Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αμπχαζία

Επεξεργασία συνδέσμων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Αβασγία)

Συντεταγμένες: 43°00′00″N 40°59′00″E / 43°N 40.9833°E / 43; 40.9833

Δημοκρατία της Αμπχαζίας
Аҧсны Аҳәынҭқарра
Άπσνι Αχουιντκάρρα

Σημαία
Εθνόσημο
Εθνικός ύμνος: Аиааира
Νίκη
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
Αμπχαζία (πράσινο) εντός της Γεωργίας (σκούρο γκρι)
και μεγαλύτερη πόληΣουχούμι
Αμπχαζικά
Ρωσικά
Θρησκεία
Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Αυτόνομο έδαφος της Γεωργίας με
Ημιπροεδρική Δημοκρατία
Ασλάν Μπτζάνια
Αλεξάντερ Ανκβάμπ
Ιστορικά
• Ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας
• Συνταγματικό Δημοψήφισμα
• Πρώτη Διεθνής Αναγνώριση
23 Ιουλίου 1992

3 Οκτωβρίου 1999

26 Αυγούστου 2008
 • Σύνολο
8.665 km2
Πληθυσμός
 • Εκτίμηση 2022 
 • Απογραφή 2011 
 • Πυκνότητα 
244.236[1] (189η) 
240.705  
28,2 κατ./km2 (189η) 
ΑΕΠ (ΙΑΔ)
 • Ολικό  (2011)
 • Κατά κεφαλή 
709 $ εκατομμύρια  
2.955 $  
ΝόμισμαΛάρι Γεωργίας (de jure)
Ρωσικό ρούβλι (de facto)1
(UTC +4) Ώρα Μόσχας
Οδηγούν σταδεξιά
Κωδικός κλήσης+7 840/9402
1. Επιπρόσθετο νόμιμο νόμισμα σε συναλλαγές, μαζί με το Λάρι Γεωργίας.
2. Ανεπίσημο, μέσω Ρωσίας (χωρίς διεθνή αναγνώριση)

Η Αμπχαζία είναι περιοχή στον Καύκασο, η οποία είναι διά του νόμου (de jure) αυτόνομη δημοκρατία της Γεωργίας,[2][3][4][5][6] αλλά έχει διακηρύξει ανεξαρτησία μετά τον πόλεμο στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Παραμένει εκ των πραγμάτων (ντε φάκτο - de facto) ανεξάρτητη από τη Γεωργία, παρότι δεν είναι αναγνωρισμένη διεθνώς, με εξαίρεση τη Ρωσία και λίγες ακόμη χώρες. Η πρωτεύουσα είναι το Σουχούμι, που βρίσκεται στον Εύξεινο Πόντο (Μαύρη Θάλασσα).

Βρίσκεται στην ανατολική ακτή του Εύξεινου Πόντου, νοτίως των ορέων του Μεγάλου Καυκάσου στη νοτιοδυτική Γεωργία. Έχει έκταση 8.665 τ.χλμ. και πληθυσμό 244.236 κατοίκων σύμφωνα με εκτίμηση για το 2022[1].

Το καθεστώς της Αμπχαζίας είναι κεντρικό θέμα της γεωργιανοαμπχαζιανής σύγκρουσης και των σχέσεων Γεωργίας-Ρωσίας. Η χώρα είναι αναγνωρισμένη από τη Ρωσία, τη Βενεζουέλα, τη Νικαράγουα, το Ναουρού και τη Συρία. Αν και η Γεωργία δεν έχει έλεγχο στα εδάφη της περιοχής, η Γεωργιανή κυβέρνηση, ο ΟΗΕ και η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών μελών του ΟΗΕ τη θεωρούν επικράτεια της Γεωργίας, με τη Γεωργία να διατηρεί μια επίσημη εξόριστη κυβέρνηση.

Η περιοχή είχε αυτονομία υπό τη Σοβιετική Γεωργία όταν η Σοβιετική Ένωση άρχισε να διαλύεται στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Οι εθνικές εντάσεις μεταξύ των Αβασγών, της γηγενούς εθνότητας, και των Γεωργιανών, τη μεγαλύτερη εθνότητα της περιοχής, κορυφώθηκαν στον πόλεμο της Αμπχαζίας το 1992-93, όπου η Γεωργία έχασε το μεγαλύτερο μέρος της Αμπχαζίας και οι περισσότεροι Γεωργιανοί εγκατέλειψαν την περιοχή λόγω εθνοκάθαρσης.

Παρά την εκεχειρία του 1994 και χρόνια διαπραγματεύσεων, δεν έχει βρεθεί κάποια λύση. Η μακροχρόνια παρουσία μιας Αποστολής Παρατηρητών των Ηνωμένων Εθνών και μιας ειρηνευτικής δύναμης της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών (υπό ρωσική ηγεσία) απέτυχαν να αποτρέψουν τη βία σε πολλές περιπτώσεις. Τον Αύγουστο του 2008 η Ρωσία και η Αμπχαζία πολέμησαν εναντίον της Γεωργίας, οδηγώντας στην αναγνώριση της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσσετίας από τη Ρωσία και την ακύρωση της εκεχειρίας του 1994, αλλά και την αποχώρηση της αποστολής του ΟΗΕ. Στις 28 Αυγούστου 2008 το Κοινοβούλιο της Γεωργίας ανακήρυξε την Αμπχαζία έδαφος κατεχόμενο από τη Ρωσία.[7]

