Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σφαγή του Λίντιτσε

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μνημείο για τα παιδιά του Λίντιτσε
μουσείο του Λίντιτσε

Η σφαγή του Λίντιτσε ήταν η πλήρης καταστροφή του χωριού Λίντιτσε, στο προτεκτοράτο της Βοημίας και της Μοραβίας (τώρα Τσεχική Δημοκρατία), τον Ιούνιο του 1942 κατόπιν εντολών του Αδόλφου Χίτλερ και του Χάινριχ Χίμλερ στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου.

Σε αντίποινα για τη δολοφονία του Ράινχαρτ Χάιντριχ, Προστάτη του Ράιχ (Reichproteκtor) στην Τσεχοσλοβακία, στα τέλη της άνοιξης του 1942,[1] και οι 173 άνδρες του χωριού που ήταν άνω των 15 ετών εκτελέστηκαν στις 10 Ιουνίου 1942. Άλλοι 11 άντρες από το χωριό που δεν ήταν παρόντες, συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν σύντομα αργότερα, μαζί με αρκετούς άλλους που είχαν ήδη τεθεί υπό κράτηση. Οι 184 γυναίκες και 88 παιδιά απελάθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Λίγα παιδιά ,που θεωρήθηκαν φυλετικά κατάλληλα και ως εκ τούτου επιλέξιμα για γερμανικοποίηση, παραδόθηκαν σε οικογένειες των SS και τα υπόλοιπα στάλθηκαν στο Στρατόπεδο εξόντωσης του Κέλμνο όπου θανατώθηκαν στους θαλάμους αερίων.[2]

Το Associated Press στη Νέα Υόρκη αναμεταδίδοντας τις γερμανικές ραδιοφωνικές μεταδόσεις δήλωσε: «Όλοι οι ενήλικες άντρες της πόλης πυροβολήθηκαν, ενώ οι γυναίκες μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και τα παιδιά ανατέθηκαν σε κατάλληλα εκπαιδευτικά ιδρύματα».[3] Περίπου 340 άτομα από το Λίντιτσε πέθαναν λόγω της γερμανικής αντεκδίκησης (192 άνδρες, 60 γυναίκες και 88 παιδιά) και μετά το τέλος του πολέμου, μόνο 153 γυναίκες και 17 παιδιά επέστρεψαν.[2]

Ιστορικό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δολοφονία του Χάιντριχ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τις 27 Σεπτεμβρίου 1941, ο SS-Obergruppenführer (Αντιστράτηγος) Ράινχαρντ Χάιντριχ ενεργούσε ως Προστάτης του Ράιχ του ναζιστικού προτεκτοράτου της Βοημίας και της Μοραβίας.[4] Αυτή η περιοχή είχε καταληφθεί από τη ναζιστική Γερμανία στις 5 Απριλίου 1939.[4]

Το πρωί της 27ης Μαΐου 1942, ο Χάιντριχ οδηγούσε από την εξοχική του βίλα στο γραφείο του στο Κάστρο της Πράγας. Όταν έφτασε στην περιοχή Κομπύλισυ (Kobylisy) της Πράγας, το αυτοκίνητό του δέχθηκε επίθεση (εκ μέρους της τσεχοσλοβακικής κυβέρνησης στην εξορία) από τους Τσεχοσλοβάκους στρατιώτες Γιόζεφ Γκάμπτσικ και Γιαν Κούμπις.[5] Αυτοί οι άνδρες, που ήταν μέλη μιας αντιστασιακής ομάδας που είχε εκπαιδευτεί στη Μεγάλη Βρετανία, με αλεξίπτωτο προσγειώθηκαν στη Βοημία τον Δεκέμβριο του 1941 για την πραγματοποίηση της Επιχείρησης Ανθρωποειδές.

