Σεισμική ακολουθία στις Κυκλάδες (2025)
 |
Αυτό το λήμμα περιέχει πληροφορίες σχετικά με ένα τρέχον γεγονός. Μπορεί να μην περιλαμβάνει πληροφορίες για την εξέλιξη ή να περιλαμβάνει πληροφορίες που έχουν τη μορφή εικασίας, οπότε το περιεχόμενό του μπορεί να αλλάξει δραματικά ως το πέρας του εν λόγω γεγονότος. |
| Σεισμική κρίση στις Κυκλάδες (2025) | |
|---|---|
| Μέγεθος | Από 3.1 εως 5.3 R |
| Βάθος | 10 χλμ |
| Επίκεντρο | Κυκλάδες: |
| Mέγιστη ένταση | IV |
| Κατολισθήσεις | Ναι |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα | |
Μια έντονη ακολουθία σεισμικών δονήσεων ξεκίνησε στις 26 Ιανουαρίου 2025 στις Κυκλάδες, κυρίως την περιοχή μεταξύ Σαντορίνης, Αμοργού, Ίου και Ανάφης, προκαλώντας αυξημένη ανησυχία στους κατοίκους και κινητοποίηση των αρχών. Σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο Αθηνών, Οι περισσότεροι από αυτούς τους σεισμούς είναι μικρού μεγέθους, αλλά έχουν επίσης σημειωθεί και μερικοί μεγαλύτεροι σεισμοί, με τον μεγαλύτερο να έχει μέγεθος 5,3 Ρίχτερ και σημειώθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2025.
Ωστόσο, η σεισμική δραστηριότητα συνεχίζεται με αμείωτη ένταση στην περιοχή μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού. Από τις 26 Ιανουαρίου μέχρι και τις 12 Φεβρουαρίου 2025, έχουν καταγραφεί περισσότεροι από 17.500 σεισμοί στην περιοχή της Σαντορίνης. Οι επιστήμονες παρακολουθούν στενά το φαινόμενο και εκτιμούν ότι η σεισμική ακολουθία θα συνεχιστεί για αρκετές εβδομάδες ακόμα.
Τεκτονικό υπόβαθρο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Αιγαίο είναι μια ιδιαίτερα σεισμογενής περιοχή, καθώς βρίσκεται σε μία σύνθετη τεκτονική ζώνη, ανάμεσα στην Αφρικανική, στην Ευρασιατική και στην τεκτονική πλάκα της Ανατολίας, ενώ μέρος της νότιας Ελλάδας βρίσκεται στην πλάκα του Αιγαίου. Η πλάκα της Ανατολίας σπρώχνει την πλάκα του Αιγαίου προς τα νοτιοδυτικά με ταχύτητα 3 εκατοστών το χρόνο ως προς την Ευρασιατική πλάκα, ενώ η Αφρικανική πλάκα βυθίζεται κάτω από την πλάκα του Αιγαίου με ρυθμό 4 εκατοστών το χρόνο.[1] Η καταβύθιση της Αφρικανικής πλάκας προκαλεί επέκταση της περιοχής του Αιγαίου. Οι περιοχές τεκτονικής επέκτασης, όπως το κεντρικό Αιγαίο και η δυτική Ανατολία, διαθέτουν τόσο κανονικά ενεργά ρήγματα όσο και οριζόντιας μετατόπισης ρήγματα.[2]
Το νησιωτικό σύμπλεγμα των Κυκλάδων βρίσκεται στην Πλάκα του Αιγαίου, ανάμεσα στο ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου από τα νότια και την επέκταση του ρήγματος της Ανατολίας από τα βόρεια. Είναι μια από τις πιο σεισμογενείς στην Ελλάδα, λόγω της γεωλογικής της θέσης και της έντονης τεκτονικής δραστηριότητας. Η σεισμικότητα συνδέεται άμεσα με την καταβύθιση της αφρικανικής λιθοσφαιρικής πλάκας κάτω από την ευρωπαϊκή, μια διαδικασία που προκαλεί το άνοιγμα του Αιγαίου κατά μερικά εκατοστά ετησίως.[3] Επιπλέον, στην περιοχή βρίσκονται ενεργά ηφαιστειακά κέντρα, όπως η Σαντορίνη, γνωστή για την εντυπωσιακή καλντέρα της, διαστάσεων 8 επί 11 χιλιομέτρων, η οποία δημιουργήθηκε από μια κολοσσιαία έκρηξη που συνέβη πριν από 3.500 χρόνια.[4] Υπάρχουν και υποθαλάσσια ηφαίστεια όπως το Κολούμπο, τα οποία προσθέτουν στην γεωλογική πολυπλοκότητα της περιοχής.
