Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι
Ο Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι (πολωνικά: Adam Zagajewski) (21 Ιουνίου 1945 – 21 Μαρτίου 2021) ήταν Πολωνός ποιητής, μυθιστοριογράφος, μεταφραστής και δοκιμιογράφος. Είναι ο παραλήπτης σημαντικών βραβείων, όπως το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Νόιστατ 2004, το Βραβείο Ποίησης Γκρίφιν στην κατηγορία της Ισόβιας Αναγνώρισης το 2016, το Βραβείο Πριγκίπισσας των Αστουριών για τη Λογοτεχνία 2017 και το Χρυσό Στεφάνι Ποίησης στις ποιητικές βραδιές της Στρούγκας το 2018. Θεωρείται κορυφαίος ποιητής της Γενιάς του '68, η οποία στην πολωνική λογοτεχνία λέγεται και Νέο Κύμα (πολωνικά: Nowa fala). Είναι ένας από τους σημαντικότερους Πολωνούς σύγχρονους ποιητές.[19]
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ζαγκαγιέφσκι γεννήθηκε το 1945 στο Λβιβ (το σημερινό Λβιβ στην δυτική Ουκρανία). Ο πατέρας του ήταν ο Ταντέους Ζαγκαγιέφσκι και η μητέρα του ήταν η Λουντβίκα Ζαγκαγιέφσκα (το γένος Τούρσκα). Οι Ζαγκαγιέφσκι εκδιώχθηκαν από το Λβουφ το ίδιο έτος όπως και οι άλλοι Πολωνοί κάτοικοι. Μετακόμισαν στο Γκλίβιτσε, μια πόλη στην Σιλεσία. Φοίτησε στο 5ο Λύκειο Αντζέι Στρούγκα (V Liceum Ogólnokształcące im. Andrzeja Struga). Στη συνέχεια, σπούδασε ψυχολογία και φιλοσοφία στο Γιαγκελονιανό Πανεπιστήμιο στην Κρακοβία. Αργότερα δίδαξε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας Ακαντέμια Γκούρνιτσο-Χούτνιτσα. Το 1967 δημοσίευσε τη πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο "Μουσική", η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Życie Literackie. Δημοσίευσε έργα και κριτικές σε περιοδικά όπως τα Odra (1969-1976) και Twórczość (1969, 1971-1973).[20] Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ξεκίνησε να ασχολείται με το λογοτεχνικό κίνημα του Νέου Κύματος (Nowa fala), γνωστό και ως Γενιά του '68. Ο στόχος της ομάδας ήταν "η αντίσταση στις παραποιήσεις της πραγματικότητας και την κατάχρηση της γλώσσας από την κομμουνιστική ιδεολογία και προπαγάνδα".[21] Αφού υπέγραψε την Επιστολής από 59 τα έργα του απαγορεύτηκαν από τις κομμουνιστικές αρχές στην Πολωνία. Το 1978, ήταν ένας από τους ιδρυτές και πρώτους καθηγητές της Ένωσης Επιστημονικής Κατάρτισης. Το 1982, μετανάστευσε στο Παρίσι, αλλά το 2002 επέστρεψε στην Πολωνία μαζί με τη σύζυγό του Μάγια Βοντέτσκα. Ζούσε στην Κρακοβία από το 2002 και έπειτα. Ήταν μέλος της Ένωσης Πολωνών Συγγραφέων.