Όνομα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Αμπχάζιοι αποκαλούν τη χώρα τους Аԥсны (Άπσνι, Aṗsny), μια διαδεδομένη ετυμολογία ως "η γη/χώρα της ψυχής",[8] αλλά κυριολεκτικά σημαίνει "η χώρα των θνητών (θνητών όντων)".[9] Πιθανώς πρωτοεμφανίστηκε τον έβδομο αιώνα σε ένα αρμενικό κείμενο ως Ψιν(ούν), προφανώς αναφερόμενο στους Αψιλιανοί.[10] Καθώς ο όρος "Αμπχαζέτι" πρωτοεμφανίστηκε στα Γεωργιανά χρονικά, δημιουργώντας το όνομα Αμπχαζία. Χρησιμοποιούταν για να αναφερθεί στην κυρίως Αβασγία και ολόκληρη τη Δυτική Γεωργία εντός του Βασιλείου της Γεωργίας. Στις πρώιμες μουσουλμανικές πηγές, ο όρος "Αμπχαζία" χρησιμοποιούταν γενικά στη σημασία της Γεωργίας.[11][12] Το ρωσικό όνομα Абхазия (Αμπχαζίγια) προσαρμόστηκε από το Γεωργιανό όνομα აფხაზეთი (Απχαζέτι). Το όνομα της Αμπχαζίας στις περισσότερες γλώσσες προέρχεται άμεσα από τα ρωσικά.

Το επίσημο όνομα του κράτους είναι "Δημοκρατία της Αμπχαζίας" ή "Άπσνι".[2]

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Ιστορία της Αμπχαζίας

Πρώιμη ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανάμεσα στον 9ο και 6ο αιώνα π.Χ. η περιοχή της σύγχρονης Αμπχαζίας ήταν μέρος του αρχαίου βασιλείου της Κολχίδας.[13][14][15][16] Γύρω στον 6ο αιώνα π.Χ. οι Έλληνες ίδρυσαν εμπορικές αποικίες κατά μήκος της ακτής της σημερινής Αμπχαζίας στη Μαύρη Θάλασσα, ιδιαίτερα στην Πιτιούντα και Διοσκουρία.

Οι Κλασσικοί συγγραφείς περιέγραφαν τον μεγάλο αριθμό λαών που ζούσε στην περιοχή και την ποικιλία γλωσσών που μιλούσαν.[17] Ο Αρριανός, ο Πλίνιος και ο Στράβωνας έχουν δώσει γραπτές αναφορές για τους λαούς των Αβασγών[18] και των Μόσχων[19] να ζουν σε κάποιο σημείο στην περιοχή της Αμπχαζίας στην ανατολική ακτή της Μαύρης Θάλασσας. Αυτή η περιοχή απορροφήθηκε έπειτα από το Βασίλειο της Λαζικής το 63 π.Χ.[20][21]

Ρωμαϊκή και Βυζαντινή Αυτοκρατορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατέκτησε τη Λαζική τον 1ο αιώνα μ.Χ., αλλά οι Ρωμαίοι ασκούσαν ελάχιστο έλεγχο στο εσωτερικό της Αμπχαζίας. Σύμφωνα με τον Αρριανό οι Αμπχάζιοι και οι Αψίλες ήταν ονομαστικά Ρωμαίοι υπήκοοι και υπήρχε ένα μικρό φυλάκιο των Ρωμαίων στη Διοσκουρία.[22] Μετά τον 4ο αιώνα η Λαζική ανέκτησε μια ανεξαρτησία αλλά παρέμεινε υπό βυζαντινή επιρροή. Η Ανακοπία ήταν η πρωτεύουσα του πριγκιπάτου. Η χώρα ήταν κυρίως χριστιανική, με την έδρα του αρχιεπισκόπου στην Πιτυό.[23] Παρόλο που η ακριβή ημερομηνία προσηλυτισμού των Αμπχάζιων στο Χριστιανισμό δεν είναι γνωστή, είναι γνωστό ότι ο μητροπολίτης Πιτυού Στρατόφιλος συμμετείχε στη Σύνοδο της Νίκαιας το 325.

Γύρω στα μέσα του 6ου αιώνα μ.Χ. οι Βυζαντινοί και η γειτονική Σασσανιδική Περσία πολέμησαν για την κυριαρχία πάνω στην Αμπχαζία για 20 χρόνια, μια σύγκρουση που λέγεται Πόλεμος της Λαζικής. Το 550, κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι Αμπχάζιοι επαναστάτησαν κατά των Βυζαντινών και ζήτησαν τη βοήθεια των Σασσανιδών.[24] Ο Στρατηγός Βέσσας κατέστειλε την εξέγερση των Αβασγών.[24]

Μια αραβική επίθεση στην Αβασγία, υπό τον Μαρβάν Β΄, κατεστάλη από τον πρίγκιπα Λέων Α΄ μαζί με τους Λαζούς και Ιβήριους συμμάχους του το 736. Έπειτα ο Λέων Β΄ παντρεύτηκε την κόρη του Μιριάν και ο διάδοχος του Λέων Β΄ εκμεταλλεύτηκε αυτή τη δυναστική ένωση για να προσαρτήσει τη Λαζική κατά τη δεκαετία του 770.[25] Προφανώς θεωρούμενο ως κράτος-διάδοχος της Λαζικής (Εγκρίσι στις γεωργιανές πηγές), η νέα πολιτική οντότητα συνέχισε να ονομάζεται Εγκρίσι σε κάποιες σύγχρονες αρμενικές και γεωργιανές πηγές (π.χ. Η Ζωή των Γεωργιανών Βασιλέων του Λεόντι Μροβέλι και την Ιστορία της Αρμενίας του Χοβάνες Ντρασχανακέρτσι).

