Τάκης Βαρβιτσιώτης

Τάκης Βαρβιτσιώτης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Τάκης Βαρβιτσιώτης (Ελληνικά)
Γέννηση	17  Απριλίου 1916 Θεσσαλονίκη
Θάνατος	1  Φεβρουαρίου 2011 Θεσσαλονίκη
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συγγραφέας ποιητής δικηγόρος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Βραβεία Ακαδημίας Αθηνών
Υπογραφή

Ο Τάκης Βαρβιτσιώτης (Θεσσαλονίκη, 17 Απριλίου 1916 - 1 Φεβρουαρίου 2011) ήταν Έλληνας ποιητής της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ήταν «βαθύς γνώστης της λυρικής τέχνης[...], ποιητής Ευρωπαίος, που του αξίζει ο έπαινος όχι μόνο της ιδιαίτερης του πατρίδας αλλά των καλλιεργημένων ανθρώπων όλου του κόσμου», σύμφωνα με τον Οδυσσέα Ελύτη.

Γεννήθηκε το 17 Απριλίου 1916 στη Θεσσαλονίκη, όπου και διέμενε από τότε. Σπούδασε νομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το 1940 διορίστηκε δικηγόρος, έμεινε όμως αφιερωμένος αποκλειστικά στην ποίηση.

Απεβίωσε την 1η Φεβρουαρίου 2011.

Το έργο του

Στα γράμματα εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1936 από το περιοδικό Μακεδονικές Ημέρες, ενώ οι περισσότερο συγκροτημένες εμφανίσεις του έγιναν μια δεκαετία αργότερα με την έκδοση του περιοδικού Κοχλίας. Το 1949 εκδίδει την πρώτη ποιητική συλλογή του, «Φύλλα ύπνου». Ακολούθησαν τα έργα:

• Φύλλα ύπνου (1949)
• Επιτάφιος (1951). Έργο που θα μελοποιήσει ο Μάνος Χατζιδάκις.
• Το χειμερινό ηλιοστάσιο (1955)
• Ξύλινο άλογο (1955)
• Αλφαβητάριο (1955)
• Η γέννηση των πηγών (1959) (Βραβείο Ποιήσεως των Δώδεκα)
• Το πέπλο και το χαμόγελο (1963)
• Η μεταμόρφωση (1971)
• Η φθινοπωρινή σουίτα (1975)
• Ταπεινός αίνος προς την Παρθένο Μαρία (1977) ( Βραβείο Ποιήσεως της Ακαδημίας Αθηνών)
• Η Άννα της απουσίας (1979)
• Ενωμένα χέρια (1980)
• Σύνοψη, ποιήματα, (τόμος Α΄) (1980)
• Σύνοψη, ποιήματα, (τόμος Β΄),(1981)
• Καλειδοσκόπιο (1983)
• Η ατραπός (1984) (Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης)
• Fragmenta ή Η βλάστηση των ορυκτών (1985)
• Δέκα ποιήματα της οργής και του χρέους (1986)
• Ακόμα ένα καλοκαίρι (1987)
• Σύνοψη, ποιήματα, (τόμος Γ΄) (1988)
• Η θαυμαστή αλιεία, Παγκόσμιο Βραβείο Ποίησης Fernando Rielo στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, Νέα Υόρκη, 1988.
• Νήματα της Παρθένου (1997)
• Όχι πια δάκρυα (1998)
• Τα δώρα των μάγων (1999)
• Άτριον (2000)
• Μικρά ερωτικά εγκώμια (2002)
• Το χιόνι πάντα μένει (2002)

Επίσης ο Τάκης Βαρβιτσιώτης είχε εκδώσει κριτικά δοκίμια για το έργο του Γιώργου Σαραντάρη και του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα:

• Ποίηση και ποιητικά θέματα του Γιώργου Σαραντάρη (1958)
• Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, ένας περιπαθής του ενστίκτου (1964)

Μετέφρασε πολλούς Γάλλους, Ισπανούς και Νοτιοαμερικανούς ποιητές. Τελευταία το σύνολο του ποιητικού του έργου είχε κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις Καστανιώτη.

