1]. Παρόλα αυτά, ο Ανδρέας κατάφερε να αιχμαλωτίσει τον Σέργιο, ο οποίος τον είχε προσβάλει κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, σε ένα πέρασμα κοντά στην Αραβησσό στην Κιλικία με τα στρατεύματα που είχαν παραμείνει πιστά στον αυτοκράτορα. Στη συνέχεια, ο Σέργιος ευνουχίσθηκε και ανασκολοπίστηκε πάνω σε έναν πάσσαλο[4].
Ωστόσο, ο Σαβώριος είχε διασφαλίσει τα ανατολικά του σύνορα, χάρη στη συμμαχία του με τον χαλίφη και ήταν σε θέση, πλέον, να βαδίσει προς τα δυτικά και την Κωνσταντινούπολη. Κατάφερε να θέσει υπό τον έλεγχό του το μεγαλύτερο τμήμα της Ανατολίας και στρατοπέδευσε με το στράτευμά του στην Εξάπολη, επίσης γνωστή ως Αδριανούπολη στη Βιθυνία, όπου προετοίμασε τους άνδρες του και περίμενε τον ερχομό του μουσουλμανικού στρατού. Ο Σαβώριος προετοίμαζε τα στρατεύματά του, προκειμένου αυτά να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν ένα αυτοκρατορικό στράτευμα το οποίο βρισκόταν καθ'οδόν υπό τη διοίκηση του πατρικίου Νικηφόρου, όταν το άλογό του έπεσε με δύναμη πάνω σε μία από τις πύλες της πόλης, σκοτώνοντάς τον[1][5][6]. Τα στρατεύματα των Αρμενιακών βρέθηκαν δίχως αρχηγό και σύντομα διαλύθηκαν. Έτσι, όταν τα αραβικά στρατεύματα κατέφθασαν, η εξέγερση είχε ήδη κατασταλλεί. Ο αραβικός στρατός κατάφερε να εκμεταλλευτεί την κυριαρχούσα αδράνεια, προκειμένου να λεηλατήσει τα βυζαντινά εδάφη μέχρι τον Βόσπορο και να καταλάβει το Αμόριο. Ωστόσο, η πόλη ανακατελήφθη από τους Βυζαντινούς κατά τη διάρκεια του αμέσως επόμενου χειμώνα[1].
Συνέπειες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η εξέγερση του Σαβώριου δεν προκάλεσε καμία εδαφική απώλεια για τους Βυζαντινούς, ωστόσο είχε ορισμένο απόηχο. Πράγματι, επρόκειτο για την πρώτη επιβεβαιωμένη εξέγερση ενός θεματικού στρατεύματος[7], λειτουργώντας ως προάγγελμα αυτών που ακολούθησαν αργότερα στη διάρκεια του 7ου αιώνα και καθ'όλη τη διάρκεια 8ου αιώνα. Ωστόσο, παρά τις συχνές αυτές εξεγέρσεις, η μοίρα του Σαβώριου ενθάρρυνε τη δημιουργία μίας αντίληψης, η οποία και επαναλαμβάνεται συχνά στις βυζαντινές και συριακές πηγές της εποχής εκείνης, σύμφωνα με την οποία ο θάνατος αποτελεί το μοναδικό αποτέλεσμα μίας εξέγερσης ενάντια στο νόμιμο αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης και της διαπραγμάτευσης με τους άπιστους Μουσουλμάνους[8].
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Kazhdan 1991, σελ. 1824
- ↑ Haldon 1997, σελ. 62
- ↑ Treadgold 1997, σελ. 319-320
- ↑ 4,0 4,1 Kaegi 1992, σελ. 228
- ↑ Kaegi 1981, σελ. 166-167
- ↑ Treadgold 1997, σελ. 320
- ↑ Kaegi 1981, σελ. 182
- ↑ Kaegi 1992, σελ. 227-229
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Kazhdan, Alexander P. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (στα Αγγλικά). Oxford University Press.
- Haldon, John F. (1997). Byzantin in the Seventh Century: Transformation of a Culture (στα Αγγλικά). Cambridge University Press.
- Kaegi, Walter Emil (1981). Byzantium Military Unrest, 471-843: An Interpretation (στα Αγγλικά). Amsterdam: Adolf M. Hakkert.
- Kaegi, Walter Emil (1992). Byzantium and the Early Islamic Conquests (στα Αγγλικά). Cambridge University Press.
- Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society (στα Αγγλικά). Stanford University Press.