Αφού μπλόκαρε το όπλο του Γκάμπτσικ, ο Χάιντριχ διέταξε τον οδηγό του, SS-Oberscharführer Kλάιν, να σταματήσει το αυτοκίνητο. Όταν ο Χάιντριχ σηκώθηκε για να πυροβολήσει τον Γκάμπτσικ, ο Κούμπις έριξε μια τροποποιημένη αντιαρματική χειροβομβίδα στο αυτοκίνητο του Χάιντριχ.[6] Η έκρηξη τραυμάτισε τόσο τον Χάιντριχ όσο και τον Κούμπις.[7] Ο Χάιντριχ έστειλε τον Κλάιν για να κυνηγήσει τον Γκάμπτσικ και τελικά ο Γκάμπτσικ τον πυροβόλησε στο πόδι κάτω από το γόνατο. Οι Τσεχοσλοβάκοι κατάφεραν να ξεφύγουν.[8] Στις 4 Ιουνίου, ο Χάιντριχ, αφού αρνήθηκε να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση από μη Γερμανούς γιατρούς, πέθανε στο νοσοκομείο Μπούλοβκα της Πράγας από σηψαιμία που προκλήθηκε από κομμάτια υφάσματος από την στολή του που εισήλθαν στο σώμα του όταν εξερράγη η χειροβομβίδα.[9]

Αντίποινα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αργά το απόγευμα της 27ης Μαΐου, ο SS-Gruppenführer Καρλ Χέρμαν Φρανκ κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και έθεσε απαγόρευση κυκλοφορίας στην Πράγα. Όποιος βοηθούσε τους αναζητούμενους Γκάμπτσικ και Κούμπις θα εκτελείτο μαζί με την οικογένειά του. Ξεκίνησε μια έρευνα στην οποία ανακρίθηκαν 21.000 άντρες και ελέγχθηκαν 36.000 σπίτια. Μέχρι τις 4 Ιουνίου, 157 άτομα είχαν εκτελεστεί ως αποτέλεσμα των αντιποίνων, αλλά οι δολοφόνοι δεν είχαν βρεθεί και δεν υπήρχαν πληροφορίες.[10]

Οι ομιλίες πένθους στην κηδεία του Χάιντριχ στο Βερολίνο δεν είχαν τελειώσει όταν, στις 9 Ιουνίου, αποφασίστηκε να παρθεί εκδίκηση για το θάνατο του. Ο Φρανκ, υφυπουργός για το ναζιστικό προτεκτοράτο της Βοημίας και της Μοραβίας, ανέφερε από το Βερολίνο ότι ο Φύρερ είχε διατάξει τα ακόλουθα σχετικά με οποιοδήποτε χωριό που βρέθηκε να φιλοξενεί τους δολοφόνους του Χάιντριχ:[11]

  • Εκτελέστε όλους τους ενήλικες άντρες
  • Μεταφέρετε όλες τις γυναίκες σε στρατόπεδο συγκέντρωσης
  • Συγκεντρώστε τα παιδιά που είναι κατάλληλα για γερμανικοποίηση και, στη συνέχεια, τοποθετήστε τα σε οικογένειες των SS στο Ράιχ και διαχειριστείτε τα υπόλοιπα παιδιά με άλλους τρόπους
  • Κάψτε το χωριό και ισοπεδώστε το εντελώς

Σφαγή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άνδρες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χορστ Μπέμε, επικεφαλής της αστυνομίας Ασφαλείας για το προτεκτοράτο της Βοημίας και της Μοραβίας, ενήργησε αμέσως σύμφωνα με τις εντολές που έλαβε.[1] Μέλη της αστυνομίας της τάξης (Ordnungspolizei) και της SD (Sicherheitsdienst) περικύκλωσαν το χωριό Λίντιτσε, εμποδίζοντας όλες τις οδούς διαφυγής.[12] Το ναζιστικό καθεστώς επέλεξε αυτό το χωριό, επειδή οι κάτοικοί του ήταν ύποπτοι ότι φιλοξένησαν τοπικούς αντιστασιακούς που συνδέονταν ψευδώς με μέλη της ομάδας της Επιχείρησης Ανθρωποειδές.

