Μετάβαση στο περιεχόμενο

Συνταγματάρχες του Πιουσούτσκι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Οι συνταγματάρχες του Πιουσούτσκι,[1][2] ή το καθεστώς των συνταγματαρχών[3][4] (στα πολωνικά αποκαλούμενοι απλώς «οι συνταγματάρχες»[5]), κυριάρχησαν στην κυβέρνηση της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας από το 1926 έως το 1939.[4] Σε ορισμένα πλαίσια, ο όρος αναφέρεται κυρίως στην τελευταία περίοδο (1935–1939), που ακολούθησε τον θάνατο του μέντορα και προστάτη τους, Γιούζεφ Πιουσούτσκι.[3]

Στενοί σύμμαχοι του Γιούζεφ Πιουσούτσκι,[4] οι περισσότεροι από τους «συνταγματάρχες» είχαν υπηρετήσει ως αξιωματικοί στις Πολωνικές Λεγεώνες και στην Πολωνική Στρατιωτική Οργάνωση (ΠΣΟ,[6] και στον Πολωνικό Στρατό (ιδιαίτερα κατά τον Πολωνο-Σοβιετικό Πόλεμο του 1919- 1920, πριν από την παραίτηση του Πιουσούτσκι το 1923 από Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου της Πολωνίας). Κατείχαν βασικές, αν όχι απαραίτητα τις υψηλότερες, στρατιωτικές τάξεις κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος του Πιουσούτσκι το Μάιο του 1926.

Αργότερα, έγιναν σημαντικές προσωπικότητες του κινήματος Σανάτσια του Πιουσούτσκι και υπουργοί σε πολλές κυβερνήσεις.[4] Μετά την εκλογική νίκη του ΜΚΣΣΚ το 1930 (οι «εκλογές του Μπρεστ»), ο Πιουσούτσκι άφησε τα περισσότερα εσωτερικά ζητήματα στα χέρια των «συνταγματαρχών» του, ενώ ο ίδιος επικεντρωνόταν στις στρατιωτικές και εξωτερικές υποθέσεις.[7]

Στους «συνταγματάρχες» περιλαμβάνονταν οι Γιούζεφ Μπεκ,[4] Γιάνους Γεντζεγιέβιτς,[4] Βάτσουαφ Γεντζεγιέβιτς,[4] Άνταμ Κοτς, Λέον Κοζουόφσκι, Ιγκνάτσι Ματουσέφσκι, Μπογκούσουαφ Μιεντζίνσκι, Μπρονίσουαφ Πιεράτσκι, Αλεξάντερ Πρίστορ,[4] Άνταμ Σκφαρτσίνσκι, Βαλέρι Σουάβεκ[4] και Καζίμιες Σφιτάλσκι.

Μπορεί κανείς να χωρίσει το καθεστώς των συνταγματαρχών σε τρεις περιόδους: 1926-1929, 1930-1935 και 1935-1939.

Κατά την πρώτη περίοδο, μετά το πραξικόπημα του Μαΐου του 1926, οι συνταγματάρχες (και γενικά η Σανάτσια) εδραίωσαν τον έλεγχό τους στην κυβέρνηση.

Η δεύτερη περίοδος, μετά τις «εκλογές του Μπρεστ» του 1930, είδε το καθεστώς των συνταγματαρχών υπό την καθοδήγηση του Πιουσούτσκι, με την εξουσία να ασκείται από τους συμμάχους και φίλους του όπως ο Βαλέρι Σουάβεκ και ο Αλεξάντερ Πρίστορ, που και οι δύο γνώριζαν τον Πιουσούτσκι από το 1905 και είχαν υπηρετήσει στις παραστρατιωτικές μονάδες πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μετά τον θάνατο του Πιουσούτσκι (1935), οι σκληροπυρηνικοί «συνταγματάρχες», με επικεφαλής τον Βαλέρι Σουάβεκ, έχασαν την επιρροή τους από τη φατρία του Κάστρου των Ιγκνάτσι Μοστσίτσκι και Έντβαρντ Ριντζ-Σμίγκουι.[5] Ωστόσο, το «καθεστώς των συνταγματαρχών» και η Σανάτσια εξακολουθούσαν να κυριαρχούν στην πολωνική κυβέρνηση από το 1935 έως τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία, το Σεπτέμβριο του 1939.[8] Ορισμένοι μελετητές κάνουν μια διάκριση μεταξύ της «περίοδος Πιουσούτσκι» (1926–35) και της «περιόδου των συνταγματαρχών» (1935–39).[3]

Από το 1937, το νέο πολιτικό μέτωπο των συνταγματαρχών θα ήταν το Στρατόπεδο Εθνικής Ενότητας (ΣΕΕ).[9] Εκείνη την τελευταία περίοδο, η πολωνική κυβέρνηση, μια «δικτατορία χωρίς δικτάτορα», για να ενισχύσει τη λαϊκή της υποστήριξή, υιοθέτησε παραδόξως ορισμένες από τις εθνικιστικές αντι-μειονοτικές πολιτικές που είχαν αντιταχθεί από τον Πιουσούτσκι και υποστήριζαν οι πιο ένθερμοι αντίπαλοί του, οι Εθνοδημοκράτες.[3][10]

  1. Pilsudski Bros., TIME, Monday, April 07, 1930
  2. Colonels' Constitution, TIME, Monday, December 25, 1933
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Peter D. Stachura, Poland, 1918-1945: An Interpretive and Documentary History of the Second Republic, Routledge, 2004, (ISBN 0-415-34357-7), Google Print, σελ. 68
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Γέζι Γιαν Λέρσκι, Πιοτρ Βρούμπελ, Ρίχαρντ Γ. Κοζίτσκι, Historical Dictionary of Poland, 966-1945, Greenwood Publishing Group, 1996, (ISBN 0-313-26007-9), Google Print, σελ. 368
  5. 5,0 5,1 Γέζι Γιαν Λέρσκι, Πιοτρ Βρούμπελ, Ρίχαρντ Γ. Κοζίτσκι, Historical Dictionary of Poland, 966-1945, Greenwood Publishing Group, 1996, (ISBN 0-313-26007-9), Google Print, σελ. 368
  6. Leslie, R. F. (1983). The History of Poland Since 1863. Κέιμπριτζ: Cambridge University Press. ISBN 0-521-27501-6. , Google Print, p.170
  7. Chojnowski, Andrzej. «Piłsudski Józef Klemens». Διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια PWN (στα Πολωνικά). PWN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2008. 
  8. Raymond Leslie Buell, Poland - Key to Europe, READ BOOKS, 2007, (ISBN 1-4067-4564-2), Google Print, σελ. 118
  9. Abraham J. Edelheit, Hershel Edelheit, History of the Holocaust: A Handbook and Dictionary, Westview Press, 1994, (ISBN 0-8133-2240-5), Google Print, p.187[νεκρός σύνδεσμος]
  10. Paul N. Hehn, A Low Dishonest Decade: The Great Powers, Eastern Europe, and the Economic Origins of World War II, 1930-1941, Continuum International Publishing Group, 2002, (ISBN 0-8264-1761-2), Google Print, σελ. 66
  • Βερεσίτσκι, Χ. (1968). «Προς μια ολοκληρωτική δικτατορία (1931-1939)». στο History of Poland, Βαρσοβία, 1968, σελ. 689–709.