Στάικος Σταϊκόπουλος

Στάικος Σταϊκόπουλος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1799 Ζάτουνα Αρκαδίας
Θάνατος	21  Φεβρουαρίου 1835 Ναύπλιο
Χώρα πολιτογράφησης	Οθωμανική Αυτοκρατορία Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός στρατιωτικός ηγέτης
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	στρατηγός
Πόλεμοι/μάχες	Ελληνική Επανάσταση του 1821
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	πληρεξούσιος Φιλικός
Σχετικά πολυμέσα

Ο Στάικος Σταϊκόπουλος (1799 - 21 Φεβρουαρίου 1835) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στη Ζάτουνα της Γορτυνίας και από νωρίς ασχολήθηκε με το εμπόριο δερμάτων. Στην Ύδρα, όπου είχε μεταβεί το 1818, μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία από τον Νικόλαο Σπηλιωτόπουλο.

Το 1821 με την έναρξη της επανάστασης σύστησε δικό του στρατιωτικό σώμα και από την Ύδρα πέρασε στο Άργος. Αμέσως οργάνωσε την πολιορκία του Ναυπλίου και γρήγορα μετατράπηκε σε έναν από τους πρωταγωνιστές αυτής. Τελικά στις 29 Νοεμβρίου του 1822 μαζί με τον Δημήτριο Μοσχονησιώτη κατέλαβε το Παλαμήδι, πράξη για την οποία έμεινε γνωστός στην ιστορία.

Η πτώση του Ναυπλίου και ο Στάικος Σταϊκόπουλος (29 Νοεμβρίου 1822)

Το Παλαμήδι ήταν ένα ισχυρό οχυρωμένο φρούριο πάνω σε ύψωμα που δέσποζε (και δεσπόζει ακόμη) στο Ναύπλιο. Είχε κτιστεί από τους Ενετούς και ήταν απρόσβλητο, καθώς είχε επτά προμαχώνες με ενενήντα δύο βαριά κανόνια, ενώ είχε πολλούς βοηθητικούς χώρους για αποθήκευση μεγάλων ποσοτήτων πυρομαχικών, βλημάτων καθώς και νερού και τροφίμων. Τον Νοέμβριο του 1822 οι Τούρκοι κάτοικοι της πόλης και η φρουρά της, αντιμετώπιζαν δεινό επισιτιστικό πρόβλημα, καθώς οι Έλληνες υπό τον Νικηταρά και τον Γενναίο είχαν εμποδίσει εγκαίρως την τελευταία προσπάθεια του Δράμαλη να ανεφοδιάσει το Ναύπλιο. Οι ναυτικές επιτυχίες των Ελλήνων με τρεις ναυμαχίες στην περιοχή μεταξύ Σπετσών και Ύδρας σφράγισαν το θαλάσσιο μέτωπο και έτσι μοιραία οι Τούρκοι του Ναυπλίου ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις με τον Θ. Κολοκοτρώνη για την παράδοσή τους.

Την νύχτα της 29ης προς 30η Νοεμβρίου ο Στάικος Σταϊκόπουλος αφού έμαθε την αδυναμία των υπερασπιστών του Παλαμηδίου, διεξήγαγε με 400 άνδρες μια τολμηρή καταδρομική αιφνιδιαστική ενέργεια, ανεβαίνοντας στους προμαχώνες του απόκρημνου κάστρου με σκαλωσιές. Όπως γράφει ο Σπηλιάδης στα απομνημονεύματά του:

Επομένως αποφασίζουσι να παρακολουθήσωσι τριακόσιοι πενήντα στρατιώται˙ ο μεν Στάικος με πενήντα σωματοφύλακας˙ ο δ’ αδελφός του Αθανάσιος με διακοσίους εβδομήντα και ο Γκομπερνάτης με τριάντα τακτικούς. Εκινήθησαν δε προς το Παλαμήδι και αφού επλησίασαν εις θέσιν κατάλληλον, ίστανται, και ο Μοσχονησιώτης προχωρεί με μιαν αναβάθραν, την οποίαν φέρουσι καλόγηρός τις Μεγαλοσπηλαιώτης, καλούμενος Παφνούτιος και Έλλην τις, Πορτοκάλης ονόματι, και την βάλλουσιν εις το τοίχος του προμαχώνος Γκιουρούς τάμπια. Ανεβαίνει δ’ ο Μοσχονησιώτης, παρατηρεί,… επικαλείται την βοήθειαν του Εσταυρωμένου και προπατεί ακροποδιτί….».

