Χρήστης:Tsabbakaki10/πρόχειρο

Αριστόβουλος Μάνεσης

Ο Αριστόβουλος Μάνεσης (Αργοστόλι, 1922 - Αθήνα, 2 Αυγούστου 2000) ήταν διαπρεπής Έλληνας πανεπιστημιακός,ακαδημαϊκός,συνταγματολόγος

και νομικός.Γεννήθηκε το 1922 στο Αργοστόλι και σπούδασε νομικά στη νομική σχολή του Αριστοτελείου πανεπιστημίου στην Θεσσαλονίκη. Μετεκπαιδεύτηκε

στο δημόσιο δίκαιο στα πανεπιστήμια της Αμιέν της Γαλλίας και στη Χαϊδελβέργη. Το 1953 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ του Συνταγματικού Δικαίου στην Νομική

Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης στο οποίο και σταδιοδρόμησε ως υφηγητής (1957). Το 1961 εκλέχθηκε έκτακτος καθηγητής και

τέσσερα χρόνια αργότερα τακτικός καθηγητής στην έδρα του συνταγματικού δικαίου.

Στη διάρκεια της Απριλιανής Δικτατορίας αντιστάθηκε και εντάχθηκε από τους πρώτους στην αντιδικτατορική οργάνωση «Δημοκρατική Άμυνα» στη Θεσσαλονίκη.

Η δράση του επέφερε τη δίωξή του από το καθεστώς και από το Πανεπιστήμιο (1968) και τον εκτοπισμό του για ένα διάστημα στο Λιδωρίκι. Στη συνέχεια αυτοεξορίστηκε

στη Γαλλία (1970 – 1974), όπου δίδαξε Δημόσιο Δίκαιο στο Πανεπιστήμιο της Αμιένης. Στο πανεπιστήμιο αυτό αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ το 1981. Μετά την

αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα και την μεταπολίτευση επανήλθε και δίδαξε Συνταγματικό Δίκαιο στη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης της οποίας διετέλεσε

κοσμήτορας κατά τη διετία 1974 - 1975. Δίδαξε ως μετακλητός καθηγητής στη Νομική Σχολή της Αθήνας, της οποίας διετέλεσε και κοσμήτορας κατά τα έτη 1982-1983

και 1987-1988. Δίδαξε Συνταγματικό Δίκαιο και στην Ανωτάτη Σχολή Πολέμου (1964-1966 και 1975-1978) και στην έδρα του Συνταγματικού Δικαίου του πανεπιστημίου

Αθηνών (εξελέγη τακτικός καθηγητής το 1980). Ό Αριστόβουλος Μάνεσης αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου της Θράκης το 1990.

Το επιστημονικό έργο του Αριστόβουλου Μάνεση κινούμενο στο πλαίσιο του Νομικού και του Κοινωνιολογικού θετικισμού, συνέβαλλε σε μεγάλο

βαθμό στην ανάπτυξη της επιστήμης του Συνταγματικού Δικαίου στην μεταπολεμική ελλάδα.

Διακρίσεις

Ο Μάνεσης υπήρξε πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Συνταγματολόγων (1982-1988), αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και μέλος του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου (1987, 1988). Υπήρξε επίσης μέλος και πρόεδρος του επιστημονικού συμβουλίου της ελληνικής Βουλής (1988,1989). Το 1993 εκλέχτηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.[2] Το 1998 τιμήθηκε με το παράσημο του Ανώτερου Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος.

Πέθανε στις 2 Αυγούστου του 2000 σε ηλικία 78 ετών.

«Όπoιoς σιωπά φαίνεται ότι συναινεί»

Διάσημη είναι η διάλεξη του Αριστόβουλου Μάνεση, πριν συλληφθεί το 1968 από το δικτατορικό καθεστώς, η οποία δημοσιεύτηκε στο βιβλίο του Συνταγματική Θεωρία και Πράξη με τίτλο Το τελευταίο μάθημα επί δικτατορίας.[3]:

Ψίθυροι κυκλοφορούν απειλητικά, τις τελευταίες αυτές μέρες, για επικείμενες «εκκαθαρίσεις» στο Πανεπιστήμιο. Το γεγονός ότι μεταξύ των ονομάτων των υπό απόλυση καθηγητών αναφέρεται και το δικό μου – και αυτό δεν το θεωρώ διόλου περίεργο – μου παρέχει το δικαίωμα και μου επιβάλλει το καθήκον να σας καταστήσω, σήμερα που βρίσκομαι ακόμη κοντά σας, κοινωνούς ορισμένων σκέψεών μου που ίσως δεν θα μπορώ να σας τις πω αύριο [ ... ].