Όλοι οι άνδρες του χωριού μαζεύτηκαν και μεταφέρθηκαν στο αγρόκτημα της οικογένειας Χόρακ στην άκρη του χωριού. Στρώματα ελήφθησαν από γειτονικά σπίτια όπου τοποθετήθηκαν στους τοίχους του αχυρώνα του Χόρακ για να αποφευχθούν τυχόν εξοστρακισμοί των βλημάτων.[11] Οι πυροβολισμοί των ανδρών ξεκίνησαν περίπου στις 7:00 π.μ. Αρχικά, οι άνδρες εκτελούνταν σε ομάδες των πέντε, αλλά ο Μπέμε πίστευε ότι οι εκτελέσεις προχωρούσαν πολύ αργά και διέταξε να εκτελεστούν δέκα άντρες κάθε φορά. Οι νεκροί έμειναν ξαπλωμένοι εκεί όπου έπεσαν. Αυτό συνεχίστηκε μέχρι τις απογευματινές ώρες, όταν πλέον υπήρχαν 173 νεκροί.[10] Άλλοι 11 άντρες που δεν ήταν στο χωριό εκείνη την ημέρα συνελήφθησαν και δολοφονήθηκαν λίγο αργότερα, καθώς και οκτώ άνδρες και επτά γυναίκες που είχαν ήδη συλληφθεί επειδή είχαν σχέσεις με τον τσεχικό στρατό στην εξορία στο Ηνωμένο Βασίλειο.[11] Μόνο τρεις άνδρες κάτοικοι του χωριού επέζησαν από τη σφαγή, δύο από τους οποίους ανήκαν στη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία και ήταν σταθμευμένοι στην Αγγλία εκείνη την εποχή.[13] Ο μόνος ενήλικας άντρας από το Λίντιτσε στην Τσεχοσλοβακία που επέζησε από αυτήν την αγριότητα ήταν ο Φραντιέκ Σέιντλ (1887–1961), ο πρώην αναπληρωτής δήμαρχος του Λίντιτσε που συνελήφθη στο τέλος του 1938 επειδή στις 19 Δεκεμβρίου 1938 σκότωσε κατά λάθος τον γιο του Έντουαρντ Σιντλ. Φυλακίστηκε για τέσσερα χρόνια και δεν είχε ιδέα για αυτήν τη σφαγή. Ανακάλυψε τι είχε συμβεί όταν επέστρεψε στο σπίτι στις 23 Δεκεμβρίου 1942. Όταν ανακάλυψε τη σφαγή, ήταν τόσο απογοητευμένος που παραδόθηκε σε αξιωματικούς των SS στην κοντινή πόλη Κλάντνο, ομολογώντας ότι ήταν από το Λίντιτσε και μάλιστα είπε ότι ενέκρινε τη δολοφονία του Χάιντριχ. Παρά την επιβεβαίωση της ταυτότητάς του, οι αξιωματικοί των SS απλώς γελούσαν και τον έδιωξαν ώστε τελικά επιβίωσε από τον πόλεμο.[13]

Γυναικόπαιδα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συνολικά 203 γυναίκες και 105 παιδιά μεταφέρθηκαν αρχικά στο σχολείο του χωριού του Λίντιτσε, ύστερα στη γειτονική πόλη του Κλάντνο και κρατήθηκαν σε σχολείο για τρεις ημέρες. Τα παιδιά χωρίστηκαν από τις μητέρες τους και τέσσερις έγκυες γυναίκες στάλθηκαν στο ίδιο νοσοκομείο όπου πέθανε ο Χάιντριχ, τις ανάγκασαν να υποβληθούν σε άμβλωση και έπειτα στάλθηκαν σε διαφορετικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στις 12 Ιουνίου 1942, 184 γυναίκες του Λίντιτσε μεταφέρθηκαν με φορτηγά στο σιδηροδρομικό σταθμό του Κλάντνο όπου αναγκάστηκαν να επιβιβαστούν σε μια ειδική επιβατική αμαξοστοιχία που φρουρούσε ένας συνοδός. Το πρωί της 14ης Ιουνίου, η αμαξοστοιχία σταμάτησε σε παράπλευρη σιδηροδρομική γραμμή στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Ράβενσμπρικ. Οι αρχές του στρατοπέδου προσπάθησαν να τις κρατήσουν απομονωμένες, αλλά αυτό δε μπορούσε να γίνει λόγω της παρέμβασης των άλλων κρατουμένων. Οι γυναίκες αναγκάστηκαν να εργαστούν στην επεξεργασία δερμάτων, στην κατασκευή δρόμων, στην κλωστοϋφαντουργία και στα πυρομαχικά.

