Συμβούλιο εργαζομένων
Το συμβούλιο εργαζομένων ή εργατικό συμβούλιο [1] είναι μια μορφή πολιτικής και οικονομικής οργάνωσης στην οποία μια ενιαία τοπική διοικητική διαίρεση, για παράδειγμα όπως ένας δήμος ή μια κομητεία, διοικείται από ένα συμβούλιο το οποίο αποτελείται από προσωρινούς καθώς και άμεσα ανακλητούς αντιπροσώπους οι οποίοι εκλέγονται στο χώρους εργασίας της περιοχής. [2]
Μια παραλλαγή είναι ένα συμβούλιο στρατιωτών, όπου οι εκπρόσωποι διαλέγονται μεταξύ των στρατιωτών. Υπήρχε επίσης ένα μείγμα το οποίο αποτελείται από εργάτες και στρατιώτες (όπως το γερμανικό Arbeiter-und Soldatenrat του 1918).
Σε ένα σύστημα με προσωρινούς και άμεσα ανακλητούς αντιπροσώπους, οι εργαζόμενοι αποφασίζουν για το ποια είναι η ατζέντα τους και για το ποιες είναι οι ανάγκες τους. Εξουσιοδοτούν επιπλέον έναν προσωρινό εκπρόσωπο να τις αποκαλύψει και να τις καταδιώξει. Οι προσωρινοί εκπρόσωποι εκλέγονται μεταξύ των ίδιων των εργαζομένων, μπορούν να ανακληθούν αμέσως εάν προδώσουν την εντολή τους και υποτίθεται ότι αλλάζουν συχνά. Οι εκπρόσωποι δηλαδή ενεργούν ως αγγελιοφόροι, οι οποίοι μεταφέρουν και ανταλλάσσουν τις προθέσεις των ομάδων εργαζομένων.
Όταν έχει να κάνει με μεγαλύτερη κλίμακα, μια ομάδα αντιπροσώπων μπορεί και αυτή με τη σειρά της να εκλέξει έναν εκπρόσωπο σε ανώτερη θέση για να ασκήσει την εντολή τους και ούτω καθεξής, έως ότου οι κορυφαίοι αντιπρόσωποι διευθύνουν το βιομηχανικό σύστημα ενός κράτους. Σε ένα τέτοιο σύστημα, η εξουσία λήψης αποφάσεων ανεβαίνει από τα κάτω προς τα πάνω από τις ατζέντες των ίδιων των εργαζομένων και δεν υπάρχει καμία απολύτως επιβολή απόφασης από την κορυφή, όπως θα συνέβαινε για παράδειγμα στην περίπτωση κατάληψης της εξουσίας από ένα γραφειοκρατικό επίπεδο που έχει ανοσία στην άμεση ανάκληση .
Ιστορικά παραδείγματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα εργατικά συμβούλια οφείλουν την καταγωγή τους στα εδάφη της Ρωσικής Αυτοκρατορίας (συμπεριλαμβανομένου του Κογκρέσου της Πολωνίας και της Λετονίας ) το 1905, με τα εργατικά συμβούλια (σοβιέτ) να λειτουργούν ως εργατικές επιτροπές που συντόνιζαν τις απεργιακές δραστηριότητες σε όλες τις πόλεις λόγω της καταστολής των συνδικάτων. Κατά τη διάρκεια των Επαναστάσεων του 1917-1923, πολλοί σοσιαλιστές, όπως για παράδειγμα ο Anton Pannekoek και η Rosa Luxemburg, υποστήριξαν τον έλεγχο της οικονομίας από τα εργατικά συμβούλια. Αρκετές φορές στη σύγχρονη ιστορία, η ιδέα των εργατικών συμβουλίων έχει αποδοθεί σε παρόμοιες μορφές οργάνωσης. Τα παραδείγματα περιλαμβάνονται στην παρακάτω λίστα:
- Παρίσι, Γαλλία κατά το 1871 ( la commune ) [3]
- Βιλαέτι Αδριανούπολης, Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1903
- Ρωσία το 1905 και κατά το 1917-1921 ( σοβιέτ ). [4]
- Η Πολωνία κατά το 1905, 1918-1919, 1944-1947 και 1956, 1970, 1980-1981 ( rady robotnicze ); [5]
- Μεξικό κατά την περίοδο 1910–1920, 1994 και 2011 ( comités trabajadores);
- Γλασκώβη, Σκωτία το 1915 [5]
- Η Αυστρία το 1918
- Η Φινλανδία κατά το 1918 ( Κεντρικό Εργατικό Συμβούλιο της Φινλανδίας )
- Γερμανία κατά την περίοδο 1918–1919 ( räte ); [5]
- Ουκρανία κατά την περίοδο 1918–1921 ( vilnirady ).
