Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τερπνή Σερρών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Τερπνή)

Συντεταγμένες: 40°54′56″N 23°28′48″E / 40.91556°N 23.48000°E / 40.91556; 23.48000

Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης.
Αίτιο: Μη εγκυκλοπαιδικές εκφράσεις
Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων.
Τερπνή
Τερπνή is located in Greece
Τερπνή
Τερπνή
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή ΕνότηταΣερρών
ΔήμοςΒισαλτίας
Δημοτική ΕνότηταΝιγρίτας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΜακεδονίας
ΝομόςΣερρών
Πληθυσμός
Μόνιμος1.593
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας622 00
Τηλ. κωδικός23220
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Τερπνή είναι χωριό προσκολλημένο ως περίχωρο στη Νιγρίτα, την έδρα του Δήμου Βισαλτίας, και έχει πληθυσμό 1.593 κατοίκους σύμφωνα με την εθνική Απογραφή του 2021. Αποτελεί ομώνυμο Δημοτική κοινότητα του Δήμου Βισαλτίας. Βρίσκεται σε απόσταση 25 χλμ. δυτικά από τις Σέρρες, στους πρόποδες του όρους Βερτίσκου και σε υψόμετρο 71 μέτρων. Κύριες ασχολίες των κατοίκων είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία, όπως επίσης και το εμπόριο. Αρκετοί κάτοικοι απασχολούνται και σε συγκεκριμένη βιομηχανία.

Αεροφωτογραφία της Τερπνής 1998

Ιστορικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχαία και ρωμαϊκή εποχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τερπνή 1998
Αεροφωτογραφία της Τερπνής.
Αρχαιολογικός χώρος Τερπνής.

Αρχαιολογικές ανασκαφές που έγιναν 4 χλμ. έξω από την Τερπνή, στην τοποθεσία «Παλαιόκαστρο», έδειξαν πως ο τόπος ήκμασε από την Κλασική ως και την Ελληνιστική εποχή. Επιγραφή των αυτοκρατορικών χρόνων από τη θέση αυτή μαρτυρεί την ύπαρξη πόλης (που ονομαζόταν ίσως «Γραία» ή «Graero») με όλα τα γνωστά μνημεία αρχιτεκτονικής, όπως βουλευτήριο, γυμνάσιο, επιστάσιο κ.ά. (η επιγραφή αναφέρει βασιλική με εξέδρα και τρεις οίκους).[1] [2] Στην περιοχή της μάλιστα υπήρχαν και τα μεγαλύτερα μεταλλεία χρυσού στη Μακεδονία, μετά το Παγγαίο. Υπάρχουν βεβαιωμένες αρχαίες αναφορές. [3] για την παραγωγή προσχωσιγενούς χρυσού στα νότια της Τερπνής, αλλά και σύγχρονες,[4], όπως επίσης και προφορικές μαρτυρίες για το ίδιο θέμα, με ονομαστικές αναφορές στους ανθρώπους που εργάστηκαν στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα για τη συλλογή χρυσού[5] [6]. Εξάλλου από το 1976 μέχρι το 1980 έγιναν στο Παλιόκαστρο από το Ι.Γ.Μ.Ε. (Ινστιτούτο Γεωλογικών & Μεταλλευτικών Ερευνών) έρευνες που αφορούσαν τον εντοπισμό, το ξεμπάζωμα και στη συνέχεια τη δειγματοληψία από αρχαίες στοές που έτυχαν εκμετάλλευσης στο παρελθόν. Εντοπίστηκαν 2-3 στοές αρκετά καλά διατηρημένες όπου έγινε δειγματοληψία και προσδιορισμός του πρωτογενούς χρυσού». Στον χώρο αυτό τοποθετείται και το αρχαίο βασίλειο της Βισαλτίας, το οποίο ήταν ένα από τα πιο πλούσια και ισχυρά στη Μακεδονία. Ήταν πατρίδα του βασιλέα Βισάλτη και του βασιλιά της Θράκης, Ρήσου. Με τον αρχαίο οικισμό σχετίζεται ο συλημένος Μακεδονικός Τάφος των αδελφών Ιππώνακτα και Διοσκουρίδη, παιδιών του Απολλοδώρου Αμφιπολίτη, εταίρου του Αλεξάνδρου, που ανακαλύφθηκε το 1965. [7] Ο τάφος βρίσκεται πάνω στο δρόμο προς το «Παλιόκαστρο», στην τοποθεσία "τ’ Γκατζή ντούμπα" (= ο τάφος του πολεμιστή).