Εντός της Γεωργιανής σφαίρας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η επιτυχημένη άμυνα κατά του Αραβικού Χαλιφάτου και τα εδαφικά κέρδη στην ανατολή έδωσαν στους Αβασγούς πρίγκιπες αρκετή δύναμη να αξιώσουν μεγαλύτερες αυτονομίες από το Βυζάντιο. Προς το 778 ο πρίγκιπας Λέων Β΄ με τη βοήθεια των Χαζάρων ανακήρυξε ανεξαρτησία από το Βυζάντιο και μετέφερε την κατοικία του στο Κουτάισι. Τα γεωργιανά αντικατέστησαν τα ελληνικά ως η γλώσσα των εγγράμματων και του πολιτισμού.[26]

Το βασίλειο της Αμπχαζίας ενώθηκε με το νεοσύστατο Βασίλειο της Γεωργίας μέσω της δυναστικής διαδοχής. Το 1008 τα δύο βασίλεια ενώθηκαν όταν ο Μπαγκράτ Β΄ της Αμπχαζίας έγινε ο Μπαγκράτ Γ΄ της Αμπχαζίας.

Το δυτικό γεωργιανό βασίλειο της Αμπχαζίας ήκμασε μεταξύ 850 και 950 μ.Χ., το οποίο έπαψε να υπάρχει με την ενοποίηση της Αμπχαζίας και των ανατολικών Γεωργιανών κρατών σε μια ενιαία γεωργιανή μοναρχία που κυβέρνησε ο βασιλιάς Μπαγκράτ Γ΄ στα τέλη του 10ου αιώνα και τις αρχές του 11ου αιώνα.

Τον 12ο αιώνα, ο Δαβίδ ο Χτίστης, βασιλιάς της Γεωργίας, διόρισε τον Οτάγκο ως εριστάβι της Αμπχαζίας, ο οποίος αργότερα έγινε ο ιδρυτής του οίκου των Σερβασίντζε (αργότερα γνωστός ως Τσάτσμπα).

Στη δεκαετία του 1240 οι Μογγόλοι διαίρεσαν τη Γεωργία σε οχτώ στρατιωτικούς-διοικητικούς τομείς (ντουμάν), ενώ η περιοχή της σημερινής Αμπχαζίας αποτελούσε μέρος του ντουμάν που διοικούσε ο Τσότνε Νταντιάνι.

Οθωμανική κυριαρχία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον 16ο αιώνα, μετά τη διάσπαση του βασιλείου της Γεωργίας σε μικρά βασίλεια και πριγκιπάτα, αναδύθηκε το πριγκιπάτο της Αμπχαζίας (ονομαστικά ήταν υποτελές στο βασίλειο του Ιμερέτι), κυβερνώμενο από τη δυναστεία των Σερβασίντζε.[27] Από τη δεκαετία του 1570, όταν το οθωμανικό ναυτικό κατέλαβε το οχυρό του Τσχούμι, η Αμπχαζία έπεσε υπό την επιρροή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του Ισλάμ. Υπό την Οθωμανική εξουσία το μεγαλύτερο μέρος της άρχουσας τάξης στην Αμπχαζία προσυλητίστηκε στο Ισλάμ, αλλά το πριγκιπάτο διατήρησε ένα βαθμό αυτονομίας.

Η Αμπχαζία ζήτησε προστασία από τη Ρωσική Αυτοκρατορία το 1801, αλλά οι Ρώσοι την ανακήρυξαν "αυτόνομο πριγκιπάτο" το 1810.[28][29] Η Ρωσία προσάρτησε την Αμπχαζία το 1864, ενώ η αμπχαζική αντίσταση κατεστάλη καθώς οι Ρώσοι απέλασαν τους μουσουλμάνους Αμπχάζιους στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ενώ επίσης πάρα πολλοί Καυκάσιοι μουσουλμάνοι μετανάστευσαν στην Τουρκία.[16][27][28]

