Σύριγγα (μουσικό όργανο)
Η σύριγγα (αρχ. σύριγξ) είναι αρχαίο πνευστό μουσικό όργανο ιδιαίτερα διαδεδομένο στον ελλαδικό χώρο, το οποίο απαρτίζεται από μια σειρά ανισομηκών σωλήνων, κολλημένων μεταξύ τους με κερί και τοποθετημένων κατά τέτοιο τρόπο ώστε να παράγουν μια πλήρη διατονική κλίμακα. Στις μέρες μας είναι ευρύτερα γνωστό με την ονομασία Παμφλάουτο ή Αυλός του Πανός και είναι δημοφιλές όργανο της μουσικής της ανατολικής Ευρώπης, των Άνδεων (Περού) καθώς και αρκετών ασιατικών χωρών.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία η νύμφη Σύριγξ μεταμορφώθηκε σε καλάμι για να αποφύγει τον έρωτα του Πανός. Ο Πάνας μετέτρεψε το καλάμι αυτό σε αυλό, που έγινε το αγαπημένο μουσικό όργανο των βοσκών.[1]
Η σύριγγα του Πανός αποτελείται από καλαμένιους σωλήνες, κολλημένους μεταξύ τους με κερί, που το μήκος τους ελαττώνεται βαθμιαία. Σε αντίθεση με άλλα πνευστά όργανα, οι αυλοί της σύριγγας δεν διαθέτουν οπές, με αποτέλεσμα ο καθένας να παράγει ένα μόνο τονικό ύψος. Ο πιο διαδεδομένος τρόπος παιξίματος περιλαμβάνει την εμφύσηση των αυλών, τεχνική που επιτυγχάνεται εφάπτοντας τα χείλη στο ανοιχτό μέρος του κάθε αυλού, τρόπος που απαντάται και σε άλλα πνευστά μουσικά όργανα ανά τον κόσμο.
Η σύριγγα ανέκαθεν θεωρούνταν σύμβολο του θεού Πάνα και στην αρχαιότητα υπήρξε το κυριότερο μουσικό όργανο των βοσκών. Πολλοί θεωρούν ότι η επτακάλαμη σύριγξ είναι πρόγονος του υδραυλικού οργάνου του Κτησίβιου, την ύδραυλι, η οποία με τη σειρά της θεωρείται πρόγονος του εκκλησιαστικού οργάνου.[2]
Νεότερη εποχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η χρήση της εξακολούθησε και στη νεότερη εποχή, ενταγμένη σε ορχήστρες (κυρίως του χορού), ενώ ως λαϊκό όργανο δεν έπαψε ποτέ να συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πιο δημοφιλή. Ο Κλωντ Ντεμπυσί το 1913 συνέθεσε το έργο Σύριγξ για σόλο φλάουτο, παραπέμποντας στο αρχαίο όργανο, ενώ θεωρείται αναπόσπαστο μέρος της παραδοσιακής μουσικής της Ρουμανίας και άλλων χωρών της ανατολικής Ευρώπης. Στις μέρες μας το πανφλάουτο έγινε εκ νέου προσφιλές μέσα από την ταινία Κάποτε στην Αμερική, τη μουσική της οποίας υπογράφει ο Έννιο Μορρικόνε και ερμηνεύει ο Ρουμάνος Γκεόργκε Ζαμφίρ, ένας από τους σπουδαιότερους σύγχρονους ερμηνευτές του οργάνου.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Γιάννης Λάμψας, Λεξικό του Αρχαίου Κόσμου, τόμ. Δ΄, σ. 604 ISBN 960-666-935-1
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Δομή των 30 τόμων, τόμ. 28, σ. 70 ISBN 960-8177-80-4