Τίτος Βανδής
| Τίτος Βανδής | |
|---|---|
 | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Τίτος Βανδής (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 7 Νοεμβρίου 1917[1][2] Νέο Φάληρο |
| Θάνατος | 23 Φεβρουαρίου 2003[1][2] Αθήνα |
| Αιτία θανάτου | καρκίνος |
| Συνθήκες θανάτου | φυσικά αίτια |
| Τόπος ταφής | Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Σπουδές | Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου |
| Ιδιότητα | ηθοποιός, πολιτικός, μεταφραστής και ηθοποιός τηλεόρασης |
| Σύζυγος | Μαρία Αλκαίου (1935–1937), Καίτη Ασπρέα (1944–1945), Αλέκα Παΐζη (1950–1956), Ελεανόρ Μαχλέιν (1966–1969), Νάνσυ Χαλ (1969–1984) και Μπέτυ Βαλάση (1984–2003) |
| Συγγενείς | Νίκος Παπαγεωργίου (πεθερός) και Σαπφώ Αλκαίου (πεθερά) |
Ο Τίτος Βανδής (7 Νοεμβρίου 1917 - 23 Φεβρουαρίου 2003) ήταν Έλληνας ηθοποιός και βουλευτής του ΚΚΕ.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο. Σε μικρή ηλικία μετακόμισε με την οικογένειά του στην Καβάλα, απ' όπου και η καταγωγή των γονιών του. Είχε τέσσερα αδέλφια, δύο αγόρια και δύο κορίτσια. Ο πατέρας του ήταν καπνέμπορος. Σε ηλικία πέντε χρονών έπαθε ελονοσία και γι' αυτό τον λόγο έφυγε με τη μητέρα και τα αδέλφια του για την Ελβετία. Πήγε σχολείο στη Λωζάνη.
Τέσσερα χρόνια αργότερα γύρισαν στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη. Τελείωσε το Γαλλικό Λύκειο Θεσσαλονίκης. Σπούδασε στο Ωδείο Θεσσαλονίκης και στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου.
Το 1964 έφυγε για τις ΗΠΑ όπου συνέχισε την καριέρα του σαν ηθοποιός. Επέστρεψε, προσωρινά, στην Ελλάδα το 1979 και οριστικά το 1983.
Προσωπική ζωή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παντρεύτηκε συνολικά έξι φορές. Πρώτη του σύζυγος ήταν η ηθοποιός Μαρία Αλκαίου. Ο γάμος τους έγινε στις 20 Δεκεμβρίου 1935 με κουμπάρους την Αλίκη Θεοδωρίδου και τον Κώστα Μουσούρη. Το 1944 παντρεύτηκε σε σύντομο γάμο την ηθοποιό Καίτη Ασπρέα με την οποία απέκτησε μια κόρη. Ήταν το δεύτερο παιδί για το Βανδή που το 1939 είχε αποκτήσει άλλη μια κόρη εκτός γάμου. Το 1945 έγινε ζευγάρι με την ηθοποιό Αλέκα Παΐζη. Παντρεύτηκαν το 1950 και χώρισαν το 1956. Στην Αμερική παντρεύτηκε την Eleanore Mahlein (1966-1969) και την Nancy Hall (1969-1984). Το 1984 παντρεύτηκε την ηθοποιό Μπέτυ Βαλάση με την οποία έμεινε ως το τέλος της ζωής του. Εγγονή του από το γάμο του με την Καίτη Ασπρέα είναι η γνωστή δημοσιογράφος Κατερίνα Μπακογιάννη. Πέθανε από καρκίνο σε νοσοκομείο της Αθήνας.[3]
Καριέρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Θέατρο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στη σκηνή πρωτοεμφανίστηκε το 1934, με το έργο Ιούδας του Σπύρου Μελά στο Εθνικό Θέατρο. Μεγάλοι σταθμοί στην καριέρα του ήταν οι συνεργασίες με τον Μ. Κουνελάκη το 1938, με την Μαρίκα Κοτοπούλη το 1940 και με τον θίασο Κατερίνας Ανδρεάδη την περίοδο 1941-43. Το 1946 δημιούργησε τον πρώτο δικό του θίασο, που περιόδευσε σε αρκετές πόλεις στην Ελλάδα, ενώ την περίοδο 1951-56 ξαναπάτησε στο σανίδι του Θεάτρου Κοτοπούλη. Ακολούθησε μία πορεία με συμμετοχές στο ΚΘΒΕ, την Αθηναϊκή Σκηνή κι ένα νέο δικό του θίασο το 1964. Εμφανίστηκε στο Μπροντγουέι στο έργο Ίλια Ντάρλινγκ που αποτελεί μια θεατρική μεταφορά του Ποτέ την Κυριακή.
