Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τσάι και ματαιοδοξία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τσάι και ματαιοδοξία
ΣυγγραφέαςΟυίλιαμ Σόμερσετ Μομ
ΤίτλοςCakes and Ale
ΓλώσσαΑγγλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1930
Μορφήμυθιστόρημα

Τσάι και ματαιοδοξία (αγγλικός τίτλος: Cakes and Ale, or, The Skeleton in the Cupboard, κυριολεκτικά Πίτες και μπύρα ή Ο σκελετός στη ντουλάπα) είναι μυθιστόρημα του Άγγλου συγγραφέα Σόμερσετ Μομ, που δημοσιεύτηκε το 1930 στο Λονδίνο και την ίδια χρονιά στη Νέα Υόρκη.[1]

Η ιστορία είναι μια αιχμηρή σάτιρα του λογοτεχνικού κόσμου του Λονδίνου, ενδεικτική των ηθών κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου.[2]

Ο Μομ άντλησε τον τίτλο του μυθιστορήματος, ως συνώνυμο για τις απλές υλικές απολαύσεις της ζωής, από την παρατήρηση του σερ Τόμπι Μπελτς στον Μαλβόλιο στη Δωδέκατη νύχτα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ: «Πιστεύεις ότι, επειδή εσύ είσαι ενάρετος, δεν θα πρέπει να υπάρχουν άλλες πίτες και μπύρα στον κόσμο;» [3][4]

Ο αφηγητής, ο 55χρονος ευκατάστατος συγγραφέας Ουίλιαμ Άσεντεν, προσκαλείται απροσδόκητα από τον γνωστό Λονδρέζο συγγραφέα 50χρονο Έλροϊ Κιρ. Αναρωτιέται για την πρόσκληση και υποψιάζεται, δικαίως, ένα απώτερο κίνητρο: ο Κιρ του εξηγεί ότι η Έιμι, δεύτερη σύζυγος του διάσημου, πρόσφατα αποθανόντος συγγραφέα Έντουαρντ Ντρίφιλντ του ζήτησε να γράψει μια βιογραφία του. Ο Ντρίφιλντ, που κάποτε περιφρονήθηκε για τη ρεαλιστική αναπαράσταση των χαρακτήρων της εργατικής τάξης, στα τελευταία του χρόνια αναγνωρίστηκε ως ένας από τους πιο εξαιρετικούς μυθιστοριογράφους της ύστερης βικτωριανής εποχής. Η Έιμι, νοσοκόμα του άρρωστου Ντρίφιλντ μετά τον εγκατάλειψή του από την πρώτη του σύζυγο, είναι γνωστή για την ευπρέπειά της και το ενδιαφέρον της να ενισχύσει και να εδραιώσει τη λογοτεχνική φήμη του συζύγου της. Επέλεξε τον Κιρ για βιογράφο του άνδρα της αλλά αυτός είχε γνωρίσει τον Ντρίφιλντ μόνο όταν ήταν πια ηλικιωμένος. [5]

Είναι γνωστό, ωστόσο, ότι ο Ντρίφιλντ έγραψε τα καλύτερα μυθιστορήματά του ενώ ήταν νέος και παντρεμένος με την πρώτη του σύζυγο και μούσα, τη Ρόζι. Γνωρίζοντας ότι ο Άσεντεν είχε μια γνωριμία με τους Ντρίφιλντ ως νεαρός, ο Κιρ του ζητά πληροφορίες για το παρελθόν του συγγραφέα, κυρίως για τη Ρόζι, η οποία έχει παραδόξως διαγραφεί από την επίσημη αφήγηση της ζωής του.

Ο Άσεντεν αφηγείται την εμπειρία του ως έφηβος στο Μπλάκσταμπλ, μια μικρή πόλη στο Κεντ. Εκείνη την εποχή είχε περάσει τις σχολικές διακοπές στο στο σπίτι του εφημέριου θείου του και συνάντησε τον Ντρίφιλντ και την πληθωρική ξανθιά πρώτη σύζυγό του, μια πρώην σερβιτόρα, τη Ρόζι. Τότε η Ρόζι ήταν στα τριάντα της. Το ζευγάρι ήταν πολύ κάτω από την κοινωνική θέση του Άσεντεν, αλλά τους έβρισκε ενδιαφέροντες και τους επισκέπτονταν συχνά, μάλιστα ο Ντρίφιλντ είχε μάθει στον Άσεντεν να οδηγεί ποδήλατο. Υπήρχαν φήμες εκείνη την εποχή ότι η Ρόζι είχε σχέσεις με άλλους. Η γνωριμία τους τελείωσε όταν οι Ντρίφιλντ έφυγαν από την πόλη, αφήνοντας ένα πλήθος χρεών πίσω τους.

Χρόνια αργότερα, ως φοιτητής ιατρικής στο Λονδίνο, ο Άσεντεν συναντά τη Ρόζι στο δρόμο και ανανεώνει τη φιλία. Ο Ντρίφιλντ έχει αρχίσει να γίνεται γνωστός, τον προωθεί η κυρία Μπάρτον Τράφορντ, που προωθεί και διαχειρίζεται πολλά υποσχόμενα ταλέντα. Ο Άσεντεν και η Ρόζι γίνονται εραστές, η σχέση τους διαρκεί πάνω από ένα χρόνο αλλά εκείνος υποψιάζεται ότι έχει σχέσεις και με άλλους άνδρες. Αυτή η δεύτερη περίοδος τελειώνει όταν η Ρόζι φεύγει στην Αμερική με τον λόρδο Τζορτζ Κεμπ, έναν παλιό εραστή της από τα χρόνια του Μπλάκσταμπλ.[6]

Ο Ντρίφιλντ παντρεύεται τη νοσοκόμα του, την Έιμι, η οποία αναδιοργανώνει τη ζωή του και τον μετατρέπει σε έναν διάσημο και αγαπημένο συγγραφέα. Μετά τον θάνατο του Ντρίφιλντ η Έιμι αναθέτει στον Κιρ να γράψει τη βιογραφία του και πιστεύουν ότι το μόνο καλό πράγμα που έκανε η Ρόζι ήταν που εγκατέλειψε τον Ντρίφιλντ για να μπορέσει να ανθίσει η ιδιοφυΐα του. Τη θεωρούν νεκρή, αλλά ο Άσεντεν ξέρει ότι είναι ζωντανή γιατί τη συνάντησε σε μια περιοδεία διαλέξεών του κοντά στη Νέα Υόρκη. Έγινε ευτυχισμένη και πλούσια στις Ηνωμένες Πολιτείες δίπλα στον λόρδο Τζορτζ, ο οποίος πλέον έχει πεθάνει. Ο Άσεντεν έμαθε άγνωστες λεπτομέρειες από τη Ρόζι: του αποκάλυψε ότι ένα απόσπασμα σε ένα από τα πιο διάσημα μυθιστορήματα του Ντρίφιλντ βασίζεται στο ότι έχασαν ένα παιδί που είχαν αποκτήσει στο Λονδίνο και ο γάμος τους διαλύθηκε από την οδυνηρή απώλεια. Ο Άσεντεν αποφασίζει ότι δεν θα αποκαλύψει τίποτε από όσα γνωρίζει για τη Ρόζι στον Κιρ και την Έιμι.[5]

Αντιστοιχία στην πραγματική ζωή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δύο από τους κύριους χαρακτήρες του μυθιστορήματος, ο Έλροϊ Κιρ και ο Έντουαρντ Ντρίφιλντ, ερμηνεύτηκαν από τους σύγχρονους αναγνώστες ως συγκαλυμμένα και μη κολακευτικά πορτρέτα των μυθιστοριογράφων Χιου Γουόλπολ και Τόμας Χάρντι (ο οποίος είχε πεθάνει δύο χρόνια πριν). Απαντώντας σε μια επιστολή του Γουόλπολ, ο Μομ το διέψευσε: «Σίγουρα δεν δημιούργησα τον Έλροϊ Κιρ ως πορτρέτο σου. Αποτελείται από πολλά διαφορετικά άτομα και το μεγαλύτερο μέρος του είμαι εγώ». Σε μια εισαγωγή του βιβλίου που γράφτηκε για την έκδοση του 1950, ωστόσο, ο Μομ παραδέχτηκε ότι ο Γουόλπολ ήταν πράγματι η έμπνευση για τον Κιρ, αλλά αρνήθηκε ότι ο Χάρντι ενέπνευσε τον χαρακτήρα Ντρίφιλντ. [7]

Το 1974, το τηλεοπτικό κανάλι του BBC κυκλοφόρησε μια ομώνυμη μίνι σειρά βασισμένη στο βιβλίο.[8]

Μεταφράσεις στα ελληνικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Οικογενειακός φίλος, μτφ. Δημήτρης Κωνσταντινίδης, εκδ. Ορφεύς, 1954 και επανέκδοση ως Κρυφές επιθυμίες, εκδ. Κόπια, 1971 [9]
  • Τσάι και ματαιοδοξία, μτφ. Φώντας Κονδύλης, εκδ. Καστανιώτης, 1994 [10]