Στάμπινς Φερθ
| Στάμπινς Φερθ | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | Φεβρουάριος 1782 Σάλεμ |
| Θάνατος | 1820 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιατρός |
Ο Στάμπινς Φερθ (αγγλικά: Stubbins Ffirth, 1784-1820)[1] ήταν Αμερικανός εκπαιδευόμενος ιατρός, γνωστός για τις ασυνήθιστες έρευνές του για την αιτία του κίτρινου πυρετού. Θεωρούσε ότι η ασθένεια δεν ήταν μεταδοτική, πιστεύοντας ότι η μείωση των περιπτώσεων κατά τη διάρκεια του χειμώνα έδειξε ότι ήταν πιο πιθανό να οφείλεται στην ζέστη και στο στρες των καλοκαιρινών μηνών. Ενώ ήταν σωστός όταν σημείωσε ότι ο κίτρινος πυρετός ήταν σημαντικά πιο διαδεδομένος το καλοκαίρι, η εξήγηση του Φερθ αποδείχθηκε εσφαλμένη. Ήταν έξι δεκαετίες μετά το θάνατό του που θα γινόταν μια σημαντική ανακάλυψη, με τον Κουβανό επιστήμονα Κάρλος Φίνλεϋ να ανακαλύπτει τη σύνδεση με τα κουνούπια που μεταφέρουν την ασθένεια.[2]
Έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η επιδημία κίτρινου πυρετού του 1793, η μεγαλύτερη επιδημία της νόσου στην αμερικανική ιστορία, σκότωσε μέχρι και 5.000 ανθρώπους στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνιας - περίπου το 10% του πληθυσμού.[3] Ο Φερθ εντάχθηκε στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια το 1801 για να σπουδάσει ιατρική, και στο τρίτο έτος του άρχισε να ερευνά την ασθένεια που είχε τόσο σημαντικά επηρεάσει την περιοχή.[4] Εκείνη την εποχή, οι αιτίες του κίτρινου πυρετού ήταν άγνωστες, και ο Φερθ άρχισε να αποδεικνύει ότι δεν ήταν μεταδοτικός. Ήταν τόσο σίγουρος για την θεωρία του, που άρχισε να κάνει πειράματα στον εαυτό του.
Ο Φερθ επέλεξε να έρθει σε άμεση επαφή με σωματικά υγρά από ανθρώπους που είχαν μολυνθεί από κίτρινο πυρετό. Ξεκίνησε κάνοντας τομές στα χέρια του και απλώνοντας μολυσμένο εμετό στα κοψίματα. Στη συνέχεια, τον έχυσε στα μάτια του.[5] Συνέχισε τις προσπάθειές του να μολύνει τον εαυτό του, τηγανίζοντας τον εμετό και εισπνέοντας τους ατμούς,[6] και τελικά, όταν δεν αρρώστησε, κατέληξε στο να πιει το εμετό αδιάλυτο. Προσπαθώντας να αποδείξει ότι άλλα σωματικά υγρά έφεραν τα ίδια αποτελέσματα, ο Φερθ εκτός από τον εμετό, πασάλειψε το σώμα του με αίμα, σάλιο και ούρα.[5] Ακόμα και τότε δεν κατάφερε να αρρωστήσει και το είδε ως απόδειξη της υπόθεσής του ότι ο κίτρινος πυρετός δεν ήταν μεταδοτικός. Ωστόσο, αργότερα διαπιστώθηκε ότι τα δείγματα που χρησιμοποιούσε ο Φερθ για τα πειράματά του προέρχονταν από ασθενείς στα τελευταία στάδια που δεν ήταν πλέον μολυσμένα με τον ιό.[1]
Ο Φρεθ δημοσίευσε τα ευρήματά του στη διατριβή του του 1804, A Treatise on Malignant Fever; with an Attempt to Prove its Non-contagious Non-Malignant Nature.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Smaglik, Paul (October 16, 2003). «It could be worse...» (στα αγγλικά). Nature 425 (6959): 745. doi:. ISSN 0028-0836. PMID 14562109.
- ↑ Chaves-Carballo, Enrique (October 2005). «Carlos Finlay and yellow fever: triumph over adversity». Military Medicine 170 (10): 881–885. doi:. PMID 16435764. https://archive.org/details/sim_military-medicine_2005-10_170_10/page/n70.
- ↑ «Yellow Fever Attacks Philadelphia, 1793». EyeWitness to History. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2022. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2008.
- ↑ «1804: Med Student Tests Theory by Drinking Black Vomit». αlphα history. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ 5,0 5,1 Boese, Alex (7 Σεπτεμβρίου 2007). «Did they really do that?». The Scientist. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2008.
- ↑ Boese, Alex. «The Top 20 Most Bizarre Experiments of All Time». Museum of Hoaxes. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2008.