Θα μιλήσω χωρίς περιστροφές για την ηθικοπολιτική πλευρά του ζητήματος. Κάτω από τις συνθήκες που ζούμε η σιωπή δεν είναι «χρυσός»· είναι «λίβανος και σμύρνα». Διότι η σιωπή μπορεί να ερμηνευθεί σαν αποδοχή ή συναίνεση: «ο σιωπών δοκεί συναινείν», qui tacet consentire videtur (όπoιoς σιωπά φαίνεται ότι συναινεί), κατά το ρωμαϊκό δίκαιο. Δεν έχω λοιπόν το δικαίωμα να σιωπήσω, αφού σωπαίνοντας θα εμφανιζόμουν ως αποδεχόμενος ή ανεχόμενος τα όσα γίνονται. Υπάρχουν στη ζωή, την ατομική και την κοινωνική, στιγμές που πρέπει κανείς να πει το μεγάλο «ναι» ή το μεγάλο «όχι».

Σε τέτοιες στιγμές, σαν τις τωρινές, το ουσιώδες είναι, πιστέψτε με, να προστατεύσει κανείς τον εαυτό του, όχι από τη δίωξη, αλλά από τον εξευτελισμό. Να περισώσει την αξιοπρέπειά του ως ανθρώπου, ως πολίτη, ως επιστήμονα. Και έτσι να περιφρουρήσει, επίσης, το κύρος της πανεπιστημιακής έδρας που έχει την τιμή να κατέχει, η οποία, ως έδρα της πολιτικής ελευθερίας, είναι φυσικό, εφόσον βρίσκεται στο ύψος της, να δέρνεται από τις πολιτικές καταιγίδες …

Φαίνεται ότι ήδη έφτασε η ώρα να εφαρμοσθούν οι υποθήκες που έχουν εξαγγελθεί. Σε ό,τι με αφορά, το ξαναδηλώνω: όσο θα μπορώ να διδάσκω το μάθημα του Συνταγματικού Δικαίου, θα το διδάσκω σαν μάθημα της πολιτικής ελευθερίας. Αν δε το αποψινό μου μάθημα συμβεί να είναι το τελευταίο, θα ήθελα να σας παρακαλέσω να κρατήσετε από τη διδασκαλία μου την ουσία της: τη σημασία της πολιτικής ελευθερίας, ως ιστορικής κατακτήσεως για την παραπέρα εξέλιξη του κοινωνικού βίου και ως προϋποθέσεως για τη γενικότερη απελευθέρωση και καταξίωση του ανθρώπου. Και επειδή θεωρία και πράξη είναι αλληλένδετες, το ουσιώδες είναι να μείνει κανείς ελεύθερος, όρθιος και αλύγιστος απέναντι στους καταναγκαστικούς και ιδεολογικούς μηχανισμούς των κρατούντων.

Μην επιτρέψετε να σας εξανδραποδίσουν. Διατηρήστε, μέσα στους ζοφερούς και άρρωστους καιρούς, άγρυπνη και ανυπόταχτη τη σκέψη σας, περιφρουρήστε την άγια υγεία και ρωμαλεότητα της ψυχής σας, κρατήστε στητό και αγέρωχο το ωραίο ανάστημά σας. Και αν η Εξουσία,που την συμφέρει να έχει παθητικούς και πολιτικά αδιάφορους υπηκόους, σας πει ότι, έτσι κάνοντας, δεν είστε φρόνιμοι και νομοταγείς πολίτες, αποδείξτε της ότι καλός πολίτης είναι μόνον ο ελεύθερος πολίτης, ο συνειδητός, ενεργός και υπεύθυνος πολίτης. Και θυμίστε της ότι ο Περικλής είχε πει στον «Επιτάφιο»: όποιος αδιαφορεί για τα πολιτικά πράγματα του τόπου του είναι, όχι Φιλήσυχος, αλλ’ άχρηστος, «αχρείος» πολίτης. Και μη ξεχνάτε, στις σημερινές δύσκολες για την Πατρίδα μας και το Λαό μας περιστάσεις, τα λόγια του ποιητή – και θέλω μ’ αυτά να σας αποχαιρετήσω:

«Όσοι το χάλκεον χέρι // βαρύ του φόβου αισθάνονται, // ζυγόν δουλείας ας έχωσι· // Θέλει αρετήν και τόλμην η Ελευθερία».

Εργογραφία

Ο Μάνεσης κινείται μεταξύ του νομικού και κοινωνιολογικού θετικισμού.

Δοκίμια

.'' Περί αναγκαστικών νόμων'' (1953).

.'' Αί εγγυήσεις τηρήσεως του συντάγματος[Ά Τόμος]'' (1956).

.'' Αί εγγυήσεις τηρήσεως του συντάγματος[΄Β Τόμος]'' (1965).

.'' Συνταγματικόν δίκαιον[Ά Τόμος]'' (1967).

.'' Ή Νομικοπολιτική θέση του προέδρου της δημοκρατίας'' (1975).

.'' Για μια δημοκρατική παιδεία / Α. Μάνεση, Δ. Μαρωνίτη, Σ. Πάνου, κ.ά. - [Αθήνα : Εκδόσεις Παπαζήση]'' (1978).

.'' Συνταγματικό Δίκαιο,Σύνατγμα,Πολιτική[Αθήνα εκδόσεις Παρατηρητής]'' (1978).

.'' Συνταγματικά δικαιώματα : Ατομικές ελευθερίες: Πανεπιστημιακές παραδόσεις / Αριστόβουλος Ι. Μάνεσης. - [Θεσσαλονίκη :

   Εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε'' (1978)..,

.'' Δίκαιο, σύνταγμα, πολιτική / Αριστόβουλος Ι. Μάνεσης · επιμέλεια σειράς Αριστόβουλος Μάνεσης. - [Θεσσαλονίκη : Παρατηρητής

   και Δίκαιο και πολιτική 11]'' (1979)., 

.'' Συνταγματική θεωρία και πράξη-μελέτες από το 1980 εως το 2000 [εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε.]'' (1980).

.'' Συνταγματικόν δίκαιον[΄Β Τόμος]'' (1980).

.'' Συνταγματική θεωρία και πράξη-Το τελευταίο μάθημα επί Δικτατορίας / Αριστόβουλος Ι. Μάνεσης. - [Αθήνα : Εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε]'' (1980).,

.'' Ατομικές ελευθερίες'' (1982).

.'' Δίκαιο, Σύνταγμα, Πολιτική'' (1984).

.'' Ή εξέλιξη των πολιτικών θεσμών στην Ελλάδα'' (1987).

.'' Ή συνταγματική αναθεώρηση του 1986''(1989).

.'' Το Σύνταγμα του 1975/1986 / Αριστ. Ι. Μάνεσης, Γ. Παπαδημητρίου. - [Αθήνα : Σάκκουλας Αντ. Ν.]'' (1989).

.'' Η συνταγματική αναθεώρηση του 1986 : Μιά κριτική απτίμηση της νομικοπολιτικής σημασίας της / Αριστόβουλος Ι. Μάνεσης.

- [Θεσσαλονίκη : Παρατηρητής]'' (1989).,

.'' Αι εγγυήσεις τηρήσεως του Συντάγματος / Αριστόβουλου Ι. Μάνεση · [Ά Τόμος-επιμέλεια σειράς Αντώνης Μ. Παντελής εκδόσεις κλασική

   νομική βιβλιοθήκη Σάκκουλας Α.Ε.]'' (1991).

.''Αι εγγυήσεις τηρήσεως του Συντάγματος / Αριστόβουλου Ι. Μάνεση · [΄Β Τόμος-επιμέλεια σειράς Αντώνης Μ. Παντελής εκδόσεις κλασική

   νομική βιβλιοθήκη Σάκκουλας Α.Ε.]'' (1991).

.'' Ο θεσμός της αναπλήρωσης του Προέδρου της Δημοκρατίας κατά το ισχύον Σύνταγμα[επιμέλεια των Αριστόβουλου

   Ιωάννη Μάνεση και Αντώνη Νικόλάου Μανιτάκη[επιμέλεια των Αριστόβουλου Ιωάννη Μάνεση,Δημήτριου Θεόδωρου

   Τσάτσου και Γρηγόρη Παπαδημητρίου Αθήνα εκδόσεις Τετράδια συνταγματικού δικαίου Σάκκουλα Αντώνη Νικολάου]'' (1993).

.'' Ή Νεοελληνική γλώσσα στην νομική επιστήμη[Αθήνα εκδόσεις Προσκήνιο]'' (1999).

