Σομ (ποταμός)
| Σομ | |
|---|---|
 | |
 Ο ρους του Σομ στη βόρεια Γαλλία | |
| Πηγές | Φονσόμ (49,91° Β, 3,40° Α) |
| Εκβολές | Ατλαντικός Ωκεανός (Μάγχη) |
| Ροή | 35 κυβ.m/sec (στην Αμπβίλ) |
| Χώρες Λεκάνης | Γαλλία |
| Γαλλία | Γαλλία |
| Μήκος | 245 |
| Υψόμετρο Πηγών | 85 μέτρα |
| Υψόμετρο Εκβολών | 0 μέτρα |
| Μέση εκροή | 35,1 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο (Αμπεβίλ)[1] |
| Λεκάνη απορροής | 6.550 km² |
| Παραπόταμοι | Avre, Ancre, Selle, Hallue, Omignon, Airaines, Allemagne, Amboise, Beine, Cologne, Dien, Germaine, Nièvre, Saint-Landon, Scardon, Sommette, Tortille και Trie |
 | |
| wikidata () | |
Ο Σομ (γαλλικά: Somme) είναι ποταμός στην Πικαρδία, στη βόρεια Γαλλία. Το όνομά του προέρχεται από μια κελτική λέξη που σημαίνει «γαλήνη». Ο νομός Σομ πήρε το όνομά του από αυτόν τον ποταμό.
Ο ποταμός έχει μήκος 245 χιλιόμετρα, από τις πηγές του στο πρώην δάσος της Αρουέζ (Arrouaise), όπου και το ομώνυμο χωριό (Φονσόμ = πηγές του Σομ) κοντά στην πόλη Σαιν-Κεντέν, μέχρι τον Κόλπο του Σομ στη Μάγχη. Ρέει μέσα στο γεωσύγκλινο που σχηματίζει και το στενό του Σόλεντ, κάτι που του δίνει μία σχετικώς σταθερή και μικρή κλίση.[2]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Σομ διεδραμάτισε εξέχοντα ρόλο σε αρκετές ιστορικές στρατιωτικές εκστρατείες, Το 1066 ο Γουλιέλμος Α΄ της Αγγλίας συγκέντρωσε τον στόλο του για την εισβολή του στην Αγγλία στον Κόλπο του Σομ, στο Σαιν-Βαλερύ-συρ-Σομ. Αιώνες αργότερα, το 1346, ο στρατός του Εδουάρδου Γ΄ της Αγγλίας διέσχισε τον ποταμό από ρηχό πέρασμα κατά τη Μάχη του Μπλανστάκ, στην εκστρατεία που αποκορυφώθηκε με τη Μάχη του Κρεσί. Το πέρασμα του ποταμού υπήρξε σημαντικό και στην εκστρατεία που οδήγησε στη Μάχη του Αζενκούρ το 1415. Στις 5 Αυγούστου 1636 ισπανική στρατιά υπό τον πρίγκιπα Θωμά Φραγκίσκο του Καρινιάν, διέσχισε τον Σομ και νίκησε τον γαλλικό στρατό κατά τον Τριακονταετή Πόλεμο, απειλώντας κατόπιν αυτού το Παρίσι.
Αλλά πιο περίφημη από όλα υπήρξε η Μάχη του Σομ κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία κράτησε από τον Ιούλιο μέχρι τον Νοέμβριο του 1916 και είχε περισσότερους από ένα εκατομμύριο νεκρούς. Ο στρατιώτης A.S. Bullock περιγράφει την πρώτη του εντύπωση από τον ποταμό τον Απρίλιο του 1918 στα πολεμικά του απομνημονεύματα ως εξής: «... φθάσαμε σε ένα μικρό μέρος, αποκαλούμενο Hengest sur Somme. Το τρένο σταμάτησε και κατεβήκαμε. Εκεί μπροστά μας ήταν ένα λασπωμένο, αργοκίνητο και μάλλον στενό ποτάμι, που έχει δώσει το όνομά του σε μία από τις πιο απαίσιες μάχες στην ιστορία - ο Σομ.»[3] Οι επίσης μεγάλες μάχες που σταμάτησαν τη γερμανική προέλαση κατά την Εαρινή Επίθεση του 1918 διεξάχθηκαν γύρω από την κοιλάδα του Σομ, σε μέρη όπως το Villers Bretonneux, και σημείωσαν την αρχή του τέλους του πολέμου.