Τα λογοτεχνικά έργα του Ζαγκαγιέφσκι έχουν λάβει διεθνή αναγνώριση και έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.[22] Ο Γιόαχιμ Τ. Μπερ, ένας κριτής από το περιοδικό World Literature Today, επεσήμανε ότι τα επαναλαμβανόμενα θέματα στη ποίηση του Ζαγκαγιέφσκι περιλαμβάνουν "τη νύχτα, τα όνειρα, την ιστορία και το χρόνο, το άπειρο και την αιωνιότητα, τη σιωπή και το θάνατο."[23] Ο Κολμ Τοϊμπίν επισημαίνει ότι στα καλύτερά του ποιήματα "έχει καταφέρει να συνδέσει τον κόσμο της φαντασίας με την εμπειρία, τα πράγματα που βλέπουμε, ακούμε και θυμόμαστε σε όλα τα όρια και τη θλίψη τους και η απόλαυση της χαράς έχει την ίδια δύναμη για αυτόν όπως τα πράγματα με τον τρόπο που έρχονται."[24] Ο Αμερικανός ποιητής Ρόμπερτ Πίνσκυ παρατηρεί ότι τα ποιήματα του Ζαγκαγιέφσκι αφορούν "την παρουσία του παρελθόντος στην καθημερινή ζωή: την ιστορία όχι ως χρονικό των νεκρών... αλλά ως μια τεράστια, μερικές φορές λεπτή δύναμη που ενυπάρχει σε αυτό που οι άνθρωποι βλέπουν και αισθάνονται κάθε μέρα – και τους τρόπους που μπορούμε να δούμε και να αισθανθούμε". Το ποίημα "Προσπαθώντας να επαινέσουμε τον Ακρωτηριασμένο Κόσμο", το οποίο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό The New Yorker, έγινε διάσημο μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου.[25][26]
Ο Ζαγκαγιέφσκι συνήθιζε να παραδίδει εργαστήρια ποίησης ως επισκέπτης καθηγητής στη Σχολή γραμμάτων και τεχνών στο Γιαγκελονιανό Πανεπιστήμιο στην Κρακοβία, καθώς και δημιουργική γραφή στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δίδασκε και στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο και ήταν μέλος της Επιτροπής για την Κοινωνική Σκέψη του πανεπιστημίου. Δίδαξε δύο μαθήματα, ένα εκ των οποίων ήταν για τον Πολωνό ποιητή Τσέσλαφ Μίουος. Η Όλγκα Τοκάρτσουκ, σε ανάρτηση της για τον θάνατο του Ζαγκαγιέφσκι, έγραψε ότι ήταν ένας εκτιμημένος δάσκαλος της ποίησης.[26]
Ο Ζαγκαγιέφσκι πέθανε στις 21 Μαρτίου 2021 στην Κρακοβία. Ήταν 75 ετών.[27]
Βραβεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ζαγκαγιέφσκι έχει λάβει τον Χάλκινο Σταυρό του Τάγματος της Αξίας και έχει λάβει δύο φορές τον Σταυρό του Αξιωματικού του Τάγματος της Αναγεννημένης Πολωνίας. Το 1992, έλαβε μια υποτροφία Γκούγκενχαϊμ. Κέρδισε το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Νόιστατ το 2004, βραβείο το οποίο θεωρείται προπομπός για το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Είναι ο δεύτερος Πολωνός συγγραφέας που κέρδισε το βραβείο, μετά τον Τσέσλαφ Μίουος.[28][29]
Το 2015 έλαβε το Βραβείο Χάινριχ Μαν. Το Μάιο του 2016 το Πανεπιστήμιο του Τύμπινγκεν του απέδωσε το βραβείο Δρ. Λέοπολντ Λούκας.[30] Το ίδιο έτος έλαβε το Τάγμα της Λεγεώνας της Τιμής και το Μεγάλο Βραβείο Ποίησης Γιάνους Πανόνιους (βραβείο του ουγγρικού συλλόγου ΠΕΝ). Το 2017 τιμήθηκε με το Βραβείο της Πριγκίπισσας της Αστούριας, ένα από τα πιο σημαντικά βραβεία στον ισπανόφωνο κόσμο."[31] Το 2018 η συλλογή δοκιμίων του με τίτλο Poezja dla początkujących (Ποίηση για Αρχάριους), ήταν υποψήφια για το βραβείο Νίκε, το κορυφαίο λογοτεχνικό βραβείο στην Πολωνία.[32] Το 2019, ο Ζαγκαγιέφσκι έγινε παραλήπτης του Βραβείου "Για την αξία" στις επιστήμες και τέχνες, ένα γερμανικό παράσημο.[33] Στη διάρκεια της ζωής του, αναφερόταν συχνά ως ένα από τα φαβορί για το Βραβείο Νόμπελ.[26]
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Συλλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ποίηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Komunikat. Κρακοβία, 1972.
- Sklepy mięsne. Κρακοβία, 1975.
- List. Oda do wielkości. Παρίσι, 1983.
- Jechać do Lwowa. Λονδίνο, 1985.
- Plótno. Παρίσι, 1990.
- Ziemia ognista. Πόζναν, 1994.
- Trzej aniołowie / Three Angels. Κρακοβία, 1998 (δίγλωσση έκδοση επιλεγμένων ποιημάτων).
- Pragnienie. Κρακοβία, 1999.
- Powrót. Κρακοβία, 2003.
- Anteny. Κρακοβία, 2005.
- Unseen Hand (Niewidzialna reka). Κρακοβία, 2009.
- Wiersze wybrane. Κρακοβία, 2010.
- Asymetria. Κρακοβία, 2014.
- Lotnisko w Amsterdamie / Airport in Amsterdam. Κρακοβία, 2016 (δίγλωσση έκδοση επιλεγμένων ποιημάτων).