Σοβιετική κυριαρχία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ρωσική Επανάσταση του 1917 οδήγησε στη δημιουργία μιας ανεξάρτητης Γεωργίας (1918) που περιελάμβανε και την Αμπχαζία. Η Αμπχαζία παρέμεινε μέρος της Γεωργίας μετά από μια αγροτική εξέγερση που υποστηρίχθηκε από Μπολσεβίκους και το γεωργιανό σύνταγμα του 1921 παραχώρησε στην Αμπχαζία καθεστώς αυτονομίας. Το 1921, ο Κόκκινος Στρατός των Μπολσεβίκων εισέβαλε στη Γεωργία και τερμάτισε τη βραχύβια ανεξαρτησία της. Η Αμπχαζία μετατράπηκε σε Σοσιαλιστική Σοβιετική Δημοκρατία (SSR Abkhazia) με ένα διφορούμενο καθεστώς Δημοκρατίας άρρηκτα συνδεδεμένης με τη Γεωργιανή ΣΣΔ. Το 1931, ο Ιωσήφ Στάλιν μετέτρεπε την Αμπχαζία σε αυτόνομη δημοκρατία (Αμπχαζική Αυτόνομη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία ή εν συντομία Abkhaz ASSR) εντός της Γεωργιανής ΣΣΔ. Ωστόσο, παρά την κατ'όνομα αυτονομία, η Αμπχαζία υποβλήθηκε σε ισχυρή άμεση κυριαρχία από τις κεντρικές σοβιετικές αρχές. Υπό την κυριαρχία του Στάλιν και του Μπέρια, τα σχολεία της Αμπχαζίας έκλεισαν, απαιτώντας από τα παιδιά της Αμπχαζίας να σπουδάζουν στη γεωργιανή γλώσσα. Η δημοσίευση υλικού στα Αμπχαζικά μειώθηκε και τελικά σταμάτησε εντελώς. Τα σχολεία της Αμπχαζίας έκλεισαν το 1945/46. Στις Σοβιετικές εκκαθαρίσεις του 1937–38, η τοπική άρχουσα ελίτ εκκαθαρίστηκε από Αμπχάζιους και μέχρι το 1952 πάνω από το 80% των 228 κορυφαίων κομμάτων και κυβερνητικών αξιωματούχων και διευθυντών επιχειρήσεων ήταν Γεωργιανοί. Παρά ταύτα παρέμειναν 34 Αμπχάζιοι, 7 Ρώσοι και 3 Αρμένιοι σε αυτές τις θέσεις. Ο ηγέτης δετου Γεωργιανού Κομμουνιστικού Κόμματος Candide Charkviani υποστήριξε με ζήλο την εκτεταμένη "γεωργιανοποίηση" της Αμπχαζίας. Η πολιτική καταστολής χαλάρωσε μετά το θάνατο του Στάλιν και την εκτέλεση του Μπέρια, και στους Αμπχάζους δόθηκε μεγαλύτερος ρόλος στη διακυβέρνηση της δημοκρατίας. Όπως στις περισσότερες από τις μικρότερες αυτόνομες δημοκρατίες, η σοβιετική κυβέρνηση ενθάρρυνε την ανάπτυξη του πολιτισμού και ιδιαίτερα της λογοτεχνίας. Η Αμπχαζική ΕΣΣΔ ήταν η μόνη αυτόνομη δημοκρατία στην ΕΣΣΔ στην οποία η γλώσσα του ομώνυμου έθνους (στην περίπτωση εκείνη η Αμπχαζική) επιβεβαιώθηκε στο σύνταγμά της ως μία από τις επίσημες γλώσσες της.

