Codex Abrogans
 Η πρώτη σελίδα του Codex Abrogans | |
| Γλώσσα | λατινική γλώσσα Παλαιά άνω γερμανική γλώσσα |
|---|---|
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Codex Abrogans ή Abrogans, επίσης Γερμανικό Abrogans είναι ένα γλωσσάριο που θεωρείται το παλαιότερο σωζόμενο γραπτό κείμενο στη γερμανική γλώσσα. Πρόκειται για έναν θησαυρό λέξεων μεταφρασμένων από τα λατινικά στα παλαιά ανώτερα γερμανικά σε χειρόγραφη μορφή. Χρονολογείται από τον 8ο αιώνα, πιθανώς σε μια περίοδο μεταξύ 765 – 775.[1]
Πιθανότατα γράφτηκε σε πολλά αντίγραφα, ένα αντίγραφο που έχει φτάσει μέχρι τις μέρες μας φυλάσσεται στη βιβλιοθήκη του αβαείου του Σανκτ Γκάλεν στην Ελβετία.
Το όνομα του κώδικα προέρχεται από την καταχώριση με την οποία αρχίζει το χειρόγραφο: abrogans = dheomodi (σεμνός, ταπεινός).[2]
Το χειρόγραφο αποτελείται από 3.670 λατινικές λέξεις μεταφρασμένες στα παλαιά γερμανικά με περισσότερες από 14.600 επεξηγήσεις και είναι επομένως μια πολύτιμη πηγή για τη μελέτη της παλαιάς ανώτερης γερμανικής γλώσσας.
Ως συγγραφείς αναφέρονται ο επίσκοπος Αρμπέο του Φράιζινγκ († 783 ή 784), με καταγωγή από το Μεράνο στο Νότιο Τιρόλο ή ο Βενεδικτίνος μοναχός Κέρο.[3]
Γενικές πληροφορίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο γερμανικός κώδικας Abrogans είναι ένα λεξικό συνωνύμων από τα λατινικά στα παλαιά γερμανικά, το οποίο, ωστόσο, προέκυψε σαν μετάφραση ενός προγενέστερου καθαρά λατινικού λεξικού συνωνύμων, που ήταν αλφαβητικά διατεταγμένο. Αυτό το λατινο-λατινικό γλωσσάρι, το Λατινικό Abrogans, συντάχθηκε πιθανώς στην Ιταλία (πιθανώς στο σημαντικό μοναστήρι Vivarium που ίδρυσε το 544 ο Κασσιόδωρος στην Καλαβρία της Ιταλίας) από πολλά παλαιότερα γλωσσάρια της ύστερης αρχαιότητας και των πρώιμων μεσαιωνικών γλωσσών και επεξηγούσε σπάνιες ή απαρχαιωμένες εκφράσεις, ειδικά από τα λατινικά βιβλικά κείμενα, με πιο κοινές λατινικές λέξεις.[4]
Πιθανώς στην παλαιά βαυαρική επισκοπή του Φράιζινγκ, στην οποία επίσκοπος ήταν ο Αρμπέο από το 764 έως το 783 και ίδρυσε βιβλιοθήκη και αντιγραφείο χειρογράφων (scriptorium), το λεξικό τελικά «μεταφράστηκε» στα γερμανικά στο δεύτερο μισό του 8ου αιώνα. Τόσο η λατινική αρχική λέξη όσο και η λατινική απόδοσή της καλύπτονται αντίστοιχα με μεταφράσεις στα παλαιά γερμανικά, για παράδειγμα:
| Λατινικά | Παλαιά ανώτερα γερμανικά | Λατινική σημασία | Παλαιά ανώτερη γερμανική σημασία |
|---|---|---|---|
| abba | faterlih | Abt | väterlich |
| pater | fater | Vater | Vater |
Αυτή ήταν μια προσέγγιση που συχνά οδήγησε σε λανθασμένες μεταφράσεις γύρω στα μέσα του 8ου αιώνα. Παρόλα αυτά, το γλωσσάριο προσφέρει τεράστιο υλικό για τη γλωσσολογία, που δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί πλήρως. Υπάρχουν περίπου 700 λέξεις που δεν έχουν βρεθεί σε κανένα άλλο παλαιό γερμανικό κείμενο ( Άπαξ λεγόμενον ).[5]