Ογδόντα οκτώ παιδιά του Λίντιτσε μεταφέρθηκαν στην περιοχή του πρώην εργοστασίου κλωστοϋφαντουργίας στην οδό Gneisenau στο Λοτζ. Η άφιξή τους ανακοινώθηκε από ένα τηλεγράφημα από το γραφείο του Χορστ Μπέμε στην Πράγα, το οποίο τελείωνε με τα εξής:«...τα παιδιά έφτασαν μόνο με αυτά που φορούν. Δεν απαιτείται ειδική φροντίδα.» Η φροντίδα ήταν ελάχιστη και υπέφεραν από έλλειψη υγιεινής και από ασθένειες. Με εντολή της διοίκησης του καταυλισμού, δεν δόθηκε ιατρική περίθαλψη στα παιδιά. Λίγο μετά την άφιξή τους στο Λοτζ, αξιωματούχοι του τμήματος RuSHA επέλεξαν επτά παιδιά για γερμανικοποίηση.[14] Τα λίγα παιδιά που θεωρήθηκαν φυλετικά κατάλληλα για γερμανικοποίηση παραδόθηκαν σε οικογένειες των SS.[11]

Το Λίντιτσε μετά την καταστροφή του

Η κατακραυγή για τη σφαγή στο Λίντιτσε προκάλεσε δισταγμό για την τύχη των υπόλοιπων παιδιών, αλλά στα τέλη Ιουνίου ο Άντολφ Άιχμαν διέταξε τη σφαγή των υπόλοιπων παιδιών.[15] Ωστόσο, δεν καταδικάστηκε για αυτό το έγκλημα στη δίκη του στην Ιερουσαλήμ, καθώς οι δικαστές θεώρησαν ότι «... δεν έχει αποδειχθεί πέρα ​​από εύλογη αμφιβολία, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε ενώπιον μας, ότι δολοφονήθηκαν».[16] Στις 2 Ιουλίου, όλα τα υπόλοιπα 82 παιδιά του Λίντιτσε παραδόθηκαν στο γραφείο της Γκεστάπο στο Λοτζ, το οποίο τα έστειλε στο στρατόπεδο εξόντωσης του Κέλμνο ,70 χιλιόμετρα μακριά, όπου θανατώθηκαν με αέριο σε φορτηγά αερίου. Από τα 105 παιδιά του Λίντιτσε, 82 πέθαναν στο Κέλμνο, έξι πέθαναν στα γερμανικά ορφανοτροφεία Λέμπενσμπορν και 17 επέστρεψαν στην πατρίδα τους.

Λίντιτσε

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χωριό πυρπολήθηκε και τα ερείπια των κτιρίων καταστράφηκαν με εκρηκτικά. Όλα τα ζώα του χωριού - κατοικίδια ζώα και ζώα εκτροφής - σφαγιάστηκαν επίσης. Ακόμα και εκείνοι που ήταν θαμμένοι στο νεκροταφείο δεν γλίτωσαν. Οι τάφοι εκταφίστηκαν, λεηλατήθηκαν για εύρεση χρυσού και κοσμημάτων και τα λείψανα καταστράφηκαν.[5] Στη συνέχεια εστάλη μια γερμανική ομάδα εργασίας 100 ατόμων για να αφαιρέσει όλα τα ορατά ερείπια του χωριού και κάλυψε ολόκληρη την περιοχή, που κάποτε καταλάμβανε το χωριό, με χώμα και φυτεύοντας καλλιέργειες.

Περαιτέρω αντίποινα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μικρό τσεχικό χωριό Λεζάκυ καταστράφηκε δύο εβδομάδες μετά το Λίντιτσε, όταν οι πράκτορες της Γκεστάπο βρήκαν εκεί έναν πομπό ραδιοφώνου που ανήκε σε μέλος της αντιστασιακής ομάδας αλεξιπτωτιστών που ανήκαν ο Κούμπις και ο Γκάμπτσικ. Και οι 33 ενήλικες (άνδρες και γυναίκες) από το χωριό πυροβολήθηκαν. Τα παιδιά στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης ή για γερμανικοίηση. Ο αριθμός των νεκρών που προκύπτει από την εκδίκηση για το θάνατο του Χάιντριχ εκτιμάται σε περισσότερους από 1.300 ανθρώπους.[17] Αυτή η μέτρηση περιλαμβάνει συγγενείς των αντιστασιακών, τους υποστηρικτές τους, άτομα της τσεχικής ελίτ που ήταν ύποπτοι για αντιστασιακές δράσεις και τυχαία θύματα, όπως εκείνοι από το Λίντιτσε.