Μετασοβιετική περίοδος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθώς η Σοβιετική Ένωση άρχισε να διαλύεται στα τέλη της δεκαετίας του 1980, οι εθνοτικές εντάσεις αυξήθηκαν μεταξύ των Αμπχάζιων και των Γεωργιανών εξαιτίας των κινήσεων της Γεωργίας προς την ανεξαρτησία της. Πολλοί Αμπχάζιοι αντιτάχθηκαν σε αυτό, φοβούμενοι ότι μια ανεξάρτητη Γεωργία θα οδηγούσε νομοτελειακά στην εξάλειψη της αυτονομίας τους, και αντ' αυτού υποστήριξαν την εγκαθίδρυση της Αμπχαζίας ως ξεχωριστής σοβιετικής δημοκρατίας από μόνη της. Με την έναρξη της περεστρόικα, η ατζέντα των Αμπχάζιων εθνικιστών έγινε πιο ριζοσπαστική. Το 1988 άρχισαν να ζητούν την αποκατάσταση του προηγούμενου καθεστώτος της Ενωσιακής Δημοκρατίας της Αμπχαζίας, καθώς η υποταγή της Αμπχαζίας σε άλλη δημοκρατία της Ένωσης δεν θεωρήθηκε ότι έδινε αρκετές εγγυήσεις για την ανάπτυξή τους. Δικαιολόγησαν το αίτημά τους αναφερόμενοι στη λενινιστική παράδοση του δικαιώματος των εθνών στην αυτοδιάθεση, η οποία, όπως ισχυρίστηκαν, παραβιάστηκε όταν περιορίστηκε η κυριαρχία της Αμπχαζίας το 1931. Τον Ιούνιο του 1988, ένα μανιφέστο που υπεράσπιζε την ιδιαιτερότητα της Αμπχαζίας (γνωστό ως Επιστολή της Αμπχαζίας ) στάλθηκε στον σοβιετικό ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Η διαμάχη Γεωργίας-Αμπχαζίας έγινε βίαιη στις 16 Ιουλίου 1989 στο Σουχούμι. Πολλοί Γεωργιανοί σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν όταν προσπάθησαν να εγγραφούν στο αυτονομημένο Γεωργιανό τμήμα του τοπικού Αμπχάζιου Πανεπιστημίου. Μετά από αρκετές ημέρες βίας, τα σοβιετικά στρατεύματα αποκατέστησαν τελικά την τάξη στην πόλη. Τον Μάρτιο του 1990, η Γεωργία διακήρυξε την εθνική κυριαρχία της, ακυρώνοντας μονομερώς τις συνθήκες που είχε συνάψει η σοβιετική κυβέρνηση από το 1921 και ως εκ τούτου πλησίασε την ανακήρυξη της ανεξαρτησία της. Η Δημοκρατία της Γεωργίας μάλιστα μποϊκόταρε σθεναρά το πανενωσιακό δημοψήφισμα της 17ης Μαρτίου 1991 για την ανανέωση της Σοβιετικής Ένωσης που προκήρυξε ο Γκορμπατσόφ. Ωστόσο, το 52,3% του πληθυσμού της Αμπχαζίας (σχεδόν όλος ο εθνοτικά μη γεωργιανός πληθυσμός) συμμετείχε στο δημοψήφισμα και ψήφισε με συντριπτική πλειοψηφία (98,6%) υπέρ της διατήρησης της Σοβιετικής Ένωσης. Οι περισσότεροι μη Γεωργιανοί στην Αμπχαζία μποϊκόταραν αργότερα και το δημοψήφισμα της 31ης Μαρτίου για την ανεξαρτησία της Γεωργίας, το οποίο υποστηρίχθηκε από την τεράστια πλειοψηφία του πληθυσμού της Γεωργίας. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, η Γεωργία διακήρυξε την ανεξαρτησία της, στις 9 Απριλίου 1991, υπό τον πρώην Σοβιετικό αντιφρονούντα Ζβιάντ Γκαμσαχούρντια. Υπό την διακυβέρνηση του Γκαμσαχούρντια, η κατάσταση παρέμεινε σχετικά ήρεμη στην Αμπχαζία και σύντομα επετεύχθη συμφωνία ανακατανομής της εξουσίας μεταξύ των φατριών της Αμπχαζίας και της Γεωργίας, παρέχοντας μάλιστα στους Αμπχάζιους μια ορισμένη υπερεκπροσώπηση στο τοπικό νομοθετικό σώμα. Η διακυβέρνηση του Γκαμσαχούρντια αμφισβητήθηκε σύντομα από ένοπλες ομάδες της αντιπολίτευσης, υπό τη διοίκηση του Τενγκίζ Κιτοβάνι, που τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει τη χώρα με στρατιωτικό πραξικόπημα τον Ιανουάριο του 1992. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Σοβιετικής Ένωσης και αρχιτέκτονας της διάλυσης της ΕΣΣΔ Έντβαρντ Σεβαρντνάτζε έγινε επικεφαλής της χώρας του κράτους, κληρονομώντας μια κυβέρνηση που κυριαρχείτο από σκληροπυρηνικούς γεωργιανούς εθνικιστές. Τελικά, στις 21 Φεβρουαρίου 1992, το κυβερνόν στρατιωτικό συμβούλιο της Γεωργίας ανακοίνωσε ότι καταργούσε το σύνταγμα της σοβιετικής εποχής και αποκαθιστούσε το Σύνταγμα του 1921 της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γεωργίας. Πολλοί Αμπχάζιοι ερμήνευσαν αυτή την κίνηση ως εν τοις πράγμασι κατάργηση του αυτόνομου καθεστώτος τους, αν και το σύνταγμα του 1921 περιείχε μια διάταξη για την αυτονομία της περιοχής. Στις 23 Ιουλίου 1992, η φράξια της Αμπχαζίας στο Ανώτατο Συμβούλιο της Δημοκρατίας κήρυξε την ανεξαρτησία της περιοχής από τη Γεωργία, αν και τη σύνοδο μποϊκόταραν οι γεωργιανοί βουλευτές και η διακήρυξη αυτή δεν αναγνωρίστηκε από καμία άλλη χώρα. Η ηγεσία της Αμπχαζίας ξεκίνησε μια εκστρατεία εκδίωξης Γεωργιανών αξιωματούχων από τα γραφεία τους, μια διαδικασία που συνοδεύτηκε πολλές φορές και με βίαια μέσα. Εν τω μεταξύ, ο ηγέτης της Αμπχαζίας Βλάντισλαβ Αρτζίνμπα ενίσχυσε τους δεσμούς του με σκληροπυρηνικούς Ρώσους πολιτικούς και στρατιωτική ελίτ και δήλωσε έτοιμος για πόλεμο με τη Γεωργία.

Οικονομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αμπχαζία χρησιμοποιεί επίσης ως επίσημο νόμισμα το Ρούβλι Ρωσίας και επιπρόσθετο νόμισμα στις συναλλαγές το Λάρι Γεωργίας, το οποίο διά του νόμου (de jure) είναι το επίσημο.

Πολιτική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκλογές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Εκλογές στην Αμπχαζία

Στις επαναληπτικές εκλογές, στις 12 Ιανουαρίου του 2005, Πρόεδρος εξελέγη ο Σεργκέι Μπαγκάπς με 91,54% των ψήφων, έναντι 4,7 % που έλαβε ο Ραούλ Χατζίμπα. Η Διεθνής Κοινότητα δεν αναγνώρισε τις εκλογές. Στις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 10 και στις 24 Μαρτίου 2012 κατήλθαν συνολικά 156 υποψήφιοι. Οι εκλογές δεν αναγνωρίστηκαν από τη Γεωργία. Την ψηφοφορία επέβλεψαν 56-100 παρατηρητές από 9 χώρες.[30] Το Κοινοβούλιο απαρτίζεται από 35 μέλη-πολίτες.

Ελληνική Κοινότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο χάρτης της Γεωργίας με τις αυτόνομες δημοκρατίες της Αμπχαζίας (πράσινο) και της Νότιας Οσετίας (μοβ).

