Υδρία από το Βούλτσι (Κρατική αρχαιολογική συλλογή Μονάχου αρ. 596)
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Υδρία από το Βούλτσι | |
|---|---|
 Όψη Α΄: Αναμέτρηση Πηλέα και Αταλάντης | |
| Ονομασία | Υδρία από το Βούλτσι |
| Έτος δημιουργίας | 480 - 470 π.Χ. |
| Είδος | μελανόμορφη υδρία |
| Διαστάσεις | ύψος: 17,7 εκ., διάμ. 13,4 εκ. |
| Μουσείο | Κρατική αρχαιολογική συλλογή Μονάχου |
| Αριθμός καταλόγου | 596 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα | |
Η υδρία από το Βούλτσι που φιλοξενείται σήμερα στην Κρατική αρχαιολογική συλλογή Μονάχου είναι σημαντικό έργο αρχαίας ελληνικής τέχνης.
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το χείλος και ο λαιμός είναι μελανοί και άκοσμοι. Οι ώμοι περιζώνονται κυκλικά από ένδεκα έφηβους ιππείς με κοντό χιτώνα που καλπάζουν προς τα δεξιά. Στην κοιλιά της υδρίας, η όψη α΄ είναι διακοσμημένη με σκηνή από τα «Άθλα επί Πελία», την επίσημη νεκρώσιμη τελετή με αγωνίσματα που διοργάνωσε ο Άκαστος προς τιμή του νεκρού πατέρα του, Πελία. Σύμφωνα με την παράδοση η Αταλάντη πάλεψε και νίκησε τον Πηλέα. Στην όψη β΄ βλέπουμε τον Δία να μάχεται τον Τυφώνα. Κάτω από τις λαβές του αγγείου εικονίζονται δύο λιοντάρια αντικριστά με το κεφάλι στραμμένο προς την άλλη κατεύθυνση. Η εικονογραφία συμπληρώνεται στα πόδια της υδρίας από τέσσερις τίγρεις, δύο ελάφια, έναν γρύπα με απλωμένες τις φτερούγες και έναν αετό με αυτή τη σειρά εμφάνισης, ενώ πριν τον πόδα, το αγγείο είναι γύρω γύρω διακοσμημένο με τα ακτινωτά φύλλα λοτού που πηγάζουν από κόκκινο δακτύλιο. Ο πόδας είναι μελανός και άκοσμος.
Όψη Α΄
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επάνω σε ένα τραπέζι είναι στημένη η κεφαλή του Ερυμάνθιου Κάπρου. Μπροστά στο τραπέζι στέκουν αντιμέτωποι η Αταλάντη και ο Πηλέας, έτοιμοι να αγωνιστούν. Η Αταλάντη είναι ντυμένη με κοντότατο χιτώνα χωρίς μανίκια, κολιέ λουράκι στο λαιμό και ταινία στα μαλλιά. Ο γενειοφόρος Πηλέας είναι γυμνός και φοράει μόνο ταινία στα μαλλιά. Έχουν έρθει στα χέρια, και η Αταλάντη με το δεξί τον έχει πιάσει στο αριστερό χέρι, ενώ ο Πηλέας επίσης με το δεξί την έχει πιάσει στον αγκώνα. Πίσω από τον Πηλέα παρευρίσκονται ο Μόψος, ο Κλυτίος και ένας τρίτος. Ο Μόψος φοράει μακρύ λευκό χιτώνα και κόκκινη χλαμύδα, και έχει το δόρυ του όρθιο ακουμπισμένο στο έδαφος. Ο Κλυτίος φοράει χλαμύδα και έχει το δόρυ του στον ώμο. Από την πλευρά της Αταλάντης βλέπουμε έναν γενειοφόρο άνδρα που φοράει χλαμύδα, μια γυναίκα που φοράει χιτώνα και μανδύα, έναν έφηβο, από τον οποίο διακρίνουμε μόνο το κεφάλι, και τέλος έναν άνδρα με μελανή γενειάδα, που φοράει χιτώνα και κόκκινο μανδύα και έχει χειρονομεί με ανασηκωμένο το αριστερό χέρι.
Όψη Β΄
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο πωγωνοφόρος Δίας («ΙΕΥΣ») φοράει κόκκινη χλαμύδα και ταινία στα μαλλιά. Έχει γονατίσει στο δεξί του πόδι για να ζυγίσει τον κεραυνό του πριν τον εκτοξεύσει εναντίον του Τυφώνα, ενώ προτείνει το αριστερό του χέρι για ισορροπία. Απέναντί του ορθώνεται ο φοβερός εχθρός του, μακρυμάλλης και μακρυγένης κοκκινοτρίχης. Το ανθρώπινο σώμα του αιωρείται ενώ οι πολύχρωμες φιδίσιες ουρές του ελίσσονται και κουλουριάζονται μέχρι στο έδαφος. Έχει αυτιά ζώου και μεγάλες απλωμένες φτερούγες πουλιού. Φοράει λευκή φανέλα, και με σταυρωμένα τα χέρια αντικρίζει τον ολύμπιο θεό.
Ερμηνευτικές σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην σκηνή της αναμέτρησης, που σύμφωνα με την παράδοση η Αταλάντη πάλεψε και νίκησε τον Πηλέα, λόγω έλλειψης χώρου, η επιγραφή με το όνομα του Πηλέα («ΠΕΛΕΥΣ»), ενώ έπρεπε να τοποθετηθεί δίπλα στο κεφάλι του, είναι γραμμένη επάνω στο ύφασμα του λευκού χιτώνα του Μόψου που στέκει πίσω από τον Πηλέα. Γι'αυτό και ορισμένες ερμηνείες της αγγειογραφίας θέλουνε τον Μόψο αντί για τον Πηλέα να παλεύει την Αταλάντη. Επίσης με την απεικόνιση του κεφαλιού και του δέρατος του αγριογούρουνου γίνεται αναφορά και σε έναν άλλο μύθο, τον τέταρτο άθλου του Ηρακλή, το κυνήγι του Ερυμάνθιου Κάπρου, στο οποίο πήρε μέρος η Αταλάντη.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Όττο Γιάαν (1813 - 1869) (1854). Beschreibung der Vasensammlung Königs Ludwigs in der Pinakothek zu München. München: Jos. Lindauer. σελίδες 38-39. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2012.
