Smart (αυτοκινητοβιομηχανία)
.png) | |
 | |
| Νομική μορφή | Κοινοπραξία |
|---|---|
| Κλάδος | βιομηχανία αυτοκίνησης |
| Ίδρυση | 1994 |
| Έδρα | Πέπλινγκεν, Γερμανία |
| Ιδιοκτήτης | Mercedes-Benz 50% Geely 50% |
| Σλόγκαν | For a new urban joy |
| Ιστότοπος | global.smart.com |
| Μέσα κοινωνικής δικτύωσης | |
     | |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η Smart (Swatch Mercedes Art — επίσημα αναγράφεται ως smart με μικρό αρχικό) είναι γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία εξειδικευμένη στο Αυτοκίνητο πόλης. Τα οχημάτων της Smart κατασκευάστηκαν
(1998-2024) στο Αμπάς (Μοζέλ) το Smart Fortwo, (C 450-451-453)
(2002-2005) στο Αμπάς (Μοζέλ) το Smart Roadster/Roadster-Coupé, (R 452/C 452)
(2004-2006) στο Born (Λίμπουργκ αν ντερ Λαν) το Smart Forfour, (W 454)
(2014-2021) στο Νόβο Μέστο η δευτςρη σειρά του Smart Forfour.(W 453)
Οι μονάδες παραγωγής της εταιρείας ήταν μέχρι πρόσφατα στην Ευρώπη, από το 2021 η Mercedes-Benz συνεργάζεται με την Geely και η παραγωγή έχει μεταφερθει στο Σιάν της Κίνας, ενώ η έδρα της εταιρείας παραμένει στο Πέπλινγκεν. (Böblingen)
ιστορικά δεδομενα
Η ιδέα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όπως αναφέρεται στο σχετικό λήμμα της γερμανικής Βικιπαίδεια, [1] η ιδέα ενός οχήματος μικρότερου σε μέγεθος και κυβισμό του Volkswagen Polo, (895 cm³ και 40 PS, 700 kg, 132 km/h) απασχόλησε αδιάκοπα την αυτοκινητοβιομηχανία μετά το 1975. Το 1981, η Daimler-Benz παρουσίασε δοκιμαστικά ένα αυτοκίνητο πόλης, το Mercedes NAFA, (Auto Bild τεύχος 33/1986 και auto motor und sport τεύχος 7/1986), με κίνηση στους εμπρός τροχούς και εγκάρσια τοποθετημένο κινητήρα (από την Daihatsu). [2]
Αυτή η μελέτη μπορεί ουσιαστικά να χαρακτηριστεί προάγγελος του Smart.
Όχι μόνο η βιομηχανία, αλλά και αρκετά γερμανικά πανεπιστήμια έχουν ασχοληθεί με την ιδέα ενός μικρότερου αυτοκινήτου απο το Polo. (μεταξόνιο 233 cm, μήκος 350 cm) Δύο παραδείγματα:
Το Projekt BCC (1984–89) στο περίφημο Πανεπιστήμιο Σχεδιαστικού Προγραμματισμού του Πφόρτσχαϊμ, (Hochschule für Gestaltung Pforzheim). μια ομάδα φοιτητών με την καθοδήγηση του γνωστού καθηγητή Johann Tomforde επεξεργάσθηκε τις σημαντικότερες τεχνολογικές προϋποθέσεις. Τον καθηγητή Johann Tomforde, που ξεκίνησε το 1972 την πλούσια καριέρα του δίπλα στον Béla Barényi, (1907-97) και Bruno Sacco, (1933-2024) στην Mercedes-Benz στο Ζίντελφινγκεν, τον συναντάμε μερικά χρόνια αργότερα, επικεφαλή του project-Smart. (Smart Projektleiter) [3]
Το Projekt Mocar (1986–88) στο Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών του Κάσσελ (Έσση), (Kunsthochschule/ Universität Kassel), όπου ο μηχανολόγος σχεδιαστής μηχανικός, Μουφτόγλου Δημήτρης (πρώην φοιτητής στο πλεύρο του καθηγητή Johann Tomforde στο Πφόρτσχαϊμ) με την υποδειγματική καθοδήγηση του διακεκριμένου καθηγητή Horst Sommerlatte, (Recaro [4], Airbus [5]) παρουσίασε μια πρόταση αυτοκινήτου πόλης, που είχε αρκετές ομοιότητες, (όπως μέγεθος, σχήμα και φιλοσοφία του οχήματος) με το μετέπειτα Smart. (599 cm³ και 45 PS, 720 kg, 135 km/h) Τα αποτελέσματα της μελέτης παρουσιάστηκαν στη βιομηχανία (6/1989: 9 χρόνια πριν από την παρουσίαση του Smart) και έγιναν δεκτά με μεγάλο ενδιαφέρον. [6]