Τουρκοκρατία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χωριό την περίοδο της Τουρκοκρατίας ονομαζόταν Τσιαρπίστα ή Τσερπίστα. Η ονομασία οφείλεται στη μεγάλη πηγή νερού στη νότια παρυφή του χωριού, τη λεγόμενη «Κηφισιά» (από το τσιαρπ = αντλητικό κουβαδάκι νερού, λέξη τουρκικής προέλευσης). Άλλες εκδοχές για την ονομασία του χωριού: 1. Από τις τουρκικές λέξεις çarpi(= ασβεστώνω)/ çirpi(= κλαδάκι, τσάκνου)/ çırpıstırmak (= χτυπώ ελαφρά με το ραβδί), is(= νοικοκύρης) και την κατάληξη ­ta, που χρησιμοποιείται αντί για πρόθεση, (εις, σε, κ.λπ.), δίνοντας ανάλογη σημασία στο πρώτο συνθετικό, που εκφράζει ένα γνώρισμα των Τερπνιωτών ή του περιβάλλοντός τους. α) carpi: Οι Τερπνιώτισσες είχαν πάντα τη συνήθεια να ασβεστώνουν, εκτός από το εσωτερικό των σπιτιών τους, και τους τοίχους των σπιτιών τους χαμηλά στην πλευρά του δρόμου. β) çirpi: Το βουνό της Τερπνής ήταν παλιότερα τσακνότοπος. γ) çırpıstırmak: Οι Τερπνιώτες τίναζαν με ραβδί τη σίκαλη ή το σουσάμι. Το σχήμα επομένως είναι, carpi/ çirpi/ … + is + -ta > çarpista/çırpısta > Τσιαρπίστα/ Τσιρπίστα. 2. Στους βυζαντινούς χρόνους οι λέξεις ’’τσάρπα/τσαρπίν’’, σήμαιναν ένα είδος κοφινιού φτιαγμένου από βέργες λυγαριάς [8] και επειδή η Τερπνή είχε άφθονες λυγαριές την ονόμασαν Τσιαρπίστα.

Νεότερη ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 17 Φεβρουαρίου 1913 τμήμα του ελληνικού στρατού, μαζί με Τερπνιώτες, πολέμησε εναντίον των Βουλγάρων στην περιοχή Πλατανούδια και απέτρεψε την κάθοδό τους προς τη Νιγρίτα. Πρωταγωνιστές στη μάχη ήταν ο υπολοχαγός Σταυριανόπουλος και οι αξιωματικοί Γαρδίκας, Βασιλόπουλος, Γαλανόπουλος, Παπακώστας και Κορδογιάννης, με συμπαραστάτες τους καπεταναίους Γεώργιο Γιαγκλή και Στέργιο Βλάχμπεη. Η συμμετοχή των Τερπνιωτών στη μάχη ήταν αποφασιστική, με ένοπλη παρουσία αλλά και υπηρεσίες διοικητικής μέριμνας, όπως σίτιση και περίθαλψη τραυματιών. [9]

Το χωριό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Τερπνή δεν είναι σαν τα καμποχώρια που βαλτώνουν καταμεσίς στον κάμπο, ούτε κρέμεται στις βουνοπλαγιές. Δεν ζει στην απεραντοσύνη της θάλασσας, νιώθει όμως την ανοιχτωσιά του κάμπου καθώς ακουμπά τη ράχη του, σαν να στυλώνει στις πρώτες πλαγιές της Μοράβας.

Οι Τερπνιώτες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χελιδόνα τηςΤερπνής[10]

Οι Τερπνιώτες διακρίνονται για την προσήλωση τους στην παράδοση και το αίσθημα της αλληλεγγύης. Η προσήλωσή τους στην παράδοση φαίνεται στα έθιμά τους, όπως στα κάλαντα του δωδεκαήμερου, στις λαζαρίνες, στα παιχνίδια τους, [11] φαίνεται στη χελιδόνα, στα χελιδονίσματα δηλαδή της 1ης Μαρτίου, όπου πέρα από την ομοιότητα των στίχων με αυτούς της άλλης Ελλάδας, στην ξύλινη χελιδόνα της Τερπνής φαίνεται η ομοιότητα, ιδιαίτερα στο κλουβί της, με ανασκαφικό εύρημα της αρχαίας Μακεδονίας, το «Χάλκινο περίοπτο της πρώιμης εποχής του σιδήρου». [12] [13] [14] [15] Φαίνεται, όμως κυρίως στη γλώσσα, που στο γλωσσικό τους ιδίωμα διατήρησαν πάμπολλες λέξεις από την αρχαία ελληνική γλώσσα, λέξεις που δεν επιβίωσαν στην κοινή ελληνική, όπως π.χ. ο ασαμόραστους. [16] Το αίσθημα της αλληλεγγύης το έδειξαν κυρίως σε χαλεπούς καιρούς, όπως στην περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και στον εμφύλιο χαλασμό. Θυμούνται, όμως, και παλιότερες εκδηλώσεις αλτρουισμού, όπως είναι η αυθόρμητη οικονομική ενίσχυση της κοινότητάς τους για τους πρόσφυγες του 1922. [17]

