Αδελφές Παπέν

Η Κριστίν (8 Μαρτίου 1905 – 18 Μαΐου 1937) και η Λέα Παπέν (15 Σεπτεμβρίου 1911 – 24 Ιουλίου 2001, ή 1982) ήταν δύο Γαλλίδες αδελφές, εσωτερικές υπηρέτριες, οι οποίες καταδικάστηκαν για τη δολοφονία των δυο γυναικών (μητέρας και κόρης) του σπιτιού, όπου εργάζονταν.

Το περιστατικό αυτό είχε σημαντική επίδραση τους γάλλους διανοούμενους Ζαν Ζενέ, Ζαν-Πωλ Σατρ και Ζακ Λακάν, οι οποίοι θέλησαν να το αναλύσουν, και θεωρήθηκε από μερικούς ως συμβολικό της ταξικής πάλης. Η υπόθεση διαμόρφωσε τη βάση για έναν αριθμό εκδόσεων, θεατρικών έργων και ταινιών καθώς και δοκίμων, προφορικού λόγου, τραγουδιών και έργων τέχνης.

Λέα (αριστερά) και Κριστίν Παπέν

Ζωή και έγκλημα

Η Κριστίν και η Λέα είχαν μεγαλώσει σε χωριά νότια του Λε Μαν. Μεγάλωσαν σε ένα αλκοολικό σπίτι κακοποιημένες από τον πατέρα τους, ο οποίος φέρεται ότι βίασε την αδελφή τους, και παραμελημένες από τη μητέρα τους. Είχαν μια μεγαλύτερη αδελφή, την Εμίλια, η οποία έγινε καλόγρια. Και η Κριστίν και η Λέα πέρασαν κάποιο διάστημα σε ιδρύματα ως αποτέλεσμα της διάλυσης του γάμου των γονιών τους. Καθώς μεγάλωναν, εργάζονταν ως υπηρέτριες σε διάφορα σπίτια του Λε Μαν, προτιμώντας, όποτε είναι δυνατόν, να δουλεύουν μαζί.

Από το 1926 περίπου, εργάστηκαν ως εσωτερικές υπηρέτριες στην οικία του συνταξιούχου δικηγόρου Ρενέ Λανσελέν στο Λε Μαν. Η οικογένεια αποτελούνταν από τη σύζυγο και την ενήλικη κόρη τους, η οποία ζούσε ακόμα με τους γονείς της (μια άλλη κόρη ήταν παντρεμένη). Οι δύο υπηρέτριες ήταν εξαιρετικά ήσυχες και συνεσταλμένες νέες γυναίκες, οι οποίες ζούσαν μοναχικά και φαινόταν να μην έχουν άλλα ενδιαφέροντα παρά η μία την άλλη. Ένα-δυο χρόνια αφ’ ότου η Κριστίν και η Λέα ξεκίνησαν να εργάζονται για την οικογένεια, η κυρία Λανσελέν άρχισε να χτυπά τα κορίτσια. Την εποχή εκείνη έπασχε από κατάθλιψη και ήθελε κάποιον να ξεσπάσει πάνω του. Όποτε τα κορίτσια «δεν έκαναν αρκετά καλή δουλειά», τις γρονθοκοπούσε. Η κακοποίηση άρχισε να χειροτερεύει, μέχρι του σημείου που χτυπούσε τα κεφάλια των κοριτσιών στον τοίχο. Τα κορίτσια αποφάσισαν ότι την επόμενη φορά που η κυρία Λανσελέν θα τις χτυπούσε, θα ανταπέδιδαν.

Στις 2 Φεβρουαρίου 1933, ο κύριος Λανσελέν έπρεπε να συναντήσει τη σύζυγο και την κόρη του για δείπνο στο σπίτι ενός φίλου. Εκείνη τη μέρα συνέβη διακοπή ρεύματος. Η κυρία Λανσελέν αναστατώθηκε και ήθελε κάποιον να του ρίξει το φταίξιμο. Οι δύο αδελφές γνώριζαν τι επρόκειτο να συμβεί. Όταν έφτασε σε αυτές, η Κριστίν χτύπησε το κεφάλι της κυρίας με ένα σκεύος. Η κόρη της κυρίας έτρεξε στο πλευρό της μητέρας της για να την βοηθήσει. Ξαφνικά, η Κριστίν ξερίζωσε τα μάτια της κυρίας Λανσελέν. Η κυρία σωριάστηκε στο πάτωμα. Η Κριστίν έδωσε εντολή στη Λέα να κάνει το ίδιο και στην κόρη της κυρίας Λανσελέν. Η Κριστίν πήγε στην κουζίνα για να πάρει ένα μαχαίρι και ένα σφυρί. Η κυρία και η κόρη της δεν ήταν ακόμη νεκρές, έτσι οι αδελφές άρχισαν να τις βασανίζουν.