- Prawdziwe życie. Κρακοβία, 2019.
Πεζογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ciepło, zimno. Βαρσοβία, 1975.
- Słuch absolutny. Κρακοβία, 1979.
- Cienka kreska. Κρακοβία, 1983.
Δοκίμια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Świat nieprzedstawiony. Κρακοβία, 1974.
- Drugi oddech. Κρακοβία, 1978.
- Solidarność i samotność. (Λογοτεχνικά σημειωματάρια), 1986.
- Dwa miasta. Παρίσι-Κρακοβία, 1991.
- Another Beauty (W cudzym pięknie). Πόζναν, 1998.
- Obrona żarliwosci. Κρακοβία, 2002.
- Poeta rozmawia z filozofem. Βαρσοβία, 2007.
- Lekka przesada. Κρακοβία, 2011.
- Poezja dla początkujących. Βαρσοβία, 2017.
- Substancja nieuporządkowana. Κρακοβία, 2019.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w6h42bd4. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) Discogs. 2020804. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ 5,0 5,1 Agence France-Presse. www
.mediapart .fr /journal /culture-idees /210321 /adam-zagajewski-le-polonais-poete-du-11-septembre-meurt-75-ans. - ↑ 6,0 6,1 6,2 The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /99153. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ 7,0 7,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jo20010087082. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ www
.todostuslibros .com /autor /zagajewski-adam. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2022. - ↑ Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2019.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020.
- ↑ 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ www
.adk .de /de /akademie /preise-stiftungen /H _Mann _Preis .htm. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2015. - ↑ «Tucholskypriset». Swedish PEN Club. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ uni-tuebingen
.de /fakultaeten /evangelisch-theologische-fakultaet /fakultaet /lucas-preis /preistraeger /bisherige-preistraeger /. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2021. - ↑ www
.fpa .es /es /premios-princesa-de-asturias /premiados /2017-adam-zagajewski .html?especifica=0. - ↑ Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Doktorzy honoris causa - Uniwersytet Jagielloński». Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2024.
- ↑ krakow
.pl /cracovie _ville _ouverte /actualites /202331,356,komunikat,adam _zagajewski ___chevalier _de _la _legion _d _honneur .html. - ↑ «Adam Zagajewski – Poet». https://www.poets.org/poetsorg/poet/adam-zagajewski. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2019.
- ↑ «Adam zagajewski». Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2018.
- ↑ «Adam Zagajewski». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2018.
- ↑ «Adam zagajewski». Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2018.
- ↑ «Adam Zagajewski». https://www.poetryfoundation.org/poems-and-poets/poets/detail/adam-zagajewski. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2018.
- ↑ Colm Tóibín (30 Απριλίου 2004). «Lvov Story». https://www.theguardian.com/books/2004/may/01/poetry.colmtoibin. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2018.
- ↑ Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι (17 Σεπτεμβρίου 2001). «Try to Praise the Mutilated World». The New Yorker (Condé Nast). https://www.newyorker.com/magazine/2001/09/24/try-to-praise-the-mutilated-world. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2021.
- ↑ 26,0 26,1 26,2 Στσισλόφσκα, Μονίκα (22 Μαρτίου 2021). «Acclaimed Polish poet Adam Zagajewski dies at age 75». ABC News. https://abcnews.go.com/Entertainment/wireStory/acclaimed-polish-poet-adam-zagajewski-dies-age-75-76603482. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2021.
- ↑ Viatteau, Michel (21 Μαρτίου 2021). «Adam Zagajewski: Poland's unassuming 'poet of 9/11'». Agence France-Presse. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2021.
- ↑ «2004 Neustadt Prize Laureate – Adam Zagajewski». World Literature Today. 2005. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2018.
- ↑ «Polish poet awarded 2004 Neustadt prize». The Oklahoma Daily. 27 Οκτωβρίου 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2013. https://archive.today/20131104091331/http://oudaily.com/news/2003/oct/27/polish-poet-awarded-2004-neustadt-prize/. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2013.
- ↑ «Leopold Lucas-Preis 2016 geht an Adam Zagajewski» (στα Γερμανικά). Πανεπιστήμιο του Τύμπινγκεν. 31 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2018.
- ↑ «Adam Zagajewski with the Princess of Asturias literary award : Kraków Miasto Literatury UNESCO». krakowcityofliterature.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2018.
- ↑ «Wyborcza.pl». wyborcza.pl. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2018.
- ↑ «Orden Pour le mérite wählt neue Mitglieder». bundesregierung.de (στα Γερμανικά). Presse- und Informationsamt der Bundesregierung. 2019. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2019.