- Η Ουγγαρία κατά το 1919 και το 1956 ( szovjetek );
- Ιταλία κατά την περίοδο 1919-1920 και 1968 ( consigli di fabbrica );
- Η Ιρλανδία κατά την περίοδο 1920–1921 ( comhairle oibrithe );
- Κίνα κατά την περίοδο 1920–1927 και το 1967 ( sūwéiāi) .
- Κορέα κατά την περίοδο 1929–1931 ( hyeob-uihoe ) και 1945–1946 ( inmin wiwǒnhoe ) ;
- Ισπανία κατά την περίοδο 1936–1937 ( comités trabajadores );
- Ινδονησία κατά την περίοδο 1945–1946 [5]
- Βιετνάμ κατά την περίοδο 1930-1931 και 1945
- Η Αλγερία κατά την περίοδο 1962-1965 [5]
- Γαλλία κατά το 1968 (c omités d'entreprise );
- Τσεχοσλοβακία το 1968 ;
- Η Σρι Λάνκα κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης του Ενωμένου Μετώπου 1970–75 [6]
- Αυστραλία κατά την περίοδο 1971–1980 και 1990 [7] [8]
- Χιλή κατά το 1973 ( cordones );
- Αργεντινή κατά το 1973 και το 2001 [5]
- Πορτογαλία κατά την περίοδο 1974–1976 [5]
- Ιράν κατά την περίοδο 1978–1979 ( shoras ) ; [9]
- Καναδάς κατά το 1981 [5]
- Rojava από το 2012 και μετά [10]
- Λιβύη κατά την περίοδο 1977-2011
Παρά τις διακηρύξεις τις οποίες έκανε ο Λένιν ότι «οι εργάτες πρέπει να απαιτήσουν την άμεση καθιέρωση γνήσιου ελέγχου, που θα ασκείται από τους ίδιους τους εργάτες», στις 30 Μαΐου, ο μενσεβίκος υπουργός εργασίας, ο οποίος ονομαζόταν Matvey Skobelev, δεσμεύτηκε να μην δώσει τον έλεγχο της βιομηχανίας στους εργάτες, αλλά αντί για αυτό έδωσε τον έλεγχο προς το κράτος: «Η μεταφορά των επιχειρήσεων στα χέρια του λαού δεν θα βοηθήσει αυτή τη στιγμή την επανάσταση [. . . ] Η ρύθμιση και ο έλεγχος της βιομηχανίας δεν είναι θέμα μιας συγκεκριμένης τάξης. Είναι καθήκον του κράτους. Η ατομική τάξη, ιδιαίτερα η εργατική τάξη, φέρει την ευθύνη να βοηθήσει το κράτος στο οργανωτικό του έργο.» [11] [12]
Στοιχεία οργάνωσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στα εργατικά συμβούλια τα οποία οργανώθηκαν ως μέρος της γερμανικής επανάστασης του 1918, οι εργοστασιακές οργανώσεις, όπως η Γενική Ένωση Εργατών της Γερμανίας (AAUD), αποτέλεσαν το θεμέλιο για την οργάνωση συμβουλίων σε ολόκληρη την περιοχή. Οι κομμουνιστές του συμβουλίου στο Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα της Γερμανίας ήταν υπέρ αυτής της οργάνωσης «με βάση τους τόπους εργασίας, όχι τα επαγγέλματα, και τη δημιουργία μιας Εθνικής Ομοσπονδίας Επιτροπών Εργασίας». [13]
Τα συμβούλια λειτουργούν με βάση την αρχή των ανακληθέντων αντιπροσώπων. Αυτό σημαίνει ότι οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι μπορούν να ανακληθούν ανά πάσα στιγμή μέσω ψηφοφορίας υπό μορφή παραπομπής . Η ανάκληση των μελών της διαχειριστικής επιτροπής, ειδικών επαγγελματιών για παράδειγμα μηχανικοί και εκπροσώπων σε ανώτερα συμβούλια παρατηρήθηκε και στο Κεντρικό Συμβούλιο Εργαζομένων της Μεγάλης Βουδαπέστης το έτος 1956, όπου οι εκπρόσωποι απομακρύνθηκαν για λόγους όπως βιομηχανικούς, οργανωτικούς και πολιτικούς.
