Στεφανία της Βουργουνδίας
| Στεφανία της Βουργουνδίας | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1035 (περίπου)[1] ή 1035[2] |
| Θάνατος | 1088[2] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αριστοκράτης[3] |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Γουλιέλμος Α΄ της Βουργουνδίας[4][5] |
| Τέκνα | Ρενώ Β΄ της Βουργουνδίας Στέφανος Α΄ της Βουργουνδίας Ραϊμόνδος της Βουργουνδίας Πάπας Κάλλιστος Β΄[6][4] Σίβυλλα της Βουργουνδίας Γκιζέλα της Βουργουνδίας[4] Κλημεντία της Βουργουνδίας Ερμεντρούδη της Βουργουνδίας[3] Bertha of Leon Ούγος Γ της Βουργουνδίας Οτταβιάνο ντι Σαβόνα |
| Γονείς | Βερνάρδος Β΄ του Μπιγκόρ και Κλημεντία της Φουά |
Η Στεφανία, γαλλ.: Étiennette de Bourgogne (απεβ. μετά το 1088) έγινε κόμισσα της Βουργουνδίας μέσω του γάμου της με τον Γουλιέλμο Α΄ κόμη της Βουργουνδίας.
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παντρεύτηκε με τον Γουλιέλμο Α΄ των Ιβρέα, κόμη της Βουργουνδίας και απέκτησε τέκνα [7]:
- Οκταβιανός (απεβ. το 1128 ), μοναχός στην Παβία της Λομβαρδίας και επίσκοπος της Σαβόνα, Καθολικός άγιος.
- Εύδης, απεβ. μικρός. Ο πατέρας έκανε μια δωρεά στον καθεδρικό ναό της Μπεζανσόν το 1087 για την ανάπαυση της ψυχής του.
- Ρενώ Β΄ (απεβ. το 1097 στην Α΄ Σταυροφορία), κόμης της Βουργουνδίας.
- Γουλιέλμος .
- Eρμεντρούδη, παντρεύτηκε το 1065 με τον Τιερύ Α΄ κόμη του Moνμπελιάρ, του Αλτκίρς και του Φερέτ.
- Γκυ διαχειριστής της αρχιεπισκοπής της Μπεζανσόν, εξελέγη ως ο 160ός πάπας το 1119 με το όνομα του Κάλλιστος Β΄.
- Στέφανος Α΄ (απεβ. το 1102 στην Aσκαλώνα), κόμης της Βουργουνδίας.
- Σίβυλλα, παντρεύτηκε το 1080 τον Εύδη Α΄ δούκα της Βουργουνδίας.
- Ραϋμόνδος (απεβ. το 1107 στην Ισπανία) παντρεύτηκε το 1090 την Ουρράκα Α΄ βασίλισσα της Καστίλης και του Λεόν.
- Ούγος (απεβ. το 1103), αρχιεπίσκοπος της Μπεζανσόν.
- Γκιζέλα, παντρεύτηκε το 1090 τον Ουμβέρτο Β΄ κόμη της Σαβοΐας και μετά τον Ρενιέ μαρκήσιο του Μομφερράτου.
- Κλημεντία (1078-1129), παντρεύτηκε πρώτα το 1092 τον Ροβέρτο Β΄ κόμη της Φλάνδρας, μετά γύρω στο 1125 τον Γοδεφρείδο Α΄ δούκα της Βραβάνδης.
- Ετιενέτ, παντρεύητκε τον Λαμπέρ Φρανσουά ντε Βαλένς, κύριο του Ρουγιάν.
- Μπέρτα (απεβ. το 1097), παντρεύτηκε το 1093 τον Αλφόνσο ΣΤ΄ (1040-1109), βασιλιά της Καστίλης και του Λεόν.
Μια αβέβαιη καταγωγή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κανένα σύγχρονο έγγραφο δεν αναφέρει τους γονείς της, ούτε της αποδίδει οικογενειακή καταγωγή. Από τον 18ο αι. ιστορικοί και γενεαλόγοι προσπάθησαν να καλύψουν αυτό το κενό.