Οι πρόεδροι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πρόεδροι, με τη διάρκεια της θητείας τους σε παρένθεση, είναι: Νικόλαος Σταμούλης (Απελευθέρωση-1920), Δημήτριος Καρούσης (1920-22, 1931-33), Αθανάσιος Σταματόπουλος (1922-23, 1929-31), Αθανάσιος Παπαγεωργίου (1923-25), Στέργιος Τσερβίστας (1925-29), Γεώργιος Καμάρης (1933-34), Γεώργιος Τζεβελέκης (1934-36), Στέργιος Ράπτης (1936-43), Ευάγγελος Καρούσης (1943-44), Ευάγγελος Πασχαλούδης (1944, 1945-46), Αργύριος Μαυρουδής (1944-45), Χρήστος Ράπτης (1947-49), Θεόδωρος Παραλής (1949-52), Αθανάσιος Ντατζής (1951), Ιωάννης Νούλης (1953-55), Κωνσταντίνος Λιόλιας (1955-57), Ιωάννης Αγγελάκης (1957-61), Παναγιώτης Ν. Λιόλιας (1962-64), Χαράλαμπος Μόσχου (1964-67, 1975-79), Αβραάμ Λιόλιας (1967-74), Δημήτριος Παν. Μπάγκαλας (1974-75), Κωνσταντίνος Β. Μπάγκαλας (1979-94), Σωκράτης Μόσχου (1995-1998), Κωνσταντίνος Β. Μπάγκαλας (1999-2006), Δημήτριος Στ. Μπάγκαλας (2007-2010). [18]

Δημογραφική εξέλιξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η δημογραφική εξέλιξη της Τερπνής μέχρι το 2001 παρουσιάζει την εικόνα: 1910 , κάτοικοι (κ.) Έλληνες 500 και Τούρκοι 390. 1913 κ. 938 μόνο Έλληνες., 1920 κ. 1333, 1928 κ. 2044, 1940 κ. 2663, 1951 κ. 2603, 1962 κ. 2872, 1991 κ. 2316, 2001 κ. 2.189. [19]

Θρησκευτική ζωή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η θρησκευτική ζωή στην Τερπνή, με τις γιορτές και τα έθιμα της, καθορίζεται μέσα στα πλαίσια της Ορθοδοξίας. [20] Εδώ γίνεται λόγος μόνον για τις εκκλησίες, τα παρεκκλήσια και τα πανηγύρια της.

Εκκλησίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι εκκλησίες που παρουσιάζονται αναλυτικά πιο κάτω είναι:. [21].

Εκκλησία του Αγίου Δημητρίου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκκλησία Αγίου Δημητρίου Τερπνής.

Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, του πολιούχου του χωριού, είναι τρίκλιτη βασιλικού ρυθμού με σαμαρωτή στέγη, με κόγχη στην ανατολική πλευρά και βρίσκεται στις νότιες παρυφές του χωριού. Εγκαινιάστηκε το 1640, όπως φαίνεται στην επιγραφή που βρίσκεται κάτω από την Αγία Τράπεζα, στο "Εγκαίνιον", στο σημείο που συνήθιζαν από παλιά να σημειώνουν την ημερομηνία των εγκαινίων στις εκκλησίες. Την επιγραφή την είδαν το 1954 οι ιερείς της εκκλησίας, ο Παπα-Θανάσης Μητρούδης και ο Παπα-Νικόλας Τζιάνης, όταν γίνονταν εργασίες ανακαίνισης και περνούσαν τα πλακάκια στην εκκλησία.

Εκκλησία των Τριών Ιεραρχών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκκλησία Τριών Ιεραρχών Τερπνής.

Η εκκλησία των Τριών Ιεραρχών της Τερπνής, που δεσπόζει στο κέντρο της Τερπνής, είναι δημιουργία και

Η Εκκλησία των Τριών Ιεραρχών 1998

αφιέρωμα του Τερπνιώτη βιομήχανου Δημητρίου Αναστασιάδη. Η θεμελίωση της εκκλησίας έγινε στις 25.2.1979, Κυριακή των Απόκρεω, και εγκαινιάστηκε στις 5.5.2001 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίο. Ο ρυθμός της εκκλησίας είναι ο Βυζαντινός Τρουλαίος, που εμφανίσθηκε τον 6° μ.Χ. αιώνα.

Εκκλησία της Αγίας Παρασκευής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με την παράδοση, πριν από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου υπήρχε στην Τερπνή η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στην κεντρική πλατεία του χωριού, που οι Τούρκοι την έκαναν τζαμί, όπως συνήθιζαν όταν καταλάμβαναν χριστιανικές περιοχές.

Εκκλησία της Γοργοεπηκόου Παναγίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εκκλησία της Γοργοεπηκόου Παναγίας, βρίσκεται έξω από την Τερπνή, στο ομώνυμο μοναστήρι γυναικών που θεμελιώθηκε το 1967. Η εκκλησία θεμελιώθηκε μερικά χρόνια μετά από το μοναστήρι.

Παρεκκλήσια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο βιβλίο «Η Τερπνή» περιγράφονται λεπτομερώς τα παρεκκλήσια των Τερπνιωτών [22], καθώς και τα πανηγύρια που σχετίζονται με αυτά.

Παρεκκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το παρεκκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής βρίσκεται στα Πλατανούδια και είναι συνδυασμένο με το ομώνυμο πανηγύρι του χωριού. Πριν από το 1923 η λειτουργία για το πανηγύρι γινόταν στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου και μετά γίνονταν οι αγώνες στα Πλατανούδια. Το 1923 οι Τερπνιώτες έχτισαν ένα μικρό παρεκκλήσι στη σημερινή θέση, και το ξανάχτισαν με σημερινή του μορφή το 1972. Το ηρώο που βρίσκεται δίπλα στο παρεκκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής έγινε στη δεκαετία του ’50, προς τιμήν των πεσόντων της μάχης στα Πλατανούδια, 17.2.1913.

Παρεκκλήσι του Αγίου Μανδηλίου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Τερπνιώτες υποχρεώθηκαν από τους συμμάχους να εγκαταλείψουν το χωριό για λόγους ασφάλειας και σκόρπισαν στο βουνό. Τελικά συγκεντρώθηκαν οι περισσότεροι στο Παλιόκαστρο στις 16.8.1916, τη γιορτή του Αγίου Μανδηλίου. Εκεί έχτισαν αμέσως ένα μικρό παρεκκλήσι αφιερωμένο στο Άγιο Μανδήλιο. Από το 1916 οι Τερπνιώτες καθιέρωσαν και λειτουργούν πανηγυρικά το παρεκκλήσι κάθε χρόνο στη γιορτή του Αγίου Μανδηλίου. Το 1958 ο στρατός έχτισε το σημερινό (2017) παρεκκλήσι. Στο χώρο όπου υπήρχαν στην αρχαιότητα τα μεταλλεία βρίσκεται ο ναΐσκος του Αγίου Μανδηλίου, όπου στη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου οι Τερπνιώτες αναγκάστηκαν να καταλύσουν για λίγο χρονικό διάστημα, εγκαταλείποντας την Τερπνή.

Παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου βρίσκεται στον Κάμπο της Τερπνής. Σχετίζεται με την πρώτη εγκατάσταση στη Βισαλτία των Ελλήνων που έφυγαν από την περιοχή των Τρικάλων της Θεσσαλίας. Μια ομάδα από αυτούς εγκαταστάθηκε στη θέση αυτή, όπου έχτισε ναό αφιερωμένο στον Άγιο Αθανάσιο. Μετά τη μετακίνηση αυτής της ομάδας στη Σούρπα ο ναός ερειπώθηκε και οι Τερπνιώτες έχτισαν στη θέση του το σημερινό παρεκκλήσι αφιερωμένο στον ίδιο Άγιο.

Παρεκκλήσι των Δώδεκα Αποστόλων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις νότιες παρυφές της Τερπνής, πάνω από τα Πεύκα, υπάρχει ένα ερειπωμένο παρεκκλήσι, που ήταν αφιερωμένο στους Δώδεκα Αποστόλους. Σήμερα οι Τερπνιώτες όταν βγάζουν τα εικονίσματα στη γιορτή του Αγίου Πνεύματος επισκέπτονται τα ερείπιά του. Τους θυμίζουν το δυσάρεστο γεγονός, που έχει σχέση με το σκίσιμο της εικόνας της Παναγίας από τον καιρό της τουρκοκρατίας. [23]

Παρεκκλήσι του Προφήτη Ηλία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το παρεκκλήσι του Προφήτη Ηλία, που χτίστηκε το 1963, βρίσκεται στο βουνό της Τερπνής στην τοποθεσία Μουράβα. Με τις διαστάσεις που έχει και τις ευκολίες που παρέχει είναι κάτι σαν καταφύγιο των κυνηγών, των εκδρομέων και των περαστικών.

Παρεκκλήσι των Σαράντα Μαρτύρων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο βουνό της Τερπνής, στην τοποθεσία "Τραπέζια", υπάρχει παρεκκλήσι που είναι αφιερωμένο στους Σαράντα Μάρτυρες. Χτίστηκε από τους κατοίκους της Νικόκλειας, στη μνήμη των συγχωριανών τους αλλά και κατοίκων των διπλανών χωριών Βέργης και Σησαμιάς που σφαγιάστηκαν στη θέση εκείνη απο τους κουμμουνιστοσυμμορίτες κατα τον συμμοριτοπόλεμο τον Νοέμβριο του 1944.