Η υλοποίηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η δημιουργία της εταιρείας ξεκίνησε στα τέλη του 1992, όταν ο πρόεδρος της ωρολογοποιίας Swatch Group Νίκολας Χάγιεκ (Nicolas Hayek, 1928 - 2010) ανακοίνωσε την πρόθεση δημιουργίας ενός αυτοκινήτου πόλης, χρησιμοποιώντας υην ιδέα που είχε κάνει τα ρολόγια Swatch δημοφιλή. Ένα οικονομικό σε κατανάλωση και απλό ατην κατασκευή αυτοκίνητο. Όμως η υλοποίηση του κάτι τι, ιδιαίτερα μέσα από κάποιον προγραμματισμό,[7] δεν είναι σε καμιά περίπτωση μια φιλολογική διεργασία, με πολλά "ΘΑ" ... καί για να υλοποιηθεί το Smart θα κληθούν να συμβάλλουν συλλογικά πολυάριθμοι ειδικοί: o ερευνητής επιστήμονας, ο ευφυής μηχανικός, ο νομικός σύμβουλος σε θέματα ευρεσιτεχνίας, ο καλλιτέχνης -στην αισθητική, ο καθένας τους ζυγίζει τις προϋποθέσεις υλοποίησης και αποφασίζει τις περαιτέρω κατασκευαστικές λεπτομέρειες. Ο Νίκολας Χάγιεκ είχε τις εμπειριες του στην Swatch Group, όχι όμως αυτές της αυτοκινητοβιομηχανίας, και ζήτησε την συνδρομή της Volkswagen. Σκέφτηκε ότι ένα όχημα, όπως ήταν το Σκαθάρι για την Volkswagen, με τον κινητήρα πίσω και κίνηση στους πίσω τροχούς, θα μπορπύσε να έχει τις διαστάσεις ενός αυτοκινήτου πόλης, και να κατασκευάζεται όπως το Swatch σε "ευρείας κλίμακας βιομηχανική παραγωγή".
Ο Φερντινάν Πίεχ, (1937-2019) που ανέλαβε πρόεδρος του Volkswagen AG στις αρχές του 1993, προτίμησε να επικεντρώσει το ενδιαφέρον της εταιρείας στο Volkswagen Lupo 3L TDI. Έτσι ο Χάγιεκ στράφηκε στην Mercedes-Benz, η επίσημη συμφωνία ανακοινώθηκε ίο 1994 με την δημιουργήθηκε της κοινοπραξία MCC. (Micro Compact Car) Η Swatch διέθεσε το 49% του αρχικού κεφαλαίου των 50 εκατομμυρίων ελβετικών φράγκων και το 51% ήταν της Daimler-Benz, αργότερα η συμετοχη της Swatch μειώθηκε στο 19%. Την 1η Νοεμβρίου 1998, η Mercedes-Benz εξαγόρασε το 100% της MCC και μετέφερε τα κεντρικά γραφεία της από την Ελβετία στην Γερμανία. Το 2000 η Micro Compact Car GmbH μετονομάστηκε σε Smart GmbH και έτσι απαλειφθηκε ο τελευταίος συνδετικός κρίκος με την ωρολογοποιία Swatch.
.jpg) |
 |
 |
 |
 |
.jpg) |
.jpg)
Μια από τις πρώτες διαμάχες μεταξύ των δύο εταιρειών της κοινοπραξίας MCC ήταν σχετικά με το ίδιο το όνομα του μοντέλου. Ο Νίκολας Χάγιεκ επέμενε να διατηρηθεί, με κάποιο τρόπο, το όνομα της Swatch και να ονομαστεί το μοντέλο «Swatchmobile» ή «Swatch Car». Η Daimler-Benz αντέδρασε στην ιδέα αυτή και πίεσε για ένα ουδέτερο όνομα. Τελικώς υιοθετήθηκε η ονομασία Smart, από το Swatch Mercedes Art, ένα ακρωνύμιο που είχε ήδη γνωρίσει απήχηση εντός της MCC, ενώ παράλληλα συνέπιπτε και με την αγγλική λέξη smart (έξυπνος). Μάλιστα στην καθημερινότητα, η λέξη «smart» στα αγγλικά χρησιμοποιείται για να υποδηλώνει και τις έννοιες «ξύπνιος», «της μόδας» ή ακόμα και «σικ».
