Αντόν Τσέχωφ

Άντον Παύλοβιτς Τσέχωφ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Антон Павлович Чехов (Ρωσικά)
Προφορά
Γέννηση	17ιουλ. / 29  Ιανουαρίου 1860γρηγ. (specified date of both Julian and Gregorian calendar και unspecified calendar, assumed Julian) Ταγκανρόγκ
Θάνατος	15  Ιουλίου 1904 (specified date of both Julian and Gregorian calendar) Badenweiler
Αιτία θανάτου	φυματίωση
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Τόπος ταφής	Κοιμητήριο Νοβοντέβιτσι (55°43′28″ s. š., 37°33′19″ v. d.)
Κατοικία	Melikhovo (1892–1898)
Ψευδώνυμο	Брат моего брата, Человек без селизёнки και Антоша Чехонте
Χώρα πολιτογράφησης	Ρωσική Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ρωσικά
Σπουδές	Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Μόσχας (1879–1884)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	δημοσιογράφος συγγραφέας πεζογράφος σατιρικός συγγραφέας θεατρικός συγγραφέας διηγηματογράφος
Αξιοσημείωτο έργο	Ο γλάρος Ο Βυσσινόκηπος Θείος Βάνια Vanka Τρεις αδελφές Fat and Thin
Επηρεάστηκε από	Χένρικ Ίψεν Αλεξάντρ Οστρόβσκι Ιβάν Τουργκένιεφ Γκυστάβ Φλωμπέρ Νικολάι Γκόγκολ Εμίλ Ζολά Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν Λέων Τολστόι Γκυ ντε Μωπασσάν Ονορέ ντε Μπαλζάκ Φιόντορ Ντοστογιέφσκι
Οικογένεια
Σύζυγος	Olga Knipper (1901–1904)
Γονείς	Pavel Chekhov και Evgenia Chekhova
Αδέλφια	Μαρία Τσέχοβα Αλεξάντρ Τσέχωφ Νικολάι Τσέχωφ Μιχαήλ Τσέχωφ
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Τάγμα του Αγίου Στανισλάου, Γ΄ Τάξη Βραβείο Πούσκιν (1888) Medal for works on the first general census Honorary Citizen of the Russian Empire
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα

Ο Αντόν Πάβλοβιτς Τσέχωφ (ρωσ. Анто́н Па́влович Че́хов, ΔΦΑ [ɐnˈton ˈpavləvʲɪtɕ ˈtɕexəf] (29 Ιανουαρίου 1860 – 15 Ιουλίου 1904) ήταν Ρώσος θεατρικός συγγραφέας και ένας από τους μεγαλύτερους διηγηματογράφους της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Σπούδασε και εργάστηκε ως γιατρός.

Γεννήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 1860 (17 Ιανουαρίου με το παλαιό ημερολόγιο) στην κωμόπολη Ταγκανρόγκ, στη νότια Ρωσία. Πέθανε στις 15 Ιουλίου 1904 (2 Ιουλίου με το παλαιό ημερολόγιο) στη γερμανική πόλη Μπάντεν Βάιλερ και τάφηκε στη Μόσχα στις 22 Ιουλίου 1904. Θεωρείται από τις πιο σημαντικές μορφές της παγκόσμιας δραματουργίας και άσκησε μεγάλη επίδραση στη θεατρική λογοτεχνία του 20ού αιώνα. Στα έργα του αποτυπώνεται η διαρκής φθορά της καθημερινής ζωής. Οι ήρωές του είναι άνθρωποι της ανώτερης κυρίως τάξης, που «ξοδεύουν» τη ζωή τους μέσα στην πνιγηρή ατμόσφαιρα της ρώσικης επαρχίας.