Οι βεβαιότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με τον γάμο του, τα πρώτα ονόματα της Κλημεντίας, του Ραϋμόνδου και της Γκουίσλας (ή Γκιζέλας) εμφανίζονται στην οικογένεια του κόμη της Βουργουνδίας. Η κόρη του Κλημεντία είναι, με τη σύγχρονή της Κλημεντία της Ακουιτανίας, σύζυγο του Κορράδου Α΄ του Λουξεμβούργου, η πρώτη ευγενής που έφερε αυτό το μικρό όνομα εκτός των Πυρηναίων.
Ο Ροδρίγουε δε Τολέδο αναφέρει στα Χρονικά του ότι ο κόμης της Πορτογαλίας Ερρίκος, από τον δουκικό οίκο της Βουργουνδίας, είναι congermanus (cousin germain, πρώτος εξάδελφος) του Ραϋμόνδου, γιου του Γουλιέλμου και της Ετιενέτ, του οίκου του κόμη της Βουργουνδίας. Ένας από τους αδελφούς του Ερρίκου, ο δούκας Eύδης Α΄ Μπορέλ έχει το ίδιο μεσαίο όνομα με αρκετούς κόμητες της Βαρκελώνης: Ραμόν Μπορέλ, Μπορέλ Β΄. Η καταγωγή της Σίβυλλας, της μητέρας του Eύδη και του Ερρίκου, δεν αναφέρεται επίσης στα σύγχρονα έγγραφα.
Το επιτάφιο επίγραμμά της αναφέρει τον τίτλο της comtesse des Allobroges, που έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών συζητήσεων. Οι Αλλόβρογες, επειδή ήταν Κελτικός λαός που ζούσαν γύρω από το Βιέν, ορισμένοι ιστορικοί προσπάθησαν να το συνδέσουν με τον Οίκο των κομήτων του Βιέν. Στην πραγματικότητα φαίνεται ότι αυτός ο όρος είναι ένας αρχαϊσμός για τον τίτλο της κόμισσας της Βουργουνδίας, που απέκτησε μέσω του γάμου της.
1. Η υπόθεση της Βαρκελώνης (Πατήρ Ανσέλμ, 1723)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρημα: ο πρώτος που της πρότεινε μια καταγωγή είναι ο Père Anselme (Γάλλος ιστορικός και γενεαλόγος) που λέει ότι αυτή προέρχεται από τον Ραϋμόνδο Β΄ κόμη της Βαρκελώνης και της Σάνσιας της Nαβάρρας, αλλά χωρίς να δικαιολογεί αυτόν τον ισχυρισμό [8].
Κρίτική: δυστυχώς, ο πατήρ Ανσέλμ δεν δίνει τους λόγους, που του επέτρεψαν να προτείνει αυτή την υπόθεση. Υποθέτουμε ότι ήταν η παρουσία του πρώτου ονόματος Ραϋμόνδου μεταξύ των παιδιών του Γουλιέλμου Α΄ και της Στεφανίας, που τον έκανε να διατυπώσει αυτή την υπόθεση. Αλλά ο πατήρ Ανσέλμ, αν και γενικά αξιόπιστος, δεν ήταν πολύ καλά ενημερωμένος: ο κόμης της Βαρκελώνης δεν είναι Ραϋμόνδος Β΄, αλλά Βερεγκάριος Ραϋμόνδος Α΄, που θα έκανε τον Γουλιέλμο ως κόμη της Βουργουνδίας και του Βιέν, ενώ είναι μόνο κόμης της Βουργουνδίας και όχι του Βιέν [9].
2. Μια άλλη υπόθεση της Βαρκελώνης (Mωρίς Σωμ, 1937)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρημα: Ο Maurice Chaumeμ καταπιάνεται με το πρόβλημα των σχέσεων μεταξύ της Βουργουνδίας και της Ισπανίας, καθώς και τη σχέση συγγένειας (congermanus) μεταξύ του Ερρίκου δούκα της Βουργουνδίας & κόμη της Πορτογαλίας, και του Ραϊμόνδου κόμη της Βουργουνδίας & πρίγκιπα της Καστίλης, που παντρεύτηκαν δύο αδελφές, κόρες του Aλφόνσου ΣΤ΄ της Καστίλλης .
Θεωρεί ότι η ανώνυμη σύζυγος [10] του Ερρίκου της Βουργουνδίας, μητέρα του Eύδη Α΄Μπορέλ, δούκα της Βουργουνδίας, και ο Ερρίκος, κόμης της Πορτογαλίας, είναι εγγονοί του Ραμόν Μπορέλ (972-1017), κόμη της Βαρκελώνης και τηςEρμεσίνδης του Καρκασόν.