Λέα Παπέν

Άρχισαν να κόβουν με το μαχαίρι τα πόδια, τα χέρια και το στομάχι τους. Οι αδελφές τις χτύπησαν πολλές φορές στο κεφάλι με το σφυρί και το σκεύος. Τα κορίτσια ήταν και οι δύο μαγείρισσες: τελειώνοντας, πήραν όλο το αίμα από τα κεφάλια των δολοφονημένων γυναικών και το περιέλουσαν πάνω τους σαν σάλτσα.

Ο κύριος Λανσελέν άρχισε να έχει υποψίες που η σύζυγός του και η κόρη του δεν εμφανίστηκαν και επέστρεψε στο σπίτι της οικογένειας. Δεν μπόρεσε να μπει στο σπίτι, επειδή οι πόρτες ήταν κλειδωμένες από μέσα, αλλά μπόρεσε να διακρίνει τη λάμψη ενός κεριού από το παράθυρο του δωματίου των υπηρετριών. Τότε πήγε στην αστυνομία και ένας από τους αστυνομικούς μπήκε στο σπίτι σκαρφαλώνοντας τον τοίχο του κήπου. Μέσα, βρήκε τα σώματα της κυρίας Λανσελέν και της κόρης της, τα οποία είχαν δεχθεί αρκετά χτυπήματα, σε σημείο που δεν ταυτοποιούνταν πλέον. Ένα από τα μάτια της κόρης ήταν πεσμένο στο πάτωμα, εκεί κοντά. Τα μάτια της κυρίας Λανσελέν είχαν πεταχτεί έξω από τις κόγχες τους και βρέθηκαν στις πτυχές του μαντηλιού γύρω από τον λαιμό της.

Οι δύο υπηρέτριες βρέθηκαν στο δωμάτιό τους επάνω, γυμνές στο κρεβάτι μαζί. Αμέσως ομολόγησαν ότι σκότωσαν τις δύο γυναίκες και δεν έδειξαν καμία μεταμέλεια καθώς το έκαναν. Τα όπλα που χρησιμοποιήθηκαν ήταν ένα κουζινομάχαιρο, ένα σφυρί και ένα μπρούτζινο σκεύος, που έστεκε στην κορυφή των σκαλοπατιών.

Οι αδελφές οδηγήθηκαν στη φυλακή και χωρίστηκαν. Η Κριστίν έπεσε σε μεγάλη απελπισία, επειδή δεν μπορούσε να δει τη Λέα, αλλά σε κάποια φάση οι Αρχές υπαναχώρησαν και την άφησαν να δει την αδελφή της. Ρίχτηκε στην αγκαλιά της Λέα και της μίλησε με τρόπους, που υποδήλωναν σεξουαλική σχέση. Τον Ιούλιο του 1933, η Κριστίν βίωσε ένα είδος «αμόκ» ή κρίσης, κατά την οποία προσπάθησε να ξεριζώσει τα ίδια της τα μάτια και χρειάστηκε να της φορέσουν ζουρλομανδύα. Στη συνέχεια, έκανε μια δήλωση στον ανακριτή, λέγοντας ότι την ημέρα των δολοφονιών είχε βιώσει μια κρίση όπως αυτή που είχε μόλις στη φυλακή και αυτό ήταν που προκάλεσε τις δολοφονίες.

Η υπόθεση είχε τεράστιο αντίκτυπο στο κοινό και αποτέλεσε θέμα έντονης συζήτησης των διανοούμενων. Κάποιοι θεωρούσαν ότι οι δολοφονίες ήταν το αποτέλεσμα της «εκμετάλλευσης των εργαζόμενων», θεωρώντας ότι οι υπηρέτριες εργάζονταν δεκατέσσερις ώρες, με μόνο μισή ημέρα ρεπό την εβδομάδα.

Κριστίν Παπέν. Η Κριστίν πιστεύεται ότι ήταν η πιο αυταρχική των αδελφών

Δίκη και απόηχος

Οι γυναίκες δικάστηκαν το Σεπτέμβριο του 1933. Πλήθη κόσμου συγκεντρώθηκαν έξω από το δικαστήριο του Λε Μαν και έπρεπε να κληθεί η αστυνομία για να τους ελέγξει. Κατά τη διάρκεια της δίκης, οι γυναίκες δήλωσαν ότι εκείνη την ημέρα είχε ξεσπάσει καβγάς μεταξύ της Κριστίν και των γυναικών Λανσελέν. Τότε η Λέα πήρε μέρος στη συμπλοκή και η Κριστίν φώναξε ότι θα «της βγάλει τα μάτια» και ότι «θα τις σφάξω!» σε σχέση με την κυρία Λανσελέν και την κόρη της. Η κόρη έτυχε παρόμοιας μεταχείρισης και η Κριστίν πήγε τότε στην κουζίνα για να πάρει τα όπλα, που είχαν χρησιμοποιηθεί για να αποτελειώσουν τις γυναίκες. Τα χτυπήματα και τα κοψίματα κατευθύνονταν σχεδόν αποκλειστικά στα κεφάλια και τα πρόσωπα των θυμάτων εξαλείφοντας ουσιαστικά τα χαρακτηριστικά τους. Οι υπηρέτριες είχαν επίσης βγάλει τα μάτια των θυμάτων με τα δάχτυλά τους.

Κατά τη διάρκεια της δίκης, αναφέρθηκε ιστορικό ψυχικής ασθένειας στην οικογένεια. Ο θείος τους είχε αυτοκτονήσει, ενώ ο ξάδερφος τους ζούσε σε άσυλο. Η ψυχολογική κοινότητα αναζητούσε μια διάγνωση για τις αδερφές. Μετά από πολλή σκέψη, συνήχθη το συμπέρασμα ότι η Κριστίν και η Λέα έπασχαν από «κοινή παρανοϊκή διαταραχή», η οποία πιστεύεται ότι εμφανίζεται όταν ομάδες ή ζευγάρια ανθρώπων απομονώνονται από τον κόσμο αναπτύσσοντας παράνοια και στην οποία ο ένας σύντροφος κυριαρχεί στον άλλο. Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα για τη Λέα, της οποίας η ήπια προσωπικότητα επισκιαζόταν από την επίμονη και κυρίαρχη Κριστίν.

Μετά τη δίκη, οι ένορκοι χρειάστηκαν 40 λεπτά για να καθορίσουν ότι οι αδερφές Παπέν ήταν πράγματι ένοχες για το έγκλημα για το οποίο είχαν κατηγορηθεί.

Κριστίν Παπέν

Η δίκη των αδελφών Παπέν

Η ιατρική μαρτυρία που δόθηκε κατά τη διάρκεια της δίκης ήταν ότι η Κριστίν, η οποία ήταν μέσης νοημοσύνης, ήταν απολύτως το κυρίαρχο άτομο στη σχέση. Η Λέα, η οποία είχε χαμηλή νοημοσύνη, κυριαρχήθηκε στο σημείο που η προσωπικότητά της σχεδόν εξαφανίστηκε στην προσωπικότητα της Κριστίν. Τα δύο κορίτσια βρέθηκαν αναπόφευκτα ένοχες και η Κριστίν καταδικάστηκε αρχικά σε θάνατο στην γκιλοτίνα. Η Λέα έλαβε τη μικρότερη ποινή δεκαετούς φυλάκισης και καταναγκαστικών έργων, ώστε να αντικατοπτριστεί το γεγονός ότι οι επιλογές της είχαν χειραγωγηθεί βαθιά από την επιρροή της Κριστίν.

Η θανατική ποινή της Κριστίν μετατράπηκε αργότερα σε φυλάκιση ισόβια κάθειρξη, πράγμα που ήταν σύνηθες στην περίπτωση γυναικών. Ενώ βρισκόταν στη φυλακή, εκδήλωσε οξεία σημάδια τρέλας και διακαή πόθο για την αδελφή της. Η Κριστίν έγινε σοβαρά καταθλιπτική και συχνά αρνιόταν να φάει. Μεταφέρθηκε σε ένα ψυχιατρικό άσυλο στη Ρεν, όπου πέθανε από καχεξία («μαρασμό») στις 18 Μαΐου 1937.

