Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σχέσεις Γιουγκοσλαβίας-Πολωνίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σχέσεις Γιουγκοσλαβίας-Πολωνίας
Map indicating locations of Poland and Yugoslavia

Πολωνία

Γιουγκοσλαβία
Ο Πρωθυπουργός της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας, Πιότρ Γιαροσέβιτς, στο Βελιγράδι το 1964.
Ο Πρόεδρος Γιόσιπ Μπροζ Τίτο στη Βαρσοβία (1964).

Οι σχέσεις Γιουγκοσλαβίας-Πολωνίας ήταν οι ιστορικές διμερείς σχέσεις μεταξύ της Πολωνίας (τόσο της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας το 1918-1939 όσο και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας το 1947-1989) και της τώρα διαλυμένης Γιουγκοσλαβίας (Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας το 1918-1941 και Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας το 1945-1992). Οι δύο χώρες σύναψαν τις σχέσεις τους στην περίοδο του μεσοπολέμου, όταν η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία της για πρώτη φορά μετά τους διαμελισμούς, ενώ η Γιουγκοσλαβία δημιουργήθηκε μετά την ενοποίηση του πριν του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου Βασιλείου της Σερβίας με το Κράτος των Σλοβένων, Κροατών και Σέρβων (πρώην Νότια Σλαβικά τμήματα της Αυστροουγγαρίας). Τις ημέρες πριν από αυτήν την ενοποίηση, το Βασίλειο της Σερβίας συγχωνεύτηκε με την επαρχία Βανάτο, Μπάτσκα και Μπαράνια και το Βασίλειο του Μαυροβουνίου. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και οι δύο χώρες υπέστησαν βαριές απώλειες και ανέπτυξαν το πολωνικό κίνημα αντίστασης και το κίνημα των Γιουγκοσλάβων Παρτιζάνων.

Μετά το τέλος του πολέμου, μέχρι το 1948 οι δύο χώρες βρίσκονταν στη σοβιετική σφαίρα επιρροής. Το 1946, οι δύο χώρες υπέγραψαν τη Συμφωνία Φιλίας και Αμοιβαίας Βοήθειας.[1] Ενώ το Πολωνικό Εργατικό Κόμμα χρειάστηκε μερικά χρόνια και τη σοβιετική υποστήριξη για να αποκτήσει την εξουσία στη χώρα, η Ένωση Κομουνιστών της Γιουγκοσλαβίας μπόρεσε να καθιερώσει τον έλεγχο στη χώρα ήδη το 1945 χωρίς καμία σημαντική σοβιετική υποστήριξη.[2] Αυτό οδήγησε τις νέες γιουγκοσλαβικές αρχές να αναμένουν το καθεστώς του συμμάχου αντί ενός κράτους δορυφορικού στο Ανατολικό Μπλοκ. Η κατάσταση κλιμακώθηκε στη ρήξη Τίτο-Στάλιν το 1948, μετά από την οποία οι γιουγκοσλαβικές σχέσεις με όλες τις χώρες του Ανατολικού Μπλοκ, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, είτε ανεστάλησαν είτε ήταν τεταμένες.[3] Η κατάσταση βελτιώθηκε μετά τη δήλωση του Βελιγραδίου του 1955, αλλά σε αυτό το στάδιο η Γιουγκοσλαβία βρισκόταν στην πορεία ανάπτυξης της εξωτερικής πολιτικής του Κινήματος των Αδεσμεύτων του Ψυχρού Πολέμου. Οι σχέσεις της Πολωνίας εξομαλύνθηκαν με σημαντικό αριθμό Πολωνών τουριστών να περνούν τις καλοκαιρινές τους διακοπές στις ακτές της Αδριατικής, κυρίως στη Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Κροατίας. Η επίσημη πολιτιστική συνεργασία ξεκίνησε εκ νέου βάσει της συμφωνίας που υπεγράφη στο Βελιγράδι στις 6 Ιουλίου 1956.[4] Οι σχέσεις για άλλη μια φορά διακόπηκαν για κάποιο διάστημα κατά την εισβολή του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Τσεχοσλοβακία το 1968, όταν οι δύο χώρες βρίσκονταν σε αντίθετες πλευρές στη σύγκρουση.

  1. «Diplomatski odnosi između Republike Poljske i Srbije (u vreme Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca) uspostavljeni su 1919. godine». Πρεσβεία της Δημοκρατίας της Πολωνίας στο Βελιγράδι. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020. 
  2. Μάγια Λούκαντς (Ιανουάριος 2017). «The communist rise to power: Comparison between Poland and Yugoslavia». ResearchGate. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020. 
  3. «POLAND, HUNGARY RENOUNCE PACTS WITH YUGOSLAVIA». The New York Times. 1 Οκτωβρίου 1949. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020. 
  4. Γιοάννα Στσουτκόφσκα (2015). «Kulturna saradnja Poljske i Pugoslavije sedamdesetih godina XX veka». Διαδικτυακή Βιβλιοθήκη Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Ινστιτούτο Σύγχρονης Ιστορίας. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020.