Πανηγύρια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μεγαλύτερο πανηγύρι στην Τερπνή γίνεται την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής. Πανηγυρίζει το ομώνυμο παρεκκλήσιο, με παράλληλη διοργάνωση αθλητικών αγώνων. Πανηγυρίζει επίσης η Τερπνή στη γιορτή των Τριών Ιεραρχών 30 Ιανουαρίου, στις 16 Αυγούστου, όπως επίσης και στις 26 Οκτωβρίου, εορτή του Αγίου Δημητρίου, που είναι και πολιούχος. [24]

Εκπαίδευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Τερπνιώτες θεμελίωσαν το 1901 το Δημοτικό Σχολείο, το οποίο ολοκληρώθηκε το 1920. Οι σχολικές μονάδες που λειτούργησαν στην Τερπνή είναι οι πιο κάτω:

Νηπιαγωγείο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Τερπνή λειτούργησε για πρώτη φορά νηπιαγωγείο το σχολικό έτος 1960-61 και στεγάστηκε σε μια ακατάλληλη αίθουσα του Δημοτικού Σχολείου του χωριού. Μέχρι το 1974 στεγαζόταν σε ενοικιαζόμενους χώρους, οπότε στεγάστηκε σε οίκημα, δωρεά του Τερπνιώτη βιομηχάνου Δ. Αναστασιάδη. Από το 2004 στεγάζεται στο νέο διδακτήριο του δημοσίου.

Δημοτικό σχολείο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άγνωστο από πότε, το Δημοτικό Σχολείο της Τερπνής στεγαζόταν σε ένα παλιό διώροφο κτίσμα της εκκλησίας, «Το παλιό το σκολειό». Στη συνέχεια, μια προσπάθειά τους για νέο διδακτήριο, που είχε την ευτυχή κατάληξη. Το 1901 θεμελιώθηκε. Το 1902 καταστράφηκε από τους Τούρκους, αλλά μετά την απελευθέρωση, το 1915, ξαναχτίστηκε. Στη διάρκεια του Α΄ παγκοσμίου πολέμου, ενώ οι Τερπνιώτες ήταν στο βουνό, καταστράφηκε από πυρκαγιά και χτίστηκε πάλι μετά την επιστροφή τους ως «ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΟΝ 1915». Το 1920 το Δημοτικό Σχολείο στεγάστηκε οριστικά στο νέο διδακτήριο. Το 1957 χτίστηκε το διδακτήριο του 2ου Δημοτικού Σχολείου, το οποίο στέγασε για μια δεκαετία περίπου το 2ο Δημοτικό σχολείο και, μετά τη συγχώνευση των δύο Δημοτικών Σχολείων, στέγασε το Γυμνάσιο Τερπνής.

Γυμνάσιο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Γυμνάσιο Τερπνής ιδρύθηκε το 1979 και το 1980 μετονομάστηκε σε «Αναστασιάδειο Γυμνάσιο Τερπνής». Το 1979 εγκαταστάθηκε ένα νέο λυόμενο οίκημα, δωρεά του Δ. Αναστασιάδη, όπου λειτούργησε αρχικά το «Αναστασιάδειο Γυμνάσιο Τερπνής», και στη συνέχεια στέγασε μαζί το Γυμνάσιο και το Γενικό Λύκειο Τερπνής. Τελικά το Γυμνάσιο μεταστεγάστηκε στο διδακτήριο του 2ου Δημοτικού Σχολείου, όπου λειτούργησε μέχρι την κατάργησή του.

Γενικό Λύκειο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Γενικό Λύκειο Τερπνής λειτούργησε από το 1984 μέχρι το 2000, οπότε συγχωνεύτηκε με το Λύκειο της Νιγρίτας.

Οικονομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οικονομία της Τερπνής στον τομέα της γεωργίας, όσο αφορά στην παραγωγή των προϊόντων, ήταν ποιοτικά ίδια με αυτήν της Νιγρίτας. Υπήρχαν όμως διαφορές στην ποσότητα, στον τομέα της μεταποίησης και της εμπορίας των προϊόντων. Στην Τερπνή δεν υπήρχε μεταξουργία και βιοτεχνικοί αργαλειοί, δεν υπήρχαν και καπνομάγαζα. Και στην κτηνοτροφία τα πράγματα είχαν διαφορές, όσο αφορά στο ποσοστό των κατοίκων που ασχολούνταν με την κτηνοτροφία. Το λέει ο λόγος μιας παλιάς Τερπνιώτισσας, «και ποιοι δεν είχαν κοπάδια», πράγμα που δεν ισχύει για τη Νιγρίτα.

Πολιτισμός και εθελοντισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πολιτισμός και ο εθελοντισμός στην Τερπνή έχουν να επιδείξουν πολλές δραστηριότητες. [25]

Σύλλογος Τερπνιωτών Θεσσαλονίκης «Η ΤΕΡΠΝΗ»