Λέα Παπέν

Η Λέα Παπέν αποφυλακίστηκε το 1941, αφού η ποινή της μειώθηκε σε οκτώ χρόνια λόγω καλής διαγωγής. Στη συνέχεια, ζούσε στην πόλη της Νάντης, όπου ενώθηκε με τη μητέρα της και βιοποριζόταν ως καμαριέρα ξενοδοχείου, υιοθετώντας μια ψεύτικη ταυτότητα. Θεωρήθηκε ότι πέθανε το 1982, αλλά αυτό αμφισβητήθηκε το 2000 από τον Γάλλο κινηματογραφιστή Κλοντ Βεντούρα, ο οποίος γύρισε μια ταινία ντοκιμαντέρ με τίτλο «En Quête des Soeurs Papin» (Αναζητώντας τις αδελφές Παπέν), στην οποία ισχυριζόταν ότι βρήκε τη Λέα ζωντανή σε ένα κέντρο περίθαλψης στη Γαλλία. Ήταν εν μέρει παράλυτη συνέπεια ενός εγκεφαλικού επεισοδίου και δεν μπόρεσε να μιλήσει, μολονότι παρουσιάστηκε στην ταινία. Η ταινία του Βεντούρα ισχυρίστηκε ότι η Λέα πέθανε το 2001.

Έργα που σχετίζονται με το έγκλημα

• Οι Δούλες, θεατρικό έργο από τον Ζαν Ζενέ
• Οι Δούλες, ταινία βασισμένη στο θεατρικό έργο, σκηνοθεσία του Κρίστοφερ Μάιλς
• My Sister in This House, θεατρικό έργο του Wendy Kesselman
• Sister My Sister, ταινία βασιμένη στο θεατρικό έργο, Nancy Meckler
• Les Abysses, ταινία σκηνοθετημένη από τον Νίκο Παπατάκη
• La Cérémonie, ταινία σκηνοθετημένη από τον Claude Chabrol
• Violets, a 2015 μικρού μήκους ταινία του Jim Vendiola
• Les Soeurs Papin, βιβλίο του R. le Texier
• Blood Sisters, σενάριο από τον Neil Paton
• L'Affaire Papin, βιβλίο του Paulette Houdyer
• La Solution du passage à l'acte, βιβλίο του Francis Dupré
• "The Murder in Le Mans," an essay in Paris Was Yesterday, βιβλίο του Janet Flanner
• La Ligature, μικρού μήκους ταινία του Gilles Cousin
• Les Meurtres par Procuration, βιβλίο του Jean-Claude Asfour
• Lady Killers', βιβλίο του Joyce Robins
• Minotaure #3, 1933, περιοδικό
• The Maids, όπερα από τον Πίτερ Μπένγκτσον
• Les Blessures assassines (English : Murderous Maids), ταινία του Jean-Pierre Denis
• En Quete des Soeurs Papin (In Search of the Papin Sisters) (=Αναζητώντας τις αδελφές Παπέν), ντοκιμαντερ της Claude Ventura
• Gros Proces des l'Histoire, βιβλίο του M. Mamouni
• L'Affaire Papin, βιβλίο του Genevieve Fortin
• The Papin Sisters, βιβλίο του Rachel Edwards and Keith Reader
• The Maids, πίνακας της Paula Rego
• Anna la bonne, a 1934 "spoken song" γραμμένο από τον Jean Cocteau και παιγμένο από την Marianne Oswald. Αυτό ήταν εμπνευσμένο από την Annabel Lee του Poe και όχι από την υπόθεση Papin, αλλά έχει επιρροές και από το "Les Bonnes" του Genet.
• Possibly "Tomorrow," επεισόδιο 7.2 από τη σειρά επεισοδίων του Νόμος και Τάξη: Ειδική Ομάδα
• Θανάσιμες Γυναίκες, τηλεοπτική σειρά
• Folie à deux Αρχειοθετήθηκε 2020-08-12 στο Wayback Machine. (= Τρέλα μοιρασμένη στα δύο), θεατρική παράσταση από Gardenal Collective

Δείτε επίσης

• Αιμομιξία

Βιβλιογραφία

• Dupré, Francis (1984). La solution du passage à l'acte [The solution of acting out] (στα French). Paris: Éditions Érès. 
• Edwards· Reader (2001). The Papin Sisters. Oxford University Press. 
• Hall, Angus (1991). Crimes of Horror: Sensational Accounts of 25 Monstrous Cases. Treasure Press. ISBN 1-850-51170-5. 
• Houdyer, Paulette (1988). L'Affaire Papin [The Papin case] (στα French). Paris: Éditions Cénomane. 

External links

• En Quete des Soeurs Papin[In Search of the Papin Sisters (2015) FR-4. (Γαλλικά)] στο YouTube
• Les soeurs Papin[The Papin Sisters (2014) (Γαλλικά)] στο YouTube
• «Papin Sisters and Other Studies in Crime».