13η Μοίρα Ελαφρού Βομβαρδισμού
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η 13η Μοίρα Ελαφρού Βομβαρδισμού (13 MΕΒ) ήταν μία από τις τρεις πολεμικές μοίρες αεροσκαφών της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας, που έδρασαν στη Μέση Ανατολή, κάτω από Βρετανική Διοίκηση. Ήταν ο πρώτος στρατιωτικός σχηματισμός αμέσως μετά την Κατοχή της Ελλάδας από τον Άξονα (Απρίλιος-Μάιος 1941).
Εξελίξεις στην Ελλάδα και ίδρυση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά την επιτυχή έκβαση για την Ελλάδα του Ελληνοϊταλικού πολέμου και την αντεπίθεση των ελληνικών δυνάμεων στην υπό Ιταλική "προστασία" Αλβανία, ακολούθησε η εισβολή της Ναζιστικής Γερμανίας μέσω των βουλγαρικών συνόρων, τον Απρίλιο του 1941. Ακολούθησε η κατάρρευση του μετώπου με την Ελλάδα να βρίσκεται τελικά υπό την Κατοχή του Άξονα.
Στις 15 Απριλίου, η Ελληνική Βασιλική Αεροπορία τέθηκε ουσιαστικά εκτός μάχης κάτω από τη συνεχή πίεση της αριθμητικά και ποιοτικά ανώτερης Γερμανικής Λούφτβαφφε. Παρ' όλα αυτά ένας μικρός στολίσκος από πέντε αεροσκάφη Avro Anson κατάφερε να διαφύγει στην υπό Βρετανικό έλεγχο Αίγυπτο. Αυτά τα αεροσκάφη υπήρξαν η βάση της 13ης Μοίρας Ελαφρού Βομβαρδισμού που δημιουργήθηκε το καλοκαίρι του 1941 στη Μέση Ανατολή. Η δημιουργία της Μοίρας είχε ιδιαίτερη σημασία για τον Ελληνισμό καθώς υπήρξε η πρώτη στρατιωτική Μονάδα που ιδρύθηκε και ύψωσε την ελληνική σημαία εκτός Ελλάδας από την έναρξη της κατοχής, δηλώνοντας έτσι συμβολικά ότι ήταν αποφασισμένη και δεν είχε παραδοθεί στον αγώνα κατά του Άξονα.
Τους επόμενους μήνες ιδρύθηκαν και δύο ακόμη μοίρες αεροσκαφών, οι 335η και 336η Μοίρες Δίωξης.
Δράση στη Μέση Ανατολή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρώτος Διοικητής της Μοίρας υπήρξε ο Επισμηναγός Σπυρίδων Δακόπουλος, ενώ το προσωπικό της αποτελούνταν από βετεράνους της 13ης Μοίρας Ναυτικής Συνεργασίας και της 32ης Μοίρας Βομβαρδισμού. Η πρώτη αποστολή της ανατέθηκε στις 14 Ιουλίου 1941.
Τον Δεκέμβριο του 1941 η Μοίρα απέκτησε αεροσκάφη Bristol Blenheim Mk IV και είχε βάση το αεροδρόμιο Δεκέιλα, κοντά στην Αλεξάνδρεια. Τους επόμενους μήνες αποκτήθηκε και τα πιο εξελιγμένα Blenheim Mk V. Οι αποστολές που εκτελούσε αφορούσαν κυρίως συνοδεία νηοπομπών στην Ανατολική Μεσόγειο. Κατά τη διάρκεια του 1942 οι κύριες αποστολές αφορούσαν ανθυποβρυχιακή επιτήρηση, ενώ σε πολλές περιπτώσεις σημειώθηκαν επιθέσεις εναντίον εχθρικών υποβρυχίων.
Από τις αρχές του 1943 οι Μοίρα πετούσε με τα πιο εξελιγμένα βομβαρδιστικά Martin Baltimore. Εκτός των ανθυποβρυχιακών ερευνών, εκτελούνταν και αποστολές αναγνώρισης και βομβαρδισμού κατά γερμανικών στόχων στα κατεχόμενα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη. Τον Νοέμβριο του 1912 εκτέλεσε σφοδρό βομβαρδισμό στο λιμάνι της Σούδας, που το χρησιμοποιούσαν τότε οι Γερμανοί ως ναυτική τους βάση.
Η 13η Μοίρα Ελαφρού Βομβαρδισμού, για το διάστημα που έδρευε στη Μέση Ανατολή, εκτέλεσε συνολικά 1.600 αποστολές ενώ σημείωσε 4.550 ώρες πτήσης.
Δράση στην Ιταλία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 14 Μαΐου 1944 η Μοίρα μεταφέρθηκε στη νότια Ιταλία και εκτελούσε αποστολές σε ολόκληρη την ιταλική χερσόνησο, τη Γιουγκοσλαβία και την Αλβανία, ως τμήμα της Βαλκανικής Αεροπορίας (Balkan Air Force). Στο διάστημα αυτό εκτέλεσε 1.400 αποστολές που αφορούσαν βομβαρδισμό γεφυρών, σταθμών τρένων, οπλοστασίων και αποθηκών καυσίμων.
Επαναπατρισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 14 Νοεμβρίου 1944 όταν το μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας είχε απελευθερωθεί, το αεροσκάφη της Μοίρας προσγειώθηκαν στο Ελληνικό. Από εκεί επιχειρούσαν κατά στόχων στα νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη που ακόμη ήταν υπό γερμανική κατοχή, μέχρι τον Μάιο του 1945. Στις επιχειρήσεις αυτές συμμετείχαν στενά και οι δύο ελληνικές μοίρες μαχητικών αεροσκαφών: οι 335 και 336. Η 13η Μοίρα Ελαφρού βομβαρδισμού έπαψε να υφίσταται και επίσημα στις 19 Απριλίου 1946 και μετεξελίχθηκε στην 355η Μοίρα Μεταφορών, που εδρεύει στην Ελευσίνα.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Οι Μοίρες της Ερήμου (PDF). Αθήνα: Πανελλήνιος Σύνδεσμος Βετεράνων Αεροπορίας. 2004.
- Μιχάλης Σολανάκης. Η 13η Μοίρα Ελαφρού Βομβαρδισμού.
- Μέρμηγκας, Γεώργιος. "Δημήτριος Π. Καγκελάρης, Ένας έφεδρος αρχισμηνίας πολυβολητής στην Ελληνική Βασιλική Αεροπορία". Περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία, τεύχος αρ.144/2008, σσ. 62–68.
- Π.Δ.Καγκελάρη "Ιστορία και Γενεαλογία του Οίκου Καγγελάρη της Κεφαλονιάς (16ος-20ός Αιώνες)", Κέρκυρα 2011 ISBN 978-960-85532-2-4, σσ. 322-327 και I, XXXVI.