Οι Έλληνες αποτελούσαν μία εκ των πέντε εθνοτήτων που κατοικούσαν στην περιοχή. Συγκεκριμένα, κατά τις εκτιμήσεις του 1926 υπήρχαν 14.045 (7.6% του πληθυσμού), ενώ ο συνολικός πληθυσμός ανερχόταν στους 201.016.[31] Αυτή η γρήγορη δημογραφική ανάπτυξη συνέχισε και στην απογραφή του 1939, καθώς στην Αμπχαζία ζούσαν εκείνη την περίοδο 34.621 Έλληνες (11.1% του πληθυσμού) σε 311.885 κατοίκους. Αυτό οφείλεται στην υποχρεωτική μετανάστευση που επεβλήθη από το καθεστώς, όπου Ρώσοι, Γεωργιανοί, Αρμένιοι και Έλληνες μετανάστευσαν στην περιοχή.

Λόγω των απελάσεων των Ελλήνων και άλλων εθνοτήτων σε άλλες περιοχές της Σοβιετικής Ένωσης από το 1944-1949 και έπειτα, το μερίδιο των Ελλήνων έπεσε και σταθεροποιήθηκε περίπου στο 2,5% με 3%. Κατά τη δεκαετία του 1990 οι περισσότεροι Έλληνες μετανάστευσαν στην Ελλάδα λόγω του πολέμου, ενώ επίσης μετανάστευσαν πολλοί Αρμένιοι, Ρώσοι και Γεωργιανοί.

Ένταση με Γεωργία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Ρωσική Πρεσβεία στο Σοχούμι

Το καλοκαίρι του 2008 επιδεινώθηκαν οι σχέσεις της αποσχισθείσας δημοκρατίας με το καθεστώς της Τιφλίδας. Ο αυτονομιστής ηγέτης Σεργκέι Μπαγκάπς κατηγόρησε τη Γεωργία ότι σχεδίαζε να καταλάβει την Αμπχαζία με βίαια μέσα νωρίτερα μέσα στη χρονιά, όμως η επιχείρηση δεν εκτελέστηκε.[32] Η Μόσχα από την πλευρά της εξέφρασε την ανησυχία της ότι ένας νέος πόλεμος θα μπορούσε να ξεσπάσει στην περιοχή. Ο Αμπχάζιος πρόεδρος Μπαγκάπς απέρριψε στις 18 Ιουλίου του 2008 το ειρηνευτικό σχέδιο που πρότεινε η Γερμανία.[33] Το σχέδιο προέβλεπε μεταξύ άλλων και επιστροφή των 250.000 Γεωργιανών προσφύγων που βρίσκονται εκτός της αποσχισθείσας δημοκρατίας της Αμπχαζίας. Η Ρωσία αναγνώρισε τη δημοκρατία ως ανεξάρτητη και τη σχετική ανακοίνωση έκανε στις 26 Αυγούστου του 2008 ο πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ.[34]

Στις 3 Σεπτεμβρίου η Νικαράγουα και στις 10 Σεπτεμβρίου του 2009 η Βενεζουέλα αναγνώρισαν την Αμπχαζία ως ανεξάρτητη.[35] Ακολούθησαν τα Ναούρου στις 15 Δεκεμβρίου.

Στις 11 Αυγούστου του 2010, η Ρωσία ανακοίνωσε ότι έχει εγκαταστήσει αντιαεροπορικούς πυραύλους S-300 στην περιοχή, προκειμένου να προστατεύσει τον εναέριο χώρο της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας.[36]

Χώρες που αναγνωρίζουν τη Δημοκρατία της Αμπχαζίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αμπχαζία αναγνωρίζεται ως ανεξάρτητη χώρα μόνο από πέντε χώρες μέλη του ΟΗΕ: τις Νικαράγουα (2008), Βενεζουέλα (2009), Ναουρού (2009), Συρία (2018) και τη Ρωσία (2008), από την οποία και εξαρτάται πολιτικά, στρατιωτικά και οικονομικά. Τα Ηνωμένα Έθνη εξακολουθούν να αναγνωρίζουν την κυριαρχία της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας, ως τμήματα της Γεωργίας και έχουν ανακηρύξει την προσπάθεια απόσχισής τους παράνομη.

Επίσης, η Αμπχαζία αναγνωρίζεται ως ανεξάρτητη χώρα και από δύο μη μέλη του ΟΗΕ: τη Νότια Οσσετία και την Υπερδνειστερία, ενώ αναγνωριζόταν και από την Δημοκρατία του Αρτσάχ μέχρι την διάλυσή της.

Πολιτισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Πολιτισμός της Αμπχαζίας

Η γραπτή Αμπχαζική λογοτεχνία εμφανίστηκε σχετικά πρόσφατα, στις αρχές του 20ού αιώνα. Ωστόσο, οι Αμπχάζιοι μοιράζονται τις σάγκες των Ναρτ, μια σειρά παραμυθιών για μυθικούς ήρωες, μαζί με άλλους Καυκάσιους λαούς. Το αμπχαζικό αλφάβητο, το οποίο βασίζεται στο κυριλλικό, δημιουργήθηκε τον 19ο αιώνα. Η πρώτη εφημερίδα που εκδόθηκε στην Αμπχαζία ονομαζόταν Αμπχαζία και αρχισυντάκτης ήταν ο Ντμίτρι Γκούλια και ξεκίνησε να εκδίδεται το 1917.[37]

Μεταξύ των πιο γνωστών Αμπχάζιων συγγραφέων ήταν ο Φαζίλ Ισκαντέρ, ο οποίος έγραψε κυρίως στα ρωσικά, και ο Μπαγκράτ Σινκούμπα, ποιητής και συγγραφέας.[38]

Αθλητισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το στάδιο Νταούρ Αχβλεντιάνι στην Γκάγκρα.