Παιδική ηλικία

Ήταν το τρίτο από τα έξι παιδιά της οικογένειάς του (Αλέξανδρος, Νικόλαος, Ιβάν, Μαρία, Μιχαήλ) και μεγάλωσε σε πολύ αυστηρό και θρησκευτικό περιβάλλον. Ο παππούς του Τσέχωφ ήταν δουλοπάροικος, που εξαγόρασε τη ελευθερία του. Ο πατέρας του (Πάβελ Εγκόροβιτς) ήταν έμπορος τρίτης συντεχνίας και διατηρούσε μπακάλικο. Το ελάχιστο κέρδος του πατέρα ήταν αδύνατο να καλύψει τις ανάγκες της μεγάλης οικογένειας, γεγονός που τον ανάγκασε να δηλώσει πτώχευση. Τα δύο μεγαλύτερα αδέρφια του Τσέχωφ, ο Αλέξανδρος και ο Νικόλαος, αντιδρώντας στον αυταρχισμό του πατέρα τους και στην καθημερινή τους μιζέρια έφυγαν απ' το σπίτι. Για να αποφύγει τη δικαστική δίωξη των δανειστών του, ο πατέρας του κατέφυγε στη Μόσχα. Λίγο αργότερα έφυγε και η μητέρα του με τα αδέρφια του, Μαρία και Μιχαήλ. Τα πρώτα του γράμματα ο Αντόν τα έμαθε στην προπαρασκευαστική τάξη του ενοριακού ελληνικού σχολείου του Ταγκανρόγκ και στη συνέχεια φοίτησε στο κλασικό γυμνάσιο της πόλης. Από την 6η τάξη του γυμνασίου αναγκάστηκε μόνος του να βγάζει το ψωμί του παραδίδοντας μαθήματα κατ' οίκον. Πούλησε ό,τι είχε απομείνει από τα πράγματα του σπιτιού και έστειλε τα λεφτά στους γονείς του στη Μόσχα.

Πρώιμα έργα

Το 1879 ο Τσέχωφ μπαίνει στο Ιατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου της Μόσχας, από όπου αποφοίτησε το 1884. Από τα χρόνια του γυμνασίου έγραφε χιουμοριστικές σκηνές, αφηγήσεις, μονόπρακτα και ως φοιτητής δημοσίευσε τα πρώτα του ευθυμογραφήματα. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά Ξυπνητήρι, Θεατής, Μόσχα, Φως και σκιά, Θραύσματα κ.ά., με το ψευδώνυμο «Αντόσια Τσεχοντέ». Το 1884 κυκλοφόρησε το πρώτο του βιβλίο διηγημάτων, Τα παραμύθια της Μελπομένης και το 1885 τις Φανταχτερές Ιστορίες

Κύριο έργο

Παράλληλα με το επάγγελμα του ιατρού, αναπτύσσει μεγάλη και σημαντική συγγραφική δραστηριότητα. Το 1886 γράφει το πρώτο του μονόπρακτο με τίτλο Κύκνειο άσμα. Το 1887 ανεβαίνει στη σκηνή του Θεάτρου Κορς στη Μόσχα το έργο του Ιβάνοφ, το οποίο δέχεται αντικρουόμενες κριτικές. Γεγονός που τον οδήγησε να μη δώσει ποτέ σε επαγγελματικό θίασο το δεύτερο θεατρικό του έργο το Δαίμονας του δάσους (πρώτη μορφή του έργου Θείος Βάνιας). Το 1888 του απονέμεται το Βραβείο Πούσκιν. Το 1891 ταξιδεύει στην Ευρώπη. Επιστρέφοντας στη Ρωσία εργάζεται εντατικά ως γιατρός για την καταπολέμηση της χολέρας. Εγκαθίσταται στο Μελίχοβο, όπου ως γιατρός εξυπηρετεί 26 χωριά και 7 εργοστάσια. Προηγουμένως, έχει επισκεφτεί τη νήσο Σαχαλίνη, μελετώντας τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των καταδίκων. Το 1894 πραγματοποιεί το δεύτερο ταξίδι του στο εξωτερικό. Το 1896 ανεβαίνει ανεπιτυχώς στην Πετρούπολη, στο θέατρο Αλεξαντρίνσκι, το έργο του Ο Γλάρος. Τη χρονιά εκείνη αντιμετωπίζει την πρώτη σοβαρή εκδήλωση της φυματίωσης. Επίσης, το 1896, με χρήματα που συγκεντρώνει από εράνους, φιλανθρωπίες και παραστάσεις, χτίζει ένα σχολείο στο Ταλέζ. Νέα κρίση της αρρώστιας του 1897, τον αναγκάζει να πάει στη Ριβιέρα της Νότιας Γαλλίας, ενώ ανεβαίνει στην ρωσική επαρχία ο Θείος Βάνιας.

Το 1898 και 1899 παρουσιάζονται στο κοινό της Μόσχας από το Θέατρο Τέχνης, με πολύ μεγάλη επιτυχία, τα έργα του Ο Γλάρος και Ο θείος Βάνιας. Η συνεργασία του Τσέχοφ με το Θέατρο Τέχνης και τον Στανισλάφσκι στάθηκε καθοριστική στη διαμόρφωση της δραματουργίας του. Την εποχή αυτή εγκαθίσταται μόνιμα στη Γιάλτα της Κριμαίας, λόγω της υγείας του. Το 1900 γίνεται μέλος της Ρωσικής Ακαδημίας και το 1901 παντρεύεται την ηθοποιό Όλγα Κνίππερ. Την ίδια χρονιά ανεβαίνουν στη Μόσχα Οι τρεις αδελφές, πάλι από το Θέατρο Τέχνης. Το 1902 παραιτείται από τη Ρωσική Ακαδημία, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τη μη αποδοχή ως μέλους της του Γκόρκι. Το 1904, λίγο πριν τον θάνατό του, το Θέατρο Τέχνης παρουσιάζει το έργο του Ο βυσσινόκηπος.