.'' The illustrated Greek Wine Book: Almost 400 Wines Rated, More than 200 Colour Photographs

   {Το εικονογραφημένο βιβλίο για το Ελληνικό Κρασί-Στο οποίο βαθμολογούνται σχεδόν 400 είδη κρασιών με

   περισσότερες από 400 έγχρωμες φωτογραφίες}[Φωτογραφίες του Κωνστανίνου Πίττα εκδόσεις Olive Press]'' (2001).

.'' Αριστόβουλος Μάνεσης 1921-2000[Συλλογικό έργο επιμέλεια των Γεώργιο Αναστασιάδη και Αντώνη Μανιτάκη

   εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε.]'' (2006).

.'' Συνταγματικόν δίκαιον[΄Β Τόμος]'' (1980).

.'' Συνταγματική θεωρία και πράξη / Αριστόβουλος Ι. Μάνεσης. - [Αθήνα : επανακυκλοφόρηση Εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε.]'' (2007).,

.'' Ή Καθημερινότητα της εκπαιδευτικής πράξης[εκδόσεις Βασίλειος Γκιούρδας]'' (2010).

.'' Διάλογος Κωνσταντίνου Δημήτριου Τσάτσου και Αριστόβουλου Ιωάννη Μάνεση[επιμέλεια Κωνστανίνου Γεράσιμου

    Γιαννόπουλου εκδόσεις Νομική βιβλιοθήκη]'' (2010).

.'' Επιμόρφωση καi δια βίου μάθηση των εκπαιδευτικών-Το ζήτημα της εξομοίωσης[Ά Τόμος εκδόσεις Βασίλειος Γκιούρδας]'' (2011).

.'' Επιμόρφωση καi δια βίου μάθηση των εκπαιδευτικών-Το ζήτημα της εξομοίωσης[΄Β Τόμος εκδόσεις Βασίλειος Γκιούρδας]'' (2011).

.'' Οικογένεια, σχολείο,τοπκές κοινωνίες[Αθήνα εκδόσεις Opportuna]'' (2016).

Κρητικογραφία

.''Δημούλης, Δημήτρης, Η διάκριση των λειτουργιών ως συνταγματικός κανόνας, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος. επιμέλεια σειράς]'' (2002).

.''Τασόπουλος, Γιάννης Αλέξανδρος., Το ηθικοπολιτικό θεμέλιο του συντάγματος, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος. επιμέλεια σειράς]'' (2001).

.''Χρυσόγονος, Κώστας Χρηστόφορος., Μια βεβαιωτική αναθεώρηση, ]Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος. επιμέλεια σειράς]'' (2000).

.''Σωτηρέλης, Γιώργος Χρήστος., Θρησκεία και εκπαίδευση, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος. επιμέλεια σειράς]'' (1998).

.''Χρυσόγονος, Κώστας Χρηστόφορος., Εκλογικό σύστημα και σύνταγμα, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος. επιμέλεια σειράς]'' (1996).

.''Βιδάλης, Τάκης Κυριάκος., Η συνταγματική διάσταση της εξουσίας στο γάμο και στην οικογένεια, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος.

  επιμέλεια σειράς]'' (1996).

.''Lenk, Kurt{Λένκ Κούρτ}, Πολιτική κοινωνιολογία, [Παρατηρητής επιμέλεια σειράς]'' (1995).

.''Πικραμένος, Μιχάλης Νικόλαος., Η αρχή της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης της λαϊκής θέλησης, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος.

   επιμέλεια σειράς]''(1993).

.''Παπαδημητρίου, Γεώργιος Δημήτριος., 1944-2009, Η τοπική αυτοδιοίκηση στη σύγχρονη δημοκρατία, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος.

   επιμέλεια σειράς]'' (1993).

.''Φουντεδάκη, Πηνελόπη Νικολέττα., Τα δικαιώματα των βουλευτών, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος. επιμέλεια σειράς]'' (1993).

.''Jänicke, Martin{Τζάνικε ή Τζανίκ ή Ζανίκ ή Ζάνικε Μάρτιν}, Η αποτυχία του κράτους, [Παρατηρητής επιμέλεια σειράς]'' (1992).

.''Ξηρός, Αθανάσιος Γρηγόριος., Το δικαίωμα της ψήφου των ναυτικών, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος. επιμέλεια σειράς]'' (1992).

.''Λοβέρδος, Ανδρέας Νικόλαος., Κυβέρνηση, συλλογική λειτουργία και πολιτική ευθύνη, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος.

   επιμέλεια σειράς]'' (1991).

.''Collins, Hugh{Κόλλινς Χούτζ}, Μαρξισμός και δίκαιο, [Παρατηρητής επιμέλεια σειράς]'' (1991).

.''Κανελλοπούλου - Μαλούχου, Νέδα Αλεξάνδρα., Η κομματική δραστηριότητα των δημοσίων υπαλλήλων, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος.

  επιμέλεια σειράς]'' (1990).

.''Χρυσόγονος, Κώστας Χρηστόφορος., Ο αντισυνταγματικός νόμος και η δημόσια διοίκηση, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος.

   επιμέλεια σειράς]'' (1989).

.''Αντωνίου, Θεοδώρα Δήμητρα., Στοιχεία άμεσης δημοκρατίας στο αναθεωρημένο Σύνταγμα του 1975, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος.

  επιμέλεια σειράς]'' (1988).

.''Σωτηρέλης, Γιώργος Χρήστος., Το δικαίωμα της λευκής ψήφου, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος. επιμέλεια σειράς]'' (1988).

.''Δρόσος, Γιάννης Ζούλιας., Ελληνική συνταγματική τάξη και ευρωπαϊκές κοινότητες στις διεθνείς σχέσεις, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος.

   επιμέλεια σειράς]'' (1987).

.''Kühnl, Reinhard{Κούνλ ή Κούχνλ Ρίτσαρντ ή Ρίχαρντ}, Μορφές αστικής κυριαρχίας, [Παρατηρητής επιμέλεια σειράς]'' (1987).

.''Πικραμένος, Μιχάλης Νικόλαος., Ο θεσμός της υπηρεσιακής-εκλογικής κυβέρνησης, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος. επιμέλεια σειράς]'' (1987).

.''Δουζίνας, Κώστας Ευάγγελος., Μεταξύ απολογίας και ουτοπίας, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος. επιμέλεια σειράς]'' (1986).

.''Μηναΐδης, Σίμος ή Συμεών Μπάμπης., Βιβλιογραφία συνταγματικού δικαίου, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος. επιμέλεια σειράς]'' (1985).

.''Abendroth, Wolfgang{Βόλφγκανγκ Άμπενντροφ}, Εισαγωγή στην πολιτική επιστήμη, [Παρατηρητής επιμέλεια σειράς]'' (1985).

.''Λιακόπουλος, Αθανάσιος Θύμιος., Μαρξισμός και δίκαιο, [Παρατηρητής επιμέλεια σειράς]'' (1984).

.''Schwartzenberg, Rogger. Gerard{Ρότζερ Τζέραρντ Σουάτσενμπεργκ ή Σουάντζενμπεργκ}., Πολιτική κοινωνιολογία, [Παρατηρητής

   επιμέλεια σειράς]'' (1984).

.''Βενιζέλος, Ευάγγελος, Τα όρια της αναθεώρησης του Συντάγματος 1975, [Παρατηρητής επιμέλεια σειράς]'' (1984).

.''Καλλία - Αντωνίου, Αγγελική, Το νομικό καθεστώς της προστασίας του περιβάλλοντος, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος.

   επιμέλεια σειράς]'' (1984).

.''Abendroth, Wolfgang{Βόλφγκάνγκ Άμπενντορφ}, Εισαγωγή στην πολιτική επιστήμη, [Παρατηρητής επιμέλεια σειράς]'' (1983).

.''Τσάτσος, Δημήτρης Θεοδόσης., 1933-2010, Η ενδοκομματική αντιπολίτευση ως πρόβλημα του συνταγματικού δικαίου, [Σάκκουλας Αντώνης. 

   Νικόλαος. επιμέλεια σειράς]'' (1983).

.''Cerroni, Umberto{Ουμπέρτο Τσερρόνι}, Ο Μαρξ και το σύγχρονο δίκαιο, [Παρατηρητής επιμέλεια σειράς]'' (1983).

.''Miaille, Michel{Μίτσελ Μιάλλε ή Μίλλε ή Μάϊλλε ή Μάϊλλ ή Μιάϊλλ}, Το κράτος του δικαίου, [Παρατηρητής επιμέλεια σειράς]'' (1983).

.''Μανιτάκης, Αντώνης Νικόλαος., 1944-, Το υποκείμενο των συνταγματικών δικαιωμάτων, [Σάκκουλας Αντώνης. Νικόλαος.

   επιμέλεια σειράς]'' (1981).