Το ποδόσφαιρο είναι το δημοφιλέστερο άθλημα στην Αμπχαζία. Άλλα δημοφιλή αθλήματα είναι η καλαθοσφαίριση, η πάλη και η πυγμαχία. Η Εθνική Ομάδα Καλαθοσφαίρισης της Αμπχαζίας έπαιξε τον πρώτο της αγώνα με την ομάδα της ΤΔΒΚ στις 27 Μαίου 2015 όπου η Αμπχαζική ομάδα κέρδισε με σκορ 76–59.[39] Η Αμπχαζική ομάδα καλαθοσφαίρισης "Άπσνι" παίζει στην τρίτη κατηγορία καλαθοσφαίρισης της Ρωσίας στο κράι Κρασνοντάρ. Η Αμπχαζία έχει δικό της ερασιτεχνικό ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα από το 1994 και δεν ανήκει σε κάποια διεθνή ομοσπονδία. Υπάρχουν δεκαεννιά ποδοσφαιρικοί σύλλογοι σε δύο κατηγορίες στη χώρα. Το 2016 φιλοξένησε και κέρδισε το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου ConIFA.[40][41]

Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, η αντισφαίριση γίνεται ολοένα και δημοφιλέστερη στη νεολαία της Αμπχαζίας. Αρκετές ομάδες αντισφαίρισης από το Σουχούμι συμμετέχουν σε εθνικές διοργανώσεις στη Ρωσία και αγωνίζονται σε διεθνείς διοργανώσεις με τη ρωσική σημαία. Για παράδειγμα, ο αντισφαιριστής Αλέν Αβίντζμπα συμμετείχε στο Κύπελλο Ντέιβις το 2016[42] και το 2017 η Αμίνα Άνσμπα κέρδισε ένα αργυρό μετάλλιο σε διεθνές πρωτάθλημα στην Τουρκία.[43] Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με επίσημα δεδομένα, η ρωσική ιστοσελίδα tennisportal.ru γράφει ότι η υψηλότερη θέση της Άνσμπα στην παγκόσμια κατάταξη ήταν η 355η στις γυναίκες το 2020 [44]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Επίσημη εκτίμηση». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2023. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «Constitution of the Republic of Abkhazia (Apsny)». Abkhazworld.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2016. 
  3. ↑ Olga Oliker, Thomas S. Szayna. Faultlines of Conflict in Central Asia and the South Caucasus: Implications for the U.S. Army. Rand Corporation, 2003, (ISBN 978-0-8330-3260-7).
  4. ↑ Clogg, Rachel (Ιανουάριος 2001). «Abkhazia: ten years on». Conciliation Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2016. 
  5. ↑ Emmanuel Karagiannis. Energy and Security in the Caucasus. Routledge, 2002. (ISBN 978-0-7007-1481-0).
  6. ↑ «Georgia up in arms over Olympic cash». The Guardian. 
  7. ↑ «Территориальная целостность Грузии опирается на твердую международную поддержку». golos-ameriki.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2018. 
  8. ↑ «Contested Borders in the Caucasus : Chapter I (3/4)». vub.ac.be. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2014. 
  9. ↑ Ozgan, Konstantin (1998). «Abkhazia: Problems and the Paths to their Resolution». Στο: Ole Høiris, Sefa Martin Yürükel, επιμ. Contrasts and Solutions in the Caucasus. Aarhus University Press. σελ. 184. ISBN 978-87-7288-708-1. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2015. [...] Apsny, which when translated, means 'Land of the Abkhazians [Mortals]' [...] See Chirikba (1991) for the etymology deriving the Abkhazian native ethnonym from the root 'die' in the sense of 'mortal being'. The popular belief that the toponym is etymologisable as 'Land of the Soul' is demonstrated by Chirikba to be no longer tenable. 
  10. ↑ Hewitt, George B. (2013). Discordant Neighbours: A Reassessment of the Georgian-Abkhazian and Georgian-South Ossetian Conflicts. BRILL. σελ. 9. ISBN 978-90-04-24893-9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2016. 
  11. ↑ Prof. Lordkipanidze M. The Abkhazians and Abkhazia
  12. ↑ For all practical purposes the term Abkhdz or Afkhdz, in early Muslim sources covers Georgia and Georgians. Barthold, Wasil & Minorsky, Vladimir, "Abkhaz", in The Encyclopaedia of Islam, Vol. 1, 1960.
  13. ↑ Braund, David (1994), Georgia in Antiquity: A History of Colchis and Transcaucasian Iberia, 550 BC – AD 562, Oxford: Clarendon, σελ. 359 .
  14. ↑ Grigor, Ronald, The Making of the Georgian Nation, SUNY, σελ. 13 .
  15. ↑ Kaufman, Stuart J, Modern Hatreds: The Symbolic Politics of Ethnic War, σελ. 91 .
  16. ↑ 16,0 16,1 «BBC News – Regions and territories: Abkhazia». BBC News (London: BBC). 2011-11-22. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-03-03. https://web.archive.org/web/20120303174523/http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/3261059.stm. Ανακτήθηκε στις 2012-01-19. 
  17. ↑ Graham Smith, Edward A. Allworth, Vivien A. Law et al., pages 56–58; Abkhaz by W. Barthold V. Minorsky in the Encyclopaedia of Islam.
  18. ↑ Olson, James S· Pappas, Lee Brigance· Pappas, Nicholas C. J. (1994). An Ethnohistorical Dictionary of the Russian and Soviet Empires. Greenwood. σελ. 6. ISBN 978-0-313-27497-8. 
