Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αναψυκτικό

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Αναψυκτικά)
Ένα ποτήρι κόλα σερβιρισμένο με παγάκια.

Ένα αναψυκτικό είναι ποτό που περιέχει συνήθως νερό (συχνά ανθρακούχο), ένα γλυκαντικό και ένα φυσικό ή/και τεχνητό άρωμα. Το γλυκαντικό μπορεί να είναι ζάχαρη, σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη, χυμός φρούτων, υποκατάστατο ζάχαρης (στην περίπτωση ποτών διαίτης) ή κάποιος συνδυασμός αυτών. Τα αναψυκτικά μπορεί επίσης να περιέχουν καφεΐνη, χρωστικές, συντηρητικά ή/και άλλα συστατικά.

Μικρές ποσότητες αλκοόλ μπορεί να υπάρχουν σε ένα αναψυκτικό, αλλά η περιεκτικότητα σε αλκοόλ πρέπει να είναι μικρότερη από το 0,5% του συνολικού όγκου του ποτού σε πολλές χώρες και περιοχές[1][2] εάν το ποτό πρέπει να θεωρηθεί μη αλκοολούχο. Οι τύποι αναψυκτικών περιλαμβάνουν ροφήματα λεμόνι-λάιμ, σόδα πορτοκαλιού, κόλα, σόδα σταφυλιού και μπύρα.

Τα αναψυκτικά μπορούν να σερβιριστούν κρύα, με παγάκια, ή σε θερμοκρασία δωματίου. Διατίθενται σε πολλές μορφές δοχείων, συμπεριλαμβανομένων κουτιών, γυάλινων φιαλών και πλαστικών μπουκαλιών. Τα δοχεία διατίθενται σε διάφορα μεγέθη, που κυμαίνονται από μικρά μπουκάλια έως μεγάλα δοχεία πολλών λίτρων. Τα αναψυκτικά είναι ευρέως διαθέσιμα σε εστιατόρια γρήγορου φαγητού, κινηματογράφους, ψιλικατζίδικα, εστιατόρια με καθημερινή κουζίνα, ειδικά καταστήματα αναψυκτικών, μηχανήματα αυτόματης πώλησης και μπαρ.

Εντός δεκαετίας από την εφεύρεση του ανθρακούχου νερού από τον Τζόζεφ Πρίστλυ το 1767, εφευρέτες στη Βρετανία και στην Ευρώπη είχαν χρησιμοποιήσει την ιδέα του για να παράγουν το ποτό σε μεγαλύτερες ποσότητες, με έναν τέτοιο εφευρέτη, τον ΓΓ Σουέπ, να δημιούργησε την Schweppes το 1783 και να πουλήσει το πρώτο εμφιαλωμένο αναψυκτικό στον κόσμο.[3] Οι μάρκες αναψυκτικών που ιδρύθηκαν τον 19ο αιώνα περιλαμβάνουν το R. White's Lemonade το 1845, το Dr Pepper το 1885 και την Coca-Cola το 1886. Μεταγενέστερες εταιρείες περιλαμβάνουν τις Pepsi, Irn-Bru, Sprite, Fanta και 7 UP.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η προέλευση των αναψυκτικών βρίσκεται στην ανάπτυξη ποτών με γεύση φρούτων. Στη μεσαιωνική Μέση Ανατολή, μια ποικιλία από αναψυκτικά με γεύση φρούτων καταναλώνονταν ευρέως, όπως το σαρμπάτ, στα οποία προστίθονταν συστατικά όπως ζάχαρη, σιρόπι και μέλι. Άλλα κοινά συστατικά περιελάμβαναν λεμόνι, μήλο, ρόδι, ταμάρινδο, τζίτζιφα, σουμάκ, μόσχος, μέντα και πάγο. Τα ποτά της Μέσης Ανατολής έγιναν αργότερα δημοφιλή στη μεσαιωνική Ευρώπη, όπου η λέξη «σιρόπι» προήλθε από τα αραβικά.[4] Στην Αγγλία των Τυδόρ, το «αυτοκρατορικό νερό», ένα ζαχαρούχο ποτό με άρωμα λεμονιού και που περιείχε κρέμα ταρτάρ, καταναλωνόταν ευρέως. Το «Manays Cryste» ήταν ένα γλυκό ποτό με άρωμα από ροδόνερο, βιολέτες ή κανέλα.[5]

Ένα άλλο πρώιμο είδος αναψυκτικού ήταν η λεμονάδα, φτιαγμένη από νερό και χυμό λεμονιού ζαχαρούχο με μέλι, αλλά χωρίς ανθρακούχο νερό. Στην Compagnie des Limonadiers του Παρισιού παραχωρήθηκε το μονοπώλιο για την πώληση αναψυκτικών λεμονάδας το 1676. Οι πωλητές κουβαλούσαν δεξαμενές λεμονάδας στις πλάτες τους και μοίραζαν φλιτζάνια με το αναψυκτικό στους Παριζιάνους.[6]