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σύλλογος ιδρύθηκε το 1980, με σκοπό την ηθική και πνευματική επικοινωνία όσων κατάγονται από την Τερπνή Σερρών, τη σύσφιξη των μεταξύ τους σχέσεων, την ανάπτυξη του πολιτιστικού και μορφωτικού επιπέδου, την καταγραφή και διάσωση των τοπικών ηθών και εθίμων, τη συλλογή λαογραφικού υλικού, τη διάδοση της ιδέας της εθελοντικής αιμοδοσίας και η δωρεάν παροχή του αίματος στον άγνωστο πάσχοντα συνάνθρωπό μας. Είναι από τα ιδρυτικά μέλη της Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων & Σωματείων του Ν. Σερρών που έχουν έδρα τη Θεσσαλονίκη, καθώς επίσης και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών (ΠΟΣΕΑ). Αποτέλεσμα της αναγνώρισης και της προσφοράς του Τμήματος Αιμοδοσίας του Συλλόγου αποτελεί η ανάδειξή του ως καλύτερου φορέα κοινωνικής προσφοράς στο Νομό Σερρών για το 2003, από τους δημοσιογράφους του Νομού, και η βράβευσή του σε ειδική τελετή στην Αθήνα στις 5 Δεκεμβρίου 2003 (Παγκόσμια Ημέρα του Εθελοντισμού) από το Υπουργείο Υγείας & Πρόνοιας και τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Από τις πιο ενδιαφέρουσες δραστηριότητες του συλλόγου είναι: α) «Η Τερπνή»: Η περιοδική έκδοση του Συλλόγου, που εκδίδεται από το Δεκέμβριο του 1993. β) Οι Τράπεζες Αίματος του Συλλόγου. γ) Η άψογη διοργάνωση της 19ης Αμφικτιονίας Εθελοντών Αιμοδοτών στις Σέρρες στο τριήμερο από 30.9 μέχρι 2.10.2005 δ) Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνει και οι πρωτοβουλίες για την έκδοση βιβλίων που αναφέρονται στην ιστορία και την παράδοση της Τερπνής.

Πολιτιστικός Σύλλογος Τερπνής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σύλλογος ιδρύθηκε το 1977 με την επωνυμία Πολιτιστικός Όμιλος Τερπνής (ΠΟΤ). Ως καταστατικοί σκοποί του Συλλόγου ορίστηκαν, η διάσωση και η διάδοση της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου, η ανάπτυξη του αθλητισμού, η προστασία του περιβάλλοντος, η ανάπτυξη και η διάδοση των γραμμάτων, τεχνών και επιστημών, της κοινωνικής και της πνευματικής κληρονομιάς της Τερπνής. Το 1987 ο σύλλογος ονομάστηκε Πολιτιστικός Αθλητικός Όμιλος Τερπνής (ΠΑΟΤ) και το 2007 ονομάστηκε Πολιτιστικός Σύλλογος Τερπνής. Από τις πιο αξιόλογες δραστηριότητες του συλλόγου είναι: α) Η ίδρυση και η λειτουργία του Λαογραφικού Μουσείου της Τερπνής. β) Η λειτουργία πολυμελούς μεικτής χορωδίας. γ) Η λειτουργία χορευτικών τμημάτων (παιδικών και ενηλίκων). δ) Η έκδοση βιβλίου για την Τερπνή.

Σύλλογος Γυναικών Τερπνής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σύλλογος Γυναικών Τερπνής ιδρύθηκε το 1998 από ένα μικρό πυρήνα, που με τον καιρό εξελίχθηκε σε έναν πολυμελή και δραστήριο σύλλογο. Ο σκοπός του συλλόγου είναι να συμβάλλει στην καλυτέρευση του βιοτικού επιπέδου της περιοχής, στην πολιτισμική ανάπτυξη του τόπου, καθώς και στη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των συμπολιτών και ιδιαίτερα των γυναικών. Από τις ποικίλες δραστηριότητες του συλλόγου αναφέρονται: α) Από το 2001 αναβιώνει το έθιμο του κριτσ(ι)μά, μια οικογενειακή γιορτή που παλιότερα γινόταν με αφορμή τη λήξη κάποιας εποχιακής εργασίας, που σήμερα παίρνει άλλη μορφή. β) Από το 2002, με την έκδοση του βιβλίου «Οι Λαζαρίνες της Βισαλτίας», ανέλαβε την πρωτοβουλία και ξαναζωντανεύει κάθε χρόνο το έθιμο με τις Λαζαρίνες. γ) Έχει τη μέριμνα της κοινοτικής βιβλιοθήκης.

Άλλοι σύλλογοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

α) Το σωματείο "Φιλόπτωχος Αδελφότητα Κυριών και Δεσποινίδων Τερπνής Η ΖΩΟΔΟΧΟΣ ΠΗΓΗ". β) Ο Μουσικογυμναστικός Σύλλογος Τερπνής «Η ΑΣΠΙΣ», και ο οποίος την περίοδο 2024-25 δεν θα αγωνιστεί σε κάποιο πρωτάθλημα. γ) Η Φιλαρμονική μπάντα της Τερπνής δ) Ο Ιππικός Όμιλος Βισαλτίας «Ο Ρήσος» ε) Ο Ιππικός Σύλλογος Φίλων Ελεύθερης Ιππασίας στ) Ο Σύλλογος Φίλων της ποδοσφαιρικής ομάδας «ΑΣΠΙΣ». ζ) Ο Παλαιστικός Σύλλογος «Ο Άγιος Νέστορας». η) Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων των σχολείων της Τερπνής.

