Μετάβαση στο περιεχόμενο

Στήλη του Πομπήιου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 31°10′52″N 29°53′47″E / 31.18111°N 29.89639°E / 31.18111; 29.89639

Στήλη του Πομπήιου
عمود السواري
Χάρτης
Είδοςθριαμβικός στύλος
Γεωγραφικές συντεταγμένες31°10′57″N 29°53′47″E
Διοικητική υπαγωγήΚυβερνείο Αλεξάνδρειας
ΧώραΑίγυπτος
Commons page Πολυμέσα

Η Στήλη του Πομπήιου είναι ρωμαϊκή θριαμβική στήλη στην Αλεξάνδρεια και η η υψηλότερη στήλη που ανεγέρθηκε ποτέ εκτός των αυτοκρατορικών πρωτευουσών, Ρώμης και Κωνσταντινούπολης.

Το συνολικό ύψος (συμπεριλαμβανομένης και της βάσης) είναι 26,85 μέτρα. Η στήλη είναι κατασκευασμένη από μονόλιθο αιγυπτιακό γρανίτη του Ασσουάν, ύψους 20,46 μέτρων και διαμέτρου 2,71 μέτρων στη βάση. Η μάζα της ανέρχεται στους 285 τόνους. Με τις διαστάσεις αυτές, συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους μονόλιθους της αρχαιότητας και στους μεγαλύτερους μονόλιθους της γης γενικότερα.

Είναι τοποθετημένη στο νότιο μέρος της πόλης, μεταξύ της λίμνης Μάριουτ (αρχ. Μαρεώτις) και των παραλίων της Μεσογείου, κοντά στις κατακόμβες και στο αραβικό νεκροταφείο, στον αρχαιολογικό χώρο του Σεραπείου.

Στην κορυφή της στήλης υπάρχουν οπές που υποδηλώνουν ότι επάνω της πρέπει να ήταν τοποθετημένος πελώριος ανδριάντας.

Η στήλη πήρε το όνομά της από τον Πομπήιο, διότι θεωρήθηκε ότι βρισκόταν πάνω από τον τάφο του ο οποίος, σύμφωνα με την παράδοση περιείχε το κεφάλι του (ο Πομπήιος είχε δολοφονηθεί κατ' εντολή του Πτολεμαίου ΙΓ΄, όταν κατέφυγε στην Αίγυπτο, νικημένος από τον Ιούλιο Καίσαρα).

Στην πραγματικότητα όμως, η στήλη όμως στήθηκε το έτος 297/298 από τον Αίλιο Πούμπλιο προς τιμήν του αυτοκράτορα Διοκλητιανού και της νίκης του, το έτος 296, εναντίον των στασιαστών της Αιγύπτου, οι οποίοι είχαν ανακηρύξει αυτοκράτορα τον Λούκιο Δομίτιο Δομιτιανό.


  • Appiani Historia Romana, Vol. 2, ed. P. Viereck et A. G. Roos, Leipzig 1939.
  • M. Aennei Lucani Belli Civilis Libri Decem, ed. A. E. Housman, Oxford 1927.
  • Plutarchi Vitae parallelae, rec. C. Lindskog / K. Ziegler, rev. Hans Gärtner, Stuttgart 1993–2002.
  • Recueil des inscriptions grecques et latines (non funéraires) d'Alexandrie impériale (Ier-IIIe s. apr. J.-C.), ed F. Kayser, Institut Français d'Archéologie Orientale, Bibliothèque d'étude 108, Kairo 1994.
  • Manfred Clauss: Alexandria. Eine antike Weltstadt. Klett-Cotta, Stuttgart 2003, ISBN 978-3-608-94329-0.
  • Joachim Losehand: Die letzten Tage des Pompeius. Von Pharsalos bis Pelusion. Phoibos, Wien 2008, ISBN 978-3-901232-94-7.
  • Wolfgang Thiel: Die 'Pompeius-Säule' in Alexandria und die Viersäulenmonumente Ägyptens. Überlegungen zur tetrarchischen Repräsentationskultur in Nordafrika. In: Dietrich Boschung, Werner Eck (Hrsg.): Die Tetrarchie. Ein neues Regierungssystem und seine mediale Präsentation. Reichert, Wiesbaden 2006, ISBN 978-3-89500-510-7, S. 249–322.