Ανθέμιος (ύπαρχος της Ανατολής)

Ανθέμιος (πραιτωριανός έπαρχος)
Τμήμα από τον επαινετικό λόγο του αγ. Ιωάννη του Χρυσοστόμου προς τον Ανθέμιο.
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	4ος αιώνας Διοίκηση Αιγύπτου
Θάνατος	5ος αιώνας
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Ρώμη
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός διπλωμάτης κυβερνητικός υπάλληλος στρατιωτικός
Οικογένεια
Τέκνα	Ανθέμιος Ισίδωρος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Ρωμαίος συγκλητικός

Ο Φλάβιος Ανθέμιος, λατιν.: Flavius Anthemius, (άκμασε το 400–414) ήταν πολιτικός της Ύστερης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Είναι αξιοσημείωτος ως ύπαρχος της Ανατολής κατά τη μεταγενέστερη βασιλεία του Αρκαδίου και τα πρώτα χρόνια του Θεοδοσίου Β', κατά την οποία είχε τη διακυβέρνηση της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας για λογαριασμό του ανήλικου Αυτοκράτορα και επέβλεψε την κατασκευή του πρώτου συνόλου. των Θεοδοσιανών τειχών.

Βιογραφία

Τμήμα των Θεοδοσιανών Τειχών, που κατασκευάστηκε για πρώτη φορά υπό την επίβλεψη του Ανθέμιου.

Ο Ανθέμιος ήταν εγγονός του Φλ. Φιλίππου υπάρχου της Ανατολής το 346. Έγινε γνωστός κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Αρκάδιου, όταν διορίστηκε κόμης των θείων Θησαυρών γύρω ή το 400 και αργότερα μάγιστρος των οφφικίων το 404. Την τελευταία θέση κατέλαβε κατά τις αναταραχές που ακολούθησαν την τελική εκτόπιση του Ιωάννη του Χρυσοστόμου από το Πατριαρχείο (Πάσχα, 404). Οι εχθροί του Ιωάννη ζήτησαν από τον Ανθέμιο στρατεύματα για να διαλύσουν το πλήθος. Στην αρχή αρνήθηκε, αλλά στη συνέχεια υποχώρησε, δηλώνοντας ότι ευθύνονται για τις συνέπειες.

Το 405 διορίστηκε ύπατος για την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (με συνάδελφο τον Στιλίχωνα για τη Δυτική Αυτοκρατορία). Μετά τον τέλος της Αυγούστας Ευδοξίας διαδέχθηκε τον Φλ. Ευτυχιανό την ίδια χρονιά ως πραιτοριανός έπαρχος της Ανατολής, και έγινε έτσι ο δεύτερος ισχυρότερος άνδρας στην Ανατολική Αυτοκρατορία μετά τον ίδιο τον Αυτοκράτορα. Στις 28 Απριλίου 406 ανυψώθηκε στο βαθμό του πατρίκιου. Η εκτίμηση με την οποία ορισμένοι τον έβλεπαν, φαίνεται από τη συγχαρητήρια επιστολή του Χρυσοστόμου για τον διορισμό του στην πραιτοριανή επαρχία, λέγοντας ότι «το αξίωμα τιμήθηκε περισσότερο από τη θητεία του, παρά αυτός τιμήθηκε από το αξίωμα». Στα υπόλοιπα χρόνια της βασιλείας του Αρκαδίου προσπάθησε να διατηρήσει την αυτονομία και την ακεραιότητα της Ανατολικής Αυτοκρατορίας, παρά τις συνεχείς προκλήσεις. Σύμφωνα με ορισμένες ανατολικές πηγές που ήταν ανταγωνιστικές προς τη Στιλίχωνα, ο δυτικός στρατηγός επιθυμούσε να καταλάβει την υπαρχία του Ιλλυρικού από την Ανατολή. Ταυτόχρονα, ο Ανθέμιος έπρεπε να αντιμετωπίσει την παρουσία τού Αλάριχου Α' και των Γοτθικών του λαών στο Ιλλυρικό, και τη συνεχιζόμενη εξέγερση των Ισαύρων, που κατέστρεφαν τις νότιες επαρχίες της Μικράς Ασίας. Επιπλέον, ο Ανθέμιος ψήφισε μία σειρά από νέους νόμους κατά του παγανισμού, του ιουδαϊσμού και της αίρεσης.

Όταν ο Αρκάδιος απεβίωσε το 408, ο γιος και διάδοχός του Θεοδόσιος Β' ήταν παιδί επτά ετών. Ο Ανθέμιος ανέλαβε την ηγεσία και έδειξε αξιοσημείωτη μακροζωία ως πραιτωριανός έπαρχος. Ξεκίνησε μία νέα συνθήκη ειρήνης με τους Σασσανίδες της Περσίας και, χάρη και στο τέλος του Στιλίχωνα, μπόρεσε να συμβάλει στην αποκατάσταση της αρμονίας στις σχέσεις των αυτοκρατορικών αυλών της Κωνσταντινούπολης και της Ραβέννας. Ενίσχυσε τον στόλο του Δούναβη, που προστάτευε τις επαρχίες της Μοισίας και της Σκυθίας, μετά την επιτυχή απόκρουση εισβολής το 409 από τον Ούννο βασιλιά Ουλντίν.

Επιπλέον, ρύθμισε την προμήθεια σιτηρών της Κωνσταντινούπολης, η οποία προερχόταν κυρίως από την Αίγυπτο και ήταν υπό την εξουσία του επάρχου της πόλης. Στο παρελθόν είχαν παρουσιαστεί ελλείψεις λόγω της έλλειψης διαθέσιμων πλοίων, με αποτέλεσμα λιμούς, με πιο πρόσφατο αυτόν τού 408. Το 409 λοιπόν, ο Ανθέμιος αναδιοργάνωσε τη μεταφορά σιτηρών και χορήγησε φορολογικές δεσμεύσεις στους μεταφορείς, έλαβε μέτρα για την προμήθεια σιτηρών από αλλού και δημιούργησε έκτακτο ταμείο για την προμήθεια και διανομή σιτηρών στους πολίτες. Έλαβε επίσης μέτρα για να εξασφαλίσει την τακτική είσπραξη των φόρων (409), αλλά το 414 έδωσε και φορολογική διαγραφή όλων των ληξιπρόθεσμων οφειλών για τα έτη 368–407.

Το μόνο έργο του Ανθεμίου που σώζεται μέχρι σήμερα είναι το κύριο τείχος των Θεοδοσιανών Τειχών. Στις αρχές του 5ου αι. η Κωνσταντινούπολη είχε αρχίσει να ξεπερνά τα όρια, που είχε θέσει ο Κωνσταντίνος Α΄ και έτσι ο Ανθέμιος ξεκίνησε την κατασκευή ενός νέου τείχους, περίπου 1.500 μέτρα δυτικά από το παλαιό, το οποίο εκτεινόταν για 6,5 χιλιόμετρα μεταξύ της Θάλασσας του Μαρμαρά και του προαστίου των Βλαχερνών κοντά στον Κεράτιο Κόλπο. Το εκτεταμένο νέο τείχος ολοκληρώθηκε το 413 και σχεδόν διπλασίασε το μέγεθος της πόλης, ένα κατόρθωμα για το οποίο ο Τζ. Μπ. Μπούρι τον αποκάλεσε αργότερα «κατά μία έννοια, τον δεύτερο ιδρυτή της Κωνσταντινούπολης».

Το 414 ο Ανθέμιος εξαφανίζεται ξαφνικά από τη σκηνή, ενώ τη νομαρχία ανέλαβε ο Μονάξιος. Η μοίρα του παραμένει άγνωστη. Μερικοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι απολύθηκε από την Αυγούστα Πουλχερία, ενώ άλλοι μελετητές υποστηρίζουν ότι αποσύρθηκε ή απεβίωσε σε μεγάλη ηλικία. Μετά την αποχώρησή του, ωστόσο, οι απόγονοί του διατήρησαν ακόμη την πολιτική εξουσία. Μέσω του γάμου τής κόρης του με τον στρατηλάτη Προκόπιο, έγινε παππούς του μεταγενέστερου δυτικού Αυτοκράτορα Ανθέμιου. Ήταν επίσης ο πατέρας του Ανθέμιου Ισίδωρου, πραιτοριανού επάρχου της Ανατολής το 435-436 και ανατολικού υπάτου το 436. Σύμφωνα με τη ζωή ενός θρυλικού αγίου, είχε μία κόρη που ονομαζόταν Απολιναρία, που έζησε ως μοναχή.

Πηγές

• John Bagnell Bury, History of the Later Roman Empire Vol. I, Macmillan & Co., Ltd. 1923
• Herbermann, Charles, ed. (1913). "Anthemius" . Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company.