Συνεχίζει την υπόθεσή του, δείχνοντας ότι έχουν μια κόρη που ονομάζεται Στεφανία , (η οποία έγινε βασίλισσα της Ναβάρρας μέσω του γάμου της με τον Γκαρσία Δ΄ της Ναβάρρας), μια ανιψιά αυτής της Στεφανίας, η Κλημεντία, έγινε σύζυγος, πριν από το 1057, του Eρμενγκώ Γ΄ (απεβ. το 1065), κόμη του Ουρζέλ. Στη συνέχεια συγκρίνει αυτά τα πρώτα ονόματα της Στεφανίας της Κλημεντίας που υπάρχει στον Οίκο της Βαρκελώνης με την Κλημεντία, κόρη του Γουλιέλμου της Βουργουνδίας και της Στεφανίας.
Στη συνέχεια ολοκληρώνει τη σχέση μεταξύ του Ραϋμόνδου κόμη της Βουργουνδίας, (πρόγονο των βασιλέων της Καστίλης) και του Ερρίκου δούκα της Βουργουνδίας (στέλεχος των βασιλέων της Πορτογαλίας) με τον ακόλουθο τρόπο: Δύο παιδιά, από τον γάμο (περί το 1000) του Ραμόν Μπορέλ κόμη της Βαρκελώνης (972 - 1017) και της Eρμεσίνδης του Καρκασόν:
- από έναν από αυτούς -γιο ή κόρη- θα είχε γεννηθεί η Σίβυλλα, σύζυγος του κόμη Ερρίκου της Βουργουνδίας (1035-1066) και μητέρα του Εύδη δούκα της Βουργουνδίας και του Ερρίκου κόμη της Πορτογαλίας.
- από την άλλη -μια κόρη, παντρεμένη με έναν κόμη του Βιέν- θα είχε γεννηθεί η Στεφανία, σύζυγος του Γουλιέλμος Α΄ της Βουργουνδίας γνωστού ως Γουλιέλμου του Μεγάλου ή Σκληροκέφαλου (1020-1087), και μητέρα του κόμη Ραϋμόνδου.
Αλλά ο Mωρίς Σωμ τελειώνει υπενθυμίζοντας ότι αυτά είναι μόνο υποθέσεις, και η παραμικρή απόδειξη από τη Βαρκελώνη, το Καρκασσόν ή το Ουρχέλ θα έκανε τα πράγματα πολύ καλύτερα [11].
Κριτική: Η μητρική καταγωγή του Eύδη Μπορέλ δεν δημιουργεί πρόβλημα, αλλά όλη η καταγωγή της Βαρκελώνης δημιουργεί τα ίδια προβλήματα (δείτε την κριτική της διατριβής του A. Μπω παρακάτω).
3. Η υπόθεση της Λωρραίνης (Σάμπολτς ντε Βάιαϋ, 1960)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρημα: το 1960, ο Szabolcs de Vajay πρότεινε την υπόθεση της από τη Λωρραίνη προέλευσης της Στεφανίας, με βάση έγγραφα του γενεαλόγου Πιέρ Σιφλέ, που διατηρούνται στην Εθνική Βιβλιοθήκη και ο οποίος, μιλώντας για τον Γκυ της Βουργουνδίας (μελλοντικό πάπας Κάλλιστο Β΄ και γιος της Στεφανίας), είπε ότι η καταγωγή του ήταν τόσο από τη Βουργουνδία, όσο και από τη Λωρραίνη. Είχε επίσης συνδέσει τη Στεφανία, μια από τις κόρες της οποίας ονομαζόταν Κλημεντία, και την Eρμεσίνδη, σύζυγο ενός δούκα της Ακουιτανίας και μητέρα της Κλημεντίας της Ακουιτανίας, κόμισσας του Λουξεμβούργου από γάμο. Αυτές οι δύο Κλημεντίες είναι οι δύο πρώτες πριγκίπισσες με αυτό το μικρό όνομα εκτός της περιοχής των Πυρηναίων από την οποία προέρχονται. Η Κλημεντία κόμισσα του Λουξεμβούργου, αναφέρεται επίσης ως κόμισσα του Λονγκουί. Σύμφωνα με τον Λωράν ντε Λιέζ, κάτοχος του Λονγκουί το 1047 ήταν ο δούκας Aδαλβέρτος της Λωρραίνης. Ο Σάμπολτε ντε Βάιαϋ είχε συμπεράνει ότι η Στεφανία και η Eρμεσίνδη μπορούσε να ήταν και οι δύο κόρες του Aδαλβέρτου δούκα της Λωρραίνης. Για να εξηγήσει την εμφάνιση του πρώτου ονόματος Κλημεντία στις κόρες τους, θεώρησε ότι ο Aδαλβέρτος είχε παντρευτεί μια Κλημεντία, την οποία θεωρούσε ότι προερχόταν από τον Οίκο της Φουά [12].