Διακρίσεις

Ο Τάκης Βαρβιτσιώτης ήταν από τους πιο πολυμεταφρασμένους και πολυβραβευμένους ποιητές μας, είχε λάβει πλήθος τιμητικών διακρίσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό:

• Βραβείο Ποίησης της Ομάδας των Δώδεκα, 1959
• Βραβείο Ποίησης του Δήμου Θεσσαλονίκης, 1959
• Βραβείο Ποίησης της Ακαδημίας Αθηνών, 1977
• Χρυσό Μετάλλιο της πόλεως Λουβαίν, 1980
• Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, 1985
• Χρυσό Μετάλλιο του Συνδέσμου Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας, 1986
• Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, 1987
• Χρυσό Μετάλλιο των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, 1987
• Παγκόσμιο Βραβείο Μυστικιστικής Ποίησης του Ισπανικού Ιδρύματος Φερνάντο Ριέλο στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, 1988 (Νέα Υόρκη)
• Τίτλος και Παράσημα του Ιππότη του Γαλλικού Τάγματος των Γραμμάτων και των Τεχνών από το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας, 1989
• Χρυσό Μετάλλιο του Υπουργείου Μακεδονίας – Θράκης, 1989
• Αργυρό Μετάλλιο του Δήμου Θεσσαλονίκης, 1989
• Χρυσό Βραβείο της Μουσικής Εταιρείας Βόρειας Ελλάδας, 1990
• Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας της Ελληνικής Εταιρείας Χριστιανικών Γραμμάτων, 1992
• Διεθνές Βραβείο Χέρντερ από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης, 1994
• Διάσημα του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, 1995
• Αναγόρευσή του ως μέλους της Διεθνούς Ακαδημίας Μιχαήλ Εμινέσκου, 1995
• Χρυσό Μετάλλιο τιμής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, 1995 (Λουξεμβούργο)
• Διεθνές Βραβείο Ίμπλα : μία γέφυρα για την Ευρώπη, εκ μέρους του ιταλικού κράτους, 1997
• Μακεδονικό Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών εκ μέρους του Ιδρύματος Εθνικού και Θρησκευτικού Προβληματισμού, 1997
• Εκλέγεται ως αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, 1998
• Βραβείο Φρειδερίκου Μάθιους, 1999
• Αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, στις 9 Αυγούστου 1999

Ο Βαρβιτσιώτης έλαβε μέρος σε συνέδρια και διεθνείς συναντήσεις ως εκπρόσωπος της Ελλάδας. Επισκέφθηκε τις ΗΠΑ, επίσημα προσκεκλημένος, όπου διάβασε ποιήματά του κι έδωσε διαλέξεις σε μεγάλα Πανεπιστήμια (Χάρβαρντ, Πρίνστον, Γέηλ, Μπάφαλο, Καλιφόρνιας κ.α.)

Το έργο του έχει μελετηθεί από τον Κώστα Στεργιόπουλο («Περιδιαβάζοντας», Τόμος Ε΄, Εκδόσεις Κέδρος), ενώ σημαντικός είναι και ο τόμος «Για τον Τάκη Βαρβιτσιώτη» (Κώστας Π. Μιχαηλίδης, Θ. Δ. Φραγκόπουλος, Ευθύνη). Πλήθος μελετητών, εντός και εκτός Ελλάδος, έχουν ασχοληθεί με την ποίησή του.

Βιβλιογραφία

• Αφιέρωμα, Κουκούτσι, τχ. 5 (Χειμ. - Ανοιξ. 2011 - 2012), σ. 112 - 128.
• Αφιέρωμα, Έρευνα, τχ. 18/101 (Απρ. 2001), σ. 3 - 124.
• Αφιέρωμα, Εντευκτήριο, τχ. 51 (Ιουλ. / Σεπ. 2000), σ. 7 - 22.
• Φρέρης, Γιώργος, Ο ποιητής Τάκης Βαρβιτσιώτης, Φιλόλογος, τχ. 130 (Οκτ. - Δεκ. 2008).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ποιήματα του Τ. Βαρβιτσιώτη
• Τάκης Βαρβιτσιώτης στον Πανδέκτη, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
• «Ποιητής σπάνιας ευαισθησίας», άρθρο στον ιστότοπο της εφημερίδας «Έθνος», 2 Φεβρουαρίου 2011
• Δημοσιεύματα Τάκη Βαρβιτσιώτη σε περιοδικά λόγου και τέχνης, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας © 2017-2020