Στήλη Βεσπασιανού στο Αρμάζι
 Η στήλη του Βεσπασιανού στο Αρμάζι | |
| Είδος | λίθινη |
|---|---|
| Διαστάσεις | 126 x 116[1] |
| Γραφή | αρχαία ελληνικά |
| Δημιουργήθηκε | 75 ΚΕ. |
| Περίοδος/πολιτισμός | Armazi III |
| Τοποθεσία ανακάλυψης | Αρμάζι, Γεωργία |
| Ημερομηνία ανακάλυψης | 1867 |
| Παρούσα τοποθεσία | Εθνικό Μουσείο Γεωργίας, Τιφλίδα, Γεωργία |
Η Στήλη Βεσπασιανού στο Αρμάζι (γεωργιανά: |ვესპასიანეს არმაზის სტელა, αγγλικά: Armazi stele of Vespasian) είναι στήλη γραμμένη στα αρχαία ελληνικά, η οποία βρέθηκε το 1867,[2] στο Αρμάζι, 4 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Μτσκέτα, την αρχαία πρωτεύουσα του Βασιλείου της Ιβηρίας.
Περιεχόμενο των επιγραφών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η στήλη μνημονεύει την ενίσχυση της οχύρωσης των τειχών της πόλης Αρμοζικής (Αρμάζι) από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Βεσπασιανό.[3][4]
Επιπλέον, η επιγραφή αναφέρει ακόμα, δύο αυτοκράτορες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τον Τίτο και τον Δομιτιανό, δύο βασιλιάδες του Βασιλείου της Ιβηρίας, τον Μιθριδάτη Α΄ της Ιβηρίας και τον Φαρασμάνη Α΄ της Ιβηρίας, καθώς και τον πρίγκιπα Αμάζασπη (Amazaspus). Η επιγραφή χρονολογείται στο 75 ΚΕ.[3][5][6]
Η κορυφή της στήλης έχει καταστραφεί ή χαθεί. Σύμφωνα με τον καθηγητή David Braund το κείμενο που έλειπε ήταν πιθανόν στα λατινικά ή τα αρμαζικά (απόφυση της αραμαϊκής γλώσσας).[3][7] Ο Cyril Toumanoff προσδιορίζει, επίσης, τον Αμάζασπη (Amazaspus), ως τον βασιλιά Αμάζασπη Α΄ της Ιβηρίας,[8] αν και πιθανόν να πρόκειται μόνο για τον πρίγκιπα Αμάζασπη, γιο του Φαρασμάνη Α΄ της Ιβηρίας, ο οποίος είναι γνωστός από το Επίγραμμα του Αμάζασπος, (114-117 ΚΕ), το οποίο βρέθηκε στην Ρώμη.[3]
Η επιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]«Ο Αυτοκράτωρ Καίσαρ Βεσπασιανός Αύγουστος, Ύπατος Ποντίφηξ, κρατώντας την εξουσία των Τριβωνίων Πληβείων για έβδομη φορά, Αυτοκράτωρ για δέκατη τέταρτη φορά, Ύπατος για έκτη φορά και που έχει ανακηρυχθεί για την έβδομη, Πατέρας των Πατρίων (της πατρίδας), Κήνσορας και ο Αυτοκράτωρ Τίτος Καίσαρ, ο γιος του Αυγούστου, κρατώντας την εξουσία των Τριβωνίων Πληβείων για πέμπτη φορά, Ύπατος για τέταρτη φορά και που έχει ανακηρυχθεί για την πέμπτη, Κήνσορας και ο Δομιτιανός Καίσαρ, ο γιος του Αυγούστου, Ύπατος για τρίτη φορά και που έχει ανακηρυχθεί για την τέταρτη, για τον βασιλιά των Ιβήρων Μιθριδάτη, γιου του βασιλιά Φαρασμάνη και τον Αμάζασπη, φίλο του Καίσαρα και των Ρωμαίων και για τους ανθρώπους του (Ίβηρες), αυτοί [οι Ρωμαίοι] οχύρωσαν τα τείχη».[9]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πηγές – βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Giorgi Lomtatidze, “Archaeological excavations in an ancient Georgian capital of Mtskheta”, Georgian National Academy of Sciences, 1955
- Cyril Toumanoff, “Chronology of the Early Kings of Iberia”, Fordham University, 1969
- Ronald Grigor Suny, “The Making of the Georgian Nation”,[Indiana University Press, 1994
- Stephen H. Rapp Jr, “The Sasanian World through Georgian Eyes: Caucasia and the Iranian Commonwealth in Late Antique Georgian Literature”, 2014
- Gela Gamkrelidze, “Archaeology of Roman period of Georgia”, 2014
  | Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Armazi stele of Vespasian της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |