Ανακωχή της 22ας Ιουνίου 1940

Στις 21 Ιουνίου, οι Γιόαχιμ φον Ρίμπεντροπ, Βίλχελμ Κάιτελ (προφίλ), Χέρμαν Γκέρινγκ, Ρούντολφ Ες, Χίτλερ, Έριχ Ραίντερ (κρυμμένος από τον Χίτλερ) και Βάλτερ φον Μπράουχιτς, μπροστά από το βαγόνι της Ανακωχής.

Υπογραφή της ανακωχής. Στα αριστερά στρατηγός Βίλχελμ Κάιτελ, στα δεξιά, η γαλλική αντιπροσωπεία.

Η ανακωχή της 22ας Ιουνίου 1940 (Γαλλικά: Armistice du 22 juin 1940) είναι η συμφωνία που υπογράφηκε στο δάσος της Κομπιένης μεταξύ του εκπροσώπου του Τρίτου Γερμανικού Ράιχ και της γαλλικής κυβέρνησης του Φιλίπ Πεταίν, προκειμένου να τεθεί τέρμα στις εχθροπραξίες που άρχισαν με την κήρυξη του πολέμου από τη Γαλλία εναντίον της Γερμανίας στις 3 Σεπτεμβρίου 1939 που κορυφώθηκαν στη μάχη της Γαλλίας που άρχισε στις 10 Μαΐου 1940.

Η ανακωχή υπογράφηκε κατά παράβαση της συμμαχικής δέσμευσης της 28ης Μαρτίου 1940 για μη σύναψη χωριστής ειρήνης με τον εχθρό και καθόρισε τις προϋποθέσεις για τη μερική κατοχή της Γαλλίας από τη Γερμανία, την τύχη των αιχμαλώτων, εκτοπισμένων ή συλληφθέντων, την ουδετεροποίηση των γαλλικών δυνάμεων και την καταβολή οικονομικής αποζημίωσης στη Γερμανία.

Ιστορικό

Μετά την κατάρρευση των γαλλικών αμυντικών γραμμών γύρω στις 10 Ιουνίου 1940, η γαλλική ήττα στη Μάχη της Γαλλίας εμφανίστηκε αναπόφευκτη. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο στρατάρχης Φιλίπ Πεταίν, ο νέος αρχηγός της γαλλικής κυβέρνησης, σε ραδιοφωνική ομιλία στις 12:30 μ.μ. στις 17 Ιουνίου από το Μπορντώ ανακοίνωσε ότι έπρεπε να σταματήσει η μάχη: «Με βαριά καρδιά σας ανακοινώνω σήμερα ότι πρέπει να σταματήσουμε τον αγώνα ». Ανέφερε επίσης ότι συζητούσε με τον αντίπαλο «τα μέσα να θέσει τέρμα στις εχθροπραξίες».

Την επόμενη μέρα στις 18 Ιουνίου από το Λονδίνο, ο στρατηγός Σαρλ ντε Γκωλ, Υφυπουργός Άμυνας και Πολέμου, έκανε έκκληση προς τον γαλλικό λαό στο BBC, επέκρινε τον Πεταίν και κάλεσε τους Γάλλους να αντισταθούν στον εχθρό.

Ο Αδόλφος Χίτλερ απαίτησε να υπογραφεί η ανακωχή στο ίδιο σημείο με την ανακωχή του 1918, στο δάσος της Κομπιένης στο νομό Ουάζ, σαν τελετή εκδίκησης για τη γερμανική ήττα του Α' Παγκοσμίου πολέμου. Έβγαλαν το βαγόνι το οποίο είχε χρησιμοποιηθεί για την ανακωχή του 1918 από το διαμορφωμένο κτίριο του μουσείου που το στέγαζε ως ιστορικό μνημείο και το τοποθέτησαν περίπου εκατό μέτρα μακρύτερα από την ακριβή τοποθεσία όπου βρισκόταν στις 11 Νοεμβρίου (το βαγόνι αργότερα μεταφέρθηκε στο Βερολίνο). Στις 21 Ιουνίου, την εναρκτήρια ημέρα των διαπραγματεύσεων, οι Γερμανοί εκπροσωπήθηκαν από τον ίδιο τον Χίτλερ και τον στρατηγό Βίλχελμ Κάιτελ, υπεύθυνο των διαπραγματεύσεων ως επικεφαλής της Ύπατης Διοίκησης του γερμανικού στρατού.

Η ανακωχή

Η Γαλλία χωρίστηκε σε τέσσερα τμήματα: Ελεύθερη ζώνη, Κατεχόμενη ζώνη, Προσαρτημένη ζώνη (Αλσατία-Μοζέλ) και ζώνη υπό γερμανική στρατιωτική διοίκηση Βρυξελλών (Βόρεια Γαλλία).

Από εδαφικής άποψης, από τη σύμβαση (ιδίως στα άρθρα 2 και 3) προέκυψε ότι η μητροπολιτική Γαλλία χωρίζονταν σε δύο μέρη με μια γραμμή οριοθέτησης, τη ζώνη που κατελήφθη από τον γερμανικό στρατό και την Ελεύθερη ζώνη.

Στην κατεχόμενη ζώνη, δημιουργήθηκαν απαγορευμένες ζώνες:

• η βορειοανατολική ζώνη, που περιλάμβανε δύο νομούς, Νορ και Πα-ντε-Καλαί), που συνδέθηκαν με τη γερμανική στρατιωτική κυβέρνηση στο Βέλγιο
• η «Προσαρτημένη ζώνη» στα ανατολικά καθώς και τα προσαρτημένα εδάφη της Αλσατίας και του νομού Μοζέλ, καθώς και
• από το 1941, η παράκτια ζώνη κατά μήκος των ακτών της Μάγχης και του Ατλαντικού, όπου είχε αναπτυχθεί το τείχος του Ατλαντικού, σε βάθος 10 χιλιομέτρων.

Στην ελεύθερη ζώνη, στο νότο της Γαλλίας, η Ιταλία απέκτησε μια μικρή ζώνη κατοχής σε μερικές παραμεθόριες περιοχές και αποστρατικοποιημένη ζώνη σε βάθος 50 χιλιομέτρων.

Στη νέα Ευρώπη υπό ναζιστική κυριαρχία, η γαλλική κυριαρχία αναγνωρίστηκε σε ολόκληρη την επικράτεια, συμπεριλαμβανομένων των αποικιών.

Σύμφωνα με τους όρους της ανακωχής, στην ελεύθερη ζώνη, ο γαλλικός στρατός περιορίστηκε σε 100.000 άνδρες και τα στρατεύματα αφοπλίστηκαν. Όλος ο οπλισμός και το πολεμικό υλικό, εκτός από εκείνο που είχαν οι προβλεπόμενες από τη συμφωνία μονάδες, παραδόθηκαν. Οι αιχμάλωτοι πολέμου (περισσότεροι από 1,5 εκατομμύρια άνδρες) παρέμειναν στην αιχμαλωσία μέχρι την υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας. Η Γαλλία έπρεπε να παραδώσει τους Γερμανούς ή Αυστριακούς πολιτικούς πρόσφυγες που ήταν παρόντες στο έδαφός της.

Στην υπερπόντια Γαλλία, αν και η πλειοψηφία των εδαφών την αποδέχθηκε, η ανακωχή δεν αναγνωρίστηκε ποτέ από τον κυβερνήτη του Τσαντ Φελίξ Εμπουέ, ο οποίος επέλεξε να συνεχίσει τον αγώνα και έθεσε τη χώρα του απευθείας υπό τον έλεγχο της Ελεύθερης Γαλλίας, αποδίδοντας σε αυτήν τα νομικά χαρακτηριστικά ενός κυρίαρχου κράτους.

Η έναρξη ισχύος αυτής της ανακωχής πραγματοποιήθηκε μετά την υπογραφή της ανακωχής μεταξύ Ιταλίας και Γαλλίας, που υπεγράφη στις 24 Ιουνίου 1940 στις 6:35 μ.μ. Η κατάπαυση του πυρός ετέθη σε ισχύ έξι ώρες αργότερα, δηλαδή στις 12:35 π.μ. στις 25 Ιουνίου 1940.