Τελικώς μετά από 3 έτη εξέλιξης, το Smart city-coupé (από το 2004 μετονομάστηκε σε Smart Fortwo, από τον αριθμό των 2 θέσεών του) παρουσιάστηκε επίσημα τον Σεπτέμβριο του 1997, στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης. Το εργοστάσιο παραγωγής άνοιξε επίσημα στις 27 Οκτωβρίου 1997, με μια τελετή εγκαινίων από τον Πρόεδρο της Γαλλίας Ζακ Σιράκ και τον Καγκελάριο της Γερμανίας Χέλμουτ Κολ.
Αρχικά επρόκειτο να κυκλοφορήσει στην αγορά τον Μάρτιο του 1998, αλλά σημειώθηκε μια καθυστέρηση αρκετών μηνών, προκειμένου να υπάρξουν βελτιωτικές παρεμβάσεις στην ανάρτηση και στο σύστημα διεύθυνσης, με σκοπό να βελτιωθεί η ευστάθεια του νέου μοντέλου. Οι αλλαγές αυτές τότε έγιναν επειγόντως λόγω του κλίματος ανησυχίας που δημιουργήθηκε μετά την ανατροπή της Mercedes-Benz A-Class W168 στο «τεστ του ταράνδου» στις 21 Οκτωβρίου 1997 και είχαν ως αποτέλεσμα αντίστοιχες βελτιωτικές παρεμβάσεις και στην W168. Τελικώς, η μαζική παραγωγή του Smart ξεκίνησε στις 3 Οκτωβρίου 1998, με τις πρώτες πωλήσεις να ξεκινούν τον ίδιο μήνα, σε γυάλινους πύργους που θύμιζαν τα γυάλινα κουτιά έκθεσης των ρολογιών Swatch.
Ακόμα και έτσι πάντως, το τελικό ντιζάιν δεν είχε ικανοποιήσει τις προσδοκίες του Χάγιεκ. Επιπρόσθετα, ενώ ο Χάγιεκ απαιτούσε διαρκώς την τοποθέτηση ενός ηλεκτροκινητήρα που να συνδέεται απευθείας με τους τροχούς ή έστω ενός υβριδικού συστήματος, η Daimler-Benz ακολούθησε μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση στο ζήτημα της οικονομίας καυσίμου και το τελικό μοντέλο έφερε έναν σχετικά συντηρητικό 3-κύλινδρο κινητήρα βενζίνης 599 cm³ με τούρμπο. Έχοντας, επιπλέον, υποστεί πολλές απώλειες κερδών σε αυτή την συνεργασία, τελικά η Swatch αποφάσισε τότε να αποσυρθεί, πουλώντας το ποσοστό της στην Mercedes-Benz και έτσι η MCC έγινε εξ ολοκλήρου θυγατρική της. Την 1η Νοεμβρίου 1998, η Mercedes-Benz εξαγόρασε το 100% πλέον της MCC και μετέφερε τα κεντρικά γραφεία της από το Μπιέλ της Ελβετίας στο Ρένινγκεν της Γερμανίας. Την 1η Ιανουαρίου 1999, η Micro Compact Car GmbH μετονομάστηκε σε Micro Compact Car Smart GmbH και έως το 2000 είχε απαλειφθεί ο όρος Micro Compact Car (μαζί και ο τελευταίος συνδετικός κρίκος με την Swatch) και έμεινε το σημερινό όνομα Smart.
Αν και η αγορά αντέδρασε κάπως διστακτικά στην αρχή, κυρίως λόγω μιας διάχυτης ανησυχίας στο ευρύ κοινό σχετικά με την οδική ευστάθεια του Smart Fortwo, η Mercedes-Benz συνέχισε να το υποστηρίζει, με μεγάλη και έξυπνη διαφημιστική καμπάνια, που τράβηξε το ενδιαφέρον του κοινού. Από τον Ιανουάριο του 2000, του προσέθεσε και έναν 3-κύλινδρο κινητήρα ντίζελ 799 cm³, με μέση κατανάλωση καυσίμου μόλις 3,3 λίτρα στα 100 χιλιόμετρα και ήταν επίσημα ο κινητήρας με την μικρότερη κατανάλωση παγκοσμίως, καθώς και ο μικρότερου κυβισμού ντίζελ παγκοσμίως. Επίσης, τον Ιούλιο του 2002 ο αρχικός κινητήρας βενζίνης των 599 cm³, αντικαταστάθηκε από έναν ισχυρότερο, κυβισμού 698 cm³.