Πόλεις και κωμοπόλεις πάνω στο ποτάμι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Του Νομού Αιν: Σαιν-Κεντέν
- Του Νομού Σομ: Αμ, Περόν, Κορμπί, Αμιένη, Αμπεβίλ, Σαιν-Βαλερύ συρ Σομ
Κυριότεροι παραπόταμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|
|
Υδρολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Σομ έχει αργό ρου και σταθερή ροή. Η κοιλάδα του είναι με αρκετά επικλινείς πλαγιές, αλλά η κοίτη του είναι επίπεδη, με βαλτότοπους και λιμνούλες. Αυτά τα χαρακτηριστικά της σταθερής ροής και της κοιλάδας που πλημμυρίζει κοντά στο ποτάμι, οφείλονται στην τροφοδοσία του Σομ με νερά του εδάφους στη λεκάνη από κιμωλία την οποία διαρρέει. Σε προϊστορικές, ψυχρότερες περιόδους, από την Εποχή παγετώνων του Günz μέχρι την Εποχή παγετώνων του Würm, ο ποταμός είχε σκάψει την κοιλάδα του σε επίπεδο χαμηλότερο από αυτό του σημερινού υδροφόρου ορίζοντα. Για τον λόγο αυτόν, το πετρώδες στρώμα στον πυθμένα της κοιλάδας είναι σήμερα κορεσμένο με νερό και έτσι παρουσιάζονται βαλτότοποι.
Ο ένας από αυτούς τους βαλτότοπους, ο Marais de l'Île, αποτελεί καταφύγιο άγριας ζωής δίπλα από την πόλη Σαιν-Καντέν. Οι παραδοσιακοί εμπορικοί λαχανόκηποι της Αμιένης, οι Hortillonages, είναι σε τέτοιο τύπο γης, αλλά αποστραγγισμένης. Κάποτε εκτάσεις εκμεταλλεύσεως των κοιτασμάτων τύρφης, οι βαλτότοποι χρησιμεύουν σήμερα για αλιεία και κυνήγι.
Η κατασκευή του Καναλιού του Σομ άρχισε το 1770 και ολοκληρώθηκε το 1843. Το μήκος του φθάνει τα 156 χιλιόμετρα, αρχίζοντας στο Σαιν-Σιμόν και τελειώνοντας στον Κόλπο του Σομ. Από το Σαιν-Σιμόν έως το Φρουασύ (κοντά στο Bray sur Somme) το κανάλι βρίσκεται δίπλα στον ποταμό. Από εκεί μέχρι τη θάλασσα αποτελεί απλώς το πλωτό μέρος του ποταμού. Από την Αμπβίλ και μετά, το κανάλι ακολουθεί χωριστή πορεία μέσα στο ίζημα της παλαιάς εκβολής, μέχρι το Σαιν-Βαλερύ-συρ-Σομ, όπου το θαλάσσιο μέρος του καναλιού, που κάποτε το αποκαλούσαν «Κανάλι του Δουκός της Αγκουλέμης» καταλήγει στη θάλασσα της Μάγχης.
Το Κανάλι του Σαιν-Καντέν, γνωστό από την ομώνυμη μάχη του 1918, συνδέει τον Σομ με τη βορειοδυτική Γαλλία και το Βέλγιο, και προς τα νότια με τον Ουάζ. Τέλος, το Κανάλι του Βορρά (Canal du Nord) συνδέει επίσης τον Σομ με τον Ουάζ στο Νογιόν και από εκεί με το Παρίσι.
Το 2001 η κοιλάδα του Σομ υπέστη ιδιαιτέρως υψηλές πλημμύρες, οι οποίες οφείλονταν κατά μεγάλο μέρος στην ανύψωση του υδροφόρου ορίζοντα της γύρω περιοχής.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ www
.hydro .eaufrance .fr /presentation /procedure .php. - ↑ Gargani J.; Stab O; Cojan I.n Brulhet J. (2006). «Modelling the long-term fluvial erosion of the river Somme during the last million years.». Terra Nova 18 (2): 118–129. doi:.
- ↑ Bullock, A.S.: Gloucestershire Between the Wars: A Memoir, The History Press, 2009
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Delattre, Ch., Mériaux, E., Waterlot, M.: Guides Géologiques Régionaux: Région du Nord, Flandre Artois Boulonnais Picardie (1973)