Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τζοβάννι Καμπότο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τζοβάννι Καμπότο
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1460 (περίπου)[1]
Γκαέτα
Θάνατος1498 (περίπου)[2]
Βόρειος Ατλαντικός Ωκεανός
Χώρα πολιτογράφησηςΒενετική Δημοκρατία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙταλικά[3]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταgestor
ναυτικός
σκλαβέμπορος
Οικογένεια
ΤέκναΣεμπαστιάνο Καμπότο
ΓονείςGiulio Caboto[4]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Τζοβάννι Καμπότο (ιταλική γλώσσα: Giovanni Caboto, 23 Μαΐου 14501498)[5] ήταν Ιταλός εξερευνητής και θαλασσοπόρος από την Δημοκρατία της Βενετίας. Το ταξίδι του στην Βόρεια Αμερική υπό τις εντολές του Ερρίκου Ζ΄ της Αγγλίας αποτελεί την αρχαιότερη Ευρωπαϊκή εξερεύνηση της περιοχής μετά την ίδρυση της Βίνλαντ τον 11ο αιώνα από τους Βίκινγκ.

Ο Τζοβάννι Καμπότο γεννήθηκε στην Δημοκρατία της Βενετίας γύρω στο 1450 ή λίγο πριν από την συγκεκριμένη ημερομηνία.[6] Με την ενηλικίωση του (1471) έγινε αποδεκτός στην θρησκευτική αδελφότητα του "Σκουόλα Γκράντε ντι Σαν Τζιοβάννι Εβαγκελίστα", η αποδοχή δείχνει ότι ήταν σεβαστό μέλος της κοινότητας. Με την ανάκτηση της Βενετικής υπηκοότητας (1476) ο Τζοβάννι Καμπότο είχε δικαίωμα να συμμετέχει στο θαλάσσιο εμπόριο το οποίο αποτελούσε την σημαντικότερη πηγή πλούτου για την Βενετία εκείνης της εποχής. Σε έγγραφο (1483) καταγράφεται το όνομα του στην πώληση ενός σκλάβου από την Κρήτη, τον είχε αποκτήσει όταν βρισκόταν στα εδάφη του Σουλτάνου της Αιγύπτου ο οποίος κατείχε το σημερινό Ισραήλ, την Συρία και τον Λίβανο.[7] Η παρουσία του στην περιοχή δεν έχει αποδείξει ότι επισκέφτηκε την Μέκκα όπως είχε ισχυριστεί στον Μιλανέζο πρεσβευτή που επισκέφτηκε όταν πήγε στο Λονδίνο.[8]

Την εποχή εκείνη είχε αποκτήσει μεγάλες γνώσεις σχετικά με το ανατολικό εμπόριο ειδικά τα μπαχαρικά και το μετάξι που διαπραγματευόταν με τους περισσότερους Ευρωπαίους. Ο Τζοβάννι Καμπότο καταγράφεται σε μια μεγάλη σειρά από Βενετικές πηγές στα τέλη της δεκαετίας του 1480, είχε ήδη παντρευτεί με την Ματτέα και είχε αποκτήσει πολλούς γιους (1484).[9] Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι είχε έντονη συμμετοχή στην οικοδόμηση της πόλης, την εμπειρία του αυτή ανέδειξε αργότερα στην Ισπανία όταν ζήτησε εργασία ως πολιτικός μηχανικός.[10] Ο Τζιοβάννι Καμπότο είχε μεγάλα οικονομικά προβλήματα στα τέλη της δεκαετίας του 1480, για αυτό αναγκάστηκε να δραπετεύσει από την Βενετία ως αναξιόπιστος οφειλέτης (5 Νοεμβρίου 1488). Με την άφιξη του στην Βαλένθια οι πιστωτές του επιχείρησαν να τον συλλάβουν στέλνοντας "συστατική επιστολή" στην δικαιοσύνη της πόλης.[11] Την εποχή που βρισκόταν στην Βαλένθια πρότεινε βελτιώσεις στο λιμάνι της πόλης αλλά οι προτάσεις του απορρίφτηκαν.[12] Τα επόμενα χρόνια (1494) μετακόμισε στην Σεβίλλη όπου ανέλαβε για πέντε μήνες να κατασκευάσει μια πέτρινη γέφυρα πάνω από τον ποταμό Γουαδαλκιβίρ. Το έργο διεκόπη με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλης (24 Δεκεμβρίου 1494), κατόπιν κατέφυγε στην Λισαβόνα για να αναλάβει μια αποστολή στον Ατλαντικό.[13] Την επόμενη χρονιά (1495) κατέφυγε στο Λονδίνο με στόχο να αναζητήσει χρηματοδότηση και οικονομική υποστήριξη.[14]

Μετάβαση στην Αγγλία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανδριάντας του Τζοβάννι Καμπότο

Ο Τζοβάννι Καμπότο αναζήτησε οικονομική υποστήριξη από την Αγγλία σε αντίθεση με τον Χριστόφορο Κολόμβο που χρηματοδοτήθηκε από την Μοναρχία της Ισπανίας. Ο στόχος του ήταν να ταξιδέψει βορειοδυτικά στον Ατλαντικό και να ανακαλύψει ένα πέρασμα στην Ασία από τα βόρεια.[15] Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι με την άφιξη του στην Αγγλία πήγε στο Μπρίστολ που ήταν το κορυφαίο ναυτικό κέντρο του νησιού και η μόνη πόλη που είχε αναλάβει εξερευνητικές αποστολές στον Ατλαντικό.[16] Το Στέμμα της Αγγλίας του έδωσε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (1496) με εντολή να αναλάβει τις αποστολές του μόνο το Μπρίστολ στο οποίο βρίσκονταν οι οικονομικοί υποστηρικτές του. Το διάταγμα ανέφερε επίσης ότι τα αγαθά από τις αποκαλύψεις θα μεταφέρονταν στην Αγγλία μέσω του Μπρίστολ και ο βασιλιάς θα έπρεπε να λάβει το ένα πέμπτο των κερδών.[17][18] Ο Ερρίκος Ζ΄ της Αγγλίας ακολούθησε για το Μπρίστολ τις πρακτικές της Ισπανίας που είχε καθιερώσει μονοπωλιακό λιμάνι την Σεβίλλη και της Πορτογαλίας που έκανε το ίδιο για την Λισαβώνα. Η Βρετανή ιστορικός Άλγουιν Ράντοκ αποκάλυψε στα τέλη του 20ου αιώνα ότι ο Τζοβάννι Καμπότο πήγε πρώτα στο Λονδίνο με στόχο να ζητήσει οικονομική υποστήριξη από την Ιταλική κοινότητα. Ο προστάτης του ήταν ο Αυγουστινιανός Πατέρας Τζιοβάννι Αντόνιο ντε Καρμποναρί ο οποίος τον συνόδευσε σε μια αποστολή (1498), είχε καλές σχέσεις με τον βασιλιά Ερρίκο Ζ΄ και του τον σύστησε. Ο Τζοβάννι Καμπότο πήρε δάνειο από Ιταλικό τραπεζικό οίκο στο Λονδίνο για να εκπληρώσει τους στόχους του. Η Άλγουιν Ράντοκ διέταξε να καταστραφούν τα αρχεία των ερευνών της μετά τον θάνατο της (2005), οι μελετητές θα έπρεπε να αντιγράψουν την έρευνα της και να την αναζητήσουν ξανά.[19] Το "Ίδρυμα του Καμπότο" δημιουργήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ με στόχο να αναζητήσει τα αρχεία σχετικά με τις αποστολές του Τζοβάννι Καμπότο από το Μπρίστολ (2009).[20] Ο Φραντσέσκο Γκουίντι Μπρούσκολι από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας βρήκε μερικά έγγραφα που αποκάλυψαν ότι πήρε δάνειο στο Λονδίνο από τραπεζικό Οίκο της Φλωρεντίας.[21] Οι τραπεζίτες του παρείχαν στο Λονδίνο 50 ευγενείς για να υποστηρίξουν την αποστολή του, η πληρωμή ωστόσο των εμπόρων από την Φλωρεντία δεν αρκούσε για να ολοκληρωθεί η αποστολή.[22] Ο βασιλιάς Ερρίκος Ζ΄ έδωσε στον Τζοβάννι Καμπότο και στους τρεις γιους του διπλώματα ευρεσιτεχνίας, είχαν με αυτά το δικαίωμα να εκχωρήσουν σε τρίτους τα δικαιώματα για εκτέλεση.[23] Οι γιοι του πιθανότατα εκείνη την εποχή ήταν ακόμα ανήλικοι.[24]

Η κατοικία του Τζοβάννι Καμπότο στην Βενετία

Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για το πρώτο ταξίδι του Τζοβάννι Καμπότο πέρα από μια επιστολή που έγραψε τον χειμώνα του 1497-1498 ένας έμπορος από το Μπρίστολ, η "επιστολή του Τζον Ντέι" με αποδέκτη τον Χριστόφορο Κολόμβο. Η αποστολή κάνει μια σύντομη αναφορά στο πρώτο ταξίδι του Καμπότο για το οποίο ο Κολόμβος ήθελε να μάθει λεπτομέρειες. Ο Τζον Ντέι του γράφει "αφού η Μεγαλειότητα θέλει να μάθει σας πληροφορώ ότι το πλήρωμα του δημιούργησε ταραχές, δεν είχαν προμήθειες, έπεσαν σε κακοκαιρία και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν". Με δεδομένο ότι ο Τζοβάννι Καμπότο έλαβε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από τον βασιλιά τον Μάρτιο του 1496 ξεκίνησε το πρώτο του ταξίδι το προσεχές καλοκαίρι. Οι πληροφορίες σχετικά με το δεύτερο ταξίδι του (1497) προέρχονται από τέσσερις σύντομες επιστολές και με μια καταχώρηση σε ένα Χρονικό της πόλης του Μπρίστολ (1565). Το χρονικό σχετικά με το δεύτερο ταξίδι του Τζοβάννι Καμπότο (1496-1497) λέει συγκεκριμένα:[25]

"Φέτος την ημέρα της εορτής του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή (24 Ιουνίου 1497) οι έμποροι του Μπρίστολ ανακάλυψαν την Γη της Αμερικής, το πλοίο αναχώρησε από το Μπρίστολ την 1η Μαΐου και επέστρεψε στην αφετηρία του την 6η Αυγούστου".

Η "Επιστολή του Τζον Ντέι" τον χειμώνα του 1497-1498 παρέχει περισσότερες λεπτομέρειες για το δεύτερο ταξίδι του Τζοβάννι Καμπότο στην οποία είχε προσαρμοστεί με το πλήρωμα του και έτσι κατόρθωσε να προχωρήσει σε εξερευνήσεις.[26] Δεν είναι γνωστό αν πέρασε πιο δυτικά από την Αλεξανδρινή γραμμή ή πόσο δυτικά έφτασε, ο Χριστόφορος Κολόμβος ήθελε να μάθει λεπτομέρειες επειδή φοβήθηκε ότι θα αμφισβητήσουν τα μονοπωλιακά του δικαιώματα για εξερεύνηση στην δύση.[27] Ο Άλγουιν Ράντοκ ισχυρίστηκε ότι βρήκε άλλη μια επιστολή που έγραψαν οι τραπεζίτες της Αδελφότητας του Τζοβάννι Αντόνιο ντε Καρμποναρίς (10 Αυγούστου 1497). Η επιστολή δεν έχει βρεθεί ακόμα και τα γραπτά σχόλια της Άλγουιν Ράντοκ δεν μας παρέχουν επαρκείς πληροφορίες.[28] Η Άλγουιν Ράντοκ ισχυρίστηκε ότι η επιστολή περιείχε "νέα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι ναυτικοί του Μπρίστολ είχαν ανακαλύψει νέα εδάφη δυτικά του Ωκεανού πριν την επιστροφή του Τζοβάννι Καμπότο στο Μπρίστολ".[29] Οι ναυτικοί του Μπρίστολ είχαν φτάσει στην Βόρεια Αμερική περίπου δύο δεκαετίες πριν την αποστολή του Τζοβάννι Καμπότο.[30]

Οι πηγές δεν συμφωνούν απόλυτα με την εξέλιξη των γεγονότων και καμία από αυτές δεν θεωρείται αξιόπιστη. Ο Τζοβάννι Καμπότο ταξίδευσε με ένα μικρό πλοίο βάρους 50 τόνων με το όνομα "Ματθαίος του Μπρίστολ", είχε πλήρωμα 18-20 ανδρών και επαρκείς προμήθειες που μπορούσαν να κρατήσουν 7-8 μήνες.[31][32] Στα μέλη του πληρώματος βρισκόταν ένας ανώνυμος άνδρας από την Βουργουνδία και ένας κουρέας από την Δημοκρατία της Γένοβας ως "χειρουργός", οι κουρείς έκαναν εκείνη την εποχή μικρές χειρουργικές επεμβάσεις.[33] Στην επιστολή συμμετείχαν επίσης πιθανότατα και δύο αξιωματούχοι έμποροι από το Μπρίστολ.[34] Ο ένας από αυτούς ήταν ο Γουίλιαμ Γουέστον τον οποίο αναγνώρισαν σαν μέλος της αποστολής του Τζοβάννι Καμπότο μόλις στις αρχές του 20ου αιώνα, τον παρουσίασε η ιστορικός Μάργκαρετ Μ. Κόντον σε ένα έγγραφο. Ο ιστορικός Έβαν Τζόουνς δημοσιοποίησε το έγγραφο (2009), στην επιστολή ο βασιλιάς Ερρίκος Ζ΄ διατάζει την άρση των νομικών διαδικασιών εναντίον του Γουίλιαμ Γουέστον επειδή ήταν πολύτιμος σε μια νέα αποστολή στην Νέα Γη. Το ταξίδι το έκανε μαζί με τον Τζοβάννι Καμπότο ο οποίος είχε μόλις δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, με τον τρόπο αυτό ο Γουίλιαμ Γουέστον έγινε ο πρώτος Άγγλος που ηγήθηκε σε εξερεύνηση στην βόρεια Αμερική.[35] Ο Γουίλιαμ Γουέστον παρουσίασε άλλο ένα έγγραφο που δείχνει ότι ο Καμπότο και ο Γουέστον έλαβαν την αμοιβή τους από τον βασιλιά τον Ιανουάριο του 1498, αυτό δείχνει ότι στο δεύτερο ταξίδι συνεργάστηκαν αρμονικά. Το ίδιο έγγραφο καταγράφει μια αμοιβή αξίας 30 λιρών που έλαβε ο Γουίλιαμ Γουέστον από τον Ερρίκο Ζ΄ (1499) ως επιβράβευση για τις επιτυχημένες του υπηρεσίες.[36] Με την αναχώρηση από το Μπρίστον η αποστολή έφτασε αρχικά στην Ιρλανδία, προχώρησε δυτικά τον Ωκεανό και έφτασε στις ακτές της βόρειας Αμερικής (24 Ιουνίου 1497). Η ακριβής τοποθεσία στην οποία προσάραξε η αποστολή έχει αμφισβητηθεί με αποτέλεσμα πολλές πόλεις ή περιοχές του Καναδά να αντιμάχονται μεταξύ τους για την πατρότητα. Οι ιστορικοί έχουν προτείνει το ακρωτήριο Μποναβίστα ή τον Άγιο Ιωάννη της Νέας Γης ή το νησί Κέιπ Μπρετόν κοντά στην Ισλανδία ή την Νέα Σκωτία ή το Λαμπραντόρ.[37] Με την αποκάλυψη της "επιστολής του Τζον Ντέι" την δεκαετία του 1950 έχουν προταθεί είτε η Νέα Γη είτε το νησί Κέιπ Μπρέιτον επειδή ταιριάζουν καλύτερα τα γεωγραφικά πλάτη.

Το τελευταίο ταξίδι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα "Μεγάλα Χρονικά του Λονδίνου (1189–1512)" αφηγούνται το τελευταίο ταξίδι του Τζιοβάννι Καμπότο, αναχώρησε από το Μπρίστολ τον Μάιο του 1498 με πέντε πλοία, το ένα από αυτά είχε εξοπλιστεί από τον ίδιο τον βασιλιά.[38] Μερικά από τα πλοία μετέφεραν εμπορεύματα όπως υφάσματα και δαντέλες, αυτό δείχνει ότι είχε στόχο να ασχοληθεί στην περιοχή με το εμπόριο.[39] Ο Ισπανός απεσταλμένος στο Λονδίνο αναφέρει ότι τα πλοία έπεσαν σε μεγάλη καταιγίδα, το ένα από αυτά αναγκάστηκε να παραμείνει στην Ιρλανδία, τα υπόλοιπα τέσσερα με τον Καμπότο συνέχισαν κανονικά το ταξίδι τους.[40] Δεν υπάρχουν αρχεία τα οποία να σχετίζονται με την συγκεκριμένη αποστολή, για αιώνες πίστευαν ότι ο Τζιοβάννι Καμπότο και οι άντρες του χάθηκαν στην θάλασσα, ωστόσο καταγράφεται αργότερα στο Λονδίνο η παρουσία ενός από αυτούς (1501).[41] Υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με τον Τζιοβάννι Καμπότο είτε ότι πέθανε στο ταξίδι, είτε ότι επέστρεψε στο Λονδίνο και πέθανε εκεί είτε παρέμεινε στον Καναδά για να ζήσει μαζί με τους ιθαγενείς.[42]

  1. 1,0 1,1 Πανεπιστήμιο του Τορόντο, Πανεπιστήμιο Λαβάλ: «Dictionary of Canadian Biography» (Αγγλικά, Γαλλικά) University of Toronto Press, Presses de l'Université Laval. cabot_john_1. Ανακτήθηκε στις 3  Σεπτεμβρίου 2019.
  2. Πανεπιστήμιο του Τορόντο, Πανεπιστήμιο Λαβάλ: «Dictionary of Canadian Biography» (Αγγλικά, Γαλλικά) University of Toronto Press, Presses de l'Université Laval. cabot_john_1. Ανακτήθηκε στις 19  Απριλίου 2017.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 125225477. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. 4,0 4,1 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  5. Cabot (Caboto), John (Giovanni) Dictionary of Canadian Biography
  6. https://www.newadvent.org/cathen/03126d.htm
  7. Giuffrida, "New documents on Giovanni Caboto" σσ. 62–63
  8. https://www.bristol.ac.uk/Depts/History/Maritime/Sources/1497soncino.htm
  9. Williamson, The Cabot Voyages, σσ. 93, 192–195
  10. Giuffrida, "New documents on Giovanni Caboto," σ. 69
  11. https://www.newadvent.org/cathen/03126d.htm
  12. M. Balesteros-Gaibrois, "Juan Caboto en España: nueva luz sobre un problema viejo", Revista de Indias, iv (1943), 607–627
  13. https://www.bristol.ac.uk/Depts/History/Maritime/Sources/1494cabotseville.htm
  14. Evan T. Jones and Margaret M. Condon, Cabot and Bristol's Age of Discovery: The Bristol Discovery Voyages 1480–1508 (University of Bristol, Nov. 2016), σσ. 23–27
  15. Croxton, Derek (1990). "The Cabot Dilemma: John Cabot's 1497 Voyage & the Limits of Historiography". Essays in History Journal. 33. University of Virginia: 42–60
  16. https://web.archive.org/web/20061003192804/http://ehr.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/CXXI/492/778
  17. The Commercial Policy of England Toward the American Colonies: the Acts of Trade Archived 25 June 2016 at the Wayback Machine, σ. 38
  18. Bowen, Frank C. (1938). America Sails the Seas. New York: Robert M. McBride & Company. σ. 40
  19. Evan T. Jones, "Alwyn Ruddock: John Cabot and the Discovery of America", Historical Research Vol 81, Issue 212 (2008), σσ. 231–234
  20. https://www.bristol.ac.uk/history/research/cabot/
  21. Guidi-Bruscoli, Francesco (2012). "John Cabot and his Italian financiers". Historical Research. 85 (229): 372–393
  22. Guidi-Bruscoli, Francesco (2012). "John Cabot and his Italian financiers". Historical Research. 85 (229): 372–393
  23. https://web.archive.org/web/20061003192804/http://ehr.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/CXXI/492/778
  24. Skelton, R.A. (1979) [1966]. "Cabot, Sebastian". In Brown, George Williams (ed.). Dictionary of Canadian Biography. Vol. I (1000–1700) (online ed.). University of Toronto Press
  25. G.E. Weare, Cabot's Discovery of North America (John Macqueen, London 1897), σ. 116
  26. https://www.heritage.nf.ca/articles/exploration/john-day.php
  27. https://www.academia.edu/5128021/BREAKING_THE_SPANISH_MONOPOLY_IN_THE_CARIBBEAN
  28. https://research-information.bris.ac.uk/en/publications/the-quinn-papers-transcripts-of-correspondence-relating-to-the-br
  29. Jones, Evan T. (2008). "Alwyn Ruddock: John Cabot and the Discovery of America". Historical Research. 2007 (212): 237–240
  30. https://dwhauthor.wordpress.com/2018/03/01/rewriting-history-alwyn-ruddock-and-john-cabot/
  31. https://www.bristol.ac.uk/Depts/History/Maritime/Sources/1497soncino.htm
  32. https://www.bristol.ac.uk/Depts/History/Maritime/Sources/1497johnday.htm
  33. https://www.bristol.ac.uk/Depts/History/Maritime/Sources/1497soncino.htm
  34. https://www.bristol.ac.uk/Depts/History/Maritime/Sources/1497soncino.htm
  35. https://archive.ph/20120919173954/http://www3.interscience.wiley.com/cgi-bin/fulltext/122579649/HTMLSTART
  36. https://academic.oup.com/histres/article/91/254/628/5603429?login=false
  37. Croxton, Derek (1990). "The Cabot Dilemma: John Cabot's 1497 Voyage & the Limits of Historiography". Essays in History Journal. 33. University of Virginia: 42–60
  38. https://www.bristol.ac.uk/Depts/History/Maritime/Sources/1498ayala.htm
  39. Williamson, The Cabot Voyages, σσ. 220–223
  40. https://www.bristol.ac.uk/Depts/History/Maritime/Sources/1498ayala.htm
  41. Williamson (1962), The Cabot Voyages, σσ. 92–94
  42. https://www.treccani.it/enciclopedia/giovanni-e-sebastiano-caboto_(Enciclopedia-Italiana)/
  • Introduction and Source: "Salazar's account of Bristol's discovery of the Island of Brasil (pre-1476)", The Smugglers' City, History Dept., University of Bristol
  • Sources: "First Letters Patent granted by Henry VII to John Cabot, 5 March 1496", The Smugglers' City, History Dept., University of Bristol
  • "Lorenzo Pasqualigo to his brothers at Venice, 23 August 1497", The Smugglers' City, History Dept., University of Bristol
  • "Raimondo de Raimondi de Soncino, Milanese Ambassador in England, to Ludovico Maria Sforza, Duke of Milan, 18 December 1497, The Smugglers' City, History Dept., University of Bristol
  • 'Letter, author unknown: "News sent from London to the Duke of Milan, 24 August 1497", The Smugglers' City, Dept. of History, University of Bristol, briefly notes Cabot's voyage
  • The grant of a pension of £20 per year to John Cabot, 13 December 1497, University of Bristol, Explore Bristol Research, 2011.
  • Warrant for the payment of John Cabot's pension, 22 February 1498, University of Bristol, Explore Bristol Research, 2011.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]