Πορτραίτο του Τσέχωφ του 1898

Διηγήματα

• «Τη νύχτα προ της δίκης» (διήγησις υποδίκου) (1881) - [1]
• «Ο θάνατος ενός υπαλλήλου» (1883) - - σελ. 109, ελληνικά και ρωσικά
• «Γυναίκα χωρίς προκαταλήψεις» (1883)
• «Περίπτωσις MANIA GRANDIOSA» (1883)
• «Χαμαιλέων» (1884) - [2]
• «Η τρομερή νύχτα» (1884) - - σελ. 118, ελληνικά και ρωσικά
• «Η θλίψη» (1885) - [3]
• «Οι μπότες» ή «Τα παπούτσια» (1885) - -σελ. 133, ελληνικά και ρωσικά
• «Βάνκα» (1886) - [4]
• «Αίσιο τέλος» (1887)
• «Εχθροί» (1887)
• «Καστάνκα» (1887) ISBN-13 978-960-391-027-5
• «Η νύστα» (1888) - [5]
• «Το θαυμαστικό» - [6]
• «Μια ανιαρή ιστορία» (1889) ISBN 978-960-229-224-2
• «Γούσεφ» (1890) - [7] Αρχειοθετήθηκε 2016-04-10 στο Wayback Machine.
• «Η μονομαχία» (1891) ISBN 978-960-229-238-9
• «Στην εξορία» (1892)
• «Η ιστορία ενός ανώνυμου ανθρώπου» (1893) ISBN 978-960-6718-18-2
• «Το βιολί του Ρότσιλντ» (1894)
• «Το έγκλημα ή Ένα δράμα στο κυνήγι», μυθιστόρημα (1895) ISBN 978-960-556-019-5
• «Η συκοφαντία» [8] Αρχειοθετήθηκε 2018-08-25 στο Wayback Machine.
• «Ιόνιτς» (1898) - [9] Αρχειοθετήθηκε 2021-10-28 στο Wayback Machine.
• «Τα φραγκοστάφυλα» (1898) ISBN 978-960-527-942-4
• «Το στοίχημα» (1899)
• «Ψυχούλα» (1899)
• Ο Παχύς και ο Αδύνατος

Νουβέλες

• «Η στέπα» (1888) ISBN 960-270-186-2
• «Ο θάλαμος αρ. 6» (1892) ISBN 978-960-446-177-6
• «Ο μαύρος μοναχός» (1894) ISBN 960-03-1932-4
• «Η κυρία με το σκυλάκι» (1899) ISBN 978-960-490-126-5

