Ο Κάρολος Ντίκενς υπήρξε ένας από τους πιο διάσημους Άγγλους μυθιστοριογράφους και κριτικούς της κοινωνίας. Επινόησε ορισμένους από τους γνωστότερους διεθνώς φανταστικούς χαρακτήρες και θεωρείται από πολλούς ως ο σπουδαιότερος συγγραφέας της βικτωριανής εποχής[26]. Τα έργα του έχαιραν άνευ προηγουμένου δημοτικότητας κατά τη διάρκεια της ζωής του, ενώ αυτή η δημοφιλία διατηρείται και σήμερα τόσο για τα μυθιστορήματα όσο και για τα διηγήματά του. Οι κριτικοί της λογοτεχνίας του 20ού αιώνα όπως και οι ακαδημαϊκοί τον έχουν αναγνωρίσει ως μια λογοτεχνική διάνοια[27][28].
Το πατρικό του Καρόλου Ντίκενς, Κομέρσιαλ Ρόουντ 393, Πόρτσμουθ.
Ο Κάρολος Ντίκενς (πλήρες όνομα: Τσαρλς Τζον Χάφφαμ Ντίκενς) γεννήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1812, στο Νο.1 της οδού Μάιλ Έντ (πλέον Κομμέρσιαλ Ρόουντ 393), στο Λάντπορτ της νήσου Πόρτσι (Πόρτσμουθ). Ήταν το δεύτερο από τα οκτώ παιδιά του Τζον Ντίκενς (1785 - 1851) και της Ελίζαμπεθ Ντίκενς, το γένος Μπάρροου (1789 - 1863). Ο πατέρας του ήταν κλητήρας στο Ταμείο Ναύτου και ήταν προσωρινά τοποθετημένος στην περιοχή. Νονός του ήταν ο Κρίστοφερ Χάφφαμ[29], εξαρτύων του Βασιλικού Ναυτικού, τζέντλεμαν και η κεφαλή μιας εδραιωμένης φίρμας. Πιστεύεται ότι ο Χάφφαμ αποτελεί την έμπνευση για τον Πωλ Ντόμπυ, τον ιδιοκτήτη μιας ναυτιλιακής εταιρείας στο έργο του Ντίκενς Ντόμπυ και Υιός του 1848[29].
Πατρικό του Ντίκενς στο Τσάταμ (1817-Μάιος 1821).
Τον Ιανουάριο του 1815 ο Τζον Ντίκενς ανακλήθηκε στο Λονδίνο και η οικογένεια μετακόμισε στην οδό Νόρφοκ, στη συνοικία Φιτσρόβια[30]. Όταν ο Κάρολος ήταν τεσσάρων ετών, μετακόμισαν στο Σήρνες και από εκεί στο Τσάταμ του Κεντ, όπου έμειναν ώσπου ο Κάρολος έγινε 11 ετών. Η πρώιμη παιδική του ηλικία μοιάζει να ήταν ειδυλλιακή αν και ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του «ένα πολύ μικρό και όχι ιδιαίτερα καλομαθημένο παιδάκι»[31].
Ο Κάρολος όπως και τα άλλα παιδιά της ηλικίας περνούσε αρκετό καιρό με δραστηριότητες εκτός σπιτιού, αλλά ταυτόχρονα ήταν βιβλιοφάγος. Λάτρευε τα πικαρέσκα μυθιστορήματα, όπως αυτά του Τομπάιας Σμόλετ και του Χένρυ Φήλντινγκ, καθώς και τον Ροβινσώνα Κρούσο και τον Ζυλ Μπλας. Διάβαζε και ξαναδιάβαζε τις Χίλιες και μια νύχτες και το επτάτομο έργο Collection of Farces and Afterpieces της Ελίζαμπεθ Ίντσμπολντ[32]. Η εξαιρετική μνήμη που διέθετε του επέτρεπε να διατηρεί ζωηρές αναμνήσεις της παιδικής του ηλικίας, όπως και μνήμες χαρακτήρων και γεγονότων, στοιχείο που χρησιμοποίησε στο λογοτεχνικό του έργο[33]. Η σύντομη εργασία του πατέρα του ως κλητήρα στο Ταμείο Ναύτου, του επέτρεψε την ολιγοετή πολυτέλεια ιδιωτικής εκπαίδευσης, αρχικά υπό δασκάλα και αργότερα στο Τσάταμ, υπό τον Ουίλλιαμ Τζάιλς, ένα σχισματικό[34].
Αυτή η περίοδος έληξε απότομα τον Ιούνιο του 1822, όταν ο Τζον Ντίκενς ανακλήθηκε στα κεντρικά του Ταμείου Ναύτου στο Μέγαρο Σόμερσετ και ακολούθως όλη η οικογένεια, εκτός του Καρόλου, που έμεινε πίσω για να τελειώσει τις εξετάσεις του, μετακόμισε στο Κάμντεν στο Λονδίνο[35]. Η οικογένεια εγκατέλειψε το Κεντ, με χρέη που συσσωρεύονταν ραγδαία και καθώς ο Τζον δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στα έξοδά του[36], ο δανειστής του, ένας αρτοποιός, τον κυνήγησε για ένα χρέος 40 λιρών και τον έριξε στη φυλακή του Μάρσαλση, στο Σάουθαρκ του Λονδίνου, το 1824. Η σύζυγός του και τα νεαρότερα αδέλφια του Καρόλου ακολούθησαν τον πατέρα τους στη φυλακή, όπως συνηθιζόταν για τους φτωχότερους οφειλέτες, καθώς δεν μπορούσαν να τους προσφέρουν αλλιώς στέγη και τροφή. Ο Κάρολος, δώδεκα πλέον ετών, διέμενε με την Ελίζαμπεθ Ρόυλανς, οικογενειακή φίλη, στο Κόλλετζ Πλέις 112, στο Κάμντεν[37]. Η Ρόυλανς ήταν «μια φτωχή γριά, γνωστή στην οικογένειά μας», την οποία ο Ντίκενς απαθανάτισε με «μερικές μικροαλλαγές και ωραιοποιήσεις», ως «κα. Πίπτσιν» στο μυθιστόρημα Ντόμπυ και Υιός. Αργότερα, διέμεινε στη σοφίτα του σπιτιού ενός δικαστικού κλητήρα, του Άρτσιμπαλντ Ράσσελ, «ενός παχουλού, καλοκάγαθου και ευγενικού γερο-τζέντλεμαν ... με σύζυγο μια ήσυχη γριούλα» και το χωλό γιο τους, στην οδό Λαντ στο Σάουθαρκ[38]. Παρείχαν στον Ντίκενς την έμπνευση για τους Γκάρλαντ στο Παλαιοπωλείο (The old curiosity shop)[39].
Σχέδιο από τον Φρεντ Μπέρναρντ του Καρόλου Ντίκενς να δουλεύει στο εργοστάσιο παραγωγής βερνικιών παπουτσιών, αφότου ο πατέρας του είχε φυλακιστεί στο Μάρσαλση, όπως δημοσιεύτηκε στο έργο του 1892 του Φόρστερ Life of Dickens.
Περνούσε τις Κυριακές του στη φυλακή του Μάρσαλση, για να βλέπει τον πατέρα του, μαζί με την αδερφή του, Φράνσες, που ήταν ελεύθερη από τη μελέτη της στη Βασιλική Μουσική Ακαδημία[40]. Ο Ντίκενς αργότερα χρησιμοποίησε τη φυλακή ως το περιβάλλον του μυθιστορήματος Η μικρή Ντόριτ. Ο Ντίκενς σε ηλικία δεκαπέντε ετών αναγκάστηκε να διακόψει το σχολείο για να πληρώσει τα έξοδα στέγασής του, για να βοηθήσει την οικογένειά του και στην αποπληρωμή χρέους του πατέρα του. Εργαζόταν σε δεκάωρες βάρδιες στην αποθήκηβερνικιώνπαπουτσιών του Ουώρρεν, στα Χάνγκερφορντ Σταιρς, κοντά στο σημερινό σιδηροδρομικό σταθμό του Τσάρρινγκ Κρος. Έβγαζε μόλις 6 σελίνια την εβδομάδα κολλώντας ετικέτες σε βαζάκια με βερνίκι παπουτσιών. Οι κουραστικές και συχνά απάνθρωπες εργασιακές συνθήκες έμειναν βαθιά χαραγμένες στη μνήμη του Ντίκενς και επηρέασαν το λογοτεχνικό του έργο, αλλά και τα δοκίμιά του. Αυτή η εμπειρία αποτελούσε το θεμέλιο για το ενδιαφέρον του στις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και τις συμβάσεις εργασίας, την αυστηρότητα των οποίων επωμίζονταν αδίκως οι φτωχοί. Αργότερα, έγραψε χαρακτηριστικά: «... πόσο εύκολα θα μπορούσα να είχα παρασυρθεί σε τόσο νεαρή ηλικία»[41]. Χαρακτηριστικά διηγούνταν στο βιογράφο του Τζον Φόρστερ (από το The Life of Charles Dickens):
Το προαύλιο της φυλακής Μάρσαλση (περίπου το 1897). Η φυλακή είχε κλείσει το 1842.
«Η αποθήκη βερνικιών ήταν το τελευταίο κτίριο στην αριστερή πλευρά του δρόμου, στην παλιά συνοικία των Χάνγκερφορντ Σταιρς. Επρόκειτο για ένα χαοτικό, ετοιμόρροπο παλιό οίκημα, που ρύπαινε τον ποταμό με τα απόβλητά του και είχε κυριολεκτικά κατακλυστεί από τους αρουραίους. Τα δωμάτια με τις ξύλινες επενδύσεις, τα σάπια πατώματα, η ετοιμόρροπη σκάλα και οι γκρίζοι γερο-αρουραίοι, που εφορμούσαν στα κελάρια, τα σκουξίματα και γρατσουνίσματά τους να ηχούν από τις σκάλες όλη την ώρα, όπως και η βρωμιά και η αποσύνθεση του μέρους, είναι ξεκάθαρα ακόμη μπροστά μου, σα να βρισκόμουν και πάλι εκεί. Το λογιστήριο βρισκόταν στον πρώτο όροφο, έχοντας μια εποπτική άποψη του ποταμού και των φορτηγίδων κάρβουνου. Εκεί υπήρχε μια εσοχή, όπου ήταν το πόστο εργασίας μου. Αντικείμενο εργασίας μου ήταν να καλύπτω τα δοχεία με το βερνίκι: Πρώτα, με ένα φύλλο λαδόχαρτου και μετά με ένα κομμάτι μπλε χαρτί. Μετά τα έδενα με σπάγγο και στο τέλος έκοβα κοντά και ταιριαστά το χαρτί, γύρω από το στόμιο, έτσι που έμοιαζε με δοχείο αλοιφής, που έβρισκε κανείς σε φαρμακείο. Όταν ολοκλήρωνα ένα συγκεκριμένο αριθμό πακεταρισμένων δοχείων, κολλούσα στο καθένα μια τυπωμένη ετικέτα και ξανάρχιζα από την αρχή. Δύο ή τρία άλλα αγόρια είχαν ανάλογα καθήκοντα στο ισόγειο με παρόμοιο μισθό. Ένα από αυτά, φορώντας μια κουρελιασμένη ποδιά και ένα χάρτινο καπέλο, ήρθε το πρωί της πρώτης μου Δευτέρας στην αποθήκη και μου έδειξε το κόλπο, με το οποίο έσφιγγε το σπάγγο και έδενε τον κόμπο. Ονομαζόταν Μπομπ Φέιγκιν και πολύ αργότερα, λογοτεχνική αδεία, δανείστηκα το όνομά του στο μυθιστόρημαΌλιβερ Τουίστ[42].»
Όταν η αποθήκη μετακινήθηκε στην οδό Τσάντος στην πολυάσχολη περιοχή του Κόβεντ Γκάρντεν, τα αγόρια εργάζονταν σε ένα δωμάτιο, που το παράθυρο φαινόταν από το δρόμο. Έτσι, συγκεντρώνονταν ένα μικρό κοινό στο δρόμο που τους παρακολουθούσε να εργάζονται. Κατ' εκτίμηση του βιογράφου του Ντίκενς, Σάιμον Κάλλοου, η εργασία τους σε κοινή θέα ήταν «μια ακόμη εξέλιξη που επέτεινε τη μιζέρια του»[43].
Ο θάνατος της Ελίζαμπεθ Ντίκενς, γιαγιάς του Τζον Ντίκενς από τη μεριά του πατέρα του, απροσδόκητα κληροδότησε στον φυλακισμένο Ντίκενς 450 λίρες. Εν αναμονή της απόδοσης της κληρονομιάς, ο πατέρας του Καρόλου Ντίκενς αποφυλακίστηκε λίγους μήνες μετά τον εγκλεισμό του. Σύμφωνα με το Δίκαιο των Αρρύθμιστων Οφειλετών, ο Τζον Ντίκενς συμφώνησε την εξόφληση των χρεών του, στους πιστωτές του και έτσι η οικογένειά του έφυγε από τη φυλακή του Μάρσαλση[44], αναζητώντας στέγη στο σπίτι της κυρίας Ρόυλανς.
Η μητέρα του Καρόλου, Ελίζαμπεθ Ντίκενς, δεν στήριξε την άμεση αποχώρηση του γιου της από την αποθήκη βερνικιών. Αυτή η στάση επηρέασε βαθύτατα τον Κάρολο και τον ώθησε να διαμορφώσει την άποψη ότι ο πατέρας πρέπει να παίρνει τις αποφάσεις στην οικογένεια και ότι η μητέρα πρέπει να βρει το ρόλο της, περιορισμένη στα καθήκοντα του σπιτιού: «Ποτέ μετά δεν ξέχασα, δεν θα ξεχάσω, δεν μπορώ να ξεχάσω, ότι η μητέρα μου ήταν θετική, στο ενδεχόμενο επιστροφής μου στη βιοτεχνία βερνικιών». Η αδυναμία της μητέρας του να ανταποκριθεί στη θέλησή του για αποδέσμευση από το εργοστάσιο βερνικιών, ήταν καταλυτικός παράγοντας για την πικρία του απέναντι στις γυναίκες[45].
Η δίκαιη αγανάκτηση που πήγαζε από την προσωπική του κατάσταση και από τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων της εργατικής τάξης έγινε ένα από τα κεντρικά θέματα του λογοτεχνικού του έργου και αυτήν τη δυστυχισμένη περίοδο της νιότης του υπενθυμίζει, στο αγαπητό και πιο αυτοβιογραφικό του μυθιστόρημα, τον Ντέηβιντ Κόππερφιλντ[46]: «Δεν είχα καμία συμβουλή, καμία δεύτερη γνώμη, καμία ενθάρρυνση, καμία παρηγοριά, καμία βοήθεια, καμία υποστήριξη, κανενός είδους, από κανέναν, όσο μπορώ να θυμηθώ, όσο και ελπίζω να πάω στον Παράδεισο!»[47].
Αφού ο Κάρολος Ντίκενς απαλλάχθηκε από τη δουλειά που μισούσε, εστάλη στην Ακαδημία του Οικοτροφείου Ουέλινγκτον στην πόλη του Κάμντεν, όπου παρέμεινε δύο χρόνια, ως το Μάρτιο του 1827. Δεν το θεωρούσε καλό σχολείο: «Πολλή από τη χαοτική, ανοργάνωτη διδασκαλία και την έλλειψη πειθαρχίας που τονίζονταν περαιτέρω από τη σαδιστική βιαιότητα του διευθυντή, τους ελεεινούς κλητήρες και τη γενική ατμόσφαιρα αποσάθρωσης, ενσωματώνονται στο έργο Ντέηβιντ Κόππερφιλντ, στην επιχείρηση του κυρίου Κρικλ»[47].
Ο Ντίκενς εργάστηκε στο νομικό γραφείο των Έλις και Μπλακμορ, δικηγόρων στο δικαστήριο επί της διασταύρωσης των οδών Χόλμπορν και Γκρέυ'ς Ινν, ως βοηθός κλητήρα από το Μάιο 1827 ως το Νοέμβριο του 1828. Είχε το χάρισμα του μίμου και μπορούσε να υποδυθεί πρόσωπα από το περιβάλλον του: πελάτες, δικηγόρους και κλητήρες. Ήταν φανατικός θεατρόφιλος. Ισχυρίζονταν ότι για τουλάχιστον τρία χρόνια παρακολουθούσε καθημερινά θεατρικές παραστάσεις. Ο αγαπημένος του ηθοποιός ήταν ο Τσαρλς Μάθιους και ο Ντίκενς είχε αποστηθίσει τους πολυμονολόγους του (φάρσες στις οποίες ο Μάθιους υποδυόταν όλους τους χαρακτήρες)[48]. Ακολούθως, έχοντας μάθει στενογραφία βάσει του συστήματος Γκέρνεϊ στον ελεύθερο χρόνο του, εγκατέλειψε τη δουλειά του κλητήρα για να ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία. Ένας μακρινός συγγενής, ο Τόμας Κάρλτον, ήταν ανεξάρτητος ανταποκριτής σε υποθέσεις αστικού δικαίου και έτσι ο Ντίκενς κατόρθωσε να λάβει θέση στο ακροατήριο, ώστε να εργαστεί ως ανταποκριτής, καλύπτοντας τα νομικά τεκταινόμενα για σχεδόν τέσσερα χρόνια[49][50]. Αυτή η προϋπηρεσία είναι εμφανής στα έργα του Νίκολας Νίκλμπι, Ντόμπι & Υιός και ιδιαίτερα στο έργο Ο ζοφερός οίκος. Η ζωντανή αναπαράσταση των μηχανορραφιών και της γραφειοκρατίας του νομικού συστήματος, διαφώτισαν το κοινό και λειτούργησαν ως όχημα διασποράς των αντιλήψεων του Ντίκενς, σχετικά με το βαρύ φορτίο που επωμίζονταν οι άποροι, που αναγκάζονταν λόγω συνθηκών να καταφύγουν στο Νόμο. Κανείς άλλος ανταποκριτής στο Λονδίνο δεν μπορούσε να συγκριθεί με τον Κάρολο Ντίκενς στην ακρίβεια και στην ταχύτητα των ειδήσεων.
Το 1830 ο Ντίκενς γνώρισε την πρώτη του αγάπη, τη Μαρία Μπίντνελ, η οποία θεωρείται ότι αποτέλεσε το πρότυπο για το χαρακτήρα της Ντόρα στο έργο Ντέηβιντ Κόππερφιλντ. Οι γονείς της Μαρίας όμως, δεν το ενέκριναν για την κόρη τους και διέκοψαν τη σχέση τους, στέλνοντάς την σε σχολείο στο Παρίσι[51].
Το 1832, στην ηλικία των 20 ετών, ο Ντίκενς ήταν δραστήριος και η αυτοπεποίθησή του ολοένα και αυξανόταν[52]. Απολάμβανε τις μιμήσεις και την ψυχαγωγία που ήταν δημοφιλής στην εποχή του, δεν διέθετε ούτε ξεκάθαρη ούτε συγκεκριμένη άποψη του τι ήθελε να γίνει και παρ' όλα αυτά γνώριζε ότι επιθυμούσε φήμη. Με το θέατρο να του ασκεί έλξη –έγινε ένα από τα πρώτα μέλη της λέσχης Γκάρικ[53]– κατόρθωσε να συμμετέχει σε διανομή ρόλου ηθοποιού στο Κόβεντ Γκάρντεν, όπου ο διαχειριστής Τζορτζ Μπράντλεϋ και ο ηθοποιός Τσαρλς Κεμπλ θα τον αξιολογούσαν. Ο Ντίκενς προετοιμάστηκε ενδελεχώς και αποφάσισε να μιμηθεί τον κωμικό Τσαρλς Μάθιους, αλλά τελικά έχασε την ακρόαση εξαιτίας ενός κρυολογήματος. Πριν προκύψει άλλη ευκαιρία, είχε ήδη ξεκινήσει τη συγγραφική του καριέρα[54]. Το 1833 απέστειλε το πρώτο του διήγημα ("A Dinner at Poplar Walk") στο λονδρέζικο περιοδικόΜηνιαίο Περιοδικό (Monthly Magazine)[55]. Ο Ουίλλιαμ Μπάρροου, θείος του από την πλευρά της μητέρας του, του πρόσφερε εργασία στον Καθρέπτη της Βουλής (The Mirror of Parliament) και εργάστηκε στη Βουλή των Κοινοτήτων για πρώτη φορά στις αρχές του 1832. Νοίκιασε δωμάτιο στο πανδοχείο Φέρνιβαλ και εργάστηκε ως πολιτικός ανταποκριτής, δημοσιογραφώντας για τις αντιδικίες του Κοινοβουλίου, ενώ ταξίδεψε σε αρκετά μέρη της Βρετανίας για να καλύψει εκλογικές εκστρατείες για λογαριασμό του Πρωινού Χρονικού (Morning Chronicle). Η δημοσιογραφία του, υπό τη μορφή σχεδιαγραμμάτων σε περιοδικά, αποτέλεσε την πρώτη ανθολογία διηγημάτων του, που δημοσιεύτηκε το 1836 υπό τον τίτλο Σκιαγραφήματα του Μποζ (Sketches by Boz), όπου το Μποζ ήταν οικογενειακό υποκοριστικό που ο ίδιος χρησιμοποιούσε ως ψευδώνυμο για μερικά χρόνια. Ο Ντίκενς το υιοθέτησε από το ψευδώνυμο Μωυσής, που είχε προσδώσει στο νεότερο αδελφό του, Ωγκάστους Ντίκενς, βάσει ενός χαρακτήρα του έργου Ο εφημέριος του Ουέικφιλντ του Όλιβερ Γκόλντσμιθ. Οποτεδήποτε το πρόφερε κάποιος με κρυολόγημα, το «Μόουζεζ» μετατρέπονταν σε «Μπόουζεζ», που αργότερα συντμήθηκε σε «Μποζ». Ένας κριτικός λογοτεχνίας της εποχής του έγραψε το 1849: «Ο κος Ντίκενς, σαν να ήθελε να πάρει εκδίκηση για το περίεργο όνομά του, αποδίδει ακόμη πιο περίεργα ονόματα στις φανταστικές δημιουργίες του». Συνεισέφερε και επιμελήθηκε περιοδικά καθ' όλη τη διάρκεια της λογοτεχνικής του καριέρας. Τον Ιανουάριο του 1935 το Πρωινό Χρονικό εξέδωσε μια εσπερινή έκδοση υπό την επιμέλεια του κριτικού μουσικής της εφημερίδας, Τζορτζ Χόγκαρθ. Ο Χόγκαρθ κάλεσε τον Ντίκενς να συνεισφέρει με Σκιαγραφήματα Δρόμου. Αυτός έγινε τακτικός επισκέπτης στο σπίτι του πρώτου στο Φούλαμ, καθώς η αγάπη του Χόγκαρθ για τον Ουόλτερ Σκοτ, γνωστό Σκώτο λογοτέχνη και κοινό ήρωα των δύο αντρών, του διέγειρε το ενδιαφέρον, ενώ απολάμβανε την παρέα των τριών θυγατέρων του Χόγκαρθ, της Τζορτζίνα, της Μαίρυ και της δεκαεννιάχρονης Κάθριν.
Στις διαθέσιμες ώρες του έγραφε διηγήματα, βάζοντας μέσα τα πρόσωπα που γνώριζε, τους ανθρώπους που συναντούσε στο δρόμο και τους τύπους που δημιουργούσε με τη γόνιμη φαντασία του, εμφυσώντας στον καθένα τη γνώριμη πνοή του Ντίκενς. Την ίδια χρονιά, ένα άλλο από τα διηγήματά του δημοσιεύθηκε και αποτέλεσε την εκκίνηση της σταδιοδρομίας που επρόκειτο να δικαιώσει τη βαθιά πεποίθηση που είχε από τα πρώτα του παιδικά χρόνια ότι επρόκειτο να γίνει μεγάλος. Το Μάρτιο του 1836 κυκλοφόρησαν τα Έγγραφα του Πίκγουικ, που έγιναν ανάρπαστα από το αναγνωστικό κοινό. Μετά εκδόθηκε ο Όλιβερ Τουίστ, εμπνευσμένος από όσα είχε δει και γνωρίσει ο Ντίκενς στις περιοδείες του ως ανταποκριτής εφημερίδος.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων αυτών επιτυχιών του, ο Ντίκενς είχε παντρευτεί την Κάθριν Χόγκαρθ και η οικογένειά του μεγάλωσε με γοργό ρυθμό, καθώς απέκτησε 10 παιδιά. Τα οικονομικά του επίσης βελτιώθηκαν πολύ και συνεχώς άλλαζε σπίτι, το ένα πιο μεγάλο από το άλλο.
Η δημοτικότητα του Ντίκενς μεγάλωνε κι αυτή. Έγινε γνωστός στην Αμερική, όσο ήταν και στην Αγγλία. Το 1842 διέσχισε τον Ατλαντικό και οι Αμερικανοί τον υποδέχθηκαν με τον χαρακτηριστικό ενθουσιασμό τους. Κι όμως, του νεαρού Ντίκενς οι Αμερικανοί τού φάνηκαν ακαλλιέργητοι και θορυβώδεις, μασούσαν καπνό, είχαν δούλους και δεν σέβονταν την ξένη πνευματική ιδιοκτησία. Δεν δίστασε καθόλου να εκφράσει τις απόψεις του και γυρίζοντας στην Αγγλία έγραψε, τις όχι και τόσο κολακευτικές, εντυπώσεις του από την Αμερική, στα Αμερικάνικα Σημειώματα» (1842) και στο Μάρτιν Τσάζλγουιτ (1843-1844). Το 1843 είχε εκδώσει τη Χριστουγεννιάτικη Ιστορία που γνώρισε πολύ μεγάλη επιτυχία, ενώ αργότερα ακολούθησε ο Ντέηβιντ Κόππερφιλντ.
Ο Ντέηβιντ Κόππερφιλντ (1849-1850) είναι σχεδόν η αυτοβιογραφία του Ντίκενς. Στο έργο αυτό απαθανατίζει τον πατέρα του στο πρόσωπο του κ. Μικώμπερ, και τον εαυτό του στο πρόσωπο του Ντέιβιντ. Το 1859 εξέδωσε την Ιστορία δύο πόλεων και το 1860-1861 εξέδωσε σε σειρές τις Μεγάλες Προσδοκίες.
Το 1867 μια πολύ δελεαστική προσφορά από την Αμερική τον έκανε να διασχίσει πάλι τον Ατλαντικό. Οι Αμερικανοί τον υποδέχθηκαν μ' έναν ενθουσιασμό άνευ προηγουμένου. Ξέχασαν τα όσα είχε γράψει κάποτε γι' αυτούς, αλλά κι αυτός αναίρεσε εκείνα τα λόγια του. Σ' ένα συμπόσιο που έκανε προς τιμήν του το Τυπογραφείο Ντελμόνικο της Νέας Υόρκης, έκανε μια πολύ εύγλωττη έκκληση για τη φιλία των δύο αγγλόφωνων λαών.
Το 1868 ο Ντίκενς επέστρεψε στην Αγγλία και δύο χρόνια αργότερα, το 1870, πέθανε στο Ρότσεστερ. Η σορός του τάφηκε στο Αββαείο του Ουέστμινστερ.
Η λογοτεχνική επιτυχία του Ντίκενς ξεκίνησε με το λογοτεχνικό του ντεμπούτο, Τα έγγραφα του Πίκγουικ, μια ιστορία που άρχισε να εκδίδεται το 1836, σε μηνιαίες συνέχειες. Σε λίγα χρόνια είχε μετατραπεί σε διεθνή λογοτεχνική διασημότητα, γνωστής για το χιούμορ, τη σάτιρά της και τη διορατική ματιά της στους χαρακτήρες και την κοινωνία. Τα μυθιστορήματά του, εκδίδονταν σε μηνιαίες ή εβδομαδιαίες συνέχειες, πρωτοπορώντας στο εκδοτικό οικοσύστημα της λογοτεχνίας, που τελικά έγινε ο κανόνας της βικτωριανής εποχής[56][57]. Αυτή η συγγραφική πρακτική επέτρεπε στον Ντίκενς να σφυγμομετρεί την απόκριση του κοινού και ακολούθως τροποποιούσε την πλοκή και την ανάπτυξη του χαρακτήρα, για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των αναγνωστών του[57]. Για παράδειγμα, στον Ντέηβιντ Κόππερφιλντ, όταν ο ποδίατρος της συζύγου του εξέφρασε τη δυσφορία του για τον τρόπο που η δεσποινίς Μάουτσερ αντιλαμβάνεται τις αναπηρίες της, ο Ντίκενς της προσέδωσε θετικά χαρακτηριστικά, ανυψώνοντάς την στα μάτια του αναγνώστη[58]. Επεξεργάζονταν προσεκτικά την πλοκή και εισήγαγε στη διήγησή του συχνά στοιχεία που αφορούσαν σε τοπικά ζητήματα[59]. Η πρακτική της συγγραφής σε συνέχειες προσέδωσε στις ιστορίες του ένα συγκεκριμένο ρυθμό, ο οποίος τονιζόταν από δραματικές στιγμές με αποτέλεσμα το κοινό να περιμένει με ανυπομονησία τη συνέχεια του μυθιστορήματος. Πλήθη φτωχών αναλφάβητων, πλήρωναν μισόλιρα σε εγγράμματους για να τους διαβάσουν τις μηνιαίες συνέχειες, καλλιεργώντας μια νέα γενιά επίδοξων αναγνωστών[60]. Η συνεχής δημοτικότητα των μυθιστορημάτων και των μικρών ιστοριών του, ήταν τέτοια που δε σταμάτησαν ποτέ να εκδίδονται.
Ο Ντίκενς θεωρούταν ένας λογοτεχνικός κολοσσός της εποχής του[61]. Η νουβέλα του 1843, Χριστουγεννιάτικη ιστορία, παραμένει δημοφιλής και συνεχίζει να εμπνέει διασκευές σε κάθε καλλιτεχνικό είδος. Συχνά έχουν διασκευαστεί επίσης ο Όλιβερ Τουίστ και οι Μεγάλες Προσδοκίες και όπως αρκετά μυθιστορήματά του επαναφέρουν μνήμες του βικτωριανού Λονδίνου. Το μυθιστόρημα του 1859, Ιστορία δύο πόλεων, που εξελίσσεται σε Λονδίνο και Παρίσι, είναι το πιο γνωστό του ιστορικό μυθιστόρημα (βρίσκεται στην κορυφή της λίστας Βιβλία με περισσότερα από 100 εκατομ. αντίτυπα). Η δουλειά του έχει επαινεθεί, για τον ρεαλισμό της, την κωμωδία, το πεζογραφικό του ύφος, τους μοναδικούς χαρακτήρες και την κοινωνική κριτική, από συγγραφείς όπως ο Τζορτζ Γκίσσινγκ, ο Τζορτζ Όργουελ, ο Λέων Τολστόυ και ο Γκίλμπερτ Κηθ Τσέστερτον. Αντίθετα, ο Όσκαρ Ουάιλντ, ο Χένρυ Τζέιμς και η Βιρτζίνια Γουλφ, τον επέκριναν για τη ντελικάτη συναισθηματικότητα, την απουσία ψυχολογικού βάθους και το χαλαρό πεζογραφικό ύφος. Ο όρος ντικενσιανός έχει επικρατήσει για να περιγράψει φτωχές κοινωνικές συνθήκες ή αντιπαθείς χαρακτήρες στα όρια του κωμικού[62].
1844: The life and adventures of Martin Chuzzlewit (Η ζωή και οι περιπέτειες του Μάρτιν Τσάζλγουιτ), μυθιστόρημα
1844: The chimes: a goblin story of some bells that rang an old year out and a new year in (Οι καμπάνες: μια χριστουγεννιάτικη ιστορία με ξωτικά), νουβέλα
—μτφ. Φώντας Κονδύλης (εκδ. Καστανιώτης, 1997)
—μτφ. Δημήτρης Κωστελένος (εκδ. Ζουμπουλάκης - Βιβλιοθήκη για όλους, 1983)
1845: The cricket on the hearth: a fairy tale of home (Το τριζόνι στο τζάκι), νουβέλα
—μτφ. Δημήτρης Κωστελένος (εκδ. Ζουμπουλάκης - Βιβλιοθήκη για όλους, 1983)
1846: Pictures from Italy (Εικόνες από την Ιταλία), ταξιδιωτικό
1846: The battle of life: a love story (Η μάχη της ζωής. Μια ιστορία αγάπης) διήγημα
—μτφ. Δημήτρης Κωστελένος (εκδ. Ζουμπουλάκης - Βιβλιοθήκη για όλους, 1983)
1848: Dealings with the Firm of Dombey and Son: wholesale, retail and for exportation (Συναλλαγές με την εταιρεία Ντόμπυ και Υιός: χονδρική, λιανικη, και εξαγωγή), μυθιστόρημα
1848: The haunted man and the ghost's bargain (Ο κυνηγημένος άνθρωπος κι ένα παζάρι με το φάντασμα), νουβέλα
—μτφ. Άγγελος Νίκας (εκδ. Πάπυρος, 1971)
—μτφ. Δημήτρης Κωστελένος (εκδ. Ζουμπουλάκης - Βιβλιοθήκη για όλους, 1983)
1849: The life of Our Lord (Η ζωή του Κυρίου μας), παιδική ιστορία για τη ζωή του Ιησού Χριστού, πρωτοεκδόθηκε το 1934
—μτφ. Στέφανος Ροζάνης (εκδ. Ύψιλον, 1993)
1850: The personal history, adventures, experience and observation of David Copperfield the Younger of Blunderstone Rookery (Ντέηβιντ Κόππερφηλντ), μυθιστόρημα
—μτφ. Κ. Γεωργίου (εκδ. Δημητράκος, 1950 - διασκευή για παιδιά)
—μτφ. Σέργιος Πρωτόπαπας, επιμέλεια & λογοτεχνική απόδοση Στάμος Μαράντος (εκδ. Γεμεντζόπουλος, τόμος α' και β' / 1960)
—μτφ. Μανόλης Σκουλούδης (εκδ. Αστήρ, 1968 - διασκευή για παιδιά / εικονογράφηση Μέντη Μποσταντζόγλου)
Heller, Deborah (1990). «The Outcast as Villain and Victim: Jews in Dickens Oliver Twist and Our Mutual Friend». Στο: Cohen, Derek· Heller, Deborah, επιμ. Jewish Presences in English Literature. McGill-Queen's Press. σελίδες 40–60. ISBN978-0-7735-0781-4.
Meckier, Jerome (2002). Dickens's Great Expectations: Misnar's Pavilion Versus Cinderella. Lexington, KY: University Press of Kentucky. ISBN978-0-813-12228-1.
↑Joseph Black· Leonard Conolly· Kate Flint· Isobel Grundy· και άλλοι., επιμ. (2007). The Broadview Anthology of British Literature: Concise Volume B. Broadview Press. σελ. 735-743. ISBN978-1-55111-869-7.
↑Tomalin, Claire (2012). The Invisible Woman. σελ. 7. ISBN9780345803979.
↑Tomalin, Claire (2012). The Invisible Woman. Vintage. σελ. 76. ISBN9780345803979.
↑Patten, Robert L. (2001). From Sketches to Nickleby (2o κεφάλαιο του "The Cambridge Companion to Charles Dickens"). Cambridge University Press. σελ. 16-18. ISBN978-0521669641.
.png)