Ανθρακούχα ποτά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Φυσαλίδες διοξειδίου του άνθρακα που επιπλέουν στην επιφάνεια ενός ανθρακούχου αναψυκτικού

Τα ανθρακούχα ποτά είναι ποτά που περιέχουν διαλυμένο διοξείδιο του άνθρακα σε ανθρακούχο νερό. Το διοξείδιο του άνθρακα είναι μόνο ασθενώς διαλυτό στο νερό, επομένως διαχωρίζεται σε αέριο όταν εκτονωθεί η πίεση. Η διαδικασία συνήθως περιλαμβάνει έγχυση διοξειδίου του άνθρακα υπό υψηλή πίεση. Όταν αφαιρεθεί η πίεση, το διοξείδιο του άνθρακα απελευθερώνεται από το διάλυμα ως μικρές φυσαλίδες, γεγονός που προκαλεί το διάλυμα να γίνει αναβράζον ή αφρώδες.

Τα ανθρακούχα ποτά παρασκευάζονται με ανάμειξη παγωμένου αρωματισμένου σιροπιού με κρύο ανθρακούχο νερό. Τα επίπεδα ενανθράκωσης κυμαίνονται έως και 5 όγκους CO 2 ανά όγκο υγρού. Η τζιτζιμπίρα, οι κόλα και τα σχετικά ποτά είναι ανθρακούχα με 3,5 όγκους. Άλλα ποτά, συχνά φρουτώδη, είναι λιγότερο ανθρακούχα.[7]

Engraving of assorted scientific equipment, such as a pneumatic trough. A dead mouse rests under one glass canister.
Εξοπλισμός που χρησιμοποίησε ο Τζόζεφ Πρίστλυ στα πειράματά του στα αέρια και την ενανθράκωση του νερού

Στα τέλη του 18ου αιώνα, οι επιστήμονες σημείωσαν σημαντική πρόοδο στην αναπαραγωγή των φυσικά ανθρακούχων μεταλλικών νερών. Το 1767, ο Άγγλος Τζόζεφ Πρίστλυ ανακάλυψε για πρώτη φορά μια μέθοδο έγχυσης νερού με διοξείδιο του άνθρακα για την παραγωγή ανθρακούχου νερού[8] όταν αιώρησε ένα μπολ με απεσταγμένο νερό πάνω από έναν κάδο μπύρας σε ένα τοπικό ζυθοποιείο στο Λιντς της Αγγλίας. Η εφεύρεσή του για το ανθρακούχο νερό (αργότερα γνωστό ως ανθρακικό νερό, για τη χρήση σκόνης σόδας στην εμπορική του παραγωγή) είναι το κύριο και καθοριστικό συστατικό των περισσότερων αναψυκτικών.[9]

Ο Πρίστλυ διαπίστωσε ότι το νερό που επεξεργάστηκε με αυτόν τον τρόπο είχε ευχάριστη γεύση και το πρόσφερε στους φίλους του ως δροσιστικό ποτό. Το 1772, ο Πρίστλυ δημοσίευσε μια εργασία με τίτλο Εμποτισμός νερού με σταθερό αέρα στην οποία περιγράφει ότι στάζει λάδι βιτριόλης (ή θειικό οξύ όπως ονομάζεται τώρα) στην κιμωλία για την παραγωγή αερίου διοξειδίου του άνθρακα και ενθαρρύνει το αέριο να διαλυθεί σε ένα αναδευόμενο μπολ με νερό.[9]

Ένας άλλος Άγγλος, ο Τζον Μέρβιν Νουθ, βελτίωσε το σχέδιο του Πρίστλυ και πούλησε τη συσκευή του για εμπορική χρήση σε φαρμακεία. Ο Σουηδός χημικός Τόρμπερν Μπέργκμαν εφηύρε μια συσκευή παραγωγής που έφτιαχνε ανθρακούχο νερό από κιμωλία με τη χρήση θειικού οξέος. Η συσκευή του Μπέργκμαν επέτρεψε την παραγωγή απομίμησης μεταλλικού νερού σε μεγάλες ποσότητες. Ο Σουηδός χημικός Γιενς Γιάκομπ Μπερζέλιους άρχισε να προσθέτει γεύσεις (μπαχαρικά, χυμούς και κρασί) στο ανθρακούχο νερό στα τέλη του δέκατου όγδοου αιώνα. Ο Τόμας Χένρι, ένας φαρμακοποιός από το Μάντσεστερ, ήταν ο πρώτος που πούλησε τεχνητό μεταλλικό νερό στο ευρύ κοινό για ιατρικούς σκοπούς, ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1770. Η συνταγή του περιελάμβανε 3 δράμια απολιθωμένο αλκάλι σε ένα τέταρτο γαλονιού νερό, και ο κατασκευαστής έπρεπε να «φυσά ρεύματα σταθερού αέρα μέχρι να καταστραφεί όλη η αλκαλική γεύση».[5]