Θεατρικά έργα

• «Πλατόνοφ» (Платонов) (1881), τετράπρακτο δράμα - (πρώτη παράσταση στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 1980 από το Εθνικό θέατρο)
• «Στο δρόμο», (На большой дороге) (1884), δραματικό σκίτσο σε μία πράξη, προσαρμογή από το διήγημά του, το «Φθινόπωρο» (άπαιχτο στην Ελλάδα)
• «Οι βλαβερές συνέπειες του καπνού» (О вреде табака), (1887) μονόπρακτο - (πρώτη παράσταση στην Ελλάδα, τον Φλεβάρη του 1930, υπό τον θίασο και σε μετάφραση Μ. Κουνελάκη, σε αίθουσα του Ωδείου Αθηνών)
• «Το κύκνειο άσμα» (Лебединая песня (Калхас))(1887), μονόπρακτο δράμα -(πρώτη παράσταση στην Ελλάδα τον Απρίλη του 1929 και πάλι από τον θίασο του Μ. Κουνελάκη)
• «Ιβάνοφ» (Иванов)(1887) - τετράπρακτο δράμα - (πρώτη παράσταση στην Ελλάδα τον Νοέμβρη του 1966 από το Εθνικό θέατρο)
• «Η Αρκούδα» (Медведь: Шутка в одном действии), (1888) μονόπρακτη κωμωδία - (πρώτη παράσταση στην Ελλάδα, τον Μάρτιο του 1902 από την «Νέα Σκηνή», του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου)
• «Πρόταση γάμου» (Предложение), (1888-1889) μονόπρακτη φάρσα - (πρώτη παράσταση στην Ελλάδα, τον Οκτώβριο του 1910 από τον θίασο του Θωμά Οικονόμου)
• «Μια αθέλητη τραγωδία» (Трагик поневоле) (1889) μονόπρακτο δράμα - (πρώτη παράσταση στην Ελλάδα τον Ιούνιο του 1927 από το Εθνικό θέατρο)
• «Ο γάμος» (Свадьба), (1889) μονόπρακτο δράμα - (πρώτη παράσταση στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 1939 από το Εθνικό θέατρο)
• «Ο δαίμονας του δάσους» (Леший) - (1889) τετράπρακτη κωμωδία. Το έργο το ξαναεπεξεργάστηκε ο συγγραφέας μερικά χρόνια αργότερα και προέκυψε ο «Θείος Βάνιας»
• «Τατιάνα Ρέπιν», (Татьяна Репина) (1889) - μονόπρακτο δράμα - (άπαιχτο στην Ελλάδα)
• «Η Επέτειος (Юбилей), (1891) μονόπρακτη φάρσα -
• «Ο Γλάρος» (Чайка), (1896) τετράπρακτο δράμα - (πρώτη παράσταση στην Ελλάδα τον Ιούνιο του 1932 από τον θίασο Μ. Κοτοπούλη - Δ. Μυράτ, σε μετάφραση του τελευταίου)
• «Θείος Βάνιας» (Дядя Ваня) (1896), τετράπρακτο δράμα - (πρώτη παράσταση στην Ελλάδα τον Ιούνη του 1931 από τον θίασο Βεάκη - Μινωτή - Παξινού)
• «Τρεις αδελφές» (Три сестры) (1901), τετράπρακτο δράμα - (πρώτη παράσταση στην Ελλάδα τον Ιούνιο του 1932 από τον θίασο «Ελεύθερο θέατρο», με την Κυβέλη, την Αλίκη και την Μιράντα στους πρωταγωνιστικούς ρόλους)
• «Ο Βυσσινόκηπος» (Вишнёвый сад) (1904), τετράπρακτη τραγική κωμωδία - (πρώτη παράσταση στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 1939 από τον θίασο του Κάρολου Κουν)

Διάφορα έργα

• «Νήσος Σαχαλίνη» (1890) οδοιπορικό, ISBN 978-618-80958-9-2
• «Τα Χριστούγεννα και άλλες χριστουγεννιάτικες ιστορίες» ISBN 978-960-229-235-8
• «Η τέχνη της γραφής» ISBN 978-960-16-2217-0
• «Αλληλογραφία Μαξίμ Γκόρκυ - Αντόν Τσέχωφ» ISBN 978-960-6624-03-2

Δείτε επίσης

• Κατάλογος ελληνικών θεατρικών παραστάσεων βασισμένων σε έργα του Α. Τσέχωφ

• Ο αστεροειδής 2369 Τσέχωφ (2369 Chekhov) πήρε το όνομά του από τον συγγραφέα αυτό.

Βιβλιογραφία

• Σολομός, Αλέξης: Θεατρικό Λεξικό: Πρόσωπα και πράγματα στο παγκόσμιο θέατρο, εκδ. «Κέδρος», Αθήνα 1989
• Hartnoll, Phyllis, Found, Peter: Λεξικό του Θεάτρου, εκδόσεις «Νεφέλη», Αθήνα 2000
• Συλλογικό έργο: Ανθολογία ρωσικής λογοτεχνίας για την 7η τάξη των σχολείων της μέσης εκπαίδευσης, Κρατικές Παιδαγωγικές Εκδόσεις, Μόσχα 1947
• Στυλιάτης, Γιάννης, Α.Π. Τσέχοφ: Επιλογή από το έργο του, Πρόλογος, εκδ. «Κέδρος», Αθήνα 1998
• Συλλογικό έργο: Ο Γλάρος (πρόγραμμα παράστασης): «Η ζωή του», Εθνικό Θέατρο, Αθήνα 1976
• Μπρουνέλο Πιέρο (επιμ.): Αντόν Τσέχοφ: Η τέχνη της γραφής, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2007
• ΓΙΑΝΝΗΣ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

• Παρασκήνιο: Ο Θείος Βάνιας από τη Νέα Σκηνή (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

Ραδιοφωνικές διασκευές θεατρικών έργων

• θεατρικά έργα Αρχειοθετήθηκε 2017-07-06 στο Wayback Machine.