Συνθήκη του Γουέντμορ
Η Συνθήκη του Γουέντμορ είναι μια συνθήκη ειρήνης που συνήφθη το 878 στο Γουέντμορ του Σόμερσετ μεταξύ του Αγγλοσάξονα βασιλιά Αλφρέδου του Μεγάλου και του βασιλιά των Δανών Βίκινγκς Γκούθρουμ, μετά από πολλά χρόνια συγκρούσεων. Σύμφωνα με τους όρους της συνθήκης, η Αγγλία μοιράστηκε: ο Άγγλος βασιλιάς διατήρησε την πατρίδα του το Ουέσσεξ (στο οποίο είχαν προσαρτηθεί προηγουμένως τα βασίλεια του Κεντ και του Σάσσεξ) και μέρος της Μερκίας και οι Βίκινγκς έλαβαν τις περιοχές που είχαν κατακτήσει και εγκατασταθεί: τη Νορθουμβρία, την Ανατολική Αγγλία και μέρος της Μερκίας και του Έσσεξ με το Λονδίνο (το οποίο ο Αλφρέδος ανακατέλαβε αργότερα). Για να επικυρωθεί η συνθήκη προβλεπόταν η βάπτιση του Γκούθρουμ, καθώς και ότι έπρεπε να κυβερνά πιο νόμιμα τους Χριστιανούς υποτελείς του, αλλά μπορούσε να παραμένει ειδωλολάτρης για τους ειδωλολάτρες υποτελείς του.[1]
Έτσι, εγκαθιδρύθηκε στην Αγγλοσαξονική Αγγλία το Ντέινλο (περιοχή του δανικού δικαίου), όπου κυριαρχούσαν τα σκανδιναβικά έθιμα και οι δανικοί νόμοι και όχι το Αγγλοσαξονικό δίκαιο.[2]
Ιστορικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι επιθέσεις των Βίκινγκς στα βρετανικά εδάφη ξεκίνησαν στα τέλη του 8ου αιώνα. Αρχικά, επρόκειτο για σύντομες ληστρικές επιδρομές, σκοπός των οποίων ήταν η καταλήστευση ενός οικισμού ή μοναστηριού και η διαφυγή με τα λάφυρα πριν από την άφιξη των τακτικών εχθρικών δυνάμεων. Τα κατακερματισμένα και εσωτερικά άτακτα πρώιμα βασίλεια των Αγγλοσαξόνων δεν μπορούσαν να προστατεύσουν ούτε τις ακτές ούτε τους οικισμούς τους από αυτές τις επιδρομές. Στα τέλη του 8ου αιώνα, οι Βίκινγκς κατέλαβαν τα Νησιά Φερόες, τα Σέτλαντ, τις Ορκάδες και τις Εβρίδες και τα χρησιμοποίησαν ως βάση για επιδρομές στα βρετανικά εδάφη. Στα κατεχόμενα, ο ντόπιος γαελικός πληθυσμός άρχισε να αναμιγνύεται με τους Σκανδιναβούς εισβολείς.
Τον 9ο αιώνα, οι επιδρομές των Δανών Βίκινγκς εντάθηκαν. Στη δεκαετία του 860, οι Δανοί με μεγάλο στρατό κατέκτησαν τη Νορθουμβρία, τη Μερκία και στη συνέχεια την Ανατολική Αγγλία και δεν επέστρεψαν στην πατρίδα τους, αλλά εγκαταστάθηκαν στα κατεχόμενα εδάφη. Το 871, ένας άλλος στρατός έφτασε για να ενισχύσει τον προηγούμενο και μαζί το 874 οι Βίκινγκς κατέκτησαν τη Μερκία. Έτσι, ένα σημαντικό μέρος της Επταρχίας πέρασε στον έλεγχο των Δανών. Οι Αγγλοσάξονες βασιλιάδες των κατακτημένων κρατών είτε σκοτώθηκαν είτε συνήψαν συνθήκες ειρήνης. Οι επιτυχίες των εισβολέων διευκολύνθηκαν από τη διαμάχη μεταξύ των αγγλοσαξονικών βασιλείων.[3]
Μόνο το Ουέσσεξ αντιστάθηκε στους Βίκινγκς λίγο πολύ με επιτυχία, όταν το 871 ανέβηκε στην εξουσία ο νεαρός βασιλιάς Αλφρέδος. Έχοντας πραγματοποιήσει στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις για να ενισχύσει το στρατό και να βελτιώσει την άμυνα της χώρας του, απέκρουσε με επιτυχία τις επιδρομές των Βίκινγκ στα σύνορά του και ταυτόχρονα σύναψε μια εκεχειρία μαζί τους, την οποία σύντομα οι Δανοί παραβίασαν: Το 877, με επικεφαλής τον βασιλιά τους Γκούθρουμ, ο οποίος αυτοανακηρύχτηκε βασιλιάς της Ανατολικής Αγγλίας, εξαπέλυσαν μια πλήρους κλίμακας εισβολή στο Ουέσσεξ.[4]