Εξέλιξη της σεισμικής δραστηριότητας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
.png)
Η σεισμική δραστηριότητα ξεκίνησε στις 26 Ιανουαρίου 2025, και από τότε έχουν καταγραφεί χιλιάδες σεισμικές δονήσεις.[7] Ενδεικτικά, μέχρι τις 3 Φεβρουαρίου, είχαν καταγραφεί πάνω από 6.400 σεισμοί, με πολλούς να έχουν μέγεθος άνω του 1,0 και εκατοντάδες άνω του 2,5 στην κλίμακα Ρίχτερ.[8] Κατά τη διάρκεια των ημερών αυτών, παρατηρήθηκε αύξηση της συχνότητας των σεισμών, με πάνω από 1.300 σεισμούς να καταγράφονται στις 2 Φεβρουαρίου και περισσότερους από 1.400 στις 3 Φεβρουαρίου.[8] Η ισχυρότερη δόνηση μέχρι στιγμής είχε μέγεθος 5,2 R.[9][8] Τα επίκεντρα των σεισμών εντοπίζονται σε διάφορα σημεία με εστιακό βάθος από 2 έως 18 χιλιόμετρα, με μια μετατόπιση από την περιοχή της Σαντορίνης προς τη νησίδα Άνυδρο.[10][11] Οι σεισμικές δονήσεις χαρακτηρίζονται από μικρή διάρκεια, ενώ οι επιστήμονες ερμηνεύουν την κατάσταση ως μια σταδιακή εκτόνωση της σεισμικής ενέργειας μέσω σεισμών μεσαίου μεγέθους.[10] Σύμφωνα με το ΕΚΠΑ, η σεισμική δραστηριότητα μοιάζει με σεισμικό σμήνος, όπου δεν υπάρχει ένας σαφώς κυρίαρχος σεισμός.[8]
Πιθανά Σενάρια για την Εξέλιξη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι επιστήμονες έχουν διατυπώσει διάφορα σενάρια σχετικά με την εξέλιξη της σεισμικής δραστηριότητας στην περιοχή. Ένα πιθανό σενάριο είναι η σταδιακή εξασθένηση της δραστηριότητας, όπου, εάν συνεχιστεί χωρίς να σημειωθεί μεγαλύτερος σεισμός, η κατάσταση θα μπορούσε να υποχωρήσει σε διάστημα μερικών εβδομάδων ή μηνών.[12] Εναλλακτικά, ένας μεγαλύτερος σεισμός, με μέγεθος έως 5,5 R, θα μπορούσε να επιφέρει ταχύτερη εκτόνωση των φαινομένων.[12][4] Αν και με μικρότερη πιθανότητα, δεν αποκλείεται ένας σεισμός της τάξεως των 6 έως 6,2 R.[4][8] Επιπλέον, υπάρχει η πιθανότητα η δραστηριότητα να εξελιχθεί σε μια μακρά σμηνοσειρά με σεισμούς μικρότερου μεγέθους.[7] Τέλος, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο το σμήνος σεισμών να προκαλέσει τη ρήξη ενός μεγαλύτερου ρήγματος, οδηγώντας σε έναν κύριο σεισμό και μια μετασεισμική ακολουθία.[8][13] Ορισμένοι επιστήμονες δεν έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο ηφαιστειακής δραστηριότητας.[14][15]
Κίνδυνοι και μέτρα προστασίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Λόγω των γεωλογικών χαρακτηριστικών της Σαντορίνης, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος κατολισθήσεων, ιδιαίτερα στις απότομες πλαγιές της καλντέρας.[4] Ο Ευθύμιος Λέκκας έχει επισημάνει ότι ο κίνδυνος κατολισθήσεων είναι υψηλός σε όλο το μήκος της καλντέρας, και έχουν εντοπιστεί πέντε περιοχές υψηλής επικινδυνότητας: τον Αθηνιό, τον Παλαιό Λιμένα Φηρών, την παραλία Αμμούδι, την Αρμένη και τη Θηρασιά.[4][10] Σε αυτές τις περιοχές, η αυξημένη επισκεψιμότητα και η έντονη δόμηση επιτείνουν τον κίνδυνο. Κατολισθήσεις έχουν καταγραφεί στη Θήρα.[16]
