Τυρταίος

Τυρταίος
Όνομα	Τυρταίος
Γέννηση	7ος αιώνας π.Χ.
Θάνατος	7ος αιώνας π.Χ.
Επάγγελμα/ ιδιότητες	Ποιητής
Υπηκοότητα	Αρχαία Σπάρτη
Είδη	Ποίηση
Θέματα	Ελεγείες
Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα
δεδομένα ()

Έκδοση του 1759 για την ποίηση του Τυρταίου

Ο Τυρταίος ήταν αρχαίος Έλληνας ελεγειακός ποιητής, γιος του Αρχεμβρότου, καταγόμενος από τις Αφιδνές της Λακεδαίμονος (σημερινό Δαφνί Λακωνίας) και έζησε τον 7ο αιώνα π.Χ., ως σύγχρονος ή λίγο παλαιότερος των επτά σοφών της αρχαιότητας.

Γενικά

Ο Τυρταίος έγραψε πολεμικά ποιήματα με στίχους που βοηθούσαν στην εξύψωση του μαχητικού πνεύματος των στρατιωτών στο πεδίο της μάχης. Με τις ελεγείες και τους παιάνες του τόνιζε τη στρατιωτική τιμή και την αγάπη προς την πατρίδα, φιλοδοξώντας να στηρίξει το σπαρτιατικό στρατό κατά το Β' Μεσσηνιακό πόλεμο (περίπου 670 π.Χ.).

Σύμφωνα με μία παράδοση, ήταν Αθηναίος ή Μιλήσιος δάσκαλος ή γραμματικός, τον οποίο έστειλαν οι Αθηναίοι ως βοήθεια στους Λακεδαιμόνιους. Λέγεται ότι κατέληξε στη Σπάρτη για να εκπληρώσει κάποιο χρησμό, αναπτερώνοντας το ηθικό των Σπαρτιατών και ενισχύοντας το στρατιωτικό τους φρόνημα. Όμως η ανάλυση των έργων του, μαρτυρεί τη σπαρτιατική καταγωγή του Τυρταίου. Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή ήταν Σπαρτιάτης στρατηγός του οποίου τα τραγούδια προορίζονταν για τους στρατιώτες του. Ο Αθήναιος ο Ναυκρατίτης στους Δειπνοσοφιστές αναφέρει απλώς ότι υπό την στρατηγία του οι Λακεδαιμόνιοι επιβλήθηκαν των Μεσσηνίων.

Σύμφωνα με τον Πλάτωνα (Νόμοι, 629α) του αποδόθηκε η ιδιότητα του Σπαρτιάτη πολίτη, αν και ο Ηρόδοτος (Θ' 35) δεν τον αναφέρει ανάμεσα στους τιμώμενους ξένους της Σπάρτης. Στηριγμένος στην αναφορά του ίδιου του Τυρταίου για την σπαρτιατική ιδιότητα του πολίτη (Απόσπασμα 2), ο Στράβων (Η 362) τείνει να απορρίψει την ιδέα της αθηναϊκής καταγωγής. Ο Arthur Woollgar Verrall (Classical Review, Ιούλιος 1896, Μάιος 1897) τοποθετεί τον ποιητή στα μέσα του 5ου π.Χ. αιώνα, ενώ ο Eduard Schwartz (Hermes, 1899, XXXIV) αμφισβητεί παντελώς την ύπαρξή του.

Έργα

Σώζονται αποσπάσματα μόνο των ποιημάτων του Τυρταίου, που εξυμνούν παλιές νίκες και διαβεβαιώνουν για μελλοντικές επιτυχίες, έχοντας ως σκοπό την ανύψωση του ηθικού. Στο λεξικό Σουΐδα αναφέρεται ότι έγραψε για την σπαρτιατική πολιτεία και τον βασιλέα Θεόπομπο ελεγείες και παιάνες. Τα σωζόμενα αποσπάσματα είναι όλα ελεγειακά, γραμμένα στη δωρική διάλεκτο, και αναφέρονται στο σπαρτιατικό σύνταγμα και την πολεμική αρετή. Η απαγγελία της ελεγειακής ποίησης μάλλον συνοδευόταν με τον ήχο αυλού. Δώδεκα αποσπάσματα (3 ολοκληρωμένα ποιήματα) σώζονται στον Στράβωνα, τον Λυκούργο και τον Στοβαίο.

Πηγές

• Frederik Christian Petersen, επιμ. (1834). Handbuch der griechischen Litteraturgeschichte (στα Γερμανικά). Αμβούργο: Hoffmann und Campe. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2010. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Christian Adolph Klotz, επιμ. (1767). Τυρταίου τα σωζόμενα (στα αρχαία Ελληνικά και Λατινικά). Altenburg: Ex Officina Richteria. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2010.