Ο Γιόχαν Γιάκομπ Σουέπ ανέπτυξε μια διαδικασία για την παραγωγή εμφιαλωμένου ανθρακούχου μεταλλικού νερού. Ίδρυσε την εταιρεία Schweppes στη Γενεύη το 1783 για να πουλήσει ανθρακούχο νερό[10] και μετέφερε την επιχείρησή του στο Λονδίνο το 1792. Το ποτό του έγινε σύντομα δημοφιλές. Μεταξύ των νέων προστάτων του ήταν ο Έρασμος Δαρβίνος. Το 1843, η εταιρεία Schweppes εμπορευματοποίησε το Malvern Water στο Χόλιγουελ Σπρινγκ στο Μάλβερν Χιλς και έλαβε Βασιλικό Ένταλμα από τον Βασιλιά Γουλιέλμο Δ'.[11]

Μαζική αγορά και εκβιομηχάνιση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μια διαφήμιση του 1883 για το μεταλλικό νερό της Schweppes

Τα αναψυκτικά σύντομα επεκτάθηκαν πέρα από τις ιατρικές χρήσεις του και έγιναν προϊόν ευρείας κατανάλωσης, διαθέσιμο φθηνά για τις μάζες. Μέχρι τη δεκαετία του 1840, υπήρχαν περισσότεροι από πενήντα κατασκευαστές αναψυκτικών στο Λονδίνο, από μόλις δέκα τη δεκαετία του 1820.[12] Η ανθρακούχα λεμονάδα ήταν ευρέως διαθέσιμη στους βρετανικούς πάγκους αναψυκτικών το 1833,[12] και το 1845, η λεμονάδα R. White ξεκίνησε να πωλείται στο Ηνωμένο Βασίλειο.[13] Για τη Μεγάλη Έκθεση του 1851 που πραγματοποιήθηκε στο Χάιντ Παρκ του Λονδίνου, η Schweppes ορίστηκε ο επίσημος προμηθευτής ποτών και πούλησε πάνω από ένα εκατομμύριο μπουκάλια λεμονάδας, τζιτζιμπύρας και σόδα.[12] Υπήρχε μια βρύση με αναψυκτικό Schweppes, που βρισκόταν ακριβώς στην είσοδο της έκθεσης.[5]

Τα ανάμικτα ποτά έγιναν δημοφιλή στο δεύτερο μισό του αιώνα. Το τόνικ αρχικά ήταν νερό στο οποίο είχε προστεθεί κινίνη για προφύλαξη κατά της ελονοσίας και το έπιναν Βρετανοί αξιωματούχοι που στάθμευαν στις τροπικές περιοχές της Νότιας Ασίας και της Αφρικής. Καθώς η σκόνη κινίνης ήταν πικρή, οι άνθρωποι άρχισαν να αναμιγνύουν τη σκόνη με σόδα και ζάχαρη και δημιουργήθηκε έτσι το τόνικ. Το πρώτο εμπορικό τόνικ παρήχθη το 1858.[14] Το μικτό ποτό τζιν και τόνικ προήλθε επίσης από τη βρετανική αποικιακή Ινδία, όταν ο βρετανικός πληθυσμός ανακάτευε το φαρμακευτικό τονωτικό κινίνης με τζιν.[5]

Ένα επίμονο πρόβλημα στη βιομηχανία αναψυκτικών ήταν η έλλειψη αποτελεσματικής σφράγισης των φιαλών. Τα μπουκάλια ανθρακούχου ποτού υπόκεινται σε μεγάλη πίεση από το αέριο, έτσι οι εφευρέτες προσπάθησαν να βρουν τον καλύτερο τρόπο για να αποτρέψουν τη διαφυγή του διοξειδίου του άνθρακα ή των φυσαλίδων. Τα μπουκάλια θα μπορούσαν επίσης να εκραγούν εάν η πίεση ήταν πολύ μεγάλη. Ο Χάιραν Κοντ επινόησε μια πατενταρισμένη μηχανή εμφιάλωσης ενώ εργαζόταν σε ένα μικρό εργοστάσιο μεταλλικού νερού στο Λονδίνο το 1870. Το μπουκάλι του με λαιμόκοψη σχεδιάστηκε για να περικλείει ένα σβώλο και μια λαστιχένια ροδέλα στο λαιμό. Τα μπουκάλια γεμίζονταν ανάποδα και η πίεση του αερίου στη φιάλη ανάγκαζε το σβώλο να ακουμπήσει στη ροδέλα, σφραγίζοντας το μπουκάλι. Το μπουκάλι είχε ειδικό σχήμα για να δημιουργήσει έναν θάλαμο στον οποίο σπρωχνόταν ο σβώλος για να ανοίξει το μπουκάλι. Αυτό εμπόδισε τον σβώλο να μπλοκάρει το λαιμό καθώς χύνονταν το ποτό.[5] Η R. White's, μέχρι τότε η μεγαλύτερη εταιρεία αναψυκτικών στο Λονδίνο και τη νοτιοανατολική Αγγλία, περιείχε μια μεγάλη γκάμα ποτών στον τιμοκατάλογό της το 1887, τα οποία πωλούνταν όλα σε γυάλινα μπουκάλια του Κοντ, με επιλογές όπως σόδα φράουλας, σόδα βατόμουρου, κεράσι και κρέμα σόδας.[15]

Το 1892, το μεταλλικό καπάκι σαν στεφάνη κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από τον Γουίλιαμ Πέιντερ, χειριστή μηχανουργείου στη Βαλτιμόρη του Μέριλαντ. Ήταν το πρώτο μπουκαλάκι που κράτησε με επιτυχία τις φυσαλίδες στο μπουκάλι. Το 1899 εκδόθηκε το πρώτο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για μια μηχανή φυσήματος γυαλιού για την αυτόματη παραγωγή γυάλινων φιαλών. Τα προηγούμενα γυάλινα μπουκάλια είχαν φυσηθεί με το χέρι. Μέσα σε λίγα χρόνια, η παραγωγή γυάλινων φιαλών αυξήθηκε από 1.400 μπουκάλια την ημέρα σε περίπου 58.000 μπουκάλια την ημέρα.

Στην Αμερική, τα σιντριβάνια αναψυκτικών ήταν αρχικά πιο δημοφιλή και πολλοί Αμερικανοί σύχναζαν καθημερινά στο σιντριβάνι σόβας. Ξεκινώντας το 1806, ο καθηγητής χημείας του Πανεπιστημίου Γέιλ Μπέντζαμιν Σίλιμαν πούλησε αναψυκτικά στο Νιού Χέιβεν του Κονέκτικατ. Χρησιμοποίησε μια συσκευή Νουθ για να παράγει τα νερά του. Επιχειρηματίες στη Φιλαδέλφεια και τη Νέα Υόρκη άρχισαν επίσης να πουλούν αναψυκτικό στις αρχές του 19ου αιώνα. Στη δεκαετία του 1830, ο Τζον Μάθιους της Νέας Υόρκης και ο Τζον Λίπινκοτ από τη Φιλαδέλφεια άρχισαν να κατασκευάζουν σιντριβάνια αναψυκτικών. Και οι δύο άνδρες ήταν επιτυχημένοι και έχτισαν μεγάλα εργοστάσια για την κατασκευή σιντριβανιών. Λόγω προβλημάτων στη βιομηχανία γυαλιού των ΗΠΑ, τα εμφιαλωμένα ποτά παρέμειναν μικρό μέρος της αγοράς σε μεγάλο μέρος του 19ου αιώνα.

Κατανάλωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κατά κεφαλήν κατανάλωση σόδας ποικίλλει σημαντικά ανά τον κόσμο. Όσον αφορά το 2014, οι χώρες με την υψηλότερη κατανάλωση κατά κεφαλήν ήταν η Αργεντινή, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Χιλή και το Μεξικό. Οι ανεπτυγμένες χώρες στην Ευρώπη και αλλού στην Αμερική είχαν σημαντικά χαμηλότερη κατανάλωση. Η μέση ετήσια κατανάλωση στις Ηνωμένες Πολιτείες, στα 153,5 λίτρα, ήταν περίπου διπλάσια από αυτή στο Ηνωμένο Βασίλειο (77,7) ή στον Καναδά (85,3).[16]

Τα τελευταία χρόνια, η κατανάλωση σόδας έχει γενικά μειωθεί στη Δύση. Σύμφωνα με μια εκτίμηση, η κατά κεφαλήν κατανάλωση στις Ηνωμένες Πολιτείες έφτασε στο αποκορύφωμά της το 1998 και έκτοτε μειώνεται συνεχώς.[17] Μια μελέτη στο περιοδικό Obesity διαπίστωσε ότι από το 2003 έως το 2014 το ποσοστό των Αμερικανών που έπιναν ένα ζαχαρούχο ρόφημα μια δεδομένη ημέρα μειώθηκε από περίπου 62% σε 50% για τους ενήλικες και από 80% σε 61% για τα παιδιά.[18] Η μείωση έχει αποδοθεί, μεταξύ άλλων παραγόντων, στην αυξημένη συνειδητοποίηση των κινδύνων της παχυσαρκίας και στις προσπάθειες της κυβέρνησης να βελτιώσει τη διατροφή.