Διεθνής απάντηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ναζιστική προπαγάνδα είχε ανακοινώσει ανοιχτά και υπερήφανα τα γεγονότα στο Λίντιτσε, σε αντίθεση με άλλες σφαγές στην κατεχόμενη Ευρώπη που κρατήθηκαν κρυφές. Οι πληροφορίες συλλέχθηκαν αμέσως από τα μέσα των συμμάχων. Τον Σεπτέμβριο του 1942, ανθρακωρύχοι στο Stoke-on-Trent, στο Στράτφορντσαιρ της Μεγάλης Βρετανίας με επικεφαλής τον Μπάρνεττ Στροςς (Barnett Stross), έναν γιατρό, ο οποίος το 1945 έγινε τοπικός βουλευτής, ίδρυσε τον οργανισμό Lidice Shall Live για να συγκεντρώσει κεφάλαια για την ανοικοδόμηση του χωριού μετά το πόλεμο.[18]

Λίγο μετά την καταστροφή του χωριού, πόλεις σε διάφορες χώρες μετονομάστηκαν όπως η συνοικία San Jerónimo Lízyj στην Πόλη του Μεξικού, ώστε το όνομα να ζει για πάντα παρά τις προθέσεις του Χίτλερ. Μια γειτονιά στο Crest Hill, στο Ιλλινόις των ΗΠΑ, μετονομάστηκε σε Λίντιτσε. Ένας δρόμος στη Σόφια της Βουλγαρίας, μετονομάστηκε για να τιμήσει τα θύματα της σφαγής.

Υπάρχει ένα γλυπτό για τη μνήμη της σφαγής στο Πάρκο Wallanlagen στη Βρέμη της Γερμανίας.

Το νέο Λίντιτσε

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γυναίκες από το Λίντιτσε που επέζησαν από το στρατόπεδο Ράβενσμπρικ επέστρεψαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και επανεγκαταστάθηκαν στο νέο χωριό Λίντιτσε που χτίστηκε με θέα στην αρχική τοποθεσία. Το πρώτο μέρος του νέου χωριού ολοκληρώθηκε το 1949. Δύο άνδρες από το Λίντιτσε βρίσκονταν στο Ηνωμένο Βασίλειο και υπηρετούσαν στη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία τη στιγμή της σφαγής. Μετά το 1945, ο πιλότος αξιωματικός Γιόζεφ Χόρακ (Josef Horák) και ο ιπτάμενος υπολοχαγός Γιόζεφ Στρίμπρνυ (Josef Stříbrný) επέστρεψαν στην Τσεχοσλοβακία για να υπηρετήσουν στην Τσεχοσλοβακική Πολεμική Αεροπορία.

Μετά το τσεχοσλοβακικό πραξικόπημα του 1948, η νέα κομμουνιστική κυβέρνηση δεν θα τους επέτρεπε να υποβάλουν αίτηση για μείνουν στο νέο Λίντιτσε, επειδή είχαν υπηρετήσει στις τάξεις μιας δυτικής δύναμης. Ο Χόρακ και η οικογένειά του επέστρεψαν στη Βρετανία και στη βασιλική πολεμική αεροπορία. Πέθανε σε αεροπορικό ατύχημα τον Δεκέμβριο του 1948.[19]