Κινηματογράφος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1960 ερμήνευσε τον Γιώργο στην ταινία Ποτέ την Κυριακή δίπλα στη Μελίνα Μερκούρη. Έπαιξε στην ταινία του Νίκου Κούνδουρου Ποτάμι. Το 1972 συμμετείχε στη ταινία του Γούντι Άλεν Τα πάντα γύρω από το σεξ, ενώ εμφανίστηκε και στον Εξορκιστή το 1973. Χαρακτηριστική είναι η ερμηνεία του στον ρόλο του αστυνόμου Μπέκα, του ήρωα των αστυνομικών μυθιστορημάτων του Γιάννη Μαρή, στην ταινία Έγκλημα στα παρασκήνια (1960) του Ντίνου Κατσουρίδη, κάνοντάς τον για κάποιους την πλέον εμβληματική ενσάρκωση του συγκεκριμένου ήρωα.[4]
Φιλμογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ξένες παραγωγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Τίτλος (ελληνικά) | Τίτλος (αγγλικά) | Ρόλος |
|---|---|---|---|
| 1962 | Συνέβη στην Αθήνα | It happened in Athens | πατέρας Σπύρου |
| 1963 | Πολιορκία | Down on the third day | Στέλιος |
| 1964 | Τοπ Καπί | Topkapi | Χάρμπακ |
| 1973 | Ο εξορκιστής | The exorcist | θείος του Κάρας |
| Τα πάντα γύρω από το σεξ | Everything about sex | Μάιλος Σταύρος | |
| 1977 | Oh, God! | Oh, God! | Μάρκος, επίσκοπος |
| Η άλλη πλευρά του μεσονυκτίου | The other side of midnight | πρόεδρος συμβουλίου | |
| 1983 | Προσοχή κίνδυνος! | Caution Danger! | Σιδέρης |
| 1989 | Ο ρεπόρτερ με τα χίλια πρόσωπα | Fletch Lives | θείος Κακάκης |
Ελληνικές ταινίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Τίτλος | Ρόλος |
|---|---|---|
| 1953 | Το κλειδί της ευτυχίας | Νικόλας |
| 1954 | Γυναίκες δίχως άνδρες | Λουκάς |
| 1957 | Το παιδί του δρόμου | Γιωργής |
| 1958 | Μηδέν πέντε | |
| Οι παράνομοι | φυγάς #1 | |
| 1959 | Αστέρω | Μήτρος Πιθοκούκουρας |
| 1960 | Το ποτάμι [5] | παράνομος |
| Αγνές ψυχές | ||
| Ποτέ την Κυριακή | Γιωργάκης | |
| Πόθοι στα στάχυα | Γιάννης Τσάκας | |
| Έγκλημα στα παρασκήνια | αστυνόμος Μπέκας [6] | |
| Το ραντεβού της Κυριακής | πατέρας Ανθούλας | |
| 1961 | Η κατάρα της μάνας | Βάγιας [7] |
| 1964 | Απαγωγή | Στεργίου |
| Η Κύπρος στις φλόγες | ||
| Ο τελευταίος πειρασμός | δρ Καλομοίρης | |
| 1965 | Όχι,.. κύριε Τζόνσον | Τίτος |
| 1979 | Ο φαλακρός μαθητής | Βεζούβιος Καρατάμπανος |
| 1997 | Το αθώο σώμα |
Τηλεόραση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εμφανίστηκε στις τηλεοπτικές σειρές "Κότζακ", "Επικίνδυνες αποστολές",''M.A.S.H'', "Barney Miller", "Χαβάη 5-0", “The A-Team S04E07 Bodyslam”.