Γενικότερα, το αυτοκίνητο εντυπωσίασε με την οικονομία καυσίμου και την ευελιξία του στους δρόμους των ασφυκτικά μποτιλιαρισμένων πόλεων και ιδιαίτερα με την ικανότητα στάθμευσης ακόμα και στα πλέον απίθανα σημεία, προσφέροντας έτσι λύση στο τεράστιο πρόβλημα στάθμευσης στις μεγαλουπόλεις, με αποτέλεσμα σταθερά υψηλές πωλήσεις. Αυτό ενθάρρυνε την Smart να δημιουργήσει και άλλες εκδόσεις του αυτοκινήτου: κάποιες, όπως το Smart convertible (καμπριολέ) και οι ισχυρότερες εκδόσεις BRABUS ήταν κερδοφόρες, ενώ αντιθέτως το Smart Roadster και το 4-θέσιο Smart Forfour πρώτης γενιάς προκάλεσαν ζημιές 4 δις ευρώ από το 2003 έως το 2006 και τελικώς διακόπηκαν. Μάλιστα σε κάποιες χώρες, όπως στο Μεξικό, όπου άρχισε να εξάγεται το 2003, και στη Ρωσία, όπου άρχισε να εξάγεται το 2012, η εταιρεία έχει προσφέρει μόνο το Smart Fortwo και κανένα άλλο μοντέλο.
Τα τελευταία χρόνια, η Smart επενδύει συνεχώς στην χρήση νέων τεχνολογιών που θα φέρουν τα προϊόντα της πιο κοντά στα νέα δεδομένα της αυτοκίνησης. Το 2008, εισήγαγε ένα ηλεκτροκίνητο Smart Fortwo, στη δεύτερη γενιά σε περιορισμένα αντίτυπα, αλλά μπήκε σε μαζική παραγωγή από το 2017, κατά τη διάρκεια της τρίτης γενιάς. Παράλληλα, έδωσε μεγάλο βάρος και στην εξάπλωσή της στην Ασία, δίνοντας μεγάλη σημασία ιδιαίτερα στην Κίνα, όπου και διατίθεται επίσημα από το 2008. Επιπλέον, από τα τέλη του 2004 εξάγεται επίσημα και στον Καναδά, ενώ η δεύτερη γενιά του Smart Fortwo άρχισε να εξάγεται επίσημα και στις ΗΠΑ από τις αρχές του 2008. Η αρχική επιτυχία του μάλιστα ήταν τόσο μεγάλη, ώστε η Mercedes-Benz παρουσίασε και ένα νέο 4-θέσιο Forfour μέσα στο 2014, με βάση την τρίτη γενιά του Fortwo, που μάλιστα παρουσιάστηκε και κυκλοφόρησε ταυτόχρονα - και τα δύο μοντέλα τόσο για τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και για τις άλλες αγορές διεθνώς.
Τον Σεπτέμβριο του 2016, η Smart ανακοίνωσε ότι έφτασε συνολικά τις 2.000.000 πωλήσεις διεθνώς. Ειδικότερα όμως στις Ηνωμένες Πολιτείες σημειώθηκε μετέπειτα μια τεράστια πτώση των πωλήσεων, με αποτέλεσμα να έχει πωλήσει συνολικά μόλις 100 χιλιάδες αυτοκίνητα στη χώρα αυτή - μάλιστα το 2018 οι πωλήσεις στη χώρα αυτή κατρακύλησαν στα μόλις 1.246 αντίτυπα. Ως αποτέλεσμα, η Smart αποφάσισε τον Απρίλιο του 2019 να αποσυρθεί από τις αγορές των ΗΠΑ και του Καναδά στα τέλη του 2019. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και στην Αυστραλία, όπου η εταιρεία εισήχθη για πρώτη φορά το 2003 αλλά τελικώς αποσύρθηκε το 2015, επίσης λόγω χαμηλών πωλήσεων.