Επίσης, το σημαίνον στέλεχος της τρομοκρατικής οργάνωσης 17 Νοέμβρη, Δημήτρης Κουφοντίνας κατάγεται από την Τερπνή.

Η ΦΙΜΠΡΑΝ ΑΕ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Τερπνή υπάρχουν οι εντυπωσιακές σε μέγεθος βιομηχανικές εγκαταστάσεις της εταιρείας «ΦΙΜΠΡΑΝ Δ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ ΑΕ». Σε οικοπεδική έκταση 150 στρεμμάτων, υπάρχουν τα κτίρια της εταιρείας, συνολικής επιφάνειας 50.000 τ.μ. Τα μονωτικά υλικά που παράγει η εταιρεία ξεκινούν, από την Τερπνή για πολλά σημεία της χώρας και του εξωτερικού (Βαλκανικές χώρες, Ιταλία, Ρωσία, Αραβικές χώρες κ.λπ). Από το καλοκαίρι του 2008, η εταιρεία είναι μια εταιρεία παραγωγής μονωτικών υλικών, κυρίως εξηλασμένης πολυστερίνης και πετροβάμβακα, διαθέτοντας δέκα γραμμές παραγωγής. Οι γραμμές είναι εγκαταστημένες σε διάφορες θέσεις στον ευρωπαϊκό χώρο, για τον βασικό και μοναδικό λόγο, της μείωσης του υψηλού κόστους μεταφοράς των μονωτικών υλικών. Πέντε γραμμές βρίσκονται στην Τερπνή, δύο στο Ovar της Πορτογαλίας, δύο στο Russe της Βουλγαρίας και μία στην Sodrazica της Σλοβενίας. Η παρουσία της επιχείρησης, πέρα από την συνεισφορά της στην εθνική οικονομία, συμβάλλει αισθητά και στην τόνωση της οικονομικής ζωής της περιοχής, καθόσον απασχολεί 250 εργαζομένους. [26]

Μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 20.4.2015 εγκαινιάστηκε στην Τερπνή από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, «Η Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων της Τερπνής». Η ιδέα ρίχτηκε το φθινόπωρο του 2009 από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Σερρών και Νιγρίτης, στις αρχές του 2010 το προσχέδιο ήταν έτοιμο και στις 29.01.2012 έγινε η θεμελίωση του έργου από τον κ. Δημήτριο Αναστασιάδη. Η ΦΙΜΠΡΑΝ ΑΕ θα αναλάμβανε την ανέγερση και τον εξοπλισμό του κτιρίου, η δε λειτουργία του γηροκομείου θα είχε τη μορφή μη κερδοσκοπικού ιδρύματος. Η μονάδα που λειτουργεί ήδη (Σεπτέμβριος 2017) με την ευθύνη της ΦΙΜΠΡΑΝ ΑΕ ως «αλκμήνη ΜΟΝΑΔΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ», είναι δυναμικότητας 49 κλινών. Περιλαμβάνει 17 μονόκλινα δωμάτια, 12 δίκλινα, 2 τρίκλινα και μία σουίτα. Οι ανέσεις που προσφέρονται κάνουν τη μονάδα να συγκρίνεται άνετα με πεντάστερο ξενοδοχείο, επιπλέον παρέχει και την ανάλογη ιατρική περίθαλψη σε 49 απόμαχους της ζωής. [27]

Προσωπικότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκαν στην Τερπνή
Κατάγονται από την Τερπνή
Σχετίζονται με την Τερπνή

