Σιρόκος

Οι άνεμοι της Μεσογείου
Τραμουντάνα Γραίγος Λεβάντες Σιρόκος Όστρια Γαρμπής Πουνέντες Μαΐστρος

Ο σιρόκος ή σορόκος είναι άνεμος της Μεσογείου, ο οποίος δημιουργείται στις ερήμους νότια της Μεσογείου (Σαχάρα και Μέση Ανατολή). Συγκεκριμένα λόγω των υψηλών θερμοκρασιών του εδάφους σε αυτές τις περιοχές δημιουργείται ένα βαρομετρικό χαμηλό το οποίο εκτονώνεται προς τα βόρεια. Ετυμολογικά, η λέξη κατάγεται από την αραβική شرقي (sharqī = ανατολικός άνεμος) μέσω της ιταλικής-βενετικής scirocco.^[1] Στην αρχαία Ελλάδα αναφερόταν ως εύρος, ενώ στη Ζακυνθινή ντοπιολαλιά απαντάται και ως λαμπαδίτσα. Άλλες συγγενείς ονομασίες περιλαμβάνουν τις σιροκολεβάντες και σοροκάδα.

Στη ναυτική παράδοση πλέον σιρόκο ονομάζουμε γενικά τον νοτιοανατολικό άνεμο. Σημειώνεται βέβαια ότι αυτές οι ονομασίες προέρχονται από τους Ιταλούς και στην Ελλάδα το φαινόμενο του σιρόκου στη πραγματικότητα φτάνει κυρίως από τα νότια (ο τυπικός Ελληνικός νοτιάς)

Ο Σιρόκος είναι ένας δυνατός άνεμος, ο οποίος μπορεί να φτάσει τα 100 χλμ./ώρα σε ταχύτητα και έχει διάρκεια συνήθως λίγων ημερών (1-4). Λόγω της διεύθυνσής του, μεταφέρει μεγάλες ποσότητες σκόνης, η οποία περιστασιακά ευθύνεται για μειωμένη ορατότητα και μεγάλη συγκέντρωση σωματιδίων στην ατμόσφαιρα. Το φαινόμενο των κιτρινισμένων επιφανειών αποδίδεται ακριβώς στη σκόνη που μεταφέρεται και επικάθεται σε αυτοκίνητα, μπαλκόνια και γενικά εκτεθειμένες επιφάνειες.

Από σκοπιάς θερμοκρασίας, ο σιρόκος είναι ένας ξηρός και θερμός άνεμος. Στην πορεία του προς τη δυτική Ευρώπη, συνήθως προσλαμβάνει υγρασία και συχνά συνοδεύεται με βροχή, η οποία μεταφέρει τη σκόνη και παρουσιάζει το φαινόμενο της λασποβροχής. Στο σημείο εκκίνησής του, είναι αρκετά ξηρός και ζεστός, και κατά το πέρασμά του από τη θάλασσα γίνεται θυελλώδης και δημιουργεί φουρτούνες, ενώ φτάνοντας στις ακτές της Γαλλίας και της Ισπανίας είναι πλέον υγρός, προκαλώντας ομίχλη και βροχή.

Στις Κυκλάδες αλλά και στη Σάμο, υπάρχουν τα επώνυμα Σορόκος και Σορώκος, τα οποία προέρχονται από τον άνεμο.