Μετάβαση στο περιεχόμενο

NGC 5728

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: Sky map 14h 42m 24.0s, −17° 15′ 11″

NGC 5728
Φωτογραφία της κεντρικής περιοχής του NGC 5728 από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ.
Παρατηρησιακά Δεδομένα (εποχή J2000)
ΑστερισμόςΖυγός
Ορθή Αναφορά14h 42m 23.897s[1]
Απόκλιση−17° 15′ 11.09″[1]
Μετατόπιση προς το ερυθρό0.00935±0.00007[2]
Ηλιοκεντρική ακτινική ταχύτητα2,803±20 km/s[2]
Απόσταση145,8 ± 10,3 Mly (44,70 ± 3,15 Mpc)[2]
Φαινόμενο μέγεθος (V)13.40[3]
Φαινόμενο μέγεθος (B)14.34[3]
Απόλυτο μέγεθος (V)−18.3[3]
Χαρακτηριστικά
Τύπος ΓαλαξίαSAB(r)a?[4] Sy 1.9[5]
Μάζα7.2×1010[5] M
Διάμετρος97,4 kly (29,86 kpc)[4]
Φαινόμενη διάμετρος (V)203.3
Άλλες ονομασίες
GC 3977, GSC 06158-01021, h 1866, H 1–184, LEDA 52521, MCG -03-37-005, PBC J1442.4-1714, PGC 52424[6][7]
Δείτε επίσης: Γαλαξίες, Κατάλογος γαλαξιών

Ο NGC 5728 είναι ενεργός ραβδωτός σπειροειδής γαλαξίας ο οποίος απέχει 146 εκατομμύρια έτη φωτός[2] και βρίσκεται στον αστερισμό Ζυγό. Τον ανακάλυψε ο αστρονόμος Ουίλιαμ Χέρσελ (William Herschel) στις 7 Μαΐου του 1787.[7]

Έχει φαινόμενο μέγεθος (v) 13,40[3] και εκτείνεται για 3,4 arcmin. Η μετατόπιση προς το ερυθρό είναι 0,00935 και η ηλιοκεντρική ακτινική ταχύτητά του 2803 km/s.[2] Η μάζα του εκτιμάται πως αντιστοιχεί σε 72[5] δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες και η διάμετρός του σε 30 kpc.[4]

Εκτός από την κύρια «ράβδο» φαίνεται πως υπάρχει και δεύτερη «ράβδος» στον πυρήνα που περιστρέφεται αντίστροφα από την πρώτη και είναι σε γωνία 60° από αυτή.[8] Υπάρχουν επίσης ενδείξεις σχηματισμού νέων αστέρων, που έχει όμως διακοπεί σχεδόν ολοκληρωτικά στην περιοχή του πυρήνα εξαιτίας της εξαντλήσεως των αποθεμάτων μοριακών αερίων. Η δεύτερη «ράβδος», εφόσον υπάρχει, αποτελείται πλέον από αστέρες που περιβάλλονται από ελάχιστες ποσότητες αερίων.[9]

Πρόκειται για γαλαξία Σίφερτ τύπου 2, έχει δηλαδή Ενεργό Γαλαξιακό Πυρήνα (ΕΓΠ) ο οποίος είναι συσκοτισμένος και τροφοδοτείται από μία υπερμαζική μελανή οπή που υπάρχει στο κέντρο του. Η μάζα της εκτιμάται πως είναι 3.4×107 M και συσσωρεύει μάζα με ρυθμό 2.7×10−2 M·yr−1.[10]

Η ενέργεια που απελευθερώνεται από τον ΕΓΠ είναι ορατή με τη μορφή ιονισμένων κώνων που εκτείνονται προς τα έξω από τον πυρήνα σε απόσταση μεγαλύτερη από 2,5 2.5 kpc και βρίσκονται στη γραμμή θέασης από τη Γη. Έχουν ανιχνευθεί πίδακες ακτίνων Χ και ραδιοπίδακες. Ο πυρήνας τροφοδοτείται από σπειροειδή νημάτια και λωρίδες σκόνης από τον περιβάλλοντα γαλαξία. Ο ίδιος ο ΕΓΠ κρύβεται πίσω από μια μπάρα σκόνης μήκους περίπου 64 pc.[5] Η εκροή από τον πυρήνα συναντά τον γαλαξιακό δακτύλιο σε απόσταση 1 kpc και ενισχύει σημαντικά τον σχηματισμό αστέρων στην περιοχή αυτή συγκριτικά με άλλα μέρη του δακτυλίου.[11]