Κρατική αντίδραση και πολίτες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο κρατικός μηχανισμός έχει τεθεί σε κατάσταση ετοιμότητας, με δυνάμεις να έχουν μετακινηθεί στη Σαντορίνη και τα γύρω νησιά για την αντιμετώπιση κάθε ενδεχόμενου.[8][17] Οι αρχές συνιστούν ψυχραιμία στους κατοίκους και τους επισκέπτες, και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει διαβεβαιώσει ότι η κατάσταση θα αξιολογείται καθημερινά.[17] Έχει δοθεί έμφαση στην ανάγκη υπακοής στις οδηγίες της Πολιτικής Προστασίας και στην προετοιμασία για πιθανές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Τα σχολεία να έχουν κλείσει στη Θήρα, την Ανάφη, την Ίο και την Αμοργό, την πρόσβαση στα λιμάνια Αμμούδι, Αρμένοι, Κόρφο καθώς και το Παλιό Λιμάνι των Φηρών να έχει απαγορευτεί. [18]
Ο Δήμος Θήρας, ο Δήμος Ανάφης, και ο Δήμος Αμοργού διαδοχικά κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών που προέκυψαν από τη σεισμική δραστηριότητα.[19]
Σε συνέχεια της απόφασης να κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης Πολιτικής Προστασίας, το Υπουργείο Εργασίας ανακοίνωσε την εφαρμογή ειδικών μέτρων. Έδωσε στις επιχειρήσεις το δικαίωμα να θέτουν σε αναστολή τις συμβάσεις εργασίας των εργαζομένων τους για την περίοδο από 1η Φεβρουαρίου έως 3η Μαρτίου 2025, χωρίς να επιτρέπεται να προβούν σε απολύσεις εφόσον χρησιμοποιηθεί το μέτρο. Οι εργαζόμενοι των οποίων η σύμβαση εργασίας τίθεται σε αναστολή δικαιούνται αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 534 ευρώ.[20]
Λόγω της σεισμικής δραστηριότητας τουλάχιστον 10.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τα νησιά[21] και έχουν κανονιστεί να γίνουν πτήσεις έκτακτης ανάγκης.
Επιστημονική παρακολούθηση και έρευνα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η σεισμική δραστηριότητα παρακολουθείται συνεχώς από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και άλλους επιστημονικούς φορείς.[10][7] Οι επιστήμονες αναλύουν τα δεδομένα που συλλέγονται από τα σεισμογραφικά δίκτυα και τα υποθαλάσσια παρατηρητήρια, όπως το SANTORY, για να κατανοήσουν καλύτερα το φαινόμενο και να προβλέψουν την εξέλιξή του.[7] Για καλύτερη παρακολούθηση της σεισμικής ακολουθίας τοποθετήθηκε πάνω στην Άνυδρο ένας σεισμογράφος που είναι συνδεδεμένος με ελληνικό σεισμολογικό ινστιτούτο.[22]
Επιπλέον, τονίζεται ότι τα επίκεντρα των σεισμών εντοπίζονται στην περιοχή βορειοανατολικά του ηφαιστείου Κολούμπου, δηλαδή στην περιοχή του ρήγματος της Ανύδρου και όχι προς την περιοχή του ρήγματος της Αμοργού.[17][8] Η περιοχή της Σαντορίνης αποτελεί ένα μοναδικό γεωλογικό εργαστήριο, προσελκύοντας το ενδιαφέρον επιστημόνων από όλο τον κόσμο.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ USGS (29 Μαρτίου 2010). «Tectonic Summary of Greece». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2010.