Τα εργατικά συμβούλια συνδυάζονται για να εκλέξουν ανώτερα όργανα για συντονισμό μεταξύ τους. Αυτό δηλαδή σημαίνει ότι τα ανώτερα συμβούλια δεν είναι ανώτερα από τα κατώτερα συμβούλια, αλλά αντίθετα χτίζονται από αυτά και λειτουργούν από αυτά. Το εθνικό συμβούλιο θα έχει επομένως αντιπροσώπους από κάθε πόλη της χώρας. Η φύση τους σημαίνει δηλαδή ότι τα εργατικά συμβούλια καταργούν τις παραδοσιακές συγκεντρωτικές κυβερνήσεις και με αυτόν τον τρόπο δίνουν την εξουσία έμμεσα στο λαό. Αυτός ο τύπος δημοκρατικής τάξης ονομάζεται δημοκρατία του συμβουλίου . Το Κεντρικό Συμβούλιο Εργαζομένων της Μεγάλης Βουδαπέστης κατέλαβε αυτόν τον ρόλο στην Ουγγρική Επανάσταση του 1956, η οποία έλαβε χώρα στα τέλη Οκτωβρίου και στις αρχές Ιανουαρίου 1957, όπου αναπτύχθηκε από τοπικές επιτροπές εργοστασίων.
Συμβούλια κατά των συνδικάτων και των σταλινικών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το εργατικό συμβούλιο είναι μια διαβουλευτική συνέλευση, η οποία αποτελείται από μέλη της εργατικής τάξης, με σκοπό να καθιερώσει την εργατική αυτοδιαχείριση ή τον εργατικό έλεγχο . Σε αντίθεση με ένα συνδικάτο, σε ένα εργατικό συμβούλιο θεωρείται ότι οι εργαζόμενοι έχουν τον πραγματικό έλεγχο του χώρου εργασίας, αντί δηλαδή να διαπραγματεύονται απλώς με τους εργοδότες μέσω συλλογικών διαπραγματεύσεων . Είναι μια μορφή δημοκρατίας στο χώρο εργασίας, όπου διαφορετικοί χώροι εργασίας συντονίζονται την παραγωγή μέσω των εκλεγμένων αντιπροσώπων τους.
Μεταξύ των μαρξιστών και των αναρχικών υπάρχει ευρέως διαδεδομένη η πεποίθηση ότι τα εργατικά συμβούλια υλοποιούν τις θεμελιώδεις αρχές του σοσιαλισμού, όπως ο εργατικός έλεγχος της παραγωγής και της διανομής. Ενώ ο σοσιαλισμός από τα πάνω διεξάγεται από ένα συγκεντρωτικό κράτος το οποίο διοικείται από έναν ελίτ γραφειοκρατικό μηχανισμό, εδώ ο σοσιαλισμός από τα κάτω θεωρείται ως η αυτοδιοίκηση καθώς και η αυτοδιοίκηση της εργατικής τάξης.