  19. ↑ Strabo, in agreement with Stephan of Byzantium quoting Hellanicus[εκκρεμεί παραπομπή]
  20. ↑ Braund, David (1994-09-08), Georgia in Antiquity: A History of Colchis and Transcaucasian Iberia, 550 BC – AD 562, USA: Oxford University Press, σελ. 27 .
  21. ↑ Gregory, Timothy E (2005), A History of Byzantium, σελ. 78, ISBN 978-0-631-23512-5 .
  22. ↑ King, Charles (2004). «The Expedition of Flavius Arrianus». The Black Sea. A history. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-924161-3. 
  23. ↑ Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana, 2013, (ISBN 978-88-209-9070-1)), p. 975
  24. ↑ 24,0 24,1 Odisheli 2018, σελίδες 1–2.
  25. ↑ Smith, Graham· Vivien Law (1998). Nation-building in the post-Soviet borderlands. Cambridge University Press. σελ. 56. ISBN 978-0-521-59968-9. 
  26. ↑ Alexei Zverev, Ethnic Conflicts in the Caucasus; Graham Smith, Edward A Allworth, Vivien A Law et al., pages 56–58; Abkhaz by W. Barthold [V. Minorsky] in the Encyclopaedia of Islam; The Georgian-Abkhaz State (summary), by George Anchabadze, in: Paul Garb, Arda Inal-Ipa, Paata Zakareishvili, editors, Aspects of the Georgian-Abkhaz Conflict: Cultural Continuity in the Context of Statebuilding, Volume 5, 26–28 August 2000.
  27. ↑ 27,0 27,1 Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα EB.
  28. ↑ 28,0 28,1 Beradze, T.· Topuria, K.· Khorava, B. (2009). «A Historical-Geographical Review of Modern Abkhazia in:Causes of War-Prospects for Peace. Proceedings of the Holy Synod of the Georgian Orthodox Church and the Konrad-Adenauer-Stiftung scientific conference on the theme: Causes of War – Prospects for Peace (2008), 2–3 December: CGS ltd» (PDF). www.kas.de. σελίδες 10–12. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2015. 
  29. ↑ Mikaberidze, A. (2007). «HIstory». Georgia: Past, Present and Future. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2015. 
  30. ↑ http://www.itar-tass.com/en/c32/362886.html
  31. ↑ «население абхазии». www.ethno-kavkaz.narod.ru. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2020. 
  32. ↑ Σκάι Αρχειοθετήθηκε 2012-01-18 στο Wayback Machine., Νέος πόλεμος Γεωργίας – Αμπχαζίας, 5 Ιουλίου 2008
  33. ↑ Εξπρές[νεκρός σύνδεσμος], Γεωργία- Ο πρόεδρος της Αμπχαζίας απέρριψε το ειρηνευτικό σχέδιο της Γερμανίας, 18 Ιουλίου 2008
  34. ↑ Η Φωνή της Ρωσίας[νεκρός σύνδεσμος], Μαζί στο δρόμο προς διαφορετικές κατευθύνσεις, 26 Αυγούστου 2009.
  35. ↑ Προεδρία της Βενεζουέλας[νεκρός σύνδεσμος]
  36. ↑ Russia 'deploys missiles' in breakaway region of Abkhazia, BBC, 11-8-2010
  37. ↑ Бгажба, Х. С.· Зелинский, К. Л. (1965). Дмитрий Гулиа Критико-биографический очерк (στα Ρωσικά). Сухуми: Алашара. σελίδες 57–58. 
  38. ↑ Derluguian, Georgi M. (2005). Bourdieu's Secret Admirer in the Caucasus: A World-System Biography. University of Chicago Press. σελ. 99. ISBN 9780226142821. : Iskander is named while only Shinkuba's work ("popular novels about the fate of muhajeers") is mentioned; in the Russian translation (Адепт Бурдье на Кавказе: Эскизы к биографии в миросистемной перспективе. Litres. 2017. ISBN 9785457065291. ) Shinkuba is also explicitly named
  39. ↑ «Altınpost – Abhazya Haberleri – Abhazya Basketbol Milli Takımı KKTC Milli Takımını 76-59 Yendi». altinpost.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2017. 
  40. ↑ Rayhan Demytrie (2016-06-02). «A World Cup for unrecognised states». BBC News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-06-05. https://web.archive.org/web/20160605134341/http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-36429207. Ανακτήθηκε στις 2016-07-16. 
  41. ↑ «A World Cup for countries that are not actually countries». The Economist. 2016-06-06. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-07-13. https://web.archive.org/web/20160713113550/http://www.economist.com/news/europe/21700177-football-championship-unrecognised-regions-and-stateless-peoples-won-abkhazia-world. Ανακτήθηκε στις 2016-07-16. 
  42. ↑ «Ален Авидзба провел мастер-класс для юных теннисистов, а его тренеры проведут для них тренировки» (στα Ρωσικά). 29 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2021. 
  43. ↑ «Теннисистка Амина Аншба стала серебряным призером турнира в Турции» (στα Ρωσικά). Sputnik. 3 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2021. 
  44. ↑ http://tennisportal.ru/tennisist/anshba_amina

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αμπχαζία&oldid=10766877"