Μετάβαση στο περιεχόμενο

Χέντρικ φαν Μπάλεν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χέντρικ φαν Μπάλεν
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Hendrik van Balen (Ολλανδικά)
ΓέννησηΔεκαετία του 1570[1] ή 1573[2]
Αμβέρσα[3]
Θάνατος17  Ιουλίου 1632[1][4][5]
Αμβέρσα[3]
Χώρα πολιτογράφησηςΚάτω Χώρες των Αψβούργων
Ιδιότηταζωγράφος[6][7], γλύπτης, σχεδιαστής[8] και εικαστικός καλλιτέχνης[9]
ΤέκναΧέντρικ φαν Μπάλεν ο νεότερος
Κίνημαμπαρόκ
Καλλιτεχνικά ρεύματαμπαρόκ
Σημαντικά έργαDiana Offered Wine and Fruit by the Young Bacchus and his Retinue
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )
Ο Μυστικός Γάμος της Αγίας Αικατερίνης

Ο Χέντρικ φαν Μπάλεν (φλαμανδικά: Hendrick van Balen ή Hendrick van Balen I (ο Πρεσβύτερος) ή Hendrik Vanbalen, 1573[10] ή 1574 ή 1575[11], Αμβέρσα - 17 Ιουλίου 1632, Αμβέρσα) ήταν Φλαμανδός ζωγράφος και σχεδιαστής υαλογραφιών.

Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανανέωση της φλαμανδικής ζωγραφικής στις αρχές του 17ου αιώνα και ήταν ένας από τους διδασκάλους του Άντονι φαν Ντάικ.[12] Μαθητές του, επίσης, υπήρξαν οι Αντονι Άντριενσσεν (Adriaenssen, Anthoni (II)), Γιαν φαν Μπάλεν (Jan van Balen), Γιαν φαν Μπέλκαμπ (Jan van Belkamp), Μάρτεν Μάντεκενς (Marten Mandekens) Φρανς Σνάιντερς (Frans Snijders) και Τζόυς Τάις (Joys Thys).[10]

Βίος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο φαν Μπάλεν διετέλεσε μαθητής του Άνταμ φαν Νόορτ (Adam van Noort)[10] και πιθανόν και του Μάρτεν ντε Φος (Marten de Vos).[13] Περί το 1592 ο φαν Μπάλεν γίνεται μέλος της Συντεχνίας ζωγράφων του Αγίου Λουκά στην Αμβέρσα σε ηλικία 17 ετών.[14] Μέχρι το 1602 δεν αναφέρεται να έχει μαθητές στο εργαστήριό του, στη συνέχεια όμως απέκτησε πολλούς και σημαντικούς, ανάμεσά τους οι φαν Ντάικ και Σνάιντερς.[11] Το 1608 γίνεται "αντιπρύτανις" στη Συντεχνία και το 1609-10 γίνεται "πρύτανις". Ο λόγος που ως το 1602 δεν καταγράφεται να έχει μαθητές είναι, εκτός από τη μελέτη του, το πιθανό ταξίδι του στην Ιταλία. [15] Αν και δεν καταγράφεται τίποτε σχετικό με παρόμοιο ταξίδι, με την επιστροφή του στην Αμβέρσα γίνεται μέλος της "Αδελφότητας των Ρωμανιστών" (Confrérie van romanisten): Προϋπόθεση για να γίνει κανείς μέλος της Αδελφότητας αυτής ήταν η επίσκεψη στη Ρώμη. Κατά το 1613 η Αδελφότητα τον εξέλεξε ως επικεφαλής της.

Το 1605 ο φαν Μπάλεν νυμφεύτηκε την Μαργκρίιτ Μπρίιρς (Margriet Briers ή de Brier) στην Αμβέρσα. Το ζευγάρι απέκτησε έντεκα παιδιά, τρία από τα οποία έγιναν ζωγράφοι: Ο Γιαν φαν Μπάλεν, ο Χάσπαρντ φαν Μπάλεν και ο Χέντρικ φαν Μπάλεν ο νεότερος.[14] Η θυγατέρα του Μαρία παντρεύτηκε τον ζωγράφο Τέοντοορ φαν Τούλντεν (Theodoor van Thulden).[12] Το 1613 συνοδεύει τον Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς και τον Γιαν Μπρίγκελ τον πρεσβύτερο σε διπλωματική αποστολή για λογαριασμό της Ολλανδικής Δημοκρατίας. Σε αυτή συναντήθηκε με τον Χέντρικ Χόλτσιους (Hendrick Goltzius) και άλλους καλλιτέχνες από το Χάαρλεμ.[16]

Ο φαν Μπάλεν διέθετε επί περισσότερα από 30 έτη το δικό του επιτυχημένο εργαστήριο και είχε πολλούς μαθητές, όπως προαναφέρθηκε. Ήταν, επίσης, σύγχρονος με πολλούς σημαντικούς και διάσημους Φλαμανδούς καλλιτέχνες, όπως ο Πίτερ Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος, ο Γιαν Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος και ο Πίτερ Μπρίγκελ ο νεότερος.[10]

Έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βάκχος και Άρτεμις

Γενικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην αρχή της σταδιοδρομίας του ο φαν Μπάλεν δημιούργησε αρκετά μεγάλα ρετάμπλ, στα οποία είναι εμφανής η επιρροή του δασκάλου του Άνταμ φαν Νόορντ. Τα τελευταία του ρετάμπλ, με την πλούσια και λεπτή παλέτα, φαίνεται πως δημιουργήθηκαν μετά την άφιξη του φαν Ντάικ στο εργαστήριό του. Ο φαν Μπάλεν ζωγράφισε, επίσης, μυθολογικές και βιβλικές σκηνές σε μικρές πλάκες ή πλάκες χαλκού. Τα έργα του συχνά περιλαμβάνουν γυμνές μορφές σε μυθολογικό ή θρησκευτικό σκηνικό, τοποθετημένες σε ειδυλλιακό τοπίο. Ζωγράφισε, επίσης, τοπία.[12]

Ο φαν Μπάλεν συνεργάστηκε συχνά με άλλους καλλιτέχνες, όπως οι Γιόος ντε Μόμπερ (Joos de Momper), Χάσπαρ ντε Βίττε (Gaspar de Witte) Γιαν Μπρίγκελ τον πρεσβύτερο και Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς. [16]

Ο Άντονι φαν Ντάικ ζωγράφισε το πορτρέτο του δασκάλου του το 1627/30. Ο πίνακας αυτός σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο Γκέτι στις ΗΠΑ.

Πορτρέτο του Χέντρικ φαν Μπάλεν από τον Άντονι φαν Ντάικ. Μουσείο Γκέτι.

Έργα με στεφάνους

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο φαν Μπάλεν διαδραμάτισε σοβαρό ρόλο στην εξέλιξη του είδους ζωγραφικής (genre) με στεφάνους (γιρλάντες), στους οποίους τυπικά απεικονίζεται μια γιρλάντα με λουλούδια γύρω από μια ευλαβική εικόνα ή ένα πορτρέτο. Μαζί με τον Γιαν Μπρίγκελ τον πρεσβύτερο δημιούργησαν τον πρώτο γνωστό παρόμοιο πίνακα περί το 1607-1608, για λογαριασμό του Καρδιναλίου Φεντερίκο Μπορρομέο (Federico Borromeo), αφοσιωμένο συλλέκτη έργων τέχνης και αναμορφωτή του καθολικισμού. Ο Μπορρομέο ζήτησε τον πίνακα ως απάντηση στην καταστροφή των εικόνων της Παρθένου κατά τον προηγούμενο αιώνα και συνδύασε, κατ' αυτό τον τρόπο, τόσο το ενδιαφέρον του για την αναμόρφωση της Καθολικής Εκκλησίας όσο και για τις τέχνες. Ο Μπρίγκελ, σπεσιαλίστας στις νεκρές φύσεις, είναι αυτός που ζωγράφισε τη γιρλάντα με τα λουλούδια, ενώ ο φαν Μπάλεν ζωγράφισε την εικόνα της Παρθένου.[17]

Γιρλάντα από καρπούς που περιβάλλει την απεικόνιση της Κυβέλης που λαμβάνει δώρα από τις προσωποποιημένες τέσσερις εποχές

Το είδος αυτό ζωγραφικής άντλησε την έμπνευσή του από τη λατρεία του σεβασμού και της αφοσίωσης προς την Παρθένο Μαρία, που επικρατούσε στην Αυλή των Αψβούργων (που τότε κατείχαν τη νότια Ολλανδία) και γενικότερα στην Αμβέρσα. Οι πίνακες αυτοί ήταν συνήθως προϊόν συνεργασίας δύο ζωγράφων: Ενός που ειδικευόταν στη νεκρή φύση κι ενός που ζωγράφιζε μορφές. Αρχικά αυτό το είδος συνδέθηκε με την οπτική απεικόνιση του κινήματος της Αντιμεταρρύθμισης.[18]

Χαρακτηριστικό παράδειγμα παρόμοιας συνεργασίας αποτελεί ο πίνακας "Γιρλάντα από καρπούς που περιβάλλει την απεικόνιση της Κυβέλης που λαμβάνει δώρα από τις προσωποποιημένες τέσσερις εποχές", που βρίσκεται στο Mauritshuis. Η κυκλική εικόνα στο κέντρο αναπαριστά την Κυβέλη, θεά της Γης και της Φύσης. Γύρω από την κεντρική εικόνα υπάρχει μια γιρλάντα από φρούτα, λαχανικά και λουλούδια, ανάθημα στη θεά και ωδή στην αφθονία και στη γονιμότητα. Ο φαν Μπάλεν ήταν ο δημιουργός της κεντρικής εικόνας ενώ ο Μπρίγκελ ζωγράφισε την πλούσια γιρλάντα, τις περιβάλλουσες μορφές και τα πολυάριθμα ζώα.[19]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 15092531v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ www.museabrugge.be/collection/work/id/0000_GRO1724_II. Ανακτήθηκε στις 29  Απριλίου 2024.
  3. ↑ 3,0 3,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 123589797. Ανακτήθηκε στις 12  Αυγούστου 2015.
  4. ↑ «Hendrik van Balen d.Æ.». (Δανικά, Αγγλικά) Kunstindeks Danmark. 1337.
  5. ↑ «Hendrik Van Balen The Elder». (Αγγλικά) Benezit Dictionary of Artists. Oxford University Press. 2006. B00010688. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
  6. ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 13  Νοεμβρίου 2017. 500008470. Ανακτήθηκε στις 14  Μαΐου 2019.
  7. ↑ The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/18440. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  8. ↑ Collectie Boijmans Online. www.boijmans.nl/en/collection/artworks/151477/the-adoration-of-the-sepherds. Ανακτήθηκε στις 19  Απριλίου 2024.
  9. ↑ www.museabrugge.be/collection/work/id/0000_GRO1724_II. Ανακτήθηκε στις 29  Απριλίου 2024.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 RKD, Netherlands Institute for Art History
  11. ↑ 11,0 11,1 Encyclopedie Larousse
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Carl Van de Velde. "Balen, Hendrik van, I." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 8 Jul. 2014
  13. ↑ Ο Κάρελ φαν Μάντερ αναφέρει ως δάσκαλο του φαν Μπάλεν τον Νόορτ, οι Ph. Rombouts/Th. van Lerius στο De Liggeren en andere historische archieven der Antwerpsche Sint Lucasgilde, Άμστερνταμ Israël , 1872/1961 αναφέρουν ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει (σελ. 239) από το RKD, ό.π. και το βιβλίο
  14. ↑ 14,0 14,1 J.P. Getty Museum
  15. ↑ Henrik van Balen biography in: Arnold Houbraken, De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen, 1718
  16. ↑ 16,0 16,1 Peter C. Sutton, Dutch & Flemish Paintings: The Collection of Willem Baron Van Dedem, frances lincoln ltd, 2002, p. 66
  17. ↑ Susan Merriam, Seventeenth-Century Flemish Garland Paintings. Still Life, Vision and the Devotional Image, Ashgate Publishing, Ltd., 2012
  18. ↑ David Freedberg, "The Origins and Rise of the Flemish Madonnas in Flower Garlands, Decoration and Devotion", Münchener Jahrbuch der bildenden Kunst, xxxii, 1981, pp. 115–150.
  19. ↑ Garland of Fruit surrounding a Depiction of Cybele Receiving Gifts from Personifications of the Four Seasons Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine. στον ιστότοπο του Mauritshuis

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Liedtke , Walter A. (1984). Flemish paintings in the Metropolitan Museum of ArtΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή. New York: The Metropolitan Museum of Art. ISBN 0870993569.  (see index).
  • I. Jost, Hendrick van Balen der Ältere, Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek 14 (1963), p. 83-128
  • A.P. de Mirimonde, L'Héliconou la visite de Minerve aux Muses de H. van Balen et Josse de Momper, Jaarboek van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen 1966, p. 132-139
  • B. Werche, Die Zusammenarbeit von Jan Brueghel d.Ä. und Hendrick van Balen, in: tent.cat. Pieter Brueghel der Jüngere-Jan Brueghel der Ältere (Essen-Wenen 1997-1998), Essen-Lingen 1997, p. 67-74
  • H. Vlieghe, Flemish art and architecture 1585-1700, New Haven - London 1998, p. 43
  • N. Van Hout, Schilderkunstige kanttekeningen bij de rozenkransreeeks in de Sint-PAuluskerk te Antwerpen, in: K. Van der Stighelen (ed.), Munuscula Amicorum. Contributions on Rubens and his colleagues in honour of Hans Vlieghe, Turnhout 2006, dl. 2, p. 443-477


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Χέντρικ_φαν_Μπάλεν&oldid=10813889"