Χαργκ
Συντεταγμένες: 29°14′42″N 50°18′36″E / 29.24500°N 50.31000°E
| Χαργκ | |
|---|---|
 | |
| Χώρα | Ιράν |
| Διοικητική υπαγωγή | Kharg District |
| Έκταση | 22,59 km² |
| Πληθυσμός | 10.000 |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 29°14′42″N 50°18′36″E |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η νήσος Χαργκ ή Χαρκ (περσ. جزیره خارک) είναι νησί του Ιράν εντός του Περσικού Κόλπου. Το νησί έχει έκταση 20 τετραγωνικά χιλιόμετρα και βρίσκεται 25 χιλιόμετρα έξω από την ηπειρωτική ακτή του Ιράν και 483 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από τα Στενά του Ορμούζ. Διοικητικώς υπάγεται στην παραλιακή Επαρχία Μπουσέχρ (ή Μπουσήρ) και παρέχει μια μεγάλη θαλάσσια αποβάθρα για την εξαγωγή πετρελαίου, ενώ χάρη σε αυτό το νησί το Ιράν έχει σημαντική επέκταση των χωρικών υδάτων του στα ανοικτά του Περσικού Κόλπου και τα πετρελαϊκά πεδία του. Στο νησί βρίσκεται η ομώνυμη πόλη Χαρκ ή Χαργκ και κανένας άλλος μόνιμα κατοικούμενος οικισμός.Ο πληθυσμός πόλεως και νησιού σύμφωνα με την απογραφή του 2016 ήταν 8.193 κάτοικοι.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η νήσος αναφέρεται στο Χουντούντ αλ-Άλαμ ως καλή πηγή μαργαριταριών περί το 982 μ.Χ.[1] Το Χαρκ επισκέφθηκε το 1665 ο Γάλλος ταξιδευτής Ζαν ντε Τεβενό, που έγραψε ότι τότε οι κάτοικοί του διεξήγαν εμπόριο με το Ισφαχάν και την Μπάσρα.[2] Το 1753 η ολλανδική αποικιακή αυτοκρατορία ίδρυσε εμπορικό σταθμό και φρούριο στο νησί μετά την εξασφάλιση της κυριαρχίας της σε αυτό από τον Μιρ Νασάιρ, τον Άραβα κυβερνήτη του Μπαντάρ Ριγκ, με αντίτιμο 2 χιλιάδες ρουπίες. Το 1766 όμως το ολλανδικό φρούριο καταλήφθηκε από τον Μιρ Μαχάνα, τον νέο κυβερνήτη του Μπαντάρ Ριγκ.[3]
Η νήσος καταλήφθηκε για λίγο το 1838 από τους Βρετανούς για να εμποδίσουν την Πολιορκία της Χεράτ, αλλά επιστράφηκε σύντομα. Τον 20ό αιώνα η εταιρεία Amoco κατασκεύασε και λειτούργησε τον τερματικό σταθμό πετρελαίου στη νήσο Χαργκ, που εθνικοποιήθηκε μετά την Ιρανική Επανάσταση.
Κατά τη δεκαετία του 1970 η αποβάθρα-τερματικό ήταν το μεγαλύτερο νησιωτικό τερματικό αργού πετρελαίου σε ολόκληρο τον κόσμο και το βασικό για την εξαγωγή του ιρανικού πετρελαίου, ωστόσο το φθινόπωρο του 1986 τέθηκε εκτός λειτουργίας: Οι έντονοι βομβαρδισμοί του, ήδη από το 1980, από την Ιρακινή Πολεμική Αεροπορία κατά τον Πόλεμο Ιράν-Ιράκ σχεδόν κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος των εγκαταστάσεών του. Η επισκευή τους υπήρξε βραδύτατη, ακόμα και μετά τη λήξη του πολέμου το 1988. Το 2009 το Ιράν εξήγαγε 950 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου από τη νήσο Χαργκ.[4]
Αρχαιολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πρώτη αρχαιολογική απόδειξη κατοικήσεως της νήσου από τον άνθρωπο αναφέρθηκε από τον A.W. Stiffe το 1898, και δημοσιεύθηκε σε μελέτες σχετικώς με τις ανακαλύψεις του από τους F. Sarre και E. Herzfeld το 1910. Ανακαλύφθηκαν δύο λαξευμένοι στον βράχο θαλαμωτοί τάφοι, με αψιδωτές εισόδους σε έναν κεντρικό θάλαμο με προθάλαμο, από τον οποίο υπήρχε πρόσβαση σε είκοσι μικρότερους ταφικούς θαλάμους. Ο νότιος τάφος έχει βάθος 13 μέτρων και είναι διακοσμημένος με ανάγλυφο που παριστάνει έναν άνδρα σε ανάκλιντρο που πίνει, στο σελευκιδικό and πάρθιο στιλ της Παλμύρας, καθώς και ένα μισοκατεστραμμένο ανάγλυφο στην πρόσοψη μιας στήλης, το οποίο έχει υποστηριχθεί ότι παρίστανε τη θεά Νίκη. Η Mary-Joseph Steve έχει υποστηρίξει ότι η αρχιτεκτονική του τάφου θυμίζει περισσότερο την αρχιτεκτονική των Ναβαταίων στην Πέτρα της Ιορδανίας, παρά οτιδήποτε από την Παλμυριανή Αυτοκρατορία.[5][6][7][8][9]
Στο Χαργκ έχουν ανακαλυφθεί και μελετηθεί και άλλοι 83 τάφοι λαξευμένοι σε βράχο, καθώς και 62 μεγαλιθικοί τάφοι. Οι πρώτοι διακρίνονται σε 4 υποκατηγορίες: μονού θαλάμου, αβαθείς τάφοι (σε ποικίλα σχήματα), λάκκοι και ανασκαφέντα πολυθάλαμα συγκροτήματα. Η Steve έχει σημειώσει και την παρουσία αρκετών σταυρών νεστοριανού τύπου σε ορισμένους από τους τάφους.[7]
Υπάρχουν επίσης στη νήσο ερείπια ενός χονδροκομμένου πέτρινου ναΐσκου, με εμβαδό περίπου 7,5 τετραγωνικά μέτρα με γύψινο βωμό στο κέντρο του, όπου άναβαν φωτιά.[2] Σημαντικότερο είναι ένα χριστιανικό συγκρότημα ναών ή πρωτοχριστιανικό μοναστήρι, με διαστάσεις 96 μέτρα επί 85 μέτρα, που διέθετε παρεκκλήσιο, 19 κελλιά μοναχών, βιβλιοθήκη και προαύλιο.[2]
Στις 14 Νοεμβρίου 2007 ανακαλύφθηκε στη νήσο Χαργκ μία σφηνοειδής επιγραφή χρονολογούμενη από την εποχή της Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών. Η γλώσσα της είναι η αρχαία περσική. Η επιγραφή είναι χαραγμένη πάνω σε κοραλλιογενή επιφάνεια και η γραφή είναι η ημισυλλαβική σφηνοειδής της αρχαίας περσικής. Παρά το ότι συνήθως οι αχαιμενιδικές επιγραφές είναι καλώς διατεταγμένες, η συγκεκριμένη είναι γραμμένη με ασυνήθιστη σειρά λέξεων, σε 5 γραμμές.[10]
Σε μετάφραση αναφέρει: «Η μη αρδευόμενη γη ήταν χαρούμενη [με] την από εμένα μεταφορά έξω [νερού]»[11]
Ο γλωσσολόγος Χαμπίμπ Μπορτζιάν εξηγεί ότι, αν η επιγραφή είναι αυθεντική, συνδυαζομενη με τη γνωστή ύπαρξη (που σημείωσε ο προαναφερθείς Ζαν ντε Τεβενό)[2] κανάτ (ή αλλιώς καρίζ, σειρών πηγαδιών που συνδέονται υπογείως μεταξύ τους με οριζόντιους αγωγούς) στο νησί, «που αναπτύχθηκαν κατά την εποχή της κυριαρχίας των Αχαιμενιδών στη Μέση Ανατολή (550-330 π.)», μπορεί να σημαίνει ότι υπήρχε αποικισμός του Χαργκ από τους Πέρσες.[11] Η διάλεκτος των Περσών εποικιστών των Αχαιμενιδών μπορεί να απετέλεσε τον πρόγονο της χαργκί, μιας γλώσσας-διαλέκτου της περσικής, που ομιλείται σήμερα στο νησί.[11]
Στις 31 Μαΐου 2008 η επιγραφή καταστράφηκε μερικώς από άγνωστο βάνδαλο ή βανδάλους, με τη χρήση οξέος οργάνου.[12]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ J.R. Perry: «The Banu Ka'b: An amphibious brigand state in Khuzistan», Le monde iranien et l'Islam, τόμ. 1, 1971, σσ. 131-152. Του ιδίου: «Mir Muhanna and the Dutch: Patterns of piracy in the Persian Gulf», Stud. Ir., τόμ. 2, 1973, σελ. 85
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Encyclopædia Iranica Online, λήμμα «KHARG ISLAND ii. History and archeology», έτος 2004
- ↑ Abdullah, Thabit (2001). Merchants, Mamluks, and murder: the political economy of trade in eighteenth century Basra. Albany: State University of New York Press. ISBN 978-0-7914-4808-3. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2011.
- ↑ «Khark Oil Exports». Iran Daily. 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 22, 2009. https://web.archive.org/web/20090522232506/http://www.iran-daily.com/1388/3378/html/economy.htm. Ανακτήθηκε στις 3 March 2011.
- ↑ Stiffe, Captain A.W.: «Persian Gulf notes. Kharag island.», Geographical Journal, τόμος 12, 1898, σσ. 179-182. Sykes, P.M.: A History of Persia, τόμ. 2, Λονδίνο 1915.
- ↑ F. Sarre και E. Herzfeld: Iranische Felsreliefs, Βερολίνο 1910
- ↑ 7,0 7,1 Steve, M.-J.: «Sur l'île de Khârg dans le golfe Persique», Dossiers d'Archeologie, τόμος 243, σσ. 74-80, 1999
- ↑ Steve, M.-J., κ.ά.: «L'ille de Kharg. Une page de l'histoire du Golfe Persique et du monachisme oriental» Civilisations du Proche-Orient, Gent, Serie I, Archeologie et Environnement
- ↑ Haerinck, E.: «Quelques monuments funeraires de l'île de Kharg dans le Golfe Persique», Iranica Antiqua, τόμ. 11, 1975, σσ. 144-167. Του ιδίου «More pre-Islamic coins from southeastern Arabia», Arabian Archaeology and Epigraphy, τόμ. 9, 1998, σσ. 278-301
- ↑ «Newly Found Old-Persian Cuneiform Inscription of Kharg Island Deciphered». Iranian Cultural Heritage News Agency. 8 December 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 September 2011. https://web.archive.org/web/20110929134835/http://www.chnpress.com/news/?section=2&id=7401. Ανακτήθηκε στις 3 March 2011.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Borjian, Habib (2019). «The Language of the Kharg Island». Journal of the Royal Asiatic Society 29 (4): 680. doi:.
- ↑ «Khark island's Achaemenid inscription seriously damaged». Payvand News. 1 June 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-04-28. https://web.archive.org/web/20120428021840/http://www.payvand.com/news/08/may/1307.html. Ανακτήθηκε στις 3 March 2011.