Ταυτόχρονα, η κατανάλωση αναψυκτικών έχει αυξηθεί σε ορισμένες χώρες χαμηλού ή μεσαίου εισοδήματος, όπως το Καμερούν, η Γεωργία, η Ινδία και το Βιετνάμ, καθώς οι κατασκευαστές αναψυκτικών στοχεύουν όλο και περισσότερο σε αυτές τις αγορές και οι καταναλωτές έχουν αυξανόμενο διαθέσιμο εισόδημα.[16]

Παραγωγή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα αναψυκτικά παρασκευάζονται με ανάμειξη ξηρών ή φρέσκων συστατικών με νερό. Η παραγωγή αναψυκτικών μπορεί να γίνει σε εργοστάσια ή στο σπίτι. Τα αναψυκτικά μπορούν να παρασκευαστούν στο σπίτι αναμειγνύοντας ένα σιρόπι ή ξηρά συστατικά με ανθρακούχο νερό ή με γαλακτοζύμωση. Τα σιρόπια πωλούνται στο εμπόριο από εταιρείες όπως η Soda-Club. Τα ξηρά συστατικά πωλούνται συχνά σε θήκες, σε στυλ του δημοφιλούς μείγματος ποτών των ΗΠΑ Kool-Aid. Το ανθρακούχο νερό παρασκευάζεται χρησιμοποιώντας ένα σιφόνι σόδας ή ένα σύστημα οικιακής ενανθράκωσης ή με τη ρίψη ξηρού πάγου στο νερό. Το διοξείδιο του άνθρακα κατάλληλο για τρόφιμα, που χρησιμοποιείται για τα ανθρακούχα ποτά, προέρχεται συχνά από εργοστάσια αμμωνίας.[19]

Ποτά όπως η τζιτζιμπίρα συχνά παρασκευάζονται με μαγιά για να προκαλέσουν ενανθράκωση.

Το πιο σημαντικό είναι ότι το συστατικό πληροί τις συμφωνημένες προδιαγραφές για όλες τις κύριες παραμέτρους. Αυτή δεν είναι μόνο η λειτουργική παράμετρος (με άλλα λόγια, το επίπεδο του κύριου συστατικού), αλλά το επίπεδο των ακαθαρσιών, η μικροβιολογική κατάσταση και οι φυσικές παράμετροι όπως το χρώμα, το μέγεθος των σωματιδίων κ.λπ.[20]

Ορισμένα αναψυκτικά περιέχουν μετρήσιμες ποσότητες αλκοόλ. Σε ορισμένα παλαιότερα παρασκευάσματα, αυτό προέκυψε από φυσική ζύμωση που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή της ενανθράκωσης. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα αναψυκτικά (καθώς και άλλα προϊόντα όπως η μη αλκοολούχα μπύρα ) επιτρέπεται από το νόμο να περιέχουν έως και 0,5% αλκοόλ κατ' όγκο. Τα σύγχρονα ποτά εισάγουν διοξείδιο του άνθρακα για ενανθράκωση, αλλά υπάρχουν κάποιες εικασίες ότι το αλκοόλ μπορεί να προκύψει από ζύμωση σακχάρων σε μη αποστειρωμένο περιβάλλον. Μικρή ποσότητα αλκοόλ εισάγεται σε ορισμένα αναψυκτικά όπου χρησιμοποιείται αλκοόλ για την παρασκευή των αρωματικών εκχυλισμάτων όπως το εκχύλισμα βανίλιας.[21]

Επιπτώσεις στην υγεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η υπερκατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη σχετίζεται με παχυσαρκία,[22][23][24][25] υπέρταση,[26] διαβήτη τύπου 2,[27] οδοντική τερηδόνα και χαμηλά επίπεδα θρεπτικών ουσιών.[24] Οι πειραματικές μελέτες τείνουν να υποστηρίζουν έναν αιτιολογικό ρόλο  για τα αναψυκτικά με ζάχαρη σε αυτές τις παθήσεις,[23][24] αν και αυτό αμφισβητείται από άλλους ερευνητές.[28][29][30] Σύμφωνα με μια συστηματική ανασκόπηση συστηματικών ανασκοπήσεων το 2013, το 83,3% των συστηματικών ανασκοπήσεων χωρίς αναφερόμενη σύγκρουση συμφερόντων κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη θα μπορούσε να είναι ένας πιθανός παράγοντας κινδύνου για αύξηση βάρους.[31]