Τηλεοπτικές σειρές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Τίτλος | Κανάλι |
|---|---|---|
| 1990 | Το τραστ
Ξενοδοχείο Αμόρε Στη σκιά του χρήματος |
ANT1
MEGA ANT1 |
| 1992 | Χάι Ροκ
Παράλληλοι δρόμοι |
MEGA
MEGA |
| 1993 | Τμήμα ηθών
|
ANT1
--- --- |
| 1994 | Οι αγνοημένοι | ΑΝΤ1 |
| 1995 | Δρόμοι της πόλης | ΑΝΤ1 |
| 1998 | Βίος ανθόσπαρτος | MEGA |
| 2000 | Παππούδες εν δράσει | ΕΤ1 |
Τηλεοπτικό θέατρο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Τίτλος | Κανάλι |
|---|---|---|
| 1992 | Τζιν Γκέιμ | ΕΤ1 |
| 1994 | Πόθοι υπό τις λεύκες | ΕΤ1 |
Συγγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1999 εξέδωσε το βιβλίο "Κουβέντα με τους φίλους μου" σε συνεργασία με τον Άγγελο Σιδεράτο, το οποίο χαρακτηρίστηκε και ως αυτοεξομολόγηση.
Θεατρικές παραστάσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Τίτλος |
|---|---|
| 1948 | Οι κατακτηταί
Ο αρχισιδηρουργός |
| 1949 | Μάγδα
Έντα Γκάμπλερ Μαντάμ Σουσού Η κυρία δε με μέλλει |
| 1951 | Μονσεράτ
Περάστε τη 1η του μηνός |
| 1954 | Επτά επί Θήβας |
| 1959 | Τόπο στα νιάτα |
| 1990 | Σάββατο, Κυριακή, Δευτέρα |
| 1994 | Χορεύοντας στη Λουνάσα |
| 1997 | Κλάρενς Ντάροου |
Συμπληρωματικός κατάλογος θεατρικών παραστάσεων στις οποίες συμμετείχε ο Βανδής, ως ηθοποιός.
Όλες οι πληροφορίες προέρχονται από το έντυπο πρόγραμμα της κάθε παράστασης ή/και από σχετικά δελτία τύπου.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 (Αγγλικά) Internet Broadway Database. 95810. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 17101482t.
- ↑ «Τίτος Βανδής 1917-2003 - Ελληνικός κινηματογράφος». 27 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2023.
- ↑ Πούπου, Άννα (2018). «Η περίπτωση του ελληνικού φιλμ νουάρ τη δεκαετία του 1960». Journal of Modern Greek Studies.
- ↑ Σολδάτος, Γιάννης (1991). Ιστορία του Ελληνικού Κινηματογράφου, τομ. Β. Αθήνα: Αιγόκερως. σελ. 100.
- ↑ Πούπου, Άννα (2018). «Η περίπτωση του ελληνικού φιλμ νουάρ τη δεκαετία του 1960». Journal of Modern Greek Studies.
- ↑ Μαυροειδής, Γεώργιος (2022). Αναπαραστάσεις της Κοινωνικής Ληστείας στον Μεταπολεμικό Ελληνικό Κινηματογράφο (1950-1980). Αθήνα: ΕΑΠ. σελ. 24.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Βανδής, Τίτος (1999). Κουβέντα με τους φίλους μου. Παρασκήνιο. ISBN 960-7057-56-2.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τίτος Βανδής (Νυχτερινός Επισκέπτης) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα/μία ηθοποιό χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |