Μετάβαση στο περιεχόμενο

Το τραγούδι του Λουδοβίκου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το τραγούδι του Λουδοβίκου
Οι δύο πρώτες σελίδες του έργου
ΤίτλοςRithmus teutonicus de piae memoriae Hluduico rege filio Hluduici aeque regisRithmus teutonicus de piae memoriae Hluduico rege filio Hluduici aeque regis
ΓλώσσαFrankish
Ημερομηνία δημοσίευσηςΔεκαετία του 880
Μορφήποίημα

Το τραγούδι του Λουδοβίκου (γερμανικά:Ludwigslied) είναι ποίημα της παλαιάς άνω γερμανικής γλώσσας, αγνώστου συγγραφέα, με ομοιοκατάληκτα 59 δίστιχα, που υμνεί τη νίκη του φραγκικού στρατού, υπό την ηγεσία του βασιλιά της Δυτικής Φραγκίας Λουδοβίκου Γ', επί των Νορμανδών επιδρομέων (Βίκινγκς) στη μάχη του Σωκούρ στις 3 Αυγούστου 881. Είναι το παλαιότερο ιστορικό τραγούδι στη γερμανική γλώσσα.[1]

Το ποίημα είναι απόλυτα χριστιανικό. Παρουσιάζει τις επιδρομές των Βίκινγκς ως τιμωρία από τον Θεό που ώθησε τους Βόρειους να περάσουν απέναντι από τη θάλασσα για να υπενθυμίσουν στον φραγκικό λαό τις αμαρτίες του και ενέπνευσε τον Λουδοβίκο να σπεύσει προς βοήθεια του λαού του. Ο Λουδοβίκος προσεύχεται στον Θεό πριν και μετά τη μάχη και τονίζεται ιδιαίτερα η ευσέβειά του.

Το ποίημα αναφέρεται στον Λουδοβίκο σε ενεστώτα χρόνο: «Γνωρίζω έναν βασιλιά που ονομάζεται Λουδοβίκος, ο οποίος υπηρετεί πρόθυμα τον Θεό. Ξέρω ότι θα ανταμειφθεί γι' αυτό». Δεδομένου ότι ο Λουδοβίκος πέθανε τον Αύγουστο του επόμενου έτους, αλλά εξακολουθεί να υμνείται ως ζωντανός στο τραγούδι, είναι ένα από τα λίγα πρώιμα μεσαιωνικά ποιήματα που μπορεί να χρονολογηθεί με σχετική ακρίβεια: γράφτηκε μεταξύ 3ης Αυγούστου 881 και 5ης Αυγούστου 882.[2]

Το ποίημα σώζεται σε τέσσερις σελίδες ενός μόνο χειρογράφου του 9ου αιώνα που παλαιότερα φυλάσσονταν στο αβαείο του Σαιντ-Αμάν, τώρα στη δημοτική βιβλιοθήκη της Βαλανσιέν. Στο ίδιο χειρόγραφο, και γραμμένο από τον ίδιο γραφέα, βρίσκεται η παλαιογαλλική Ακολουθία της Αγίας Ευλαλίας.

Αν και πρέπει να γράφτηκε μέσα σε ένα χρόνο από τη μάχη, ωστόσο στο χειρόγραφο αρχίζει με τη λατινική φράση Rithmus teutonicus de piae memoriae Hluduico rege filio Hluduici aeq; regis («Γερμανικό τραγούδι στη μνήμη του αγαπημένου βασιλιά Λουδοβίκου, γιου του Λουδοβίκου, επίσης βασιλιά»), που σημαίνει ότι πρέπει να είναι αντίγραφο προηγούμενου κειμένου.

Η νίκη των Φράγκων επί των Βίκινγκς, πίνακας του 15ου αιώνα

Μετά από την εισαγωγή στην οποία ο ποιητής ισχυρίζεται ότι γνωρίζει τον βασιλιά Λουδοβίκο (υποδηλώνοντας έτσι την αξιοπιστία των όσων έχει να διηγηθεί) σκιαγραφείται εν συντομία η ζωή του νεαρού βασιλιά: η απώλεια του πατέρα του σε νεαρή ηλικία, η υιοθέτηση και ανατροφή του από τον Θεό, η ενθρόνισή του από τη θεϊκή εξουσία ως ηγεμόνα των Φράγκων και η διανομή του βασιλείου με τον αδελφό του Καρλομάνο Β΄.

Μετά από αυτές τις συνοπτικές οκτώ γραμμές, η αφηγηματική δράση ξεκινά με τη δοκιμασία του νεαρού ηγεμόνα από τον Θεό, ο οποίος έστειλε τους πέρα ​​από τη θάλασσα Βόρειους να επιτεθούν στους Φράγκους ως τιμωρία για τις αμαρτίες τους, οι οποίοι έτσι παρακινούνται να μετανοήσουν. Δεν αρκεί η μετάνοια ενός, αλλά η συλλογική μετάνοια είναι απαραίτητη για να αντισταθμίσει τις αμαρτίες και να μπορέσουν να νικήσουν. Το βασίλειο βρίσκεται σε αναταραχή όχι μόνο λόγω των επιθέσεων των Βίκινγκς, αλλά και λόγω της απουσίας του Λουδοβίκου. Ο Θεός έδειξε έλεος, γιατί είδε όλα αυτά τα βάσανα και διέταξε τον Λουδοβίκο να επιστρέψει. [3]

Σηκώνοντας το πολεμικό του λάβαρο ο Λουδοβίκος επιστρέφει στους Φράγκους, οι οποίοι τον υποδέχονται ζωηρά ως κάποιον που περίμεναν από καιρό. Ο Λουδοβίκος διοργανώνει πολεμικό συμβούλιο με τους συντρόφους του στη μάχη, τους ισχυρούς στο βασίλειό του, υπόσχεται γενναιόδωρη αποζημίωση για όσους πολεμήσουν ή, σε περίπτωση θανάτου τους, για τα επιζώντα μέλη της οικογένειάς τους και τους ενθαρρύνει να τον ακολουθήσουν στη μάχη. Ξεκινά, ανακαλύπτει πού βρίσκεται ο εχθρός και, μετά από έναν χριστιανικό μαχητικό ύμνο, συμμετέχει στη μάχη, η οποία περιγράφεται εν συντομία, αλλά με ρεαλιστικούς όρους. Οι Φράγκοι νικούν, κυρίως χάρη στη γενναιότητα του Λουδοβίκου. .

Το ποίημα κλείνει με ευχαριστίες προς τον Θεό και τους αγίους που χάρισαν στον Λουδοβίκο τη νίκη στη μάχη, με επαίνους του ίδιου του βασιλιά και με μια προσευχή να τον διαφυλάξει ο Θεός.[4]

Η μάχη του Σωκούρ σε πίνακα του 19ου αιώνα

Τον πρώιμο Μεσαίωνα, Βίκινγκς από τα εδάφη που σήμερα καλύπτουν τη Σκανδιναβία εξαπέλυαν επιθέσεις στις ακτές της Ιρλανδίας, της Αγγλίας, του Βελγίου και της Γαλλίας. Διείσδυαν στην ενδοχώρα ανεβαίνοντας τα ποτάμια αρχικά με επιδρομές για να συγκεντρώσουν πλούσια λάφυρα και στη συνέχεια για να εγκατασταθούν.

Στις 3 Αυγούστου 881, ο Φράγκος βασιλιάς Λουδοβίκος Γ', συνοδευόμενος από τον αδερφό του Καρλομάνο Β΄, οδήγησε τα στρατεύματα στη μάχη του Σωκούρ, στη βόρεια Γαλλία κοντά στην Αμπεβίλ, εναντίον των Βίκινγκς που επέστρεφαν στα πλοία τους μετά από μια επιδρομή στη Μπωβαί. Τα στρατεύματα των Βίκινγκς έχασαν τη μάχη και αποδεκατίστηκαν. Ωστόσο οι επιδρομές σταμάτησαν μόνο πρόσκαιρα και το 911 κατέληξαν στη δημιουργία του δουκάτου της Νορμανδίας.[5]