Παχυσαρκία και ασθένειες που σχετίζονται με το βάρος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1977 έως το 2002, οι Αμερικανοί διπλασίασαν την κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών[32] —μια τάση που παραλληλίστηκε με τον διπλασιασμό του επιπολασμού της παχυσαρκίας.[33] Η κατανάλωση ροφημάτων με ζάχαρη σχετίζεται με το βάρος και την παχυσαρκία και οι αλλαγές στην κατανάλωση μπορούν να βοηθήσουν στην πρόβλεψη των αλλαγών στο βάρος.[34]

Η κατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη μπορεί επίσης να συσχετιστεί με πολλές ασθένειες που σχετίζονται με το βάρος, όπως ο διαβήτης, το μεταβολικό σύνδρομο[27] και οι παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου.[35]

Τερηδόνα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παγωμένα αναψυκτικά σε ψυγείο στη Βραζιλία

Τα περισσότερα αναψυκτικά περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις απλών υδατανθράκων : γλυκόζη, φρουκτόζη, σακχαρόζη και άλλα απλά σάκχαρα. Εάν τα στοματικά βακτήρια ζυμώνουν υδατάνθρακες και παράγουν οξέα που μπορεί να διαλύσουν το σμάλτο των δοντιών και να προκαλέσουν τερηδόνα, τότε τα ζαχαρούχα ποτά μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο τερηδόνας. Ο κίνδυνος θα ήταν μεγαλύτερος εάν η συχνότητα κατανάλωσης είναι υψηλή.[36]

Ένας μεγάλος αριθμός αναψυκτικών είναι όξινα όπως και πολλά φρούτα, σάλτσες και άλλα τρόφιμα. Η κατανάλωση όξινων ποτών για μεγάλο χρονικό διάστημα και η συνεχής κατανάλωση μπορεί να διαβρώσει το σμάλτο των δοντιών. Μια μελέτη του 2007 προσδιόρισε ότι ορισμένα αρωματισμένα ανθρακούχα νερά είναι τόσο διαβρωτικά ή περισσότερο από τον χυμό πορτοκαλιού.[37]

Συχνά οι οδοντίατροι συμβουλεύουν τη χρήση καλαμιού πόσης, καθώς το ποτό δεν έρχεται σε τόσο μεγάλη επαφή με τα δόντια. Έχει επίσης προταθεί ότι το βούρτσισμα των δοντιών αμέσως μετά την κατανάλωση αναψυκτικών θα πρέπει να αποφεύγεται καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πρόσθετη διάβρωση των δοντιών λόγω της μηχανικής δράσης της οδοντόβουρτσας στο εξασθενημένο σμάλτο.[38]

Οστική πυκνότητα και οστική απώλεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια μελέτη του 2006 σε πολλές χιλιάδες άνδρες και γυναίκες, διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που έπιναν τακτικά αναψυκτικά με βάση κόλα (τρεις ή περισσότερες την ημέρα) είχαν σημαντικά χαμηλότερη οστική πυκνότητα (BMD) περίπου 4% στο ισχίο σε σύγκριση με γυναίκες που δεν κατανάλωναν κόλα.[39] Η μελέτη διαπίστωσε ότι η επίδραση της τακτικής κατανάλωσης αναψυκτικών τύπου κόλα δεν ήταν σημαντική στην BMD των ανδρών.[39]

Βενζόλιο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2006, η Υπηρεσία Προτύπων Τροφίμων του Ηνωμένου Βασιλείου δημοσίευσε τα αποτελέσματα της έρευνάς της για τα επίπεδα βενζολίου στα αναψυκτικά,[40] η οποία εξέτασε 150 προϊόντα και διαπίστωσε ότι τέσσερα περιείχαν επίπεδα βενζολίου πάνω από τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για το πόσιμο νερό.

Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των Ηνωμένων Πολιτειών δημοσίευσε τα δικά της αποτελέσματα δοκιμών πολλών αναψυκτικών που περιέχουν βενζοϊκά και ασκορβικό ή ερυθορβικό οξύ. Πέντε ποτά που δοκιμάστηκαν περιείχαν επίπεδα βενζολίου πάνω από το συνιστώμενο πρότυπο της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος των 5 ppb. Όσον αφορά το 2006, η FDA δήλωσε την πεποίθησή της ότι «τα επίπεδα βενζολίου που βρίσκονται σε αναψυκτικά και άλλα ποτά μέχρι σήμερα δεν δημιουργούν ανησυχία για την ασφάλεια των καταναλωτών».[41]