Συνθήκες σύναψης της σύμβασης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η εισβολή ήρθε ως πλήρης έκπληξη για τον Αλφρέδο, ο οποίος αναγκάστηκε να φύγει και να κρυφτεί, σύμφωνα με τα χρονικά, σε μια καλύβα ψαράδων στη μέση των βάλτων στα σύνορα των εδαφών των Βρετανών. Αν και λίγοι γνώριζαν πού βρισκόταν ο βασιλιάς, πολεμιστές άρχισαν να μαζεύονται γύρω του. Οχύρωσαν το βασιλικό στρατόπεδο και οργάνωσαν επιδρομές κατά των Βίκινγκς. Έχοντας συγκεντρώσει αρκετές δυνάμεις, ο βασιλιάς επιτέθηκε στις δυνάμεις του Γκούθρουμ και τις κατέστρεψε στις 5 Μαΐου 878 στη μάχη του Έθανταν.[5]
Ο ηττημένος Γκούθρουμ συμφώνησε να ασπαστεί τον Χριστιανισμό (η τελετή βάπτισής του έγινε με ανάδοχο τον Αλφρέδο, κάτι που υποτίθεται ότι θα ενίσχυε περαιτέρω τη συμφωνία τους και ακολούθησαν δώδεκα ημέρες εορτασμών) και να εγκαταλείψει την επικράτεια του Ουέσσεξ με τον στρατό του. Ταυτόχρονα, συνήφθη συνθήκη ειρήνης μεταξύ των Δανών (Βίκινγκς) και του Ουέσσεξ, σύμφωνα με την οποία όλη η Αγγλία χωρίστηκε σε δύο μέρη. Οι Δανοί πήραν όλη τη Νορθουμβρία, όλη την Ανατολική Αγγλία, το ανατολικό τμήμα της Μερκίας και το Έσσεξ με το Λονδίνο. Αυτό το τμήμα της Αγγλίας έγινε γνωστό ως Ντέινλο - «η περιοχή του δανικού δικαίου». Η υπόλοιπη Αγγλία (Νότια και Δυτική), συμπεριλαμβανομένου του δυτικού τμήματος της Μερκίας, του Κεντ και του Σάσσεξ που ενσωματώθηκαν στο Ουέσσεξ πήγε στους Αγγλοσάξονες.
Το 886, οι Βίκινγκς παραβίασαν τη συνθήκη και προσπάθησαν να εισβάλουν ξανά στο Ουέσεξ, αλλά απέτυχαν και ο Αλφρέδος κατάφερε να καταλάβει το Λονδίνο, την κοιλάδα του Τάμεση και μέρος του Έσσεξ. Μετά από αυτό, η Ειρήνη του Γουέντμορ διατηρήθηκε για άλλα επτά χρόνια.[6]
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ίδια η συνθήκη δεν σώζεται. Η μόνη σύγχρονη αναφορά είναι αυτή του Ουαλού μοναχού Άσσερ στη βιογραφία του για τον βασιλιά Αλφρέδο Vita Ælfredi regis Angul Saxonum, στην οποία περιγράφει πώς ο Αλφρέδος νίκησε τον Μεγάλο Στρατό των Βίκινγκς στη μάχη του Έντινγκτον. Μετά την ήττα του Γκούθρουμ, ακολούθησε η παράδοσή του μερικές μέρες αργότερα, και συμφώνησε σε μια συνθήκη ειρήνης.
Το Αγγλοσαξονικό Χρονικό περιγράφει τα γεγονότα του 878 όπως και ο Άσερ αλλά δεν αναφέρει τη συνθήκη. Έτσι θεωρείται ότι μετά τη μάχη συνήφθη εκεχειρία και, σε μεταγενέστερη ημερομηνία, συντάχθηκε επίσημη συνθήκη. Αυτή ήταν γνωστή ως Συνθήκη του Άλφρεντ και του Γκουθρούμ και καθορίζει τα όρια μεταξύ των εδαφών των δύο ηγετών, καθώς και συμφωνίες για ειρηνικό εμπόριο. Η συνθήκη είναι ένα από τα λίγα υπάρχοντα έγγραφα της βασιλείας του Αλφρέδου και σώζεται στα παλαιά αγγλικά στο Κολλέγιο Κόρπους Κρίστι στο Κέιμπριτζ και σε μια λατινική συλλογή γνωστή ως Quadripartitus.[7]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ . «oxfordreference.com/treaty of Wedmore».
- ↑ . «military-history.fandom.com/wiki/Treaty_of_Wedmore».
- ↑ ,. «historic-uk.com/HistoryUK/HistoryofEngland/The-Five-Boroughs-Of-Danelaw/».
- ↑ . «thehistoryofengland.co.uk/resource/treaty-of-wedmore-878-890/».
- ↑ . «encyclopedia.com/history/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/wedmore-treaty».
- ↑ . «britannica.com/biography/Guthrum».
- ↑ . «viking.archeurope.com/settlement/britain/england/the-danelaw/the-peace-of-wedmore/».