Κοινοπραξία με την Geely
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τον Μάρτιο του 2019, η Mercedes-Benz ανακοίνωσε ότι δημιουργεί μια νέα κοινοπραξία με την Geely στην Κίνα, με την κινεζική εταιρεία να πουλάει τα αυτοκίνητα της Smart. Κάθε μια από τις δύο εταιρείες κατέχει το 50% των μετοχών της κοινοπραξίας, η οποία ονομάζεται Smart Automobile Co. και τότε ανακοινώθηκε ότι η Smart θα γίνει αμιγώς ηλεκτροκίνητη, και θα επενδύσουν ισόποσα από 2,7 δισ. γουάν / 350 εκατομμύρια ευρώ (συνολικά και οι δύο 700 εκατομμύρια ευρώ) στην κοινοπραξία.[8] Στις 8 Ιανουαρίου 2020 ανακοινώθηκε ότι η κοινοπραξία πήρε την έγκριση από την κυβέρνηση της Κίνας.
Η νέα Smart θα έχει την έδρα της στην πόλη Ningbo, νότια της Σαγκάης, Κίνα, καθώς τα νέα Smart θα κατασκευάζονται αποκλειστικά στη Κίνα, αλλά θα συνεχίσουν να πωλούνται παγκοσμίως.[9] Επίσης, θα έχει γραφεία στην Κίνα και στη Γερμανία, καθώς η Geely θα αναλάβει τον μηχανολογικό τομέα της κοινοπραξίας, ενώ η Mercedes-Benz τον σχεδιασμό των αυτοκινήτων. Εκτός από την παραγωγή, η κοινοπραξία θα αναλάβει επίσης την διαχείριση, την ιδιοκτησία και την διάθεση των μοντέλων της Smart. Η συνεργασία θα ξεκινήσει επίσημα από το 2022 και όλα τα νέα μοντέλα της Smart θα προσφέρονται παγκοσμίως αποκλειστικά ως αμιγώς ηλεκτροκίνητα. Ο Tong Xiangbei θα είναι ο Διευθύνων Σύμβουλος της κοινοπραξίας, με το διοικητικό της συμβούλιο να αποτελείται από 6 στελέχη, με ίση εκπροσώπηση και από τις δύο εταιρείες.[10]
Μοντέλα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτη παραγωγής | Moντέλο | Φωτογραφία |
| 1998 – 2002 | Smart City-Coupé & (από το 2000) Smart City-Cabrio | 
|
| 2002 – 2006 | Smart City-Coupé & City-Cabrio (μετονομάστηκε σε Fortwo το 2004) | 
|
| 2001 – 2004 | Smart K (μόνο στην Ιαπωνία) | 
|
| 2002 | Smart Crossblade | 
|
| 2003 – 2005 | Smart Roadster | 
|
| 2004 – 2006 | Smart Forfour | 
|
| 2007 – 2014 | Smart Fortwo ΙΙ | 
|
| 2008 – 2014 (σε περιορισμένα αντίτυπα[11]) | Smart Fortwo ED (αρχικά γνωστό ως EV) | 
|
| 2014 – σήμερα | Smart Fortwo ΙΙΙ | 
|
| 2014 – σήμερα | Smart Forfour ΙΙ | 
|
Επίσης, έχει παρουσιάσει και αρκετά πρωτότυπα μοντέλα, όπως το Smart Crosstown και το Smart Forstars.
Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ https://de.wikipedia.org/wiki/Smart_(Automarke)
- ↑ https://de.wikipedia.org/wiki/Liste_der_Konzeptfahrzeuge_von_Mercedes-Benz#NAFA
- ↑ Hartmut Seeger, Vom Königsschiff zum Basic Car, Tübingen 2007, S. 213 ff., ISBN 9783803032089.
- ↑ https://de.wikipedia.org/wiki/Recaro_Holding
- ↑ https://de.wikipedia.org/wiki/Airbus
- ↑ Archiv der Universität Kassel, FB 24, Jahrgang 1988
- ↑ https://www.pdcnet.org/philinquiry/content/philinquiry_2005_0027_40545_0230_0247
- ↑ Dzikiy, Phil (28 Μαρτίου 2019). «Daimler, Geely turning Smart car into Chinese-made all-electric global brand». Electrek (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2019.
- ↑ https://www.cbc.ca/news/business/smart-cars-daimler-1.5116641
- ↑ «Mercedes και Geely επενδύουν €700 εκατ. στην «νέα» κινέζικη Smart». www.autoblog.gr/ 8 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ Smart Fortwo EV.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- «The Smart history», Paul Guinness, Haynes Publishing, ISBN 1-84425-123-3.