Πέτρες στα νεφρά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Clinical Journal of the American Society of Nephrology το 2013 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση αναψυκτικών συσχετίστηκε με 23% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης πέτρας στα νεφρά.[42]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Electronic Code of Federal Regulations». United States Government. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2011.  See §7.71, paragraphs (e) and (f).
  2. ↑ «What Is Meant By Alcohol-Free? | The Alcohol-Free Community». Alcoholfree.co.uk. 8 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2013. 
  3. ↑ «Schweppes Holdings Limited». Royalwarrant.org. https://www.royalwarrant.org/company/schweppes-holdings-limited. Ανακτήθηκε στις 13 October 2021. «Schweppes was founded in 1783 [..] the world’s first ever soft drink, Schweppes soda water, was born.» 
  4. ↑ Meri, Josef W. (2005). Medieval Islamic Civilization: An Encyclopedia (στα Αγγλικά). Routledge. σελ. 106. ISBN 1135455961. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Colin Emmins. «SOFT DRINKS Their origins and history» (PDF). 
  6. ↑ «Soft Drink». Encyclopædia Britannica. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/552397/soft-drink. 
  7. ↑ Philip Crandall; Chin Shu Chen; Steven Nagy; Georges Perras; Johannes A. Buchel; William Riha (2000), «Beverages, Nonalcoholic», Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, doi:10.1002/14356007.a04_035, ISBN 3527306730 
  8. ↑ Mary Bellis (6 Μαρτίου 2009). «Joseph Priestley — Soda Water — Joseph Priestley». Inventors.about.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2009. 
  9. ↑ 9,0 9,1 «Impregnating Water with Fixed Air» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 21 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2013. 
  10. ↑ Morgenthaler, Jeffrey (2014). Bar Book: Elements of Cocktail Technique. Chronicle Books. σελ. 54. ISBN 9781452130279. 
  11. ↑ «Heritage:Meet Jacob Schweppe». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2015. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Emmins, Colin (1991). SOFT DRINKS – Their origins and history (PDF). Great Britain: Shire Publications Ltd. σελ. 8 and 11. ISBN 0-7478-0125-8. 
  13. ↑ «Chester homeless charity teams up with lemonade brand». Chester Chronicle. October 8, 2017. http://www.chesterchronicle.co.uk/news/chester-cheshire-news/chester-homeless-charity-teams-up-12254126. 
  14. ↑ Raustiala, Kal (28 Αυγούστου 2013). «The Imperial Cocktail». Slate. The Slate Group. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2013. 
  15. ↑ «"Secret lemonade drinker": the story of R White's and successors in Barking and Essex.». Barking and District Historical Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-10-26. https://web.archive.org/web/20211026151404/https://barkinghistoricalsociety.co.uk/secret-lemonade-drinker.html. Ανακτήθηκε στις 14 October 2021. 
  16. ↑ 16,0 16,1 Silver, Marc (June 19, 2015). «Guess Which Country Has The Biggest Increase In Soda Drinking». National Public Radio. https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/06/19/415223346/guess-which-country-has-the-biggest-increase-in-soda-drinking. 
  17. ↑ Holodny, Elena. «The epic collapse of American soda consumption in one chart». Business Insider (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2021. 
  18. ↑ Bakalar, Nicholas (2017-11-14). «Americans Are Putting Down the Soda Pop» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2017/11/14/health/soda-pop-sugary-drinks.html. Ανακτήθηκε στις 2021-05-13. 
  19. ↑ «CO2 shortage: Food industry calls for government action». BBC. June 21, 2018. https://www.bbc.com/news/business-44559669. 
  20. ↑ Ashurst, P. (2009). Soft drink and fruit juice problems solved. Woodhead Publishing Limited. ISBN 978-1-84569-326-8. 
  21. ↑ «[myMasjid.com.my] Alcohol: In soft drinks». Mail-archive.com. 8 Νοεμβρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2009. 
  22. ↑ Bes-Rastrollo, M; Sayon-Orea, C; Ruiz-Canela, M; Martinez-Gonzalez, MA (July 2016). «Impact of sugars and sugar taxation on body weight control: A comprehensive literature review.». Obesity (Silver Spring, Md.) 24 (7): 1410–26. doi:10.1002/oby.21535. PMID 27273733. 
  23. ↑ 23,0 23,1 «Intake of sugar-sweetened beverages and weight gain: a systematic review». The American Journal of Clinical Nutrition 84 (2): 274–88. 2006. doi:10.1093/ajcn/84.2.274. PMID 16895873. PMC 3210834. https://archive.org/details/sim_american-journal-of-clinical-nutrition_2006-08_84_2/page/274. 