Η κατάληψη του προμαχώνα του Αχιλλέα (Γκιουρούς τάμπια) αναίμακτα, έδωσε το έναυσμα για την κατάληψη του κάστρου. Οι πύλες ανοίγουν και οι προμαχώνες καταλαμβάνονται ο ένας μετά τον άλλο: Φωκίων (Ταβίλ τάμπια), Θεμιστοκλής (Καρά τάμπια), Φρουραρχείο (Διζδάρ τάμπια), Επαμεινώνδας (Σεϊτάν τάμπια), Μιλτιάδης (Μπαζιργιάν τάμπια), Λεωνίδας (Τοπράκ τάμπια) και η κοινώς λεγομένη Αναβάθρα ή Ρομπέρ (Δενίζ καπού). Ο Σταϊκόπουλος έχει δώσει εντολές να μην ανοίξει μύτη όπου οι Τούρκοι παραδίδονται και μάλιστα στον προμαχώνα Μιλτάδη, όπου έχουν συγκεντρωθεί όσοι δεν πρόλαβαν να καταφύγουν στην πόλη, με σκοπό να ανατιναχθούν με την πυρίδα που διαθέτουν, διαδραματίζεται η παρακάτω σκηνή με τον Σταϊκόπουλο :

«εξελθών ολίγον προ της πύλης, όθεν ευκόλως ακούεται και προσκαλέσας τους αρχηγούς και τους προκρίτους, τους ελάλησε με τρόπον φιλάνθρωπον και τους εβεβαίωσε δια την ασφάλειαν της ζωής και της τιμής των και συνάμα αφήκεν ελευθέρους τους εν τω προμαχώνι Μπαζιργιάν τάμπια και κατήλθον εις την πόλιν όλως ανεπηρέαστοι και τους καθησύχασε».

Τα ξημερώματα την γιορτής του Αγίου Ανδρέα αντήχησαν κανονιοβολισμοί και πυροβολισμοί από το Παλαμήδι, οι Έλληνες ύψωσαν την ελληνική σημαία πανηγυρίζοντας με ιαχές, σκώμματα και υβριστικές χειρονομίες εις βάρος των Τούρκων του Ναυπλίου, που κοιτούσαν προς το κάστρο αποσβολωμένοι και καταπτοημένοι. Όταν κατελήφθη και ο τελευταίος προμαχώνας χωρίς αντίσταση περιγράφει ο Νικόλαος Σπηλιάδης:  «οι Τούρκοι προφθάσαντες έφυγον δια της προς την θάλασσαν πύλης και κατήλθον εις την πόλιν. Επειδή δε εις τις εξ αυτών επιστόλισεν, ήρχισαν τας ιαχάς οι Έλληνες και τότε ηκούσθη μεγάλη οχλοβοή εις το Ναύπλιον, ένθα οι Τούρκοι, άνδρες και γυναίκες, ήρχισαν να θρηνώσι και να οδύρωνται, καθόσον νομίζουσιν εαυτούς απολωλότας, φέροντες κατά νουν την αθέτησιν των προ ολίγου γενομένων συνθηκών, τα απειλάς του Κολοκοτρώνη και τα φρικτά εν Τριπολιτσά εκ της εφόδου πηγάσαντα δεινά».

Η μετέπειτα πορεία του Σταϊκόπουλου

Ύστερα από αυτό προβιβάσθηκε από χιλίαρχος σε στρατηγός. Στη συνέχεια του ανατέθηκε η πολιορκία του κάστρου της Κορίνθου όπου έληξε με την κατάληψη του. Ήταν ο πρώτος που αντιμετώπισε τον Ιμπραήμ Πασά με αποτέλεσμα να συλλάβει και να στείλει στο Ναύπλιο αιχμάλωτους 30 στρατιώτες του. Έλαβε μέρος στην Β΄ εθνοσυνέλευση του Άστρους. Με την έλευση του Όθωνα παρέμεινε στον στρατό αλλά φυλακίστηκε επειδή τάχθηκε εναντίον τους.

Απεβίωσε στις 21 Φεβρουαρίου του 1835, ημέρα αποφυλάκισης του, στις φυλακές Λεονάρδου στο Ναύπλιο από τα τραύματα και τις κακουχίες του πολέμου και ενταφιάστηκε στο παλαιό νεκροταφείο της πόλης. Σήμερα ο δήμος Ναυπλίου έχει δημιουργήσει προς τιμήν του το πάρκο Σταϊκόπουλου ενώ κάθε χρόνο στις 29 Νοεμβρίου πραγματοποιείται τιμητική εκδήλωση. Η Ζάτουνα, τόπος γέννησής του, και το Ναύπλιο, τόπος θανάτου του, έχουν αδελφοποιηθεί προς τιμήν του. Ήταν παντρεμένος με την Κατερίνα Δημητρακοπούλου και είχε μια κόρη την Ζαχαρούλα.