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ [1] Δ. Κ. Σαμσάρης, Ανέκδοτη επιγραφή των αυτοκρατορικών χρόνων από την Τερπνή Νιγρίτας, "Μακεδονικά" 20 (1980) 1-8
  2. ↑ D. C. Samsaris, La vallée du Bas-Strymon á l’ époque impériale (Contribution épigraphique á la topographie, l’ onomastique, l’ histoire et aux cultes de la province romaine de Macédoine), Δωδώνη 18(1989), τεύχ. 1, σ. 222-223, αρ. 17 = The Packard Humanities Institute (Samsaris, Bas-Strymon 17, # PH150654)
  3. ↑ [2] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή, σ. 218, «Στο Παλιόκαστρο, ανακαλύφθηκε επιγραφή που μνημονεύει αγορανομικό έλεγχο του προσχωματικού χρυσού, που συλλεγόταν από το γειτονικό ποτάμι».
  4. ↑ [3] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή, σ. 218, «Στην απόφαση 38/21.3.23 του Κοινοτικού Συμβουλίου της Τερπνής αναφέρεται, … ότι οι διενεργούμεναι εργασίαι έφερον εις φως διάφορα είδη μετάλλων και κατ’ εξοχήν χρυσού καθαρού…επιβάλλει διά το οικονομικόν έτος 1923-24 πρόσθετον κοινοτικήν φορολογίαν επί των κερδών εκμεταλλεύσεως των εν τη περιφερεία της Κοινότητος Τσερπίστης μεταλλείων …».
  5. ↑ [4] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Παραδοσιακά επαγγέλματα στη Νιγρίτα και την Τερπνή, σ. 171, «Η Νιγρίτα έβγαζε σε δημοπρασία το δικαίωμα συλλογής χρυσού από τον ποταμό Χρυσορρόη. Ως πλειοδότες αναφέρθηκαν ο Κωνσταντίνος Ρούντος και ο Γιώργος Ιωάννου, οι οποίοι ανέθεταν σε άλλους ενδιάμεσους να μαλαματεύουν, όπως ο Ιωάννης Κουθάρης από τη Νιγρίτα».
  6. ↑ [5] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή, σ. 218, «Πολλοί Τερπνιώτες μαλαμάτευαν μέχρι τον πόλεμο, όπως οι Δημήτριος Καναράκης, Παναγιώτης Ευ. Ματσιάς, Γιώργος Μιχαλέας και Μάλαμας Φέλιας».
  7. ↑ Πρακτικά Β΄ Επιστημονικού Συμποσίου, Νιγρίτα 1996, Θεσσαλονίκη 2000, σ. 311. Μ. Καραμπέρη: Ανασκαφική έρευνα στην Τερπνή Ν. Σερρών.
  8. ↑ Ευαγγέλου Αθ. Μπόγκα, Τα γλωσσικά ιδιώματα της Ηπείρου. Ιωάννινα 1964, τ. Α΄. σελ. 392.
  9. ↑ Η μάχη στα Πλατανούδια, Έκδοση του Συλλόγου Τερπνιωτών Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2000.
  10. ↑ [6] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Τότε που παίζαμε, Αθήνα 2001 και Θεσσαλονίκη 2008, σ. 234.
  11. ↑ [7], Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Τότε που παίζαμε, Αθήνα 2001, Θεσσαλονίκη 2008, σ. 249.
  12. ↑ [8] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Δημοτικά τραγούδια, Θεσσαλονίκη 2007, σσ. 623-627.
  13. ↑ [9] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή σσ, 144,145.
  14. ↑ Εφημερίδα Το Βήμα, 4.1.09, ένθετο Μακεδονίς γη, άρθρο της Αγγελικής Κοτταρίδη, «Αι Αιγεαί» των Μακεδόνων, «Πτηνό επάνω σε κλουβί», μέσα 8ου αι. π.Χ.
  15. ↑ [10] Αρχειοθετήθηκε 2018-02-27 στο Wayback Machine. Προβάλλεται το «Πτηνό» ή αλλιώς το «Χάλκινο περίοπτο της πρώιμης εποχής του σιδήρου".
  16. ↑ [11] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Τα Τερπνιώτικα και τα Νιγριτινά, 2η ηλεκτρονική έκδοση, σ. 47. «ασαμόραστου, το• λέξη που χρησιμοποιείται για το αρρωστιάρικο καρπούζι, το οποίο ενώ κοβόταν για ώριμο με βάση τον ήχο που έδινε στο χτύπημα με το μεσαίο δάχτυλο, είχε μαύρα σπόρια και άσπρη ψίχα, όπως τα άγουρα, μεταφορικά χρησιμοποιείται. και στα τρία γένη με τη σημ. του αρρωστιάρη, [αρχ. δωρ. ἄσαμος(=άσημος, ο χωρίς σήμα) + αρχ. ῥάσσω (=χτυπώ), σε ελ. απόδοση αυτό που με το χτύπημα δεν δίνει έγκυρο σήμα».
  17. ↑ [12] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή, σσ. 34-36.
  18. ↑ [13] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή, σσ. 173-174.
  19. ↑ [14] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή, σ. 19].
  20. ↑ [15] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή, Θεσσαλονίκη 2012, σσ. 47-166.
  21. ↑ [16], Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή, Θεσσαλονίκη 2012, σσ. 48-68.
  22. ↑ [17] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή, Θεσσαλονίκη 2012, σσ. 85-90.
  23. ↑ [18] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή, σσ. 89. "Μια χρονιά πήγαιναν οι Τερπνιώτες τα εικονίσματα στο παρεκκλήσι των δώδεκα Αποστόλων κι όπως περνούσαν ανάμεσα στις αυλακιές των χωραφιών, ένας Τούρκος που όργωνε δίπλα σήκωσε τον κάτσιανο (βουκέντρα) και με το κατσιανοσίδερο χτύπησε την εικόνα της Παναγίας με αποτέλεσμα η εικόνα να σκιστεί".
  24. ↑ [19] Νικος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή, Πανηγύρια της Τερπνής.
  25. ↑ [20] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή, Θεσσαλονίκη 2012, σσ. 242-254.
  26. ↑ [21] Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή, Θεσσαλονίκη 2012, σσ. 212-217.
  27. ↑ Νίκος Λ. Πασχαλούδης, Η Τερπνή, 2η ηλεκτρονική έκδοση, ISBN 978-960-91292-6-8, σσ. 318-327. Εκκρεμεί η ανάρτηση.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τερπνή_Σερρών&oldid=10775580"