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 «Effects of soft drink consumption on nutrition and health: a systematic review and meta-analysis». American Journal of Public Health 97 (4): 667–75. 2007. doi:10.2105/AJPH.2005.083782. PMID 17329656. PMC 1829363. https://archive.org/details/sim_american-journal-of-public-health_2007-04_97_4/page/667. 
  25. ↑ «To what extent have sweetened beverages contributed to the obesity epidemic?». Public Health Nutrition 14 (3): 499–509. 2011. doi:10.1017/S1368980010002375. PMID 20860886. 
  26. ↑ Kim, Y; Je, Y (April 2016). «Prospective association of sugar-sweetened and artificially sweetened beverage intake with risk of hypertension.». Archives of Cardiovascular Diseases 109 (4): 242–53. doi:10.1016/j.acvd.2015.10.005. PMID 26869455. 
  27. ↑ 27,0 27,1 «Consumption of sugar sweetened beverages, artificially sweetened beverages, and fruit juice and incidence of type 2 diabetes: systematic review, meta-analysis, and estimation of population attributable fraction». BMJ 351: h3576. 2015. doi:10.1136/bmj.h3576. PMID 26199070. 
  28. ↑ «Sugar-sweetened soft drinks and obesity: a systematic review of the evidence from observational studies and interventions». Nutrition Research Reviews 21 (2): 134–47. 2008. doi:10.1017/S0954422408110976. PMID 19087367. 
  29. ↑ «Soft drinks and weight gain: how strong is the link?». Medscape Journal of Medicine 10 (8): 189. 2008. PMID 18924641. 
  30. ↑ «Systematic review of the evidence for an association between sugar-sweetened beverage consumption and risk of obesity». Nutrition Reviews 72 (9): 566–74. 2014. doi:10.1111/nure.12128. PMID 25091794. https://zenodo.org/record/1230798. 
  31. ↑ Bes-Rastrollo, Maira; Schulze, Matthias B.; Ruiz-Canela, Miguel; Martinez-Gonzalez, Miguel A. (December 31, 2013). «Financial Conflicts of Interest and Reporting Bias Regarding the Association between Sugar-Sweetened Beverages and Weight Gain: A Systematic Review of Systematic Reviews» (στα αγγλικά). PLOS Medicine 10 (12): e1001578. doi:10.1371/journal.pmed.1001578. ISSN 1549-1676. PMID 24391479. 
  32. ↑ Nielsen, S.; Popkin, B. (2004). «Changes in beverage intake between 1977 and 2001.». American Journal of Preventive Medicine 27 (3): 205–210. doi:10.1016/j.amepre.2004.05.005. PMID 15450632. https://cdr.lib.unc.edu/record/uuid:c13c2b93-6d08-459d-8613-c7d0c21eee14. 
  33. ↑ Flegal, K.M.; Carroll, M.D.; Ogden, C.L.; Johnson, C.L. (2002). «Prevalence and trends in overweight among US adults, 1999–2000». Journal of the American Medical Association 288 (14): 1723–1727. doi:10.1001/jama.288.14.1723. PMID 12365955. 
  34. ↑ «Get the Facts: Sugar-Sweetened Beverages and Consumption». Centers for Disease Control and Prevention. 27 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2020. 
  35. ↑ «Comparison of dietary intakes associated with metabolic syndrome risk factors in young adults: the Bogalusa Heart Study». The American Journal of Clinical Nutrition 80 (4): 841–8. 2004. doi:10.1093/ajcn/80.4.841. PMID 15447888. https://archive.org/details/sim_american-journal-of-clinical-nutrition_2004-10_80_4/page/841. 
  36. ↑ «Dental caries and beverage consumption in young children». Pediatrics 112 (3 Pt 1): e184–91. 2003. doi:10.1542/peds.112.3.e184. PMID 12949310. 
  37. ↑ Brown, Catronia J.; Smith, Gay; Shaw, Linda; Parry, Jason; Smith, Anthony J. (March 2007). «The erosive potential of flavoured sparkling water drinks». International Journal of Paediatric Dentistry (British Paedodontic Society and the International Association of Dentistry for Children) 17 (2): 86–91. doi:10.1111/j.1365-263X.2006.00784.x. PMID 17263857. 
  38. ↑ «Influence of drinking patterns of carbonated beverages on dental erosion». General Dentistry 53 (3): 205–10. 2005. PMID 15960479. 
  39. ↑ 39,0 39,1 «Colas, but not other carbonated beverages, are associated with low bone mineral density in older women: The Framingham Osteoporosis Study». The American Journal of Clinical Nutrition 84 (4): 936–42. 2006. doi:10.1093/ajcn/84.4.936. PMID 17023723. https://archive.org/details/sim_american-journal-of-clinical-nutrition_2006-10_84_4/page/936. 
  40. ↑ «of benzene levels in soft drinks». Food.gov.uk. 31 Μαρτίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2009. 
  41. ↑ «US FDA/CFSAN – Questions and Answers on the Occurrence of Benzene in Soft Drinks and Other Beverages». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2008. 
  42. ↑ «Soda and other beverages and the risk of kidney stones». Clinical Journal of the American Society of Nephrology 8 (8): 1389–95. 2013. doi:10.2215/CJN.11661112. PMID 23676355. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Soft drinks στο Wikimedia Commons
  • Λεξιλογικός ορισμός του αναψυκτικό στο Βικιλεξικό


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αναψυκτικό&oldid=10735736"