Κριτική: Διαπιστώθηκε το 1987 ότι το έγγραφο του Πιέρ Σιφλέ δεν αφορούσε τον μελλοντικό πάπα, αλλά έναν από τους ανιψιούς του, γιο του Τιερύ Α΄ του Moνμπελιάρ (από τους κόμητες του Μπαρ και μια αδελφή του Καλλίστου Β΄). Από την άλλη πλευρά, το Λονγκουί αυτή τη στιγμή δεν ανήκε στους δούκες της Λωρραίνης, αλλά στους κόμητες του Λουξεμβούργου, και είναι πιθανό ότι ο Λωράν ντε Λιέζ ήταν θύμα σύγχυσης μεταξύ της Eρμεσίνδης, μητέρας της Κλημεντίας της Ακουιτανίας, και της Eρμεσίνδης του Λουξεμβούργου, κόρη της ίδιας Κλημεντίας του Λουξεμβούργου και παντρεμένη με τον Αδαλβέρτο, κόμη του Ντάμπο και του Λονγκουί. Αυτές οι κρίσεις λοιπόν μειώνουν στο μηδέν τη θέση της καταγωγής από τη Λωρραίνη, η οποία έχει πλέον εγκαταλειφθεί [13].
4. Η τροποποιημένη υπόθεση της Βαρκελώνης (A. Μπω, 1988)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρημα: μετά την εγκατάλειψη της υπόθεσης της Λωρραίνης, ο Α. Beau επανέλαβε τον πατέρα Aνσέλμ, λέγοντας ότι ο τελευταίος είχε σίγουρα καλούς λόγους να προτείνει τη σύνδεση με τη Βαρκελώνη. Ωστόσο, τροποποίησε το συγγένεια, σημειώνοντας ότι μια από τις κόρες ονομαζόταν Γκουίσλα (Γκιζέλα), που πιθανότατα γεννήθηκε από τον δεύτερο γάμο του Βερεγκάριου Ραϋμόνδου Α΄ με τη Γκουίσλα ντε Λούσα (Lluça) [14].
Κριτική: η κύρια κριτική που ασκείται σε αυτήν την υπόθεση είναι ότι εμπιστεύεται υπερβολικά τον πατέρα Aνσέλμ, ο οποίος έχει σαφώς ανεπαρκή τεκμηρίωση, και που δεν δικαιολογεί την πρότασή του (βλ. παραπάνω). Επιπλέον, αν η Στεφανία είχε μεταδώσει τα πρώτα ονόματα της Βαρκελώνης στην οικογένεια του κόμη της Βουργουνδίας, θα έπρεπε να περιμένουμε να δούμε τον Βερεγκάριο και όχι τον Ραϋμόνδο σε αυτή την οικογένεια. Μια τρίτη κριτική διατυπώθηκε λαμβάνοντας υπόψη τη σχέση, που θα έπρεπε να είχε αποτρέψει τον γάμο μεταξύ του Eύδη Μπορέλ δούκα της Βουργουνδίας, και της συζύγου του Σιβύλλας της κομητείας της Βουργουνδίας [15], αλλά από τη μία, αυτή η σχέση είναι πολύ πραγματική, αφού ο Ερρίκος, αδελφός του Eύδη Μπορέλ, περιγράφεται ως congermanis του Ραϋμόνδου, αδελφού της Σιβύλλας και από την άλλη, σύμφωνα με τον Mωρίς Σωμ, «γνωρίζουμε ότι η τήρηση με τους εκκλησιαστικούς κανόνες για τα εμπόδια γάμου παρέμεινε νεκρό γράμμα στην Ισπανία και την περιοχή των Πυρηναίων.» [16] .