Ένα γλυπτό από τη δεκαετία του 1990 της Marie Uchytilová, έχει θέα στην τοποθεσία του παλιού χωριού του Λίντιτσε. Με τίτλο «Το Μνημείο για τα παιδιά-θύματα του Πολέμου» αποτελείται από 82 χάλκινα αγάλματα παιδιών (42 κορίτσια και 40 αγόρια) ηλικίας 1 έως 16 ετών, για να τιμήσουν τα παιδιά που δολοφονήθηκαν στο Κέλμνο το καλοκαίρι του 1942. Ένας σταυρός με αγκαθωτό στεφάνι συμβολίζει το μαζικό τάφο των ανδρών του Λίντιτσε. Στην τοποθεσία του παλιού Λίντιτσε έχει διαμορφωθεί ένας χώρος μνήμης που πλαισιώνεται από ένα μουσείο και μια μικρή αίθουσα εκθέσεων. Η περιοχή του μνημείου συνδέεται με το νέο χωριό με μια λεωφόρο από φίλυρα δέντρα. Το 2001 διαμορφώθηκε ένα νέος κήπος με 21.000 θάμνους.[20]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Gerwarth, Robert, (2011). Hitler's hangman : the life of Heydrich. New Haven: Yale University Press. σελ. 280. ISBN 978-0-300-17746-6. 761697231. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  2. ↑ 2,0 2,1 Kaplan, Jan, 1949-. Praha = Prag = Prague : the turbulent century = das turbulente jahrhundert = le siècle turbulent. Köln. σελ. 241. ISBN 3-89508-528-6. 40342756. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  3. ↑ The New York Times, Nazis Blot Out Czech Village; Kill All Men, Disperse Others, 11 June 1942
  4. ↑ 4,0 4,1 Kaplan 1997, σελ. 214.
  5. ↑ 5,0 5,1 Kaplan 1997, σελ. 241.
  6. ↑ Michel, Wolfgang, Britische Spezialwaffen 1939–1945: Ausrüstung für Eliteeinheiten, Geheimdienst und Widerstand, p. 72
  7. ↑ Williams 2003, pp. 145–147.Williams, Max (2003). Reinhard Heydrich: The Biography, Volume 2—Enigma. Church Stretton: Ulric Publishing.
  8. ↑ Peter-Michel, Wolfgang. Britische Spezialwaffen 1939 - 1945 Ausrüstung für Eliteeinheiten, Geheimdienst und Widerstand (1. Aufl έκδοση). Norderstedt. σελ. 147. ISBN 978-3-8423-3944-6. 706858659. 
  9. ↑ Burian, Michal; Aleš (2002).Assassination — Operation Arthropoid, 1941–1942(PDF). Ministry of Defence of the Czech Republic. Retrieved 25 September 2011.
  10. ↑ 10,0 10,1 Kaplan 1997, σελ. 239.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Kaplan 1997, σελ. 246.
  12. ↑ Kellerhoff, Sven Felix (2012-06-08). «NS-Massaker: Nicht die SS, Polizisten mordeten in Lidice». DIE WELT. https://www.welt.de/kultur/history/article106440451/Nicht-die-SS-Polizisten-mordeten-in-Lidice.html. Ανακτήθηκε στις 2020-11-13. 
  13. ↑ 13,0 13,1 «The Lidice massacre after 65 years». Radio Prague International (στα Αγγλικά). 8 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  14. ↑ Nicholas, Lynn H. (2006). Cruel world : the children of Europe in the Nazi web (1st Vintage books ed έκδοση). New York: Vintage Books, a division of Random House. σελ. 254. ISBN 0-679-77663-X. 70177251. CS1 maint: Extra text (link)
  15. ↑ Lynn H. Nicholas, Cruel World: The Children of Europe in the Nazi Web p 254
  16. ↑ Nicholas, Lynn H. (2006). Cruel world : the children of Europe in the Nazi web (1st Vintage books ed έκδοση). New York: Vintage Books, a division of Random House. σελ. 207. ISBN 0-679-77663-X. 70177251. CS1 maint: Extra text (link)
  17. ↑ Gerwarth, Robert, (2011). Hitler's hangman : the life of Heydrich. New Haven: Yale University Press. σελ. 285. ISBN 978-0-300-17746-6. 761697231. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  18. ↑ A Ray of Light: Reinhard Heydrich, Lidice, and the North Staffordshire Miners by Russell Phillips. ISBN 978-0-9955133-0-3. 
  19. ↑ «Josef Horak, a twentieth century Czech hero». Radio Prague International (στα Αγγλικά). 24 Ιουλίου 2002. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  20. ↑ «Memorial and Reverent Area». www.lidice-memorial.cz (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Kaplan, Jan (1997). Prague: The Turbulent Century. Koenemann Verlagsgesellschaft mbH. ISBN 3-89508-528-6. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σφαγή_του_Λίντιτσε&oldid=10602066"