Μετάβαση στο περιεχόμενο

Οι βλαβερές συνέπειες του καπνού

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι βλαβερές συνέπειες του καπνού
О вреде табака
ΣυγγραφέαςΆντον Παύλοβιτς Τσέχωφ
Πρωτότυπος τίτλοςО вреде табака
ΡόλοιIvan Nyukhin
Γλώσσα πρωτότυπουΡωσικά
Ο Τσέχωφ σε εικονογράφηση του 1905

Οι βλαβερές συνέπειες του καπνού (ρωσ. О вреде табака) είναι ένα μονόπρακτο θεατρικό έργο γραμμένο από τον Ρώσο συγγραφέα Αντόν Τσέχωφ. Το έργο έχει ένα μόνο πρόσωπο, τον Ιβάν Ιβάνοβιτς Νιούχιν (Нюхин), είναι δηλαδή ένας θεατρικός μονόλογος. Πρωτοδημοσιεύθηκε το 1886, αλλά αναθεωρήθηκε από τον Τσέχωφ και είναι γνωστότερο με την εκδοχή τού 1902 (δύο μόλις χρόνια πριν από τον θάνατο του συγγραφέα).

Το έργο παρουσιάζει τον Νιούχιν μέσα σε ένα επαρχιακό δημαρχείο. Η σύζυγός του τού έχει πει να δώσει μία διάλεξη για «τις βλαβερές συνέπειες του καπνού», παρά το ότι είναι ο ίδιος καπνιστής. Τονίζει ότι αυτή θα είναι μία ξερή και βαρετή ομιλία, αλλά συνεχώς αναβάλλει το πραγματικό θέμα της, μιλώντας για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει με την κυριαρχική γυναίκα του.

«Πρέπει να σάς αναφέρω, μια και το έφερε η κουβέντα, πως η σύζυγός μου διοικεί ένα ιδιωτικό οικοτροφείο, μάλλον όχι ακριβώς οικοτροφείο, αλλά κάτι παραπλήσιο. Μεταξύ μας, αρέσκεται να παραπονιέται για τους δύσκολους καιρούς που ζούμε, ωστόσο έχει βάλει στην άκρη μια μικρή καβάντζα... κάπου σαράντα ή πενήντα χιλιάδες ρούβλια. `Οσο για μένα, δεν έχω ένα καπίκι στο όνομά μου, τίποτα...»

Θέλει να υψώσει το ανάστημά του απέναντι στη γυναίκα του, θέλει να φύγει μακριά, να την ξεχάσει και να μείνει μόνος. Πετά το παλιό τριμμένο παλτό του (μία μεταφορά για τον εαυτό του), αλλά ξαφνικά το μαζεύει από κάτω, επειδή:

«Είναι εδώ. Η γυναίκα μου είναι εδώ από πίσω, περιμένοντάς με».

Στο τέλος του μονολόγου, ο Νιούχιν έχει πει ελάχιστα για τις βλαβερές συνέπειες του καπνού, αλλά ζητεί από το ακροατήριό του να μη τον προδώσει:

«Αν σας ρωτήσει, σάς παρακαλώ, σάς ικετεύω, πείτε της ότι το σκιάχτρο ο άντρας της, θέλω να πω ο ομιλητής, εγώ, συμπεριφέρθηκε με αξιοπρέπεια.»

Ιστορία παραστάσεων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το έργο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1886, αλλά ο συγγραφέας το αναθεώρησε αργότερα, ολοκληρώνοντας την εκδοχή του 1902, που είναι και η πιο γνωστή. Στην Ελλάδα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο του 1930, σε μετάφραση Μ. Κουνελάκη, στην αίθουσα του Ωδείου Αθηνών. Η πρώτη αγγλική του έκδοση έλαβε χώρα ακόμα πιο αργά, το 1954, στη συλλογή The Unknown Chekhov.[1]

Ο Πωλ Νιούμαν σκηνοθέτησε μία προσαρμογή του έργου σε κινηματογραφική ταινία μικρού μήκους, που παίχθηκε περιορισμένα στη Νέα Υόρκη το 1962.[2] Σε αυτή την ταινία τον μοναδικό ρόλο έπαιξε ο ηθοποιός Μάικλ Στρονγκ (1918-1980), ο οποίος είχε επαινεθεί πολύ όταν τον είχε παίξει στο θέατρο του Actors Studio. Παρότι είχε μια ευνοϊκή αναφορά στους New York Times, ο Νιούμαν απέσυρε το όνομά του από τους τίτλους της ταινίας για λόγους που παραμένουν άγνωστοι, και παρεχώρησε το μοναδικό αντίγραφο στον Στρονγκ, ο οποίος το κράτησε μέχρι τον θάνατό του. Τον Νοέμβριο του 2016 η Turner Classic Movies ανακοίνωσε ότι σχεδίαζε να επανακυκλοφορήσει την ταινία το 2017.[2]

Οι βλαβερές συνέπειες του καπνού έχουν προσαρμοσθεί επίσης σε μουσική που έγραψε ο Αμερικανός συνθέτης Ντόμινικ Αρτζέντο, στο έργο του A Water Bird Talk (1974-1976).


  1. Chekhov, Anton P.: On the Harmful Effects of Tobacco, Literature, Arts and Medicine Database, New York University
  2. 2,0 2,1 «EXCLUSIVE: Paul Newman's Lost Masterpiece — And How We Rediscovered It». The Forward (στα Αγγλικά). 21 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2024. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]