5. Η υπόθεση της Φουά (Κρίστιαν Σετιπάνι, 2004)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρημα: Στην πραγματικότητα, η γηραιότερη γνωστή γυναίκα που φέρει το μικρό όνομα Κλημεντία είναι η σύζυγος του Βερνάρδου Β΄ της Φουά κόμη του Μπιγκόρ, αδελφού και πιθανώς εξαδέλφου των δύο Στεφανιών, αδελφός και ανιψιός δύο Eρμεσινδών και ανιψιός της Γκουίλα ντε Μελγουέγ και πατέρας ενός Ραϋμόνδου. Αυτές οι πολλές ονομαστικές αναφορές καθιστούν δυνατή την πρόταση, του να είναι ο Βερνάρδος Β΄ κόμης του Μπιγκόρ και η Κλημεντία οι γονείς της Στεφανίας κόμισσας της Βουργουνδίας και της Eρμεσίνδης δούκισσας της Ακουιτανίας. Ο Κριστιάν Σετιπάνι προτείνει να δούμε την Κλημεντία ως κόρη του Ραϋμόνδου Μπορέλ κόμη της Βαρκελώνης, επομένως μια εγγονή της Ληντγκάρντε, συζύγου του Μπορέλ Β΄. Το όνομα του τελευταίου δείχνει μια προέλευση της Ωβέρνης, όπου οι Στεφανίες είναι πολυάριθμες, εξηγώντας έτσι την ονομαστική προέλευση του πρώτου ονόματος Στεφανία στις οικογένειες της Βαρκελώνης και της Φουά [17].
Σημειώσεις και παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Charles Cawley: «Medieval Lands». (Αγγλικά) Charles Cawley, "Medieval Lands", 2006-2020. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 p22868.htm#i228671.
- ↑ 3,0 3,1 Charles Cawley: «Medieval Lands». (Αγγλικά) Charles Cawley, "Medieval Lands", 2006-2020. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2016.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Kindred Britain»
- ↑ p22868.htm#i228671. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ Foundation for Medieval Genealogy : «BURGUNDY Kingdom»..
- ↑ Père Anselme (1723). Histoire de la Maison Royale de France et des Grands officiers de la Couronne. Πρότυπο:VIII. Paris. σελ. 411..
- ↑ Vajay 2000, σελ. 5.
- ↑ Elle est nommée Sibylle ou Sibille, sans que rien justifie ce prénom (Foundation for Medieval Genealogy : «Burgondy».).
- ↑ Chaume, Maurice (1937). «En marge des croisades bourguignonnes d'Espagne». Annales de Bourgogne Πρότυπο:IX..
- ↑ Vajay, Szabolcs de (octobre-décembre 1960). «Etiennette dite de Vienne, comtesse de Bourgogne». Annales de Bourgogne Πρότυπο:XXXII (128): 233-266. http://bm-dijon.fr/documents/ANNALES%20BOURGOGNE/1960/1960-032-16-233-266-1398976.pdf..
- ↑ Vajay 2000, σελ. 3-4.
- ↑ A. Beau (1988-1989). «À propos de l’origine familiale d’Etiennette, comtesse de Bourgogne». Bulletin de l'Académie des sciences, belles-lettres et arts de Besançon et de la Franche-Comté 188: 429-439..
- ↑ Vajay 2000, σελ. 5-6.
- ↑ M. Chaume, op. cit..
- ↑ Settipani 2004, σελ. 147-149.
Παραρτήματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Szabolcs de Vajay, « Parlons encore d'Étiennette », dans Onomastique et Parenté dans l'Occident médiéval, Oxford, Linacre College, Unit for Prosopographical Research, coll. « Prosopographica et Genealogica / 3 », 2000, 310 p. (ISBN 1-900934-01-9), p. 2-6 [διαδικτυακή ανάγνωση].
- Christian Settipani, La Noblesse du Midi Carolingien, Oxford, Linacre College, Unit for Prosopographical Research, coll. « Occasional Publications / 5 », 2004, 388 p. (ISBN 1-900934-04-3), p. 147 à 149.
- Foundation for Medieval Genealogy : Guillaume Ier, comte de Bourgogne.
Σχετικά άρθρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- History of Burgundy - History of Franche-Comté
- Κομητεία της Βουργουνδίας - Κόμητες της Βουργουνδίας - Οίκος της Ιβρέας