- ↑ Ganas, Athanassios; Elias, Panagiotis; Briole, Pierre; Tsironi, Varvara; Valkaniotis, Sotiris; Escartin, Javier; Karasante, Ilektra; Efstathiou, Eirini (2020). «Fault responsible for Samos earthquake identified». Temblor. doi:. ISSN 2688-6294. http://dx.doi.org/10.32858/temblor.134.
- ↑ Μαυρής, Κρίστιαν (5 Φεβρουαρίου 2025). «Ο πρόεδρος του Ιταλικού Ινστιτούτου Γεωφυσικής στην ΕΡΤ: Ακόμα δεν φτάσαμε στον κύριο σεισμό - Σωστή η προσοχή των Αρχών». ertnews.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 «Ευθ. Λέκκας: Μεγάλος κατολισθητικός κίνδυνος στη Σαντορίνη - Οι πέντε περιοχές εφαρμογής μέτρων». ertnews.gr. 5 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «University of Athens - Earthquakes of the last 20 days in Greece». www.geophysics.geol.uoa.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Seismic Swarm in the Cyclades Islands, Greece {{!}} Copernicus». www.copernicus.eu. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Τριανταφύλλου, Δήμητρα (6 Φεβρουαρίου 2025). «Κυκλάδες: Πέντε 24ωρα στον ρυθμό των Ρίχτερ». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 «Σεισμός 5,2 Ρίχτερ μεταξύ Αμοργού και Σαντορίνης - Ο μεγαλύτερος έως τώρα - Ευθ. Λέκκας: 'Δεν ξεμπλέξαμε με το φαινόμενο'». Capital.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Σαντορίνη: Τα τρία σενάρια για τη σεισμική ακολουθία - Τα δεδομένα για το Κολούμπο». ΤΟ ΒΗΜΑ. 5 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 «Συνεχίζεται η σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες, έξι σεισμοί σε μισή ώρα - Tα σημεία υψηλής επικινδυνότητας». ertnews.gr. 6 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Θ. Γκανάς στο ΕΡΤNews: Κυρίαρχο το καλό σενάριο της σμηνοσειράς - Είμαστε ένα βήμα πριν τη σταθεροποίηση». ertnews.gr. 6 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ 12,0 12,1 «Σαντορίνη: Τα τρία σενάρια για τη σεισμική ακολουθία - Τα δεδομένα για το Κολούμπο». ΤΟ ΒΗΜΑ. 5 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ Παμπουχίδου, Γεωργία (6 Φεβρουαρίου 2025). «K. Συνολάκης στο EΡΤΝews: Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για όλα τα ενδεχόμενα». ertnews.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Σαντορίνη: Ανοιχτό το σενάριο ηφαιστειακού επεισοδίου αφήνουν δύο Γάλλοι επιστήμονες». www.naftemporiki.gr. 11 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Μ. Σέγκου για Σαντορίνη στο Naftemporiki TV: Τεκτονικά αλλά και με «υπογραφή» ηφαιστειακού χώρου τα φαινόμενα». www.naftemporiki.gr. 11 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Κατολισθήσεις στη Σαντορίνη λόγω των συνεχών σεισμών -Δείτε τα βίντεο, απαγόρευση πρόσβασης σε τρεις περιοχές ». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ 17,0 17,1 17,2 «Κ. Μητσοτάκης: Η εκτίμηση του φαινομένου θα είναι καθημερινή, είμαστε λίγο πιο αισιόδοξοι - Τι είπαν για τους σεισμούς Λέκκας, Παπαζάχος και Νομικού». ertnews.gr. 5 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Ανακοίνωση Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας ». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Η Ανάφη κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης». ΤΟ ΒΗΜΑ. 13 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Σαντορίνη: Αναστολή συμβάσεων και αποζημιώσεις ειδικού σκοπού σε εργαζόμενους - Τα μέτρα που ανακοίνωσε το υπ. Εργασίας». www.naftemporiki.gr. 11 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Σαντορίνη: Μαζική φυγή κατοίκων λόγω σεισμών -«Ο πανικός είναι ο χειρότερος σύμβουλος» -Τι προβλέπουν οι ειδικοί ». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Κυκλάδες: To ευχαριστώ του σεισμολόγου κ. Κ. Παπαζάχου για το σεισμογράφο στην Άνυδρο (Βίντεο) - Psts.gr». Parianotypos.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2025.