Αμπντί Ιπεκτσί

Αμπντί Ιπεκτσί
Μνημείο για τον Αμπντί Ιπεκτσί, στην ομώνυμη οδό της Κωνσταντινούπολης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Abdi İpekçi (Τουρκικά)
Γέννηση	9  Αυγούστου 1929 Κωνσταντινούπολη
Θάνατος	1  Φεβρουαρίου 1979 Κωνσταντινούπολη
Συνθήκες θανάτου	ανθρωποκτονία
Τόπος ταφής	Κοιμητήριο του Ζιντζιρλικουγιού
Κατοικία	Κωνσταντινούπολη
Χώρα πολιτογράφησης	Τουρκία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Τουρκικά
Σπουδές	Λύκειο Γαλατασαράι (έως 1948) Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης - Τμήμα Νομικής Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	δημοσιογράφος ραδιοφωνικός παρουσιαστής αγωνιστής/στρια υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συγγραφέας
Εργοδότης	Μιλιέτ (1954–1979)
Περίοδος ακμής	1954 - 1979
Συγγενείς	İhsan İpekçi (θείος) και Ισμαήλ Τζεμ (ξάδελφος)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	International Press Institute World Press Freedom Heroes (2000)
Σχετικά πολυμέσα

Ο Αμπντί Ιπεκτσί (τουρκικά: Abdi İpekçi, 9 Αυγούστου 1929 – 1 Φεβρουαρίου 1979) ήταν Τούρκος δημοσιογράφος και διευθυντής έκδοσης της εφημερίδας Μιλιέτ, υπερασπιστής των δικαιωμάτων των μειονοτήτων στην Τουρκία, αλλά και υποστηρικτής του διαχωρισμού κράτους-θρησκείας, καθώς και του διαλόγου και του συμβιβασμού με την Ελλάδα. Δολοφονήθηκε στην Κωνσταντινούπολη από μέλη της υπερεθνιστικής οργάνωσης Γκρίζοι Λύκοι.

Βιογραφικό

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 9 Αυγούστου του 1929, σε μία οικογένεια ντονμέ με καταγωγή από τη σέκτα των Karakaşı της Θεσσαλονίκης. Τελείωσε το Λύκειο Γαλατασαράι το 1948 και γράφτηκε στην Νομική Σχολή του πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης όπου όμως παρακολούθησε μαθήματα μόνο για λίγο. Ξεκίνησε να εργάζεται ως αθλητικός συντάκτης πρώτα στην εφημερίδα Yeni Sabah και έπειτα στην Yeni İstanbul. Το 1954 άρχισε να εργάζεται στη Millyet στην οποία αργότερα έγινε διευθυντής έκδοσης.

Η δολοφονία του

Την 1η Φεβρουαρίου του 1979, ενώ επέστρεφε από το γραφείο στο σπίτι του, ο Αμπντί Ιπεκτσί δολοφονήθηκε από δύο μέλη των Γκρίζων Λύκων, τον Οράλ Τσελίκ και τον Μεχμέτ Αλί Αγκτσά. Ο Αγκτσά συνελήφθη, δικάστηκε και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη, απέδρασε όμως έξι μήνες αργότερα από τις στρατιωτικές φυλακές της Κωνσταντινούπολης όπου κρατούνταν και διέφυγε στη Βουλγαρία. Σύμφωνα με το Ρόιτερς κατά την απόδραση, ο Αγκτσά είχε βοήθεια από συμπαθούντες εντός των τουρκικών υπηρεσιών ασφαλείας.

Σύμφωνα με τη δημοσιογράφο Lucy Komisar ο Αγκτσά συνεργάστηκε για τη δολοφονία του Ιπεκτσί με τον έμπορο ναρκωτικών, εκτελεστή συμβολαίων θανάτου και υπερεθνικιστή Αμπντουλάχ Τσατλί, ο οποίος τον βοήθησε να δραπετεύσει από τη φυλακή.

Τέλος, ο συγγραφέας Τσετίν Αλτάν υποστήριξε ότι ένας δημοσιογράφος, ο Σεζάι Ορκούντ, ο οποίος είχε σχέσεις με τις μυστικές υπηρεσίες στην Τουρκία, του ανέφερε οτι η δολοφονία του Ιπεκτσί σχετίζονταν με την οργάνωση Counter - Guerrilla (που ήταν παρακλάδι της Gladio στην Τουρκία). Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο αυτό ο Ιπεκτσί γνώριζε ότι η εν λόγω οργάνωση δρούσε, εν αγνοία των τουρκικών αρχών, για τη στρατολόγηση ατόμων στην Τουρκία ενάντια στους κομμουνιστές.

Βραβείο Ιπεκτσί

Λίγες μέρες μετά τη δολοφονία του Αμπντί Ιπεκτσί, ο Έλληνας πολιτικός μηχανικός Ανδρέας Πολιτάκης, με επιστολή του στον τότε διευθυντή της εφημερίδας Ελευθεροτυπία Σεραφείμ Φυντανίδη, του ζήτησε να αναλάβει πρωτοβουλία προκειμένου να συσταθεί μια ελληνοτουρκική επιτροπή «που θα απονείμει χρηματικό έπαθλο 40.000 δραχμών στο καλύτερο, πιο αμερόληπτο και πιο αντικειμενικό δημοσιεύμα, άρθρο ή μελέτη που θα προσεγγίζει τα προβλήματα των δύο χωρών με προσοχή και κατανόηση συμβάλλοντας επικοδομητικά στη σύσφιξη των σχέσεών τους».

Η πρόταση υιοθετήθηκε από την Ελευθεροτυπία και η συμφωνία οριστικοποιήθηκε με δημοσίευση στην ελληνική εφημερίδα και στη Μιλιέτ φωτογραφίας του Φυντανίδη με τον Μουσταφά Γκουρσέλ (τότε ανταποκριτή της τουρκικής εφημερίδας στην Αθήνα). Το βραβείο Ιπεκτσί από το 1986 τελεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Το έμβλημα του βραβείου, ένα περιστέρι και μια σφιγμένη γροθιά με ένα κλαδί ελιάς, σχεδιαστηκε από τον Τούρκο γραφίστα Μεγκνού Ερτέλ.

Η πρώτη απονομή του βραβείου έγινε τον Μάρτιο του 1981, στην οποία παρεβρέθηκε και η χήρα του δολοφονημένου δημοσιογράφου. Το βραβείο Αμπντί Ιπεκτσί απονέμεται κάθε δύο χρόνια εκ περιτροπής στην Αθήνα και στην Κωνσταντινούπολη. Ανάμεσα στους βραβευθέντες με το εν λόγω βραβείο ήταν και η συγγραφέας Διδώ Σωτηρίου.

Επίσης το όνομα του Αμπντί Ιπεκτσί έχει δοθεί και σε ένα κλειστό γήπεδο μπάσκετ το οποίο χρησιμοποιούν από κοινού ως έδρα οι σύλλογοι της Αναντολού Εφές και της Φενερμπαχτσέ, καθώς και σε μια μικρή συνοικία και σε ένα δρόμο, στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης.

Πηγές

• Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 4 Απριλίου 2006

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Abdi İpekçi στο Wikimedia Commons