Μερικοί αριστεροί κομμουνιστές (ιδιαίτερα κομμουνιστές του συμβουλίου ) και αναρχικοί υποστηρίζουν την άποψη μια κοινωνία η οποία βασίζεται σε συμβούλια. πιστεύοντας ότι μόνο οι ίδιοι οι εργάτες μπορούν να πυροδοτήσουν μια επανάσταση και έτσι τα εργατικά συμβούλια θα είναι δηλαδή το θεμέλιο της επανάστασης. Υπάρχουν ακόμα και ορισμένοι λενινιστές (για παράδειγμα η Τροτσκιστική Διεθνής Σοσιαλιστική Τάση και οι παραφυάδες της) που υποστηρίζουν μια κοινωνία βασισμένη στο συμβούλιο, [14] αλλά υποστηρίζουν ότι τα εργατικά συμβούλια δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν επανάσταση χωρίς την ηγεσία ενός κόμματος πρωτοπορίας . [15]
Κατά τη διάρκεια των γεγονότων του Μαΐου του 1968 στη Γαλλία, «η μεγαλύτερη γενική απεργία που σταμάτησε ποτέ την οικονομία μιας προηγμένης βιομηχανικής χώρας, και η πρώτη άγρια γενική απεργία στην ιστορία», [16] οι καταστασιακοί, ενάντια στα συνδικάτα και το Κομμουνιστικό Κόμμα τα οποία άρχισαν να συντάσσονται με την κυβέρνηση του Ντε Γκωλ για να περιορίσουν την εξέγερση, ζήτησαν το σχηματισμό εργατικών συμβουλίων για να πάρουν τον έλεγχο των πόλεων, εκδιώκοντας ηγέτες συνδικάτων και αριστερούς γραφειοκράτες, προκειμένου να κρατήσουν με αυτόν τον τρόπο την εξουσία στα χέρια των εργαζόμενοι με άμεση δημοκρατία . [16]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Rocker, Rudolf (2004). Anarcho-syndicalism: Theory and Practice. AK Press. σελ. 63. ISBN 1902593928.
- ↑ Pannekoek, Anton (1946). Workers' Councils. Wageningen, Netherlands: Communistenbond Spartacus. ISBN 9781902593562.
- ↑ Rougerie, Jacques (2014). La Commune de 1871. Paris: Presses universitaires de France. σελίδες 58–60. ISBN 978-2-13-062078-5.
- ↑ Maurice Brinton, pseud. (Christopher Agamemnon Pallis). The Bolsheviks and Workers' Control. (Orig: Solidarity UK, London, 1970), The Bolsheviks and Workers' Control introduction
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 Ness, Immanuel (2010). Ours to Master and to Own: Workers' Control from the Commune to the Present.
- ↑ Goonewardena, Leslie (1975). «Employees Councils and Self Management in Sri Lanka». State 1: 32–37.
- ↑ Ness, Immanuel (2014). New Forms of Worker Organization: The Syndicalist and Autonomist Restoration of Class Struggle Unionism. σελίδες 184–203.
- ↑ «Melbourne tram dispute and lockout 1990 – anarcho-syndicalism in practice». libcom.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2019.
- ↑ Poya, Maryam (2002) [1987]. «Iran 1979: Long live the Revolution! ... Long Live Islam?». Στο: Colin Barker. Revolutionary Rehearsals. Chicago: Haymarket Books. σελίδες 143–149. ISBN 1-931859-02-7.
- ↑ A Small Key Can Open a Large Door: The Rojava Revolution (1st ed.). Strangers in a Tangled Wilderness. 4 March 2015. According to Dr. Ahmad Yousef, an economic co-minister, three-quarters of traditional private property is being used as commons and one quarter is still being owned by use of individuals...According to the Ministry of Economics, worker councils have only been set up for about one third of the enterprises in Rojava so far.
- ↑ Tony Cliff Lenin 2 Chapter 12 Lenin and Workers’ Control, section The Rise of Factory Committees
- ↑ Amosov et al. (1927) Oktiabrskaia Revoliutsiia i Fazavkomy, vol. 1, p. 83. (published in Moscow)
- ↑ Bernhard Reichenbach, The KAPD in Retrospect: An Interview with a Member of the Communist Workers Party of Germany
- ↑ Molyneux, John (2003) [1987]. The Future Socialist Society. Chicago: Haymarket Books. σελίδες 5–6. "... the core institutions of the new state will be ... the network of workers' councils."
- ↑ Molyneux, John (2003) [1978]. Marxism and the Party. Chicago: Haymarket Books. σελ. 79. "Only with the growth of the Bolsheviks into a mass party and with the emergence of a Bolshevik majority in the soviets were these embryos of workers' state power able to fulfil their potentiality."
- ↑ 16,0 16,1 "The Beginning of an Era Αρχειοθετήθηκε 2019-07-04 στο Wayback Machine.", from Situationist International No 12 (September 1969). Translated by Ken Knabb.