Τον Φεβρουάριο του 2009 παρατηρήθηκε στον γαλαξία αυτόν ένας υπερκαινοφανής που ονομάστηκε SN 2009Y και ήταν τύπου Ia.[12] Όταν παρατηρήθηκε για πρώτη φορά είχε μέγεθος 16.0 και η θέση του ήταν 24.7 βόρεια και 9.3 ανατολικά από το κέντρο του NGC 5728.[13]

  1. 1,0 1,1 Evans, I. N.; Primini, F. A.; Glotfelty, C. S.; Anderson, C. S.; Bonaventura, N. R.; Chen, J. C.; Davis, J. E.; Doe, S. M. και άλλοι. (July 2010), «The Chandra Source Catalog», The Astrophysical Journal Supplement 189 (1): 37–82, doi:10.1088/0067-0049/189/1/37 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Catinella, Barbara; Haynes, Martha P.; Giovanelli, Riccardo (September 2005), «Rotational Widths for Use in the Tully-Fisher Relation. I. Long-Slit Spectroscopic Data», The Astronomical Journal 130 (3): 1037–1048, doi:10.1086/432543 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Véron-Cetty, M. -P.; Véron, P. (July 2010), «A catalogue of quasars and active nuclei», Astronomy and Astrophysics 518, doi:10.1051/0004-6361/201014188, A10 
  4. 4,0 4,1 4,2 de Vaucouleurs, G.; de Vaucouleurs, A.; Corwin, H. G.; Buta, R. J.; Paturel, G.; Fouqué, P. (1991), Third Reference Catalogue of Bright Galaxies, New York, NY: Springer, σελ. 1–723, doi:10.1007/978-1-4757-4360-9_1, ISBN 978-1-4757-4362-3 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Durré, Mark; Mould, Jeremy (November 2018), «The AGN Ionization Cones of NGC 5728. I. Excitation and Nuclear Structure», The Astrophysical Journal 867 (2): 26, doi:10.3847/1538-4357/aae68e, 149 
  6. «NGC 5728». SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2019. 
  7. 7,0 7,1 Seligman, Courtney, NGC Objects, https://cseligman.com/text/atlas/ngc57.htm#5728, ανακτήθηκε στις 2019-11-27 
  8. Prada, F.; Gutiérrez, C. M. (January 1997), «Counterrotating Bulges in NGC 7331 and NGC 5728», Bulletin of the American Astronomical (American Astronomical Society, 189th AAS Meeting) 29: 734, 122.02 
  9. Petitpas, Glen R.; Wilson, Christine D. (August 2002), «Molecular Gas in Candidate Double-barred Galaxies. I. The Diverse Morphology and Dynamics of NGC 2273 and NGC 5728», The Astrophysical Journal 575 (2): 814–825, doi:10.1086/341335 
  10. Durré, Mark; Mould, Jeremy (January 2019), «The AGN Ionization Cones of NGC 5728. II. Kinematics», The Astrophysical Journal 870 (1): 21, doi:10.3847/1538-4357/aaf000, 37 
  11. Shin, Jaejin; Woo, Jong-Hak; Chung, Aeree; Baek, Junhyun; Cho, Kyuhyoun; Kang, Daeun; Bae, Hyun-Jin (August 2019), «Positive and Negative Feedback of AGN Outflows in NGC 5728», The Astrophysical Journal 881 (2): 13, doi:10.3847/1538-4357/ab2e72, 147 
  12. Martin, R.; Griffith, C.; Cenko, S. B.; Li, W.; Filippenko, A. V. (February 2009), Green, D. W. E., επιμ., «Supernova 2009Y in NGC 5728», Central Bureau Electronic Telegrams 1684: 1 
  13. Lennarz, D.; Altmann, D.; Wiebusch, C. (February 2012), «A unified supernova catalogue», Astronomy & Astrophysics 538: 9, doi:10.1051/0004-6361/201117666, A120